Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tuần 9 - Tiết 17: Ôn tập (tiếp)

Tuaàn 9 Ngaøy soaïn: 24/10/2009 Tieát 17: OÂN TAÄP I. Mục tiêu: Sau bài học, HS cần: - Hiểu và trình bày được: + Tình hình gia tăng dân số, ý nghĩa của việc giảm tỉ lệ tăng tự nhiên dân số nước ta. + Thực trạng vấn đề phân bố dân cư, dân tộc, sử dụng lao động. Những giải pháp cơ bản. + Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, phân bố ngành nông nghiệp, công nghiệp của nước ta. + Đặc điểm phát triển, phân bố, xu hướng phát triển các ngành kinh tế nước ta. - Có kỹ năng vẽ biểu đồ cơ cấu kinh tế, phân tích các bản, biểu. - Biết hệ thống hoá kiến thức, củng cố các kiến thức và kĩ năng đã học. II. Các thiết bị dạy học: - Các bản đồ: dân cư, kinh tế Việt Nam và các lược đồ, bảng số liệu trong SGK - Giấy khổ lớn để vẽ sơ đồ nội dung bài ôn tập. III. Các hoạt động trên lớp: 1. Ổn định lớp 2. GV kiểm tra việc chuẩn bị đề cương ôn tập của HS. 3. Bài mới * Từ đầu năm học đến nay, các em đã được học về đại lí dân cư, địa lí các ngành kinh tế của nước ta, tất cảu gồm 16 bài. Trong tiết hôm nay, chúng ta sẽ tiến hành ôn tập, hệ thống hoá kiến thức và kĩ năng đã học từ bài 1 đến bìa 16. NOÄI DUNG OÂN TAÄP GV: Töø ñaàu naêm hoïc ñeán nay, caùc em ñaõ ñöôïc hoïc veà ñòa lí daân cö vaø ñòa lí caùc ngaønh kinh teá, chuùng ta seõ laàn löôït oân taäp töøng phaàn moät. I. ÑAÏI LÍ DAÂN CÖ GV: Nhö caùc em ñaõ bieát, coäng ñoàng caùc daân toäc VN bao goàm 54 daân toäc cuøng chung soáng treân laõnh thoå VN vaø moät boä phaän ngöôøi Vieät ñang laøm aên sinh soáng cuûa nöôùc ngoaøi. ? Vaäy, em haõy cho bieát 54 daân toäc sinh soáng treân laõnh thoå VN vaø nhöõng ngöôøi Vieät ñang ñònh cö ôû nöôùc ngoaøi coù chung ñieåm gì? => Luoân coù loøng yeâu nöôùc, muoán ñoùng goùp coâng söùc ñeå goùp phaàn xaây döïng queâ höông VN ngaøy caøng giaøu maïnh. GV: Döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc vaø quan bieåu ñoà hình 2.1 – SGK, caùc em haõy hoaøn thaønh noäi dung trong baûng sau: * Điền các từ vào khoảng trống () ôû sơ đồ sau để thể hiện được quy mô DS, tình hình tăng DS; Tỉ lệ gia tăng DS tự nhiên của nước ta và hệ quả của nó. * Thuaän lôïi: (Nguoàn lao ñoäng doài daøo) * Khoù khaên: - Vieäc laøm: (Thieáu) - Ñaát canh taùc: (bò thu heïp) - TNTN: (bò caïn kieät) - KT-XH vaø CLCS: (chaäm phaùt trieån). Daân soá ñoâng vaø taêng nhanh Tæ leä gia taêng DS töï nhieân giaûm - KT-XH : (phaùt trieån) - CLCS: (ñöôïc caûi thieän) Traùnh ñöôïc nguy cô (buøng noå daân soá) * Löu yù: (phaàn trong ngoaëc ñôn ( ) ñeå HS töï ñieàn hoaëc traû lôøi -> GV ghi vaøo) ? Em haõy neâu ñaëc ñieåm cuûa söï phaân boá daân cö cuûa nöôùc ta nhö theá naøo? Vì sao? Neâu giaûi phaùp khaéc phuïc? => Daân cö phaân boá khoâng ñeàu. Vì ôû ñoàng baèng, ven bieån ñieàu kieän sinh soáng vaø hoaït ñoäng SX kinh teá thuaän lôïi neân daân cö taäp trung ñoâng ñuùc, mieàn nuùi thì ngöôïc laïi. Giaûi phaùp: Coù chính saùch phaân boá laïi daân cö vaø ñaàu tö phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi (nhaát laø nhöõng vuøng khoù khaên. II. ÑÒA LÍ KINH TEÁ ? Döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc, em haõy cho bieát trong thôøi kì ñoåi môùi ñaát nöôùc, cô caáu neàn kinh teá nöôùc ta coù söï chuyeån dòch theå hieän ôû nhöõng maët naøo? => Chuyeån dòch theo 3 maët: - Chuyeån dòch cô caáu ngaønh: Tæ troïng NLN giaûm, CN-XD taêng, DV cao nhöng coøn bieán ñoäng. - Chuyeån dòch cô caáu laõnh thoå: hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh noâng nghieäp, hình thaønh caùc TTCN, DV lôùn. - Chuyeån dòch cô caáu thaønh phaàn kinh teá: Chuyeån töø khu vöïc Nhaø nöôùc sang neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn (KT Nhaø nöôùc, KT Taäp theå, KT Tö nhaân, KT caù theå, KT coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi) GV: Döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc, caùc em haõy hoaøn thaønh noäi dung ôû baûng sau ñeå thaáy ñöïoc söï aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá ñeán söï phaùt trieån vaø phaân boá cuûa caùc ngaønh kinh teá: CAÙC NGAØNH KINH TEÁ Ñaëc ñieåm N-L-N CN Dòch vuï GTVT BCVT Du lòch Nhaân toá aûnh höôûng - TN: (ñaát, khí haäu, nöôùc, sinh vaät) - KT-XH: (LÑ, CSVCKT, CS, TT) - TN: (Khoaùng saûn, ñaát, röøng, SV bieån) - KT-XH: (LÑ, CSVCKT, CS, TT) - Neàn kinh teá : (phaùt trieån) - Söùc mua : (lôùn) Neàn kinh teá: (phaùt trieån) Neàn kinh teá: (phaùt trieån) - Taøi nguyeân: (töï nhieân, nhaân vaên) - Chaát löôïng cuoäc soáng: (naâng cao) Tình hình phaùt trieån - Cô caáu: (ña daïng) - Hình thaønh:(vuøng chuyeân canh) - Cô caáu: (ña ngaønh) - Hình thaønh: (caùc TTCN lôùn) - Cô caáu: (DV SX, DV TD, DV CC) - Phaùt trieån (ñaày ñuû caùc loaïi hình GTVT) - Maïng ñieän thoaïi: töï ñoäng hoaù - Maïng Internet: (hoaøn thieän) - Hình thaønh: (nhieàu trung taâm du lòch lôùn) Nôi phaân boá chuû yeáu (Noâng thoân, thaønh thò, ñoàng baèng, mieàn nuùi) (Ñoàng baèng, mieâng nuùi vaø ven bieån) (Caùc ñoâ thò, Gaàn caùc vuøng taäp trung K.Saûn) (Caùc ñoâ thò) (Ñoàng baèng, ñoâ thò) (Ñoâ thò) (Khaép caû nöôùc) * Löu yù: Phaàn “Nôi phaân boá chuû yeáu” GV keát hôïp vôùi baûn ñoà “Kinh teá chung VN” ñeå xaùc ñònh laïi nôi phaân boá cuûa caùc ngaønh III. LUYEÄN TAÄP GV: Treo baûng soá lieäu veà söï thay ñoåi cô caáu GDP cuûa nöôùc ta qua caùc naêm (ñôn vò %) Naêm Ngaønh 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2002 N-L-N 40,5 29,9 27,2 25,8 25,4 23,3 23,0 CN-XD 23,8 28,9 28,8 32,1 34,5 38,1 38,5 DV 35,7 41,2 44,0 42,1 40,1 38,6 38,5 ? Döïa vaøo baûng soá lieäu, em haõy nhaän xeùt söï thay ñoåi cô caáu kinh teá nöôùc ta töø naêm 1991 – 2002? => Cô caáu kinh teá nöôùc ta coù söï thay ñoåi. Cuï theå: tæ troïng khu vöïc N-L-N coù chieàu höôùng giaûm daàn, Tæ troïng khu vöïc CN-XD taêng khaù nhanh, Tæ troïng khu vöïc DV taêng nhöng chöa oån ñònh (coøn bieán ñoäng) => söï thay ñoåi ñoù phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc ñoù laø ñaåy maïnh söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc, phaán ñaáu ñeán 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh nöôùc CN theo höôùng hieän ñaïi. ? Theo em, vôùi baûng soá lieäu treân ta coù theå veõ ñöïc caùc loaïi bieåu ñoà naøo? Loaïi naøo thích hôïp nhaát? => Veõ ñöôïc: Troøn, Coät choàng, Mieàn. Thích hôïp nhaát laø bieåu ñoà mieàn (giaùo vieân giaûi thích) ? Giaû söû ta boû bôùt haøng caùc naêm coøn laïi 02 naêm thì ta veõ bieåu ñoà naøo laø thích hôïp nhaát? => Bieåu ñoà hình hình troøn. ? Giaû söû ta thay haøng caùc naêm ôû baûng soá lieäu treân thaønh teân caùc nöôùc (VD: Ñöùc, Nga, Anh, Phaùp, Nhaät, Trung Quoác, Myõ) thì ta veõ bieåu ñoà loaïi naøo laø thích hôïp? => Coät choàng. 4. Hoaït ñoäng noái tieáp: - Oân taäp kó nhöõng noäi dung ñaõ hoïc - Chuaån bò ñaày ñuû duïng cuï hoïc taäp (thöôùc keû, compa, maùy tính caàm tay) ñeå tieát sau kieåm tra vieát 1 tieát.