Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 14 - Môi trường truyền âm (tiếp)

Tiết 14: Môi trường truyền âm Ngày soạn: 4/12/2008 Ngày giảng: 5/12/2008 A. Mục tiêu * Kiến thức: - Kể tên được một số môi trường truyền âm và không truyền được âm. Nêu được một số thí dụ về sự truyền âm trong các môi trường rắn, lỏng, khí. * Kĩ năng: - Rèn kỹ năng làm thí nghiệm để chứng minh âm truyền qua các môi trường nào? Tìm ra phương án làm thí nghiệm để chứng minh được càng xa nguồn âm, biên độ dao động âm càng nhỏ, âm phát ra càng nhỏ. * Thái độ: - Thái độ yêu thích môn học, vận dụng vào cuộc sống B. Chuẩn bị - Cả lớp: 2 trống, 1 dùi trống, 2 giá đỡ trống, 1 chậu nhựa, 1 bình nhỏ có nắp đậy, 1 nguồn âm. C. Tiến trình lên lớp:: I. Ổn định. (1’)Vắng:........................................................................................................... II. Kiểm tra bài cũ: (5’) HS1: Độ to của âm phụ thuộc vào nguồn âm như thế nào? Đơn vị đo độ to của âm? HS2: Dao động và biên độ dao động của sợi dây đàn khác nhau như thế nào khi gảy manh, gảy nhẹ? Dao động của sợi dây đàn như thế nào khi chơi nốt cao, nốt thấp? III. Bài mới * Đặt vấn đề (1’): - Để phát hiện tiếng vó ngựa, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao lại có thể nghe được? - GV đưa ra vấn đề cần nghiên cứu: Âm truyền được trong môi trường nào? Hoạt động của GV và HS Nội dung 14’ Hoạt động 1: Nghiên cứu môi trường truyền âm. - GV giới thiệu dụng cụ, cách lắp ráp, cách tiến hành thí nghiệm (H13.1) - Yêu cầu HS dự đoán hiện tượng xảy ra khi gõ mạnh vào mặt trống - GV làm thí nghiệm, yêu cầu HS quan sát hiện tượng xảy ra và trả lời câu C1, C2. - Yêu cầu HS đọc câu trả lời trước lớp, HS khác bổ xung và thống nhất ý kiến. ( GV nêu thêm: Mặt trống thứ hai đóng vai trò như màng nhĩ ở tai người nghe) - Có kết luận gì về độ to của âm khi lan truyền? - GV hướng dẫn trò chơi: “Ai thính tai nhất” và cho HS chơi trong khoảng 5 phút. - Yêu cầu HS trả lời C3 và thống nhất ý kiến toàn lớp. - Tổ chức cho HS thảo luận để trả lời câu C4. - GV treo tranh vẽ H13.4, mô tả thí nghiệm (SGK), hướng dẫn HS thảo luận để trả lời câu C5. - Yêu cầu HS hoàn thành phần kết luận. Thảo luận để thống nhất chung cả lớp I. Môi trường truyền âm 1. Sự truyền âm trong chất khí + Độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm va ngược lại. 2. Sự truyền âm trong chất khí 3. Sự truyền âm trong chất lỏng 4. Âm có thể truyền được trong chân không hay không? Kết luận: + Âm có thể truyền qua những môi trường như rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua môi trường chân không. + ở các vị trí càng xa nguồn âm thì âm nghe càng nhỏ 5. Vận tốc truyền âm - HS đọc mục 5 (SGK) thu thập thông tin để trả lời câu C6. C6: Vận tốc truyền âm trong nước lớn hơn trong không khí và nhỏ hơn trong thép. 7’ Hoạt động 2: Tìm hiểu về vận tốc truyền âm. - Yêu cầu HS tự đọc mục 5 (SGK) - Hướng dẫn HS trả lời câu C6 10’ Hoạt động 3: Làm bài tập vận dụng - Yêu cầu HS trả lời câu C7, C8, C9, C10 (SGK) - Tổ chức thảo luận cả lớp để thống nhất câu trả lời. II. Vận dụng C9: Vì mặt đất truyền âm nhanh hơn trong không khí nên ta nghe được tiếng vó ngựa từ xa khi ghé tai sát mặt đất. IV. Củng cố. (5’) - Môi trường nào truyền âm? Môi trường nào không truyền âm? - Môi trường nào truyền âm tốt nhất? - Hãy giải thích tại sao ở thí nghiệm 2: Bạn đứng không nghe thấy âm mà bạn áp tai xuống bàn lại nghe thấy âm? - Giới thiệu nội dung phần: Có thể em chưa biết. V. Dặn dò.(2’) - Học bài và trả lời lại các câu hỏi C1 đến C10 (SGK) - Làm bài tập 13.1 đến 13.5 (SBT) - Đọc trước bài 14: Phản xạ âm – Tiếng vang. * Rút kinh nghiệm:.........................................................................................................