Tuần 4 Tiết 13 Lão Hạc

A. MỤC TIÊU:

 1. Kiến thức:

- Nhân vật, sự kiện cốt truyện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực

- Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn

- Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật.

 2. Kỹ năng :

a. Kỹ năng bài học:

- Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực

- Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự theo khuynh hướng hiện thực.

b. Kỹ năng sống:

- - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, trao đổi về số phận của ngời nông dân Việt Nam trớc Cách mạng Tháng Tám.

- Suy nghĩ sáng tạo: phân tích bình luận diễn biến, tâm trạng các nhân vật trong văn bản.

- Tự xác định nhận thức: xác định lối sống có nhân cách, tôn trọng người thân, tôn trọng bản thân.

3. Thái độ :

- Biết cảm thương xót xa và thật sự trân trọng đối với người nông dân nghèo khổ.

B. CHUẨN BỊ :

-GV : Đọc kỹ mục II- SGV T36, hệ thống câu hỏi phù hợp

- HS : Đọc và tóm tắt truyện, soạn bài, hiểu các chú thích.

C. PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT DẠY HỌC:

* Phương pháp:

 - Đọc hiểu, toạ đàm, giảng bình,

 - Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm

* Kỹ thuật dạy học:

- Động não; Tìm hiểu tình huống truyện, những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản.

- Thảo luận nhóm , trình bày trong một phút về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản .

- Viết sáng tạo: Cảm nghĩ về số phận người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám; Nỗi đau của các nhân vật chị Dậu, lão Hạc

 

doc26 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1221 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Tuần 4 Tiết 13 Lão Hạc, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
NS: Tiết 13 Tuần 4 Văn bản: Lão Hạc - Nam Cao - A. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện cốt truyện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực - Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn - Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật. 2. Kỹ năng : a. Kỹ năng bài học: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự theo khuynh hướng hiện thực. b. Kỹ năng sống: - - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, trao đổi về số phận của ngời nông dân Việt Nam trớc Cách mạng Tháng Tám. - Suy nghĩ sáng tạo: phân tích bình luận diễn biến, tâm trạng các nhân vật trong văn bản. - Tự xác định nhận thức: xác định lối sống có nhân cách, tôn trọng người thân, tôn trọng bản thân. 3. Thái độ : - Biết cảm thương xót xa và thật sự trân trọng đối với người nông dân nghèo khổ. B. Chuẩn bị : -GV : Đọc kỹ mục II- SGV T36, hệ thống câu hỏi phù hợp - HS : Đọc và tóm tắt truyện, soạn bài, hiểu các chú thích. C. Phương pháp – Kỹ thuật dạy học: * Phương pháp: - Đọc hiểu, toạ đàm, giảng bình, - Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm * Kỹ thuật dạy học: - Động não; Tìm hiểu tình huống truyện, những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản. - Thảo luận nhóm , trình bày trong một phút về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản . - Viết sáng tạo: Cảm nghĩ về số phận người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám; Nỗi đau của các nhân vật chị Dậu, lão Hạc… D.Tiến trình bài dạy 1. ổn định Ngày giảng Lớp Sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ : ? Em hãy nêu những nét thành công trong văn bản “Tức nước vỡ bờ” của tác giả Ngô Tất Tố về nghệ thuật và nội dung ? Chọn câu trả lời đúng cho các câu hỏi sau 1/ Tắt đèn của Ngô Tất Tố được viết theo thể loại nào? A.Truyện ngắn B. Tiểu thuyết C. Truyện vừa D. Bút ký 2/ Nhận định nào sau đây nói đúng nhất nội dung đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” ? A. Vạch trần bộ mặt tàn ác của xã hội TDPK đương thời B. Chỉ ra nỗi cực khổ của người nông dân bị áp bức C. Cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân: vừa giàu lòng yêu thương, vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ. D. Kết hợp cả 3 nội dung trên. 3/ Trong đoạn trích, tác giả chủ yếu miêu tả nhân vật bằng cách nào? A. Giới thiệu về nhân vật và các phẩm chất tính cách của nhân vật. B. để cho nhân vật tự bộc lộ qua hành vi, giọng nói và điệu bộ. C. để cho nhân vật này nói về nhân vật kia D. Không dùng cách nào trong 3 cách trên. Yêu cầu - Về nghệ thuật ( 2 điểm): Bằng ngòi bút hiện thực sinh động, cách khắc hoạ nhân vật rõ nét, miêu tả linh hoạt sống động... - Về nội dung( 4 điểm): Qua đó đã vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời, xã hội đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ. - Câu hỏi trắc nghiệm( Mỗi câu đúng 1 điểm):1- B, 2- C, 3- B 3. Bài mới GV: Nam Cao là nhà văn hiên thực xuất sắc trước Cách mạng. Tác phẩm của ông thấm nhuần giá trị hiện thực và nhân đạo. Đó là những trang viết chân thực vô cùng sâu sắc về người nông dân nghèo đói bị vùi dập và những người tri thức phải sống mòn mỏi bế tắc trong xã hội cũ. Đọc truyện ngắn “Lão Hạc” khiến chúng ta cảm động trước số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người nông dân cùng khổ trong xã hội cũ. Hoạt động của thầy và trò ? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Nam Cao HS: Dựa vào chú thích * gạch chân những ý chính SGK GV: Nhấn mạnh một số nét tiêu biểu về tác giả - Nam Cao ( 1915-1951) tên khai sinh là Trần Hữu Tri quê làng Đại Hoàng, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc trước cách mạng tháng Tám với những tác phẩm văn xuôi viết về người nông dân nghèo đói và người trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ, thể hiện một tình cảm sâu sắc. Sau cách mạng Nam Cao chân thành tận tụy sáng tác phục vụ kháng chiến chống Pháp. Ông đã hi sinh trong một chuyến công tác vùng địch hậu, để lại một tấm gương cao đẹp của nhà văn- chiến sĩ. - Nam Cao được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt 1 năm 1996 ? Nêu những hiểu biết về tác phẩm “Lão Hạc” -Là một trong những truyện ngắn của Nam Cao viết về người nông dân nghèo - Đăng báo lần đầu năm 1943 - Đoạn trích nằm cuối truyện ? Theo em, khi đọc đến các nhân vật trong tác phẩm thì cần thể hiện giọng đọc như thế nào cho phù hợp - Đọc diễn cảm và chú ý đến giọng điệu qua ngôn ngữ đối thoại và độc thoại. + Lời lão Hạc: Chua chát, xót xa, lúc chậm rãi, nằn nì + Vợ ông giáo: Khi nói về lão Hạc giọng lạnh lùng, dứt khoát + Binh Tư : Nghi ngờ, mỉa mai + Chú ý lời ông giáo ( người kể chuyện) : Từ tốn, ấm áp lúc lại cất lên đầy xót xa thương cảm với những độc thoại nội tâm: Chao ôi! ... Hỡi ơi lão Hạc! ...Lão Hạc ơi! Phần cuối giọng đọc gấp gáp, nhấn mạnh ở các chi tiết, từ ngữ miêu tả cái chết đau đớn của lão Hạc ? Tóm tắt một đoạn phần chữ in nhỏ Tóm tắt tiếp yêu cầu đảm bảo các ý chính - Tình cảnh của lão Hạc: Nhà nghèo, vợ đã chết chỉ còn đứa con trai. Người con trai lão lại phẫn chí vì không có tiền để cưới vợ, bỏ đi làm phu ở đồn điền cao su một năm rồi chẳng có tin tức gì. - Tình cảm của lão Hạc với con chó vàng( mà lão thường âu yếm gọi là cậu Vàng ) con chó như người bạn để làm khuây, như kỷ vật của đứa con trai lão vậy. - Sự túng quẫn ngày càng đe doạ lão Hạc lúc này : sau trận ốm nặng kéo dài, lão yếu đi ghê gớm, đồng tiền bấy lâu nay giành dụm được đã cạn kiệt. Lão Hạc không có việc, rồi bão lại phá sạch hoa màu trong vườn, giá gạo thì cao mãi lên. Vì thế, lấy tiền đâu mà nuôi cậu Vàng( lão không muốn phạm vào đồng tiền, mảnh vườn để giành cho con trai ) mà cho cậu vàng ăn ít thì cậu ấy gầy đi, bán hụt tiền ... GV: Truyện kể về lã Hac- một người nông dân nghèo, sống cô độc chỉ có con chó vàng làm bạn. Con trai lão vì nghèo không lấy được vợ đã phẫn chí bỏ làng đi làm ăn xa. Lão Hạc ở nhà chờ con về, làm thuê để sống. Dù đói lão vẫn quyết không bán mảnh vườn và không ăn vào số tiền dành dụm được do thu hoạch từ mảnh vườn; lão giữ cả cho con trai. Sau một trận ốm dai dẳng lão không còn sức đi làm thuê nữa. Không còn đường sinh sống, lão Hạc lặng lẽ đi đến một quyết định quan trọng. Lão bán con chó vàng lão rất mực yêu thương, mang hết số tiền dành dụm được và mảnh vườn gửi cho ông giáo trông coi hộ đặng sau này con trai trở về còn có cái sinh sống . Lão chịu đói ăn khoai và sau đó “ Chế tạo được món gì ăn món đấy”. Cuối cùng lão ăn bả chó để tự tử. - Đoạn trích nằm ở cuối truyện, kể chuyện lão Hạc saukhi dằn lòng bán đi “cậu vàng” thân thiết. GV: Nêu câu hỏi để HS giải thích các từ khó, tập trung các vào chú thích: 5,6,9,10,11,15,21,24,28,30,31,40,43 ? Nhận xét về thể loại, phương thức biểu đạt của VB - Thể loại: Truyện ngắn - P.thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm ? Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Lời kể của ai? Nhận xét cách chọn ngôi kể GV: Cách chọn ngôi kể có tính chân thực ? Ai là nhân vật trung tâm của tác phẩm - Lão Hạc là nhân vật trung tâm của truyện và nhan đề truyện cũng được lấy tên của lão và câu chuyện chủ yếu xoay quanh quãng đời khốn khổ, cuộc sống bi thảm của lão Hạc. ? Nhân vật lão Hạc được đặt trong mối quan hệ với những ai? Những mối quan hệ ấy có tác dụng nghệ thuật gì - Mối quan hệ với ông giáo, anh con trai, con chó Vàng, Binh Tư. Qua mối quan hệ đó, tác giả muốn làm nổi bật nhân cách cao quý, số phận đáng thương và đặc biệt là vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của lão Hạc -> Tìm hiểu văn bản theo đặc điểm các nhân vật... ? Phần đầu truyện nói về điều gì - Nói về con chó- Cậu Vàng của lão Hạc ? Tại sao con chó được gọi là “cậu Vàng” - Lão Hạc nghèo, sống cô độc , chỉ có con chó làm bạn. - - Con chó còn là kỉ vật của đứa con trai lão - Câu chuyện về lão Hạc được bắt đầu từ việc lão nói với ông giáo về ý định bán cậu Vàng ? Theo em, vì sao đó là việc khiến lão quan tâm - Vì đó là kỷ vật duy nhất của người con trai, vì lão sống cô đơn chỉ có mỗi chó Vàng là người bạn thân thiết nhất. Bởi những lý do ấy mà lão yêu quý, trân trọng gọi nó bằng cái tên rất thân mật : Cậu Vàng. Con chó ấy có vai trò quan trọng giống như một người bạn tri âm tri kỷ trong đời sống tinh thần của lão Hạc. ? Vậy lý do gì khiến lão Hạc phải ngậm ngùi bán đi cậu Vàng - Vì sự túng quẫn ngày càng đe doạ lão, nhất là từ sau trận ốm, số tiền lão đã dành dụm cho con phải chi tiêu gần hết. - Đối với lão, số tiền và mảnh vườn giành cho con thiêng liêng như một báu vật. Do đó, nếu để con chó lại thì lão phải chi phí nhiều hơn và ắt là phải tiêu lạm vào số tiền đó. - Lão không muốn nhìn cảnh con chó bị thiếu ăn mà bị đói,gầy đi -> điều đó thì lão không nỡ và chỉ còn cách là bán nó đi. ? Vậy quyết định bán chó của lão bắt nguồn từ lý do sâu xa nào - Từ tình yêu thương sâu sắc của người cha dành cho con. - Từ tình thương yêu của một con người đối với loài vật. Để đi đến quyết định bán chó, lão Hạc phải trải qua những tâm trạng như thế nào ? GV:Vậy sau khi bán chó, tâm trạng của lão Hạc ra sao Theo dõi phần đầu chữ in to T41 -> thế là sướng T42 ? Hãy chỉ ra các từ ngữ, hình ảnh miêu tả bộ dạng của lão Hạc khi lão kể lại sự việc bán cậu Vàng - Cố làm ra vui vẻ, cười như mếu, mắt ầng ậc nước, mặt co rúm lại, vết nhăn xô lại, ép nước mắt chảy ra, đầu ngoeọ về một bên, mếu như con nít, hu hu khóc ? Em hiểu thế nào về từ "ép", từ "ầng ậc" - ép : nhắm chặt mắt lại, cố cho nước mắt trào ra để vơi phầm nào nỗi đau khổ đang giằng xé trong lòng - ầng ậc : từ láy, chỉ nước mắt đầy trong khoé mắt. ? Chỉ ra cái hay trong cách miêu tả của tác giả ? Em có nhận xét gì về tâm trạng của lão Hạc lúc này GV: Cách miêu tả rất phù hợp với tâm lý, hình dáng và cách biểu hiện của những người già, đó là những câu văn đặc tả ngoại hình đầy ấn tượng, ? Chú ý các lời kể, phân trần, than vãn với ông giáo còn cho ta thấy rõ hơn về lão Hạc như thế nào ? Hãy tìm một vài câu nói của lão để chứng minh - Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người may ra có sung sướng hơn một chút ... kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn ! - Thế thì không biết nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng ? -> Những câu nói trên đượm màu triết lý dân gian và dung dị của người nông dân nghèo khổ sau những năm tháng trải nghiệm và suy ngẫm về số phận của con người và bản thân. Qua đó thể hiện ? Tóm lại, qua diễn biến tâm trạng của lão Hạc xung quanh việc bán con chó Vàng, em thấy lão Hạc là người như thế nào - Mặc dù rất yêu quý con chó nhưng lão Hạc vẫn phải bán con chó Vàng vì không nuôi nổi nó và sợ tiêu lạm voà số tiền mà lão dành dụm cho con. Nỗi đau đớn của lão Hạc là ở đó. Lão luôn thương con và thương cả con chó. Vì vậy mà ta thấy lão ăn năn, day dứt, lão tự trách mình phũ phàng, nhẫn tâm và thấy mình có lỗi với nó. Với người con trai thì lão Hạc luôn mang tâm trạng "mắc tội" bởi không lo nổi hạnh phúc cho con. Tấm lòng của lão nông ấy thật sâu nặng và bao la. Tiết học sau, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu những nét đẹp trong tính cách của lão Hạc ... ? Đọc diễn cảm đoạn miêu tả lão Hạc sau khi bán chó - HS đọc, nhận xét - GV nhận xét Nội dung A. Giới thiệu chung 1. Tác giả: - Nam Cao (1915- 1951) - Là nhà văn đã có đóng góp cho nền văn học dân tộc các tác phẩm hiện thực xuíât sắc về đề tài người nông đân nghèo bị áp bức và người trí thức nghèo sống mòn mỏi trong xã hội cũ 2. Tác phẩm - Là tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nam Cao - Đăng báo lần đầu năm 1943 - Đoạn trích nằm cuối truyện B. Đọc- hiểu văn bản a) Đọc- tóm tắt b) Chú thích (SGK) 2. Thể loại - Bố cục - Thể loại: Truyện ngắn - Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu - Ngôi kể thứ nhất- lời ông giáo - Nhân vật trung tâm : Lão Hạc 3. Phân tích) 3.1 Nhân vật lão Hạc * Tâm trạng của lão Hạc khi bán “cậu Vàng” - Trước khi bán con chó Vàng + Nói với ông giáo về ý định bán chó + Lão phải suy tính, đắn đo nhiều lần, coi đó là việc rất hệ trọng. - Lí do: + Từ tình yêu thương sâu sắc của người cha dành cho con. + Từ tình thương yêu của một con người đối với loài vật - Sau khi bán con Vàng. + Cố làm ra vui vẻ, cười như mếu, mắt ầng ậc nước, mặt co rúm lại, vết nhăn xô lại, ép nước mắt chảy ra, đầu ngoeọ về một bên, mếu như con nít, hu hu khóc -> Sử dụng các từ tượng hình, tượng thanh, động từ có sức gợi tả cao, biểu hiện chân thực, cụ thể, chính xác, đặc tả ngoại hình đầy ấn tượng. -> Thể hiện một sự ngậm ngùi, chua chát, nỗi đau đớn, hối hận, xót xa, sự thương tiếc, nỗi buồn và sự bất lực trước cảnh sống hiện tại cùng cực. => Là con người sống tình nghĩa, thuỷ chung, một người cha yêu thương con sâu sắc muốn dành dụm tất cả những gì có thể cho con để con có một cuộc sống hạnh phúc, một con người có nhân cách cao quí. 4. Củng cố : Hệ thống lại nội dung của tiết học 1) ý nào dưới đây nói đúng nhất nội dung của đoạn văn sau : " Lão cố làm ra vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậc nước [ ...] Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. cái đầu lão ngoeọ về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc..." A. Sự yếu đuối của lão Hạc B. Sự già nua của lão Hạc C. Sự đau đớn về tinh thần của lão Hạc. D. Sự khổ cực của lão Hạc. 2) Câu văn " Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra nó sung sướng hơn một chút...kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn! Đã biểu hiện điều gì ? A. Sự chua chát của lão Hạc khi nói về thân phận của mình. B . Sự tự an ủi của lão Hạc khi nói về bản thân mình C . Sự thương tiếc của lão Hạc đối với cậu Vàng D. Cả A, B, C đều sai 5. Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau * Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài theo nội dung - Hoàn chỉnh các bài tập BT (thêm): Viết một đoạn văn phân tích nghệ thuật đặc tả chân dung nhân vật của Nam Cao qua đoạn trích: “ Mặt lão co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...” Yêu cầu: Nội dung: - Cần tập trung nhận xét nghệ thuật đặc tả chân dung nhân vật của nhà văn Nam Cao thông qua một đoạn văn cụ thể: tả lão Hạc trong tâm trạng đau đớn, khổ sở vì trót lừa một con chó. - Chú ý bám vào cách dùng từ ngữ hình ảnh: mặt co rúm lại, những vết nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra, cái đầu ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít, lão hu hu khóc... Hình thức: Chỉ cần viết một đoạn văn * Hướng dẫn chuẩn bị cho bài sau: Lão Hạc ( tiếp) Soạn tiếp bài( chú ý đến cái chết của lão Hạc và nhân vật ông giáo). E. Rút kinh nghiệm giờ dạy ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... _________________________________________________________ NS: Tiết 14 Tuần 4 Văn bản: Lão Hạc ( Tiếp) - Nam Cao - A. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện cốt truyện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực - Sự thể hiện tinh thần nhân đạo cuả nhà văn - Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình thượng nhân vật. 2. Kỹ năng : a. Kỹ năng bài học: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự theo khuynh hướng hiện thực. b. Kỹ năng sống: - - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, trao đổi về số phận của người nông dân Việt Nam trớc Cách mạng Tháng Tám. - Suy nghĩ sáng tạo: phân tích bình luận diễn biến, tâm trạng các nhân vật trong văn bản. - Tự xác định nhận thức: xác định lối sống có nhân cách, tôn trọng người thân, tôn trọng bản thân. 3. Thái độ : - Biết cảm thương xót xa và thật sự trân trọng đối với người nông dân nghèo khổ. B. Chuẩn bị : GV : Đọc kỹ mục II- SGV/ T36, hệ thống câu hỏi phù hợp HS : Đọc và tóm tắt truyện, soạn bài, hiểu các chú thích. C. Phương pháp - Kỹ thuật dạy học: * Phương pháp: Đọc hiểu, toạ đàm, giảng bình,… Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm… * Kỹ thuật dạy học: - Động não; Tìm hiểu tình huống truyện, những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản. - Thảo luận nhóm , trình bày trong một phút về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản . - Viết sáng tạo: Cảm nghĩ về số phận người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám; Nỗi đau của các nhân vật chị Dậu, lão Hạc… D. Tiến trình bài dạy 1. ổn định Ngày giảng Lớp Sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ : ? Hãy kể tóm tắt truyện lão Hạc Y/C : Đạt các ý chính - Tình cảnh của lão Hạc: Nhà nghèo, vợ chết chỉ còn đứa con trai. Anh con trai phẫn chí vì không có tiền cưới vợ bỏ đi phu đồn điền cao su một năm trời vẫn không có tin tức gì. - Tình cảm của lão Hạc đối với con chó Vàng : Con chó như người bạn mà lão thường âu yếm gọi là cậu Vàng, coi nó như đứa con cầu tự. Con Vàng là kỷ vật của đứa con lão, là nguồn động viên an ủi lão. - Sự túng quẫn ngày càng đe doạ lão: Sau trận ốm nặng, người lão yếu đi ghê gớm, tiền dành dụm đã cạn kiệt, lão không kiếm được việc làm, hoa màu trong vườn không còn thu được gì vì bão phá sạch hết. Giá gạo thì cao mãi lên, sợ không có tiền lo cho cậu Vàng, vì sợ phạm vào mảnh vườn để giành cho con... - Cuộc sống đói khổ, cùng quẫn khiến lão Hạc phải tìm đến cái chết. Trước đó lão đã khôn khéo nhờ ông giáo trông hộ mảnh vườn và gửi tiền lo cho mình lúc chết để khỏi phiền đến hàng xóm. Lão chết trong đau đớn... 3. Bài mới ở tiết trước, chúng ta đã nhận thấy tâm trạng của lão Hạc khi quyết định bán cậu Vàng, nỗi đau khổ, dằn vặt in đậm trên khuôn mặt lão và thể hiện qua cuộc trò chuyện cởi mở của lão với ông giáo. Ta đã thấy được phẩm chất cao đẹp của lão Hạc như : Yêu thương con sâu sắc, nhân hậu, thuỷ chung, sống nghĩa tình. Tiết học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu thêm những phẩm chất cao đẹp của lão Hạc . Hoạt động của thầy và trò ? Theo dõi đoạn "và lão kể..( T43) -> hết văn bản ? ở đoạn này, theo em thì mạch câu chuyện kể của ông giáo đã có sự thay đổi ra sao - Chuyển từ chuyện lão Hạc bán chó -> chuyện chính: đó là lão Hạc chuẩn bị tìm đến cái chết ? Có tác giả cho rằng : Cái chết của lão Hạc là cái chết có chủ đích đã được sắp đặt, chuẩn bị trước. Điều đó có đúng không (đúng ) ? Căn cứ vào đâu khiến em có nhận xét vậy - Dựa trên tình tiết của truyện nói về những việc làm của lão để chuẩn bị cho cái chết. ? Hãy chỉ ra những việc làm của lão để thấy được lão chuẩn bị cho cái chết của mình + Làm văn tự, nhờ ông giáo trông nom hộ 3 sào vườn để khi con về sẽ có đất ở, có vườn làm... văn tự để tên ông giáo, về sau này nhờ ông giáo trông nom cho con ông. + Gửi ông giáo 30 đồng bạc để khi lão chết nhờ hàng xóm chi tiêu lo hộ việc ma chay. ? Theo em, việc bán cậu Vàng trước đó có thể coi là một sự chuẩn bị không - Cậu Vàng là người thân thiết của lão vì vậy mà lão đã định liệu cho nó trước, tìm một giải thoát : hoá kiếp cho nó để sau này nó làm kiếp người ... ? Qua những việc lão Hạc đã thu xếp và nhờ cậy ông giáo, em hiểu thêm những nét đẹp nào nữa về nhân vật này ? Một vẻ đẹp trong nét tính cách của lão là lòng tự trọng, điều đó đã được thể hiện rõ hơn trong những ngày sống cuối đời của lão, em thấy những ngày sau đó lão Hạc sống ra sao? - Lão chỉ ăn khoai, khoai hết, chế được món gì ăn món ấy rồi ăn củ chuối, sung luộc, rau má, củ ráy, trai, ốc... và từ chối tất cả. Từ chối một cách gần như hách dịch sự giúp đỡ của ông giáo đối với lão. -> Và đến lúc cùng đường sống vì đói khát không thể làm gì để sống được lão đã tự kết liễu đời mình. Theo dõi đoạn :" Không ! Cuộc đời chưa hẳn ...-> chỉ có tôi với Binh Tư hiểu T45 ? Qua đoạn văn nói về cái chết của lão Hạc, em có nhận xét gì về cái chết của lão (Cái chết của lão bất ngờ đối với những ai ? Tại sao?) - Bất ngờ với ông giáo, với Binh Tư và với tất cả mọi người. Vì trước đó ông giáo lẫn Binh Tư đều nghĩ rằng lão Hạc vì túng quẫn đã trở thành người xấu, cũng có hành động như Binh Tư là dùng bả chó dể ăn trộm chó. ? Song tình huống về cái chết của lão Hạc là hoàn toàn bất ngờ, em có nhận xét gì về cách xây dựng chi tiết, tình huống truyện như thế này? Tác dụng của nó đối với tác phẩm ra sao - Phần đầu truyện ta thấy lão Hạc là người nhân hậu, thuỷ chung, sống nghĩa tình và có tình thương yêu lo lắng đối với con là vô cùng sâu sắc và chu đáo -> Qua sự việc xin bả chó của Binh Tư khiến mọi người đánh giá hoàn toàn khác về lão Hạc khi nghe Binh Tư kể chuyện lão Hạc xin bả chó của hắn... ? Cái chết của lão Hạc đã được Nam Cao đặc tả bằng những chi tiết nào + Lão Hạc vật vã, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc, tru tréo, bọt mép sùi ra, lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết... ?Nhận xét về các từ ngữ dùng để đặc tả về cái chết của lão Hạc và chỉ rõ tác dụng của cách miêu tả đó - Lão Hạc đã kết liễu đời mình trong sự đau khổ, giày vò và cảnh cùng cực đói khổ bằng cách xin bả chó của Binh Tư để tự tử-> điều đó khiến ông giáo và Binh Tư đều không ngờ tới. ? Theo em, vì sao lão Hạc không chọn lấy cái chết nhẹ nhàng hơn mà lại tìm đếnt cái chết thê thảm như vậy - Lão đã chọn cái chết dữ dội phải chăng là để tự trừng phạt mình vì nỡ lừa 1 con chó- > cái chết đó như là cách lão tạ tội với cậu Vàng: Lão đã lừa cậu Vàng thì giờ đây lão cũng phải chết theo kiểu 1 con chó bị lừa. ? Em có đánh giá gì thêm về phẩm chất của lão Hạc - Sự trung thực, thuỷ chung là một phẩm chất cao quý, tiềm tàng trong con người lão Hạc, nó luôn tiềm ẩn và khiến cho chúng ta vô cùng ngưỡng mộ... ? Em hãy chỉ ra nguyên nhân sâu xa đã dẫn đến cái chết của lão Hạc - Chính là xuất phát từ thực trạng xã hội TDPK đương thời: Tình cảnh đói khổ với những cổ tục lạc hậu( VD: nguyên nhân dẫn đến hành động con lão bỏ đi phu vì không đủ tiền cưới vợ), cảnh túng quẫn cùng đường đã đẩy lão Hạc tìm đến với cái chết, song lão đã chọn cái chết " Chết trong còn hơn sống đục " - Đây cũng là số phận cơ cực đáng thương, là số phận chung của người nông dân nghèo trước cách mạng T 8. ? Theo em, lão Hạc là người ham sống thì lão có thể tiếp tục sống bằng cách nào - Lão có thể sống được, thậm chí còn sống lâu nữa vì lão còn số tiền 30 đồng bạc ( số tiền đó không phải là nhỏ ) và 3 sào vườn. Lão có thể sống bằng số tiền đó cộng với số tiền bán hoa lợi sau này hoặc bằng cách bán mảnh vườn đi ? Nhưng vì sao lão không làm như vậy mà vẫn chọn cái chết? Liệu lão có phải là người gàn dở hay là người có tiền mà chịu khổ như lời vợ ông giáo nói - Lão không thuộc vào những hạng người đó ? Vậy cái chết tự nguyện của lão được xuất phát từ nguyên nhân chính nào + Để bảo toàn căn nhà, mảnh vườn, vì tương lai của con trai lão sau này, để khỏi phải phiền luỵ đến hàng xóm. ? Hãy nêu ý nghĩa của tác phẩm qua sự việc về cái chết của lão Hạc - Tóm lại : Cái chết của lão Hạc có một ý nghĩa vô cùng sâu sắc, đã bộc lộ rõ số phận và tính cách của lão Hạc- của ng

File đính kèm:

  • docT13-16.doc