Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết: 21 – Bài 19: Dòng điện – Nguồn điện

Ngày soạn: 06/2009 Ngày dạy: Tiết: 21 – Bài 19: Dòng điện – Nguồn điện I/MỤC TIÊU : 1/Kiến thức: - Mô tả một TN tạo ra dòng điện, nhận biết có dòng điện (bóng đèn của bút thử điện sáng, đèn pin sáng, quạt điện quay…) và nêu được dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng. - Nêu được tác dụng chung của nguồn điện là tạo ra dòng điện và nhận biết các nguồn điện thường dùng với 2 cực của chúng ( cực dương và cực âm của pin, acquy ) 2/Kỹ năng: - Mắc và kiểm tra để đảm bảo một mạch điện kín gồm: pin, bóng đèn, dây nối hoạt động, đèn sáng. 3/Thái độ: Trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm. II/ CHUẨN BỊ: + Cả lớp : phóng to hình 19.1; 1 mảnh phim nhựa, 1 mảnh kim loại mỏng, 1 bút thử điện, 1 mảnh len. + Mỗi nhóm: - Pin các loại (Mỗi thứ một chiếc) - 1 acquy - pin đèn, 1 bóng đèn có đế, 1 khoá K, 5 đoạn dây nối. III/ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH: Hoạt động học của học sinh Trợ giúp của giáo viên Hoạt động 1:(5’) Kiểm tra bài cũ - Tạo tình huống học tập - Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV- Trả lời nếu được yêu cầu. - Nhận xét phần trả lời của bạnà Bổ sung nếu cần. - Kể một số đồ dùng điện theo ý của các em. - Nhận thức vấn đề cần nghiên cứu. - Có mấy loại điện tích? Nêu sự tương tác giữa các vật mang điện tích? - Vật mang điện tích dương và điện tích âm khi nào? - Kể một số đồ dùng điện có trong nhà em ? Đặt vấn đề: Các thiết bị dùng điện tạo cho cuộc sống của chúng ta tiện nghi và tốt đẹp hơn. Các thiết bị nào chỉ hoạt động khi có dòng điện chạy qua. Vậy dòng điện là gì?Nhờ đâu duy trì được dòng điện trong mạch điện? Chúng ta cùng tìm câu trả lời trong tiết học này. Hoạt động 2 (10’) Tìm hiểu dòng điện là gì? - Mô tả thí nghiệm hình 17.2 - Do mảnh phim nhựa bị cọ xát nên nhiễm điện và có khả năng làm sáng bóng đèn của bút thử điện. - Nhận thức vấn đề. I/ Dòng điện : - Thảo luận nhóm C1,2 trình bày. + C1: a/……nước……… b/ ……chảy……… + Dự đoán C2: Muốn đèn bút thử điện lại sáng cần cọ xát để làm nhiễm điện mảnh phim nhựa rồi chạm bút thử điện vào mảnh tôn đã được áp trên mảnh phim nhựa. - Hoàn chỉnh nhận xét và nêu: “ Bóng đèn của bút thử điện sáng khi các điện tích dịch chuyển qua nó.” - Trả lời câu hỏi và ghi vào vở: Kết luận : Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng. - VD: đèn điện sáng, quạt điện quay, ti vi hoạt động… khi có dòng điện chạy qua - Ở ổ cắm điện trong nhà, ở pin, acquy… - Nhận thức nội dung mới. - Yêu cầu HS mô tả lại TN hình 17.2à Bằng kiến thức của bài 17, em hãy cho biết: Do đâu bóng đèn của bút thử điện sáng? ĐVĐ: Tại sao mảnh phim nhựa nhiễm điện mà ta chạm bút thử điện vào mảnh tôn thì đèn bút thử điện lại sáng? Để trả lời câu hỏi này chúng ta tìm hiểu mục I: Dòng điện. - Treo tranh hình 19.1à YC các nhóm thảo luận C1 , dự đoán C2 àtrình bày. - Làm lại thí nghiệm kiểm chứng. - Từ C1 và C2 em hãy hoàn chỉnh nhận xét? - Khi các điện tích dịch chuyển qua đèn của bút thử điện thì đèn sáng nghĩa là đã có dòng điện chạy qua đèn . Vậy dòng điện là gì? - YCHS nêu dấu hiệu nhận biết có dòng điện qua các thiết bị điện? ĐVĐ: Để có dòng điện cho các thiết bị điện hoạt động ta lấy ở đâu? - Đó chính là các nguồn điệnà Mục II: Nguồn điện. Hoạt động 3 :(5’) Tìm hiểu các nguồn điện thường dùng: II/ Nguồn điện: - Nêu tác dụng của nguồn điện và ghi: 1/ Các nguồn điện thường dùng: - Nguồn điện có khả năng cung cấp dòng điện để các dụng cụ điện hoạt động. - Mỗi nguồn điện đều có hai cực: cực dương(+), cực âm (-). - Quan sát các nguồn điện thật và chỉ rõ cực dương, cực âm của mỗi nguồn. - Nhận thức công việc cần làm tiếp theo. - Tác dụng của nguồn điện là gì? - Thông báo : Mỗi nguồn điện đều có hai cực là cực dương và cực âm. - Cho các nhóm quan sát các nguồn điện thật và chỉ ra đâu là cực dương, cực âm của pin, acquy. ĐVĐ: Chúng ta sẽ kiểm tra xem nguồn điện pin ấy có khả năng cung cấp dòng điện cho bóng đèn hoạt động hay không bằng cách mắc một mạch điện đơn giản. Hoạt động 4 :( 15’) Mắc mạch điện đơn giản: 2/ Mạch điện có nguồn điện: - Quan sát hình 19.3 và nêu những dụng cụ cần có để mắc mạch điện như hình vẽ. - Nhận dụng cụ. - Mắc mạch điện. - Kiểm trầĐóng khoá K àquan sát đèn sáng - Thảo luận phát hiện mạch hở àTìm nguyên nhânàNêu cách khắc phục àTrình bàyà Hoàn thành mạch điện. - Đèn sáng được khi mạch điện kín. - YCHS quan sát hình 19.3à Để mắc một mạch điện như hình vẽ chúng ta cần có những dụng cụ và thiết bị gì? - Giao dụng cụ cho các nhóm, YC các nhóm mắc mạch điện như hình 19.3 Lưu ý HS: + Khi mắc mạch điện thì khoá K luôn mở. + Mắc mạch xong, kiểm tra lại hoàn chỉnh mới đóng khoá K và quan sát đèn sáng. + Nếu đèn không sáng ngắt khoá K và tìm nguyên nhân. - YC các nhóm thảo luận: Nêu các nguyên nhân làm đèn không sáng và cách khắc phục? - Đèn sáng được khi nào? - Nhắc nhở HS: thực tế có thể ta cắm dây điện nối từ ổ điện đến thiết bị dùng điện nhưng không có dòng điện chạy qua các thiết bị điện đó thì các em không được tự mình sửa chữa nếu chưa ngắt nguồn và chưa biết cách sử dụng để đảm bảo an toàn về điện. Hoạt động 5 :(10’) Vận dụng – Củng cố – Dặn dò : III/ Vận dụng : - Thảo luận nhóm C4,5. - Trình bày C4 theo yêu cầu của GV. - Cử đại điện nhóm lên thi cùng các nhóm bạn. - Cá nhân suy nghĩ và trả lời C6: Để nguồn điện này hoạt động thắp sáng đèn, cần ấn lẫy để núm xoay của nó tì sát vào vành xe đạp, quay cho bánh xe quay. - Cá nhân HS tự đọc câu hỏi và trả lời khi GV yêu cầu. a) …nguồn điện…… cực dương…cực âm. b) Bóng đèn điện……… dòng điện……. c) Dòng điện …… điện tích ……. - Nghe dặn dò về nhà thực hiện. - YCHS thảo luận C4,5 . - YC các nhóm lần lượt trình bày C4 . - YC mỗi nhóm cử một đại diện lên thi: trong cùng một thời gian bạn nào tìmđược nhiều thiết bị điện dùng pin nhất. - YC cá nhân trả lời C6. Củng cố: treo bảng phụ bài tập yêu cầu cả lớp suy nghĩ và trả lời: Dùng cụm từ thích hợp đã cho để điền vào chỗ trống của các câu sau : “cực dương, cực âm, nguồn điện, điện tích, dòng điện, bóng đèn điện” a) Mỗi……… đều có hai cực, đó là………và …………… b) ……………chỉ có thể sáng khi có …………chạy qua nó. c) …………… là dòng các ……………dịch chuyển có hướng. Dặn dò: + Học thuộc ghi nhớ. + Làm bài tập 19.1 19.3 – SBT/20 + Chuẩn bị : Bài 20. Nhận xét tiết học: Rút kinh nghiệm sau bài dạy: