Bài giảng Ngữ văn Khối 7 - Tiết 11: Văn bản Sông núi nước Nam - Năm học 2020-2021

(NAM QUỐC SƠN HÀ) Tiết 11: Văn bảnSÔNG NÚI NƯỚC NAM Tiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà)I. Tác giả- tác phẩm 1. Tác giả - Tương truyền của Lý Thường Kiệt .- Chưa rõ là aiTiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM ( Nam quốc sơn hà)2. Tác phẩma, Đọc - chú thích (SGK- tr62)b, Hoàn cảnh ra đời - Năm 1077, kháng chiến chống quân Tống.- Bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta c, Thể thơ:I. Tác giả- tác phẩm 1. Tác giả 2 phần+ Hai câu đầu: Khẳng định quyền độc lập tự chủ + Hai câu sau: Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó.PHIÊN ÂMNam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. DỊCH NGHĨASông núi nước Nam, vua Nam ởGiới phận đó đã được phân định rõ ràngGiặc dữ kẻ thù lại dám đến xâm phạmChúng mày nhất định sẽ nhìn thấy việc chuốc lấy bại vong DỊCH THƠSông núi nước Nam, vua Nam ởVằng vặc sách trời chia xứ sởGiặc dữ cớ sao phạm đến đâyChúng mày nhất định phải tan vỡ. d, Bố cục: Thất ngôn tứ tuyệtTiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM ( Nam quốc sơn hà)II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu Nam quốc - Bắc quốc. ( nước Nam) (nước Trung Hoa) Nam đế - Bắc đế+ đế - vua (nước lớn) + vương- vua (nước nhỏ,nước chư hầu) -> vị thế ngang hàng với phương Bắc Nam quốc sơn hà Nam đế cư ( Sông núi nước Nam,vua Nam ở)*Câu 1- Giọng thơ đanh thép, hùng hồn.- Khẳng định chủ quyền độc lập của nước Nam ta. Nam quốc sơn hà Nam đế cưTiệt nhiên định phận tại thiên thư- Niềm tự hào, tự tôn dân tộc Tiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà)II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầuCâu 1Câu 2- Câu thơ đanh, chắc, hùng hồn.- Khẳng định chủ quyền, lãnh thổ đó được trời đất phân định rõ ràng Tiệt nhiên định phận tại thiên thư ( Vằng vặc sách trời chia xứ sở) “tiệt nhiên’’: rõ ràng, không thể khác“định phận”: phần đất được giới hạn. “thiên thư”: sách trời, ý trời.-> căn cứ mạnh mẽ, đầy thuyết phụcTiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà)2. Tác phẩmI. Tác giả- tác phẩm 1. Tác giảII. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu - Nghệ thuật + Lí lẽ sắc sảo, lập luận chặt chẽ + Giọng điệu hùng hồn, mạnh mẽ, ngôn ngữ hàm súc- Nội dung + Khẳng định về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước ta+ Niềm tự hào, kiêu hãnhTiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM ( Nam quốc sơn hà)II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu 2. Hai câu sau *Câu 3:- Nhịp thơ chậm, mạnh mẽ, gay gắt- Thể hiện thái độ khinh miệt, căm ghét của nhân dân ta đối với hành động phi nghĩa của chúng.*Câu 4: Là lời cảnh báo đanh thép hùng hồn, khẳng định sự thất bại thảm hại của lũ giặc nếu chúng cố tình xâm lược.Như hà nghịch lỗ lai xâm phạmNhữ đẳng hành khan thủ bại hư.( Giặc dữ cớ sao phạm đến đâyChúng mày nhất định phải tan vỡ)+ “Như hà”: cớ sao+ “nghịch”: ngỗ nghịch + “lỗ” : quân giặc man rợ , + “nhữ đẳng’’: chúng bay Tiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM ( Nam quốc sơn hà)II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu 2. Hai câu sau - Nghệ thuật + Giọng điệu hùng hồn, mạnh mẽ- Nội dung + Khẳng định về quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lượcTiết 11 SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà)2. Tác phẩmI. Tác giả- tác phẩm 1. Tác giảII. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu 2. Hai câu sau III. Tổng kếtNghệ thuật2. Nội dungNghệ thuật-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.- Từ ngữ cô đọng hàm súc- Giọng thơ dõng dạc, đanh thép.2. Nội dung Bài thơ “ Sông núi nước Nam” là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.Ghi nhớ- SGK (tr65)1/ Văn bản Sông núi nước Nam thường được gọi là gì ?A. Hồi kèn xung trận.B. Khúc ca khải hoàn.C. Bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên.D. Áng thiên cổ hùng văn.CIV. Củng cố2/ Nghệ thuật nổi bật của văn bản Sông núi nước Nam là gì ? A. Ngôn ngữ cô đọng, hòa trộn ý tưởng và cảm xúc, giọng điệu đanh thép B. Dùng nhiều phép tu từ, ngôn ngữ giàu cảm xúc. C. Dùng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng. D. Dùng phép điệp ngữ và các yếu tố trùng điệp.A HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Học thuộc bài Sông núi nước NamViết đoạn văn cảm nhận về 2 câu thơ : Soạn bài: Phò giá về kinh “ Nam quốc sơn hà Nam đế cưTiệt nhiên định phận tại thiên thư”Nguyên tác chữ HánTượng Lí Thường Kiệttại Đại Nam quốc tựĐền thờ Lí Thường Kiệt tại Thanh Hóa