Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 15: Trả bài viết số I, ra đề bài số II (làm ở nhà) - Trường THPT Tam Quan

Ngaøy soaïn:12-9-2008 Baøi daïy : Tieát :15 I.MUÏC TIEÂU: -1.Kieán thöùc : - Nắm được cách viết bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí, có ý thức và khả năng tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm về tư tưởng, đạo lí. Giuùp hoïc sinh nhaän bieát nhöõng thieáu soùt, sai laàm cuûa mình, ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm cho baøi tôùi .Giuùp caùc em bieát nghieân cöùu, tö duy, vaø saùng taïo -2.Kyõ naêng: Phaân tích ñeà, laäp daøn yù, vaø caùc phöông phaùp khaùc . -3. Thaùi ñoä: Bồi dưỡng lòng say mê văn học II.PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: Thöïc haønh . III. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ : Chuaån bò cuûa thaày : Chaám baøi, thoáng keâ ñieåm. Chuaån bò cuûa troø: Hoïc sinh oân laïi kieán thöùc theo höôùng daãn cuûa giáo viên IV.TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY : -OÅn ñònh toå chöùc : (1phuùt) Kieåm tra só soá, maëc ñoàng phuïc, veä sinh phoøng hoïc. -Kieåm tra baøi cuõ :Traû baøi cho töøng hoïc sinh. Thôøi löôïng HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ NOÄI DUNG 5’ 15’ 10’ 5’ 4’ Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh : Neâu laïi ñeà, taäp trung phaân tích tìm hieåu ñeà. Em haõy nhaéc laïi ñeà baøi vieát, neâu nhöõng löu yù caàn thieát veà ñeà. Qua vieäc yeâu caàu nhaéc laïi ñeà moät caùch chính xaùc, giaùo vieân reøn luyeän cho hoïc sinh thoùi quen ñoïc kó ñeà, bieát chuù yù nhöõng daáu hieäu quan troïng ñeå phaân tích ñuùng ñeà. Qua thao taùc naày cuõng naém ñöôïc hoïc sinh naøo ñoïc kó ñeà hay khoâng . Keát hôïp lieân heä, so saùnh vaø phaân tích caùc ñeà vaên khaùc . -Trong quaù trình laøm baøi, em ñaõ vaän duïng nhöõng yeâu caàu ñoù nhö theá naøo? *Nhaéc laïi nhöõng yeâu caàu : Hoaït ñoäng 2 : Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh thaûo luaän, xaây döïng ñaùp aùn. Giaùo vieân nhaän xeùt vaø boå sung cho hoaøn chænh daøn baøi vaø yeâu caàu caàn ñaït. Hoaït ñoäng 3 : Giaùo vieân nhaän xeùt: Nhöõng öu khuyeát ñieåm cuûa hoïc sinh trong quaù trình laøm baøi. Giaùo vieân cho hoïc sinh töï nhaän xeùt baøi vieát cuûa mình . Ñaõ nhaän thöùc ñuùng vaán ñeà troïng taâm, phaïm vi, möùc ñoä tö lieäu maø ñeà yeâu caàu hay chöa ? Nhöõng kieán thöùc veà ñôøi soáng, veà taùc phaåm vaên hoïc caàn huy ñoäng ra sao ? Baøi vieát ñaõ ñaùp öùng ñöôïc bao nhieâu yeâu caàu ? Coøn thieáu nhöõng gì ? Neáu vieát laïi thì seõ boå sung nhö theá naøo ? Hoaït ñoäng 4 : Giaùo vieân nhaän xeùt moät soá loãi cuûa baøi vieát. Hoaït ñoäng 5 : Traû baøi vaø bieåu döông, nhaéc nhôû. Choïn moït soá baøi coù ñieåm cao ñoïc cho lôùp nghe Hoaït ñoäng 1 : Hoïc sinh neâu laïi ñeà, taäp trung phaân tích tìm hieåu ñeà. *Nhaéc laïi nhöõng yeâu caàu : -Veà kieán thöùc vaø kó naêng. - Veà ñeà taøi. -Veà phöông phaùp. - Veà boá cuïc (môû baøi, thaân baøi, keát baøi ). - Veà lieân keát ( lieân keát hình thöùc: pheùp laëp, pheùp theá, pheùp noái. Lieân keát noäi dung : Söï lieân quan giöõa caùc caâu, caùc ñoaïn ). Hoaït ñoäng 2 : Hoïc sinh tham gia thaûo luaän, xaây döïng ñaùp aùn theo söï höôùng daãn cuûa thaày giaùo. Hoaït ñoäng 3 : Hoïc sinh laéng nghe nhaän xeùt cuûa thaày giaùo: Nhöõng öu khuyeát ñieåm cuûa hoïc sinh trong quaù trình laøm baøi, töï nhaän xeùt baøi vieát cuûa mình qua vieäc ñoái chieáu vôùi daøn yù vaø caùc yeâu caàu vöøa neâu Hoaït ñoäng 4 : Hoïc sinh laéng nghe nhaän xeùt moät soá loãi cuûa baøi vieát, trao ñoåi höôùng söûa chöõa caùc loãi veà noäi dung, veà hình thöùc. Nhaän xeùt moät soá loãi veà duøng töø. Hoaït ñoäng 5 : Hoïc sinh ñoïc baøi vaên cuûa mình theo yeâu caàu cuûa thaày giaùo. I / Nhaéc laïi ñeà baøi : Em haõy traû lôøi caâu hoûi sau cuûa nhaø thô Toá Höõu: OÂi ! Soáng ñeïp laø theá naøo hôõi baïn? II/ Ñaùp aùn: a) Tìm hiểu đề - Câu thơ của Tố Hữu viết dưới dạng câu hỏi, nêu lên vấn đề sống đẹp trong đời sống của mỗi người. Đây là vấn đề cơ bản mà mỗi người muốn xứng đáng là con người cần nhận thức đúng và rèn luyện tích cực. - Để sống đẹp, mỗi người cần xác định: lí tưởng (mục đích) đúng đắn, cao đẹp; tâm hồn, tình cảm lành mạnh nhân hậu; trí tuệ (kiến thức) mỗi ngày thêm mở rộng; hành động tích cực, lương thiện... Với thanh niên, HS, muốn trở thành người sống đẹp, cần thường xuyên học tập và rèn luyện để từng bước hoàn thiện nhân cách. - Như vậy, bài làm có thể hình thành 4 nội dung để trả lời câu hỏi của Tố Hữu: lí tưởng đúng; tâm hồn lành mạnh; trí tuệ mở rộng; hành động tích cực. - Với đề văn này, ta có thể sử dụng các thao tác lập luận: giải thích (sống đẹp); phân tích (các khía cạnh biểu hiện của sống đẹp); chứng minh, bình luận (nêu những tấm gương người tốt, bàn cách thức rèn luyện để sống đẹp, phê phán lối sống ích kí, vô trách nhiệm, thiếu ý chí, nghị lực,...). - Dẫn chứng: chủ yếu dùng tư liệu thực tế, có thể lấy dẫn chứng trong thơ văn nhưng không cần nhiều (tránh lạc sang nghị luận văn học). - Đề tài nghị luận về tư tưởng, đạo lí vô cùng phong phú, bao gồm các vấn đề về nhận thức (lí tưởng, mục đích sống); về tâm hồn, tính cách (lòng yêu nước, lòng nhân ái, vị tha, bao dung, độ lượng; tính trung thực, dũng cảm, chăm chỉ, cần cù, thái độ hoà nhã, khiêm tốn; thói ích kỉ, ba hoa, vụ lợi,...); về các quan hệ gia đình (tình mẫu tử ,tình anh em,...), quan hệ xã hội (tình đồng bào, tình thầy trò, tình bạn,...) và về cách ứng xử, những hành động của mỗi người trong cuộc sống,… - Các thao tác lập luận cơ bản thường được sử dụng trong kiểu bài này là: giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh, bác bỏ, bình luận. III/ Nhöõng öu khuyeát ñieåm cuûa hoïc sinh trong quaù trình laøm baøi: a) Öu ñieåm: - Moät soá em bieát phöông phaùp laøm moät baøi nghò luaän xaõ hoäi. Bieát vaän duïng nhöõng thao taùc giaûi thích, chöùng minh, bình luaän. - Bieát choïn moät soá daãn chöùng tieâu bieåu ñeå chöùng minh - Nhieàu em coá gaéng laøm baøi, coù yù thöùc trong vieäc hoïc vaên, coù tieán boä trong vieäc duøng töø ñaët caâu. b)Nhöïôc ñieåm: +Loãi veà phöông phaùp: Moät soá ít hoïc sinh khaùc chöa bieát laøm moät baøi vaên nghò luaän, chöa bieát laøm nhaäp ñeà. Phaàn thaân baøi chöa bieát laäp daøn yù, trình baøy luaän ñieåm coøn loän xoän. Chöa bieát giôùi haïn ñeà baøi. Chöa coù caùi nhìn khaùi quaùt heä thoáng. Chöa bieát caùch trích daãn daãn chöùng trong moät baøi vaên daãn chöùng khoâng giôùi thieäu, khoâng phaân tích khoâng ñaët trong ngoaëc keùp . Moät soá em loãi chính taû coøn nhieàu, coøn vieát soá, duøng kí hieäu ) +Loãi veà duøng töø: Duøng töø ñòa phöông: Vinh vang – vinh quang Saáu - xaáu +Chöõa moät soá caâu sai: + Sai veà ngöõ phaùp: Vieát caâu thieáu chuû ngöõ do khoâng bieát duøng caùc giôùi töø (vôùi, baèng) Söûa laïi IV/ Ñoïc vaên maãu: Choïn hai baøi coù ñieåm cao vaø hai baøi ñieåm thaáp ñoïc cho lôùp nghe. V/ Thoâng baùo vaø thoáng keâ ñieåm: Ñieåm yeáu: 14% Ñieåm trung bình trôû leân: 59% Ñieåm khaù: 27% * Cuûng coá kieán thöùc : (4 phuùt ) * Baøi taäp veà nhaø : (1 phuùt ) Veà nhaø xem laïi baøi laøm vaø ñoïc kó lôøi pheâ cuûa giaùo vieân. Töï söûa caùc loãi veà duøng töø, ñaët caâu, boá cuïc, lieân keát. Trao ñoåi baøi cho baïn ñeå cuøng nhau ruùt kinh nghieäm. Xaây döïng laïi daùn yù chi tieát vaø vieát laïi ít nhaát laø moät ñoaïn vaên trong baøi vieát. Löu baøi vieát trong hoà sô hoïc taäp ñeå tham khaûo vaø ruùt kinh nghieäm cho caùc baøi laøm vaên tieáp theo. V. RUÙT KINH NGHIEÄM: