Bài giảng Chương 02 : phản ứng hóa học bài 12 : sự biến đổi chất

Tuaàn 9 Tieát 17 ND : ................................................ CHƯƠNG II : PHẢN ỨNG HÓA HỌC Bài 12 : SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT 1. MỤC TIÊU: 1.1. Kiến thức: Giúp hs biết được : - Hiện tượng vật lý là hiện tượng trong đó không có sự biến đổi chất này thành chất khác - Hiện tượng hóa học là hiện tượng trong đó có sự biến đổi chất này thành chất khác 1.2. Kĩ năng: - Quan sát được một số hiện tượng cụ thể , rút ra nhận xét về hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học - Phân biệt được hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học 1.3. Thái độ: Giáo dục cho HS ý thức cẩn thận chính xác khi quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích được các hiện tượng trong tự nhiên Hoạt động 1 : hs cần nắm được hiện tượng vật lý Hoạt động 2 : hs cần nắm được hiện tượng hóa học 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : - Khái niệm về hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học - Phân biệt được hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học 3. CHUẨN BỊ : 3.1 GV: chén sứ , nam châm , đèn cồn , ống nghiệm ,....., S , Fe, đường 3.2 HS: kiến thức về sự biến đổi chất 4 TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 4.1 Oån ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän ( 1 phút ) 8A1………………………………………….. 8A2………………………………………….. 4.2 Kieåm tra mieäng : 4.3 Tiến trình bài học : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1 : ( 2 phút ) Chúng ta biết chất có những biến đổi nhất định, có những chất biến đổi vẫn giữ nguyên là chất ban đầu, có những chất biến đổi tạo ra chất khác. Vậy sự biến đổi đó gọi là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung của bài học hôm nay. Hoạt động 2 : (10 phút ) Hướng dẫn tìm hiểu hiện tượng vật lý GV: Cho hs quan sát hình 2.1 / SGK GV: Quan sát ấm nước đang sôi em có nhận xét gì ? HS : nước bốc hơi GV:Khi mở nắp ấm ra , quan sát trên nắp ấm em thấy hiện tượng gì ? HS : có hơi nước đọng lại thành từng giọt GV: vậy : bốc hơi ngưng tụ nước hơi nước nước lỏng hơi lỏng GV: Theo em nó chỉ biến đổi về gì ? HS : thể ( trạng thái) GV:Nước ban đầu có giống nước phân sau không ? HS : giống hoàn toàn GV: lấy ví dụ : khi hòa tan muối ăn .Trước sau muối ăn có vẫn giữ nguyên là muối không ? HS : vẫn còn GV: Những hiện tượng trên gọi là hiện tương vật lý . theo em thế nào là hiện tượng vật lý ? HS : Hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu gọi là hiện tượng vật lý Hoạt động 3 : ( 20 phút ) Hướng dẫn tìm hiểu hiện tượng hóa học GV: Cho hs đọc TN 1 GV: Muốn tiến hành thí nghiệm này ta cần chuẩn bị dụng cụ và hóa chất gì ? HS : đèn cồn , ống nghiệm , kẹp , nam châm , S , Fe ,.. GV: Tiến hành thí nghiệm mẫu cho hs quan sát Lưu ý : Khi trộn hỗn hợp bột sắt và bột lưu huỳnh nên trộn theo tỉ lệ S:Fe -> 32 :56 HS : Quan sát GV:cho biết hiện tượng gì xảy ra khi cho nam châm hút ở thí nghiệm 1a ? HS : Sắt bị nam châm hút , còn lưu huỳnh thì không GV: Cho hs đọc TN 2 GV: Muốn tiến hành thí nghiệm này ta cần chuẩn bị dụng cụ và hóa chất gì ? HS : đèn cồn , ống nghiệm , kẹp , đường GV: Tiến hành thí nghiệm mẫu cho hs quan sát HS : Quan sát GV: đường ban đầu là chất gì ? màu ra sao ? HS : Chất rắn , màu trắng GV:Khi đun nóng đường em thấy có hiện tượng gì xảy ra ? HS : chuyển màu từ trắng thành đen , có xuất hiện giọt nước trên thành ống nghiệm GV: vậy em có nhận xét gì về thí nghiệm 2 ? HS : Có xuất hiện chất mới GV: Những hiện tượng có chất mới xuất hiện ta gọi là hiện tượng hóa học GV: Theo em thế nào là hiện tượng hóa học ? HS : Hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất khác gọi là hiện tượng hóa học I . Hiện tượng vật lý : Hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu gọi là hiện tượng vật lý II. Hiện tượng hóa học : Hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất khác gọi là hiện tượng hóa học 4.4 Tổng kết : ( 7 phút ) GV treo phiếu học tập có ghi bài tập sau: 1) Các hiện tượng sau đây hiện tượng nào là hiện tượng vật lý , hiện tượng hóa học , giải thích . Cồn để trong lọ không kín bị bay hơi . Khi đốt, cồn cháy tạo thành khí Cacbonic và hơi nước . Dây tóc bóng đèn nóng và sáng lên khi có dòng điện đi qua . Đinh sắt để trong không khí bị gỉ . Dây sắt được cắt nhỏ từng đoạn và đem tán thành đinh . Cho vôi sống vào nước thu được vôi tôi . ß a , c , e là hiện tượng vật lý Vì : cồn , dây sắt , dây tóc bóng đèn vẫn còn nguyên . Sau khi hiện tượng xảy ra ß b , d , f là hiện tượng hóa học Vì : cồn đã bị cháy tạo ra chất mới là khí Cacbonic và hơi nước , đinh sắt bị biến mất tạo ra gỉ sắt , vôi sống biến mất tạo vôi tôi . )Bài tập 3 sách giáo khoa trang 47 Khi đốt nến , nến chảy lỏng thấm vào bấc , sau đó nến lỏng chuyển thành hơi ,hơi nến chấy tạo thành khí cacbonic và hơi nước . Trong thí nghiệm trên , giai đoạn nào có hiện tượng vật lý ? Giai đoạn nào có hiện tượng hóa học ? – Hiện tượng vật lý : nến chảy lỏng và nến lỏng chuyển thành hơi . – Hiện tượng hóa học : Nến cháy tạo thành khí Cacbonic và hơi nước . 4.5 Höôùng daãn học tập : ( 5 phút ) Bài cũ : - Xem lại bài và học thuộc hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học + Lưu ý : lấy ví dụ thực tế về HTVL và HTHH - Làm bài tập 1,2/ 47 SGK Bài mới : - Chuẩn bị : Phản ứng hóa học + Ôn lại kiến thức về hiện tượng hóa học + xem kỉ định nghĩa và diễn biến hóa học ( theo chuẩn KT-KN : bỏ phần II ) 5. PHỤ LỤC : Tuaàn 9 Tieát 18 ND : ...................................... Bài 13 : PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC 1. MUÏC TIEÂU : 1.1 Kieán thöùc : Giuùp hs bieát ñöôïc : - Phaûn öùng hoùa hoïc laø quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc 1.2 Kæ naêng : _ Quan saùt thí nghieäm , hình veõ, hình aûnh cuï theå ruùt ra ñöôïc nhaän xeùt veà phaûn öùng hoùa hoïc ,ñieàu kieän , vaø daáu hieäu ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra _ Vieát ñöôïc PTHH baèng chöõ ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc _ Xaùc ñònh ñöôc chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm 1.3 Thaùi ñoä : Hoïc sinh coù nieàm tin vaøo söï toàn taïi cuûa vaät chaát vaø hoùa hoïc ñaõ vaø ñang seõ goùp phaàn naâng cao cuoäc soáng Hoạt động 1 : hs cần nắm được định nghĩa của phản ứng hóa học xảy ra Hoạt động 2 : hs cần nắm được cách vieát ñöôïc PTHH baèng chöõ ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : Khaùi nieäm veà phaûn öùng hoùa hoïc 3. CHUAÅN BÒ : 3.1 GV: kieán thöùc môùi ,Hình 2.5/48 SGK 3.2 HS : Kieán thöùc veà Phaûn öùng hoùa hoïc 4 TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 4.1 Oån ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän ( 1 phút ) 8A1………………………………………….. 8A2………………………………………….. 4.2 Kieåm tra mieäng : ( 7 phút ) 1/ Theá naøo laø hieän töôïng hoùa hoïc ? Cho vd minh hoïa ?” Coàn ñeå trong loï khoâng kín bò bay hôi laø hieän töôïng gì ? giaûi thích Giaûi : Laø hieän töôïng chaát bò bieán ñoåi coù taïo ra chaát khaùc Vd : ñun noùng ñöôøng bieán thaønh than vaø nöôùc Hieân töôïng Coàn ñeå trong loï khoâng kín bò bay hôi laø hieän töôïng vaät lyù vì coàn vaãn laø coàn duø bay hôi nhöng khoâng bieán thaønh chaát khaùc 2/ Phaûn öùng hoùa hoïc laø gì ? Giaûi : Laø quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc 4.3 Tiến trình bài học : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1 : ( 2 phút ) Caùc em ñaõ bieát ,chaát coù theå bieán ñoåi thaønh chaát khaùc .Quaù trình ñoù goïi laø gì ?trong ñoù coù gì thay ñoåi ,khí naøo xaûy ra ,döïa vaøo ñaâu maø bieát ñöôïc.Chuùng ta cuøng tìm hieåu noäi dung cuûa baøi hoïc hoâm nay . Hoaït ñoäng 2 : ( 25 phút ) Höôùng daãn tìm hieåu Ñònh nghóa GV : laáy vd : Ñun noùng Ñöôøng GV : Khi ñun noùng Ñöôøng keát quaû ta thu ñöôïc laø gì ? HS : Than vaø nöôùc GV : Vaäy quaù trình Ñöôøng bieán thaønh Than vaø nöôùc ta goïi laø phaûn öùng hoùa hoïc GV : Vaäy Ñöôøng coøn laø chaát ban ñaàu khoâng ? Taïi sao ? HS : Khoâng vì Ñöôøng ñaõ bieán thaønh chaát khaùc GV : Theo em theá naøo laø Phaûn öùng hoùa hoïc ? HS : Laø quaù trình bieán ñoåi töø chaát naøy thaønh chaát khaùc GV : Trong phaûn öùng chaát ban ñaàu bò bieán ñoåi goïi laø chaát phaûn öùng (chaát tham gia ), chaát sinh ra sau phaûn öùng goïi laø saûn phaåm Teân chaát pö Teân caùc saûn phaåm (beân traùi ) (beân phaûi ) GV :Vaäy trong phaûn öùng treân ,chaát naøo laø chaát tham gia, chaát naøo laø saûn phaåm ? HS : Ñöôøng : Tham gia Than vaø nöôùc : Saûn phaåm GV : Ghi Phöông trình chöõ cuûa Phaûn öùng hoùa hoïc treân ? HS : Ñöôøng than + nöôùc GV : Höôùng daãn caùch ñoïc Phaûn öùng hoùa hoïc Löu yù : Trong quaù trình phaûn öùng löôïng chaát phaûn öùng giaûm daàn ,löôïng saûn phaåm taêng daàn GV : laáy ví duï : Löu huyønh taùc duïng vôùi saét taïo thaønh saét (II)sunfua GV Giới thiệu : trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ coù lieân keát nguyeân töû thay ñoåi laøm cho phaân töû naøy bieán thaønh phaân töû khaùc Löu yù : Neáu ñôn chaát kim loaïi tham gia phaûn öùng thì sau phaûn öùng nguyeân töû kim loaïi phaûi lieân keát vôùi nguyeân töû cuûa nguyeân toá khaùc Vd : Zn +2 HCl ZnCl2 + H2 1. Ñònh nghóa Laø quaù trình bieán ñoåi töø chaát naøy thaønh chaát khaùc 4.4 Tổng kết : ( 5 phút ) 1/ Giaûi thích taïo sao khi ñeå ngoïn löûa gaàn coàn thì ñaõ baét chaùy ? Giaûi : Vì coàn laø chaát deã bay hôi ,caùc phaân töû coàn trong hôi coàn ñöôïc ngoïn löûa nung noùng neân ñaõ baét chaùy 2/ Bieát raèng coàn chaùy ñöôïc laø coù söï tham gia cuûa khí oxi,taïo ra nöôùc vaø khí cacbonñioxit .Vieát phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng ? Giaûi : Ptrình chöõ : Coàn + Khí oxi Nöôùc + Khí Cacbonñioxit 4.5 Höôùng daãn học tập : ( 5 phút ) - Xem laïi baøi vaø hoïc baøi - Laøm baøi taäp 1 ,2,3,4 / 50 SGK - Chuaån bò : Phaûn öùng hoùa hoïc (tt) + Xem kæ noäi dung khí naøo phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra vaø daâu hieäu cuûa phaûn öùng + Xem noäi dung baøi taäp 5,6/51 SGK 5. PHỤ LỤC : Tuaàn 10 Tieát 19 Bài 13 : PHẢN ỨNG HÓA HỌC (tt) 1. MUÏC TIEÂU : 1.1 Kieán thöùc : - Giuùp hs bieát ñöôïc ñeå xaûy ra phaûn öùng hoùa hoïc caùc chaát phaûn öùng phaûi tieáp xuùc vôùi nhau ,hoaëc caàn theâm nhieät ñoä cao,aùp suaát cao hay chaát xuùc taùc - Giuùp hs ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ,döïa vaøo moät soá daáu hieäu coù chaát môùi taïo thaønh maø ta quan saùt ñöôïc nhö söï ñoåi maøu saéc,keát tuûa,coù khí thoaùt ra ,…. 1.2 Kæ naêng : - Quan saùt thí nghieäm , hình veõ, hình aûnh cuï theå ruùt ra ñöôïc nhaän xeùt veà phaûn öùng hoùa hoïc ,ñieøu kieän , vaø daáu hieäu ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra - Vieát ñöôïc PTHH baèng chöõ ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc 1.3 Thaùi ñoä : - Giaùo duïc loøng yeâu thích boä moân vaø tìm hieåu caùc hieän töông hoùa hoïc xaûy ra trong cuoäc soáng Hoạt động 1 : hs cần nắm được khi nào phản ứng hóa học xảy ra Hoạt động 2 : hs cần nắm được dấu hiệu nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : - Ñieàu kieän ñeå phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra vaø daáu hieäu ñeå nhaän bieát phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra 3. CHUAÅN BÒ : 3.1 GV : oáng nghieäm ,keïp goã , dd HCl , keõm vieân 3.2 HS : Kieán thöùc veà Ñieàu kieän ñeå phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra vaø daáu hieäu ñeå nhaän bieát phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra 4 TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 4.1 Oån ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän ( 1 phút ) 8A1………………………………………….. 8A2………………………………………….. 4.2 Kieåm tra mieäng : ( 5 phút ) 1/ Phaûn öùng hoùa hoïc laø gì ? cho ví duï minh hoïa vaø cho bieát chaát tham gia vaø chaát taïo thaønh ?Ghi phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng : canxioxit taùc duïng vôùi khí cacbonñioxit taïo thaønh canxicacbonat ?(10đ) Giaûi : - laø quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc -VD : Ñöôøng than vaø nöôùc Tham gia Taïo thaønh -Pt : Canxioxit + khí cacbonñioxit canxicacbonat 2/ Theo em laøm theá naøo bieát phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ?(8đ) Giaûi : Khí caùc chaát tham gia tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nhau 4.3 Tiến trình bài học : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1 : ( 2 phút ) Chuùng ta ñaõ bieát theá naøo laø phaûn öùng hoùa hoïc .Muoán phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ta caàn ñieàu kieän gì ? Daáu hieäu naøo ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng xaûy ra ta tìm hieåu baøi hoïc hoâm nay . Hoaït ñoäng 2 : ( 15 phút ) Höôùng daãn tìm hieåu Khi naøo phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra GV : Khi muoán cho chaát naøy bieán thaønh chaát khaùc thì caùc chaát nhö theá naøo vôùi nhau ? HS : caùc chaát phaûi tieáp xuùc nhau GV : Khi muoán ñöôøng bieán thaønh than vaø nöôùc thì caàn daáu hieäu naøo ? HS : nhieät ñoä GV : Töông töï ñoái vôùi thí nghieäm boät saét vaø löu huyønh .khi ñun noùng phaûn öùng coù xaûy ra khoâng ? HS : coù xaûy ra GV : Vaäy caàn ñun noùng ñeán moät nhieät ñoä naøo ñoù tuøy moãi phaûn öùng cuï theå , coù theå ñun khôi maøo hoaëc ñun lieân tuïc ,ngoaøi ra coù phaûn öùng khoâng caàn ñun cuõng xaûy ra GV : Laøm thí nghieäm phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø axit GV :Ngoaøi ra coù phaûn öùng caàn coù maët cuûa chaát xuùc taùc ñoù laø chaát kích thích phaûn öùng xaûy ra nhanh vaø giöõ nguyeân khoâng bieán ñoåi khi phaûn öùng keát thuùc Vd : Röôïu leân men taïo thaønh giaám (axitaxeâtic) GV :Qua caùc hieän töôïng treân haõy cho bieát khi naøo coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra? HS : Phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ñöôïc khi caùc chaát tham gia phaûn öùng tieáp xuùc vôùi nhau,coù tröôøng hôïp caàn ñun noùng ,coù tröôøng hôïp caàn chaát xuùc taùc Hoaït ñoäng 3 : ( 10 phút )Höôùng daãn tìm hieåu Laøm theá naøo nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra GV : Qua thí nghieäm Zn taùc duïng vôùi HCl laøm theá naøo coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ? HS : coù chaát khí xuaát hieän GV : Laøm theá naøo bieát Ñöôøng bieán thaønh than vaø nöôùc coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ? HS : maøu ñen cuûa than GV : Ngoaøi ra ngöôøi ta coøn nhaän bieát qua traïng thaùi Vd : caây neán chaùy -> neán loûng -> hôi neán -> khí caùcbonñioxit vaø hôi nöôùc GV : Toùm laïi laøm theá naøo nhaän bieát coù phaûn öùng xaûy ra ? HS : Coù chaát môùi taïo thaønh 2. Khi naøo phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra: Phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ñöôïc khi caùc chaát tham gia phaûn öùng tieáp xuùc vôùi nhau,coù tröôøng hôïp caàn ñun noùng ,coù tröôøng hôïp caàn chaát xuùc taùc 3. Laøm theá naøo nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra : Nhaän bieát phaûn öùng xaûy ra döïa vaøo daáu hieäu coù chaát môùi taïo thaønh 4.4 Tổng kết : ( 7 phút ) Baøi taäp : Cho bieát ñieàu kieän vaø daáu hieäu xaûy ra phaûn öùng trong caùc hieän töôïng sau ñaây : Coàn chaùy taïo thaønh khí cacbonñoxit vaø hôi nöôùc Ñöôøng nho leân men taïo thaønh röôïu Nhuùng quì tím vaøo dung dich axit clohiñric thaáy coù maøu ñoû Giaûi : Ñieàu kieän : Caàn nhieät ñoä Caàn chaát xuùc taùc, nhieät ñoä vaø aùp suaát Khoâng caàn ñieàu kieän Daáu hieäu : Coù khí thoaùt ra Muøi Maøu ñoû xuaát hieän 4.5 Höôùng daãn học tập : ( 5 phút ) - Xem laïi baøi vaø hoïc baøi - BTVN : 5,6 / 51 SGK - Chuaån bò : Baøi thöïc haønh 3 + Ñoïc tröôùc caùc thí nghieäm vaø xem caùch thöïc hieän + Oân laïi caùch vieát phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng + Xem laïi noäi dung baøi 17,18 5. PHỤ LỤC : Tuaàn 10 Tieát 20 Bài 14 : BAØI THÖÏC HAØNH 3 : PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC VAØ DAÁU HIEÄU CUÛA PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC 1. MUÏC TIEÂU : 1.1 Kieán thöùc : Giuùp hs bieát ñöôïc muïc ñích vaø caùc böôùc tíeán haønh thöïc hieän moät soá thí nghieäm : - Hieän töôïng vaät lyù : söï thay ñoåi traïng thaùi cuûa nöôùc - Hieän töôïng hoùa hoïc : ñaù voâi suûi boït trong axit ,ñöôøng bò hoùa than 1.2 Kæ naêng : - Söû duïng duïng cuï vaø hoùa chaát ñeå tieán haønh ñöôïc thaønh coâng ,an toaøn caùc thí nghieäm neâu treân - Quan saùt , moâ taû , giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng hoùa hoïc - Vieát töôøng trình hoùa hoïc 1.3 Thaùi ñoä : - Say meâ thöïc haønh caùc thí nghieäm chöùng minh Hoạt động 1 : hs làm được thí nghiệm hòa tan và đun nóng kalipemanganat Hoạt động 2 : hs làm được thí nghiệm phản ứng với canxihidroxit 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : - Phaân bieät ñöôïc hieän töôïng vaät lyù vaø hieän töôïng hoùa hoïc - Ñieàu kieän ñeå phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra vaø daáu hieäu nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra 3. CHUAÅN BÒ : 3.1 GV : oáng nghieäm , giaù saét , ñeøn coàn , Coác thuûy tinh, oáng daãn khí , que ñoùm … , thuoác tím , nöôùc voâi trong , dd natricacbonat . 3.2 HS : noäi dung baøi thöïc haønh , baûng töôøng trình thí nghieäm 4 TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 4.1 Oån ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän ( 1 phút ) 8A1………………………………………….. 8A2………………………………………….. 4.2 Kieåm tra mieäng : ( 5 phút ) Phân dụng cụ về các nhóm 4.3 Tiến trình bài học : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1 : ( 2 phút ) Ñeå phaân bieät ñöôïc caùc hieän töôïng vaø daáu hieäu cuûa caùc phaûn öùng trong ñôøi soáng cuõng nhö trong hoùa hoïc ta tìm hieåu caùc thí nghieäm sau Hoaït ñoäng 2 ( 15 phút ) Höôùng daãn tìm hieåu thí nghieäm 1 GV : Cho Hs ñoïc thí nghieäm vaø höôùng daãn hs thöïc hieän TN1 Laáy moät löôïng thuoác tím chia laøm 3 phaàn Cho moät phaàn vaøo oáng nghieäm 1 ñöïng nöôùc ,laéc oáng nghieäm Hai phaàn coøn laïi cho vaøo oáng nghieäm 2 ñun noùng roài ñöa taøn ñoùm leân mieäng oáng nghieäm ccho ñeeán khí que ñoùm khoàng buøng chaùy nöõa ,sau ñoù cho nöôùc vaøo Quan saùt maøu cuûa dung dòch 2 oáng nghieäm treân HS : Quan saùt vaø thöïc hieän theo thao taùc cuûa Gv vaø ruùt ra keát quaû Hoaït ñoäng 3 : ( 15 phút ) Höôùng daãn tìm hieåu thí nghieäm 2 GV : Cho Hs ñoïc thí nghieäm vaø höôùng daãn hs thöïc hieän Thí nghieäm 2.a Laáy oáng nghieäm 1 ñöïng nöôùc vaø oáng 2 ñöïng nöôùc voâi trong Thoåi hôi vaøo 2 oáng nghieäm theo oáng thuûy tinh Thí nghieäm 2.b Laáy oáng nghieäm 1 ñöïng nöôùc vaø oáng 2 ñöïng nöôùc voâi trong Ñoå dd Natricacbonat laàn löôït vaøo 2 oáng nghieäm treân => Quan saùt hieän töôïng trong 2 thí nghieäm treân HS : Quan saùt vaø thöïc hieän theo thao taùc cuûa Gv vaø ruùt ra keát quaû GV löu yù : Khi laøm thí nghieäm naøo xong caàn ghi laïi ngay keát quaû vaøo giaáy nhaùp GDHN : Thí nghieäm laø 1 trong nhöõng caùch chöùng minh moät lí thuyeát maø mình ñaõ ñöôïc hoïc vì vaäy neáu em naøo coù ñam meâ veà lónh vöïc hoùa hoïc thì chuùng ta coá gaéng hoïc vaø tìm toøi nhöõng kieán thöùc lieân quan maø choïn cho mình moät ngheà nghieäp maø mình yeâu thích Vd : ngheà kó sö coâng nghieäp hoùa hoïc,kó sö noâng nghieäp ,thí nghieäm vieân caùc phoøng thí nghieäm ,....... 1. Thí nghieäm 1 : Hoøa tan vaø ñun noùng Kalipenmanganat(thuoác tím ) Oáng 1 : chæ xaûy ra hieän töôïng vaät lyù vaãn giöõ nguyeân maøu tím cuûa thuoác tím Oáng 2 : Ñöa taøn ñoùm vaøo thì taøn ñoùm seõ buøng chaùy do coù oxi thoaùt ra töø thuoác tím bò nhieät phaân huûy .Khi ñoå nöôùc vaøo oáng nghieäm sau khi ñeà nguoäi thì chaát raén tan khoâng heát ,maøu bò thay ñoåi khoâng coøn maøu tím cuûa thuoác tím (coù söï phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ) 2. Thí nghieäm 2 : Thöïc hieän phaûn öùng vôùi Canxi hiñroxit Thí nghieäm 2.a: Oáng 1 : khoâng coù hieän töôïng gì Oáng 2 : thaáy coù vaãn ñuïc => coù phaûn öùng xaûy ra giöõa CO2 trong hôi thôû vôùi dd nöôùc voâi trong Thí nghieäm 2.b: Oáng 1 : khoâng coù hieän töôïng gì Oáng 2 : thaáy coù vaãn ñuïc => coù phaûn öùng xaûy ra giöõa dd Natricacbonat vôùi dd nöôùc voâi trong 4.4 Tổng kết : ( 3 phút ) - Doïn veä sinh vaø ghi töôøng trình - Nhaän xeùt vaø ruùt kinh nghiệm tiết thực hành 4.5 Höôùng daãn học tập : ( 4 phút ) - Xem laïi caùc böôùc tieán haønh thí nghieäm - Chuaån bò : Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng + Ñoïc tröôùc baøi + Xem kæ noäi dung Ñònh luaät 5. PHỤ LỤC : Tuaàn 11 Tieát 21 ND : ........................................... Bài 15 : ÑÒNH LUAÄT BAÛO TOAØN KHOÁI LÖÔÏNG 1. MUÏC TIEÂU : 1.1 Kieán thöùc : Giuùp hs hieåu ñöôïc trong moät phaûn öùng hoùa hoïc toång khoái löôïng cuûa caùc chaát phaûn öùng baèng toång khoái löôïng cuûa saûn phaåm (chuù yù : caùc chaát taùc duïng vôùi nhau theo 1 tæ leä nhaát ñònh veà khoái löôïng ) 1.2 Kæ naêng : -Quan saùt thí nghieäm cuï theå ,nhaän xeùt ruùt ra keát luaän veà söï baûo toaøn khoái löôïng caùc chaát trong phaûn öùng - Vieát ñöôïc bieåu thöùc lieân heä giöõa khoái löôïng caùc chaát trong moät soá phaûn öùng cuï theå - Tính ñöôïc khoái löôïng cuûa 1 chaát trong phaûn öùng khi bieát khoái löôïng cuûa caùc chaát coøn laïi 1.3 Thaùi ñoä : Hieåu roõ yù nghóa cuûa ñònh luaät ñoái vôùi ñôøi soáng vaø saûn xuaát , böôùc ñaàu thaáy ñöôïc vaät chaát toàn taïi vónh vieãn goùp phaàn hình thaønh theá giôùi quan duy vaät ,choáng meâ tín dò ñoan Hoạt động 1 : hs cần nắm được thí nghiệm của định luật Hoạt động 2 : hs cần nắm được định luật bảo toàn khối lượng Hoạt động 3 : hs cần nắm được công thức áp dụng tính khối lượng chất tham gia và tạo thành dựa vào định luật bảo toàn khối lượng 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : -Noäi dung Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng - Vaän duïng ñònh luaät trong tính toaùn 3. CHUAÅN BÒ : 3.1 GV: caân baøn , 2 coác thuûy tinh , oáng nhoû gioït , dd Bariclorua,dd Natrisunfat 3.2 HS : Kieán thöùc veà Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng 4 TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 4.1 Oån ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän ( 1 phút ) 8A1………………………………………….. 8A2………………………………………….. 4.2 Kieåm tra mieäng : ( 5 phút ) - Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng cho ta bieát ñieàu gì ? Giaûi : Trong 1 phaûn öùng hoùa hoïc toång khoái löôïng chaát saûn phaåm baèng toång khoái löôïng chaát tham gia phaûn öùng 4.3 Tiến trình bài học : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1 : ( 2 phút ) Chuùng ta bieát trong quaù trình phaûn öùng löôïng chaát tham gia giaûm daàn , löôïng chaát saûn phaåm taêng daàn .Vaäy toång khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøn khoâng ? Baøi hoïc hoâm nay seõ traû lôøi caâu hoûi naøy Hoaït ñoäng 2 : ( 7 phút ) Höôùng daãn hs tìm hieåu Thí nghieäm GV :Cho hs ñoïc thí nghieäm /53 SGK GV : Muoán thöïc hieän TN naøy caàn chuaån bò duïng cuï vaø hoùa chaát gì ? HS : caân , coác , dd BaCl2,Na2SO4 GV : Thöïc hieän Tnghieäm HS : Quan saùt,chyù yù kim caân GV :Em coù nhaän xeùt gì khi cho 2 dung dòch troän laãn vaøo nhau ? HS : coù chaát raén maøu traéng xuaát hieän GV : Vaäy ôû ñoù xaûy ra hieän töôïng gì ? HS : Coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra GV : Döïa vaøo daáu hieäu naøo coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ? HS : Coù chaát môùi xuaát hieän GV : Vaäy chaát raên maøu traéng ñoù laø BaSO4 GV : Höôùng daãn hs vieát Pt chöõ cuûa phaûn öùng HS : Bariclorua +Natrisunfat Barisufat + Natriclorua Hoaït ñoäng 3 : ( 10 phút ) Höôùng daãn hs tìm hieåu Ñònh luaät GV : Tröôùc vaø sau khi laøm thí nghieäm kim caân coù coøn ñöôïc giöõ nguyeân khoâng? HS : vaãn giöõ nguyeân GV :vaäy theo em toång khoái löôïng caùc chaát tröôùc vaø sau khi laøm thí nghieäm coù thay ñoåi khoâng ? HS : khoâng thay ñoåi GV : Vaäy ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng noùi leân ñieàu gì ? HS : toång khoái löôïng chaát tham gia baèng toång khoái löôïng chaát taïo thaønh GVMR : ñònh luaät naøy do 2 nhaø baùc hoïc Loâmoânoâxoáp (ngöôøi Nga), La-voa-ñie ( ngöôøi Phaùp ) phaùt hieän ñaàu tieân GV : vaäy vì sao coi khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng nguyeân töû ? coù gì thay ñoåi trong phaûn öùng hoùa hoïc ? HS : vì khoái löôïng cuûa electron raát nhoû khoâng ñaùng keå vì vaäy khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng nguyeân töû. Trong Pöhh chæ coù nhöõng thay ñoåi lieân quan ñeán söï saép xeáp cuûa caùc electron ,khoâng aûnh höôûng ñeán khoái löôïng haït nhaân GV :Giaûi thích vì sao khi Pöhh xaûy ra thì toång khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøn? HS : Trong Pöhh chæ coù söï thay ñoåi lieân keát giöõa caùc nguyeân töû ,coøn soá nguyeân töû vaãn ñöôïc giöõ nguyeân neân toång khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøn GV : laáy vd : C + O2 CO2 GV : Cho bieát soá löôïng phaân töû chaát tham gia vaø chaát taïo thaønh ? HS : 1 C , 1 O2 , 1 CO2 GV :Cho bieát soá nguyeân töû trong 1 phaân töû ? HS : 1 nguyeân töû C 2 nguyeân töû O GV : Cho bieát khoái löôïng cuûa chaát tham gia vaø taïo thaønh ôû chaát tham gia vaø taïo thaønh ? HS : C + O2 CO2 12 32 44 GV :Vaäy toång khoái löôïng caùc chaát nhö theá naøo vôùi nhau ? HS : baèng nhau Hoaït ñoäng 4 : ( 10 phút ) Höôùng daãn hs tìm hieåu Aùp duïng GV :Ñeå aùp duïng ngöôøi ta vieát noäi dung ñònh luaät thaønh coâng thöùc khoái löôïng Vd : ta xeùt 2 chaát tham gia vaø 2 chaát taïo thaønh A + B = C + D Duøng m laø kí hieäu cuûa khoái löôïng GV :Muoán bieåu dieãn khoái löôïng chaát A, B,C,D ta vieát nhö theá naøo ? HS : mA , mB, m C , mD GV : Vaäy ta coù : mA + mB = mC + mD GV