Bài giảng môn học Vật lý lớp 10 - Tiết 16 – Bài 9: Tổng hợp và phân tích lực - Điều kiện cân bằng của chất điểm (Tiết 2)

Ngày soạn:/07/2012 Ngày dạy: Tiết, Lớp 10BT, ...., Ngày..Tháng..Năm 2012 Tiết 16 – Bài 9: Tổng hợp và phân tích lực - Điều kiện cân bằng của chất điểm (Tiết 2) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học viên: 1. Về kiến thức: - Phát biểu đc điều kiện cân bằng của một chất điểm dưới tác dụng của nhiều lực. - Nêu được quy tắc phân tích lực. 2. Về kĩ năng: - Biểu diễn được các véc tơ lực và phản lực trong một số ví dụ cụ thể. - Vận dụng đc quy tắc tổng hợp và phân tích lực. 3. Về thái độ: - Tích cực tư duy tìm hiểu kiến thức. II. PHƯƠNG PHÁP – PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 1. Về phương pháp: - Sử dụng phương pháp thuyết trình kết hợp với đàm thoại nêu vấn đề(máy chiếu nếu có thể). 2. Về phương tiện dạy học – chuẩn bị của GV – chuẩn bị của HV: a. Về phương tiện dạy học: - Giáo án, sgk, thước kẻ, đồ dùng dạy học, b. Chuẩn bị của GV: - Các hình vẽ 9.8, 9.9 trong SGK. c. Chuẩn bị của HV: - Ôn lại các công thức lượng giác đã học. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC: 1. Ổn định tổ chức: - Kiểm tra sĩ số của hv & ổn định trật tự lớp, ghi tên những hv vắng mặt vào SĐB: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: a. Vào bài mới: b. Tiến trình tổ chức bài học và nội dung cần đạt: Hoạt động 1: Tìm điều kiện cân bằng của chất điểm. Hoạt động của HV Trợ giúp của GV Nội dung cần đạt - Đó là 3 lực - Hv vận dụng C4 để tìm (hợp lực của trực đối với lực nên hợp lực của 3 lực đó bằng 0) - Hướng dẫn hv hoàn thành C4 - Trong TN hình 9.5, vòng nhẫn O (trọng lượng không đáng kể) đang ở trạng thái cân bằng. CH3.1: Vòng nhẫn chịu tác dụng của mấy lực? Là những lực nào? - Các em hãy tìm hợp lực của 3 lực ĐVĐ: Em nào có thể giải thích sự cân bằng của vòng nhẫn trong TN theo một cách khác. - Gợi ý: Lực gây ra những tác dụng gì đối với OM và ON? + Kéo dây OM bằng lực cân bằng với lực (vẽ lên hình) + Kéo dây OM bằng lực cân bằng với lực (vẽ lên hình) III. Điều kiện cân bằng của chất điểm Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp của các lực tác dụng lên nó phải bằng không. Hoạt động 2: Tìm hiểu phép phân tích lực. Hoạt động của HV Trợ giúp của GV Nội dung cần đạt - Làm 2 dây căng ra - Hv nêu định nghĩa - Nếu nối các điểm ngọn của 3 vec tơ lực đó lại chúng ta sẽ được 1 HBH - HV trả lời Vậy ta có thể thay lực bằng và Đó là phép phân tích lực. CH4.1: Em nào hãy cho biết định nghĩa của phép phân tích lực? CH4.2: Nhìn vào hình vẽ, các em thấy các lực liên hệ với nhau như thế nào? CH4.3: Vậy muốn phân tích 1 lực thành 2 lực thành phần có phương đã biết thì làm như thế nào? - Chú ý: Để phân tích lực chúng ta cũng dùng quy tắc HBH. Nhưng chỉ khi biết một lực có tác dụng cụ thể theo 2 phương nào đó thì ta mới phân tích lực đó theo 2 phương ấy. IV. Phân tích lực 1. Định nghĩa Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó. O 2. Chú ý: Để phân tích lực chúng ta cũng dùng quy tắc HBH. Nhưng chỉ khi biết một lực có tác dụng cụ thể theo 2 phương nào đó thì ta mới phân tích lực đó theo 2 phương ấy. 4. Củng cố: Hoạt động của HV Trợ giúp của GV - HV ghi nhớ tiếp thu kiến thức. - Cá nhân giải các bài tập trong SGK theo hướng dẫn giáo viên. - GV nhắc lại nội dung trọng tâm của bài. - Yêu cầu học viên đọc phần ghi nhớ SGK và làm bài tập 5,6,7 SGK 5. Dặn dò: Hoạt động của HV Trợ giúp của GV - HV ghi câu hỏi và bài tập VN. - Chú ý hướng dẫn GV - Nhận nhiệm vụ học tập - Về nhà đọc trước bài mới theo hướng dẫn của gv. - GV đọc câu hỏi và bài tập về nhà bài 8,9 trong SGK và hướng dẫn kiến thức cần làm. - YC hv đọc trước bài mới nội dung cần nắm đc là: + Nêu đc quán tính của vật là gì và kể tên đc một số ví dụ về quán tính. + Phát biểu đc đ/l I Niu tơn. + Phát biểu đc đ/l II Niu tơn. + Nêu đc mối liên hệ giữa lực, khối lượng và gia tốc đc thể hiện như thế nào và viết đc hệ thức của đ/l này. - GV nhận xét buổi học. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy Phê duyệt của BGĐ . . . . . . Hoàng Văn Tuyến