Đề tài Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng nhận biết, phân biệt tốt 3 màu xanh, đỏ, vàng

Phòng giáo dục & đào tạo Quỳnh Lưu Trường mầm non Quỳnh Bá Sáng kiến kinh nghiệm Đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng nhận biết, phân biệt tốt 3 màu xanh, đỏ, vàng” Nhóm Tác giả: Hồ Như Quỳnh Tháng 4 năm 2012 Số điện thoại: 01668175458 I.ĐẶT VẤN ĐỀ Mọi sự vật hiện tượng(Cõy cối, trời đất,con người, động vật…) đều cú màu sắc. Màu sắc của sự vật hiện tượng sinh ra từ đõu? Cõu hỏi này khụng ai trả lời được, chỉ biết rằng từ khi con người sinh ra đó thấy mọi sự vật, hiện tượng đều mang một màu sắc riờng biệt phong phỳ và đa dạng. Nhờ cú màu sắc mà con người nhỡn nhận cuộc sống, sự vật hiện tương thờm phong phỳ và đa dạng. Giả sử mọi sự vật hiện tượng chỉ cú một màu duy nhất thỡ cuộc sống của con người sẽ như thế nào? liệu con người cú tồn tại được khụng? Và nếu tồn tại được thỡ cuộc sống cú cũn phong phỳ đa dang? Núi như thế để khẳng định : “Màu sắc trong tự nhiờn rất quan trọng đối với cuộc sống con người” Màu sắc quan trọng đối với đời sống con người thì màu sắc lại càng quan trong hơn nữa đối với trẻ nhỏ.  Khi mới sinh ra, trẻ chỉ nhận ra màu đen và trắng, nhưng càng lớn trẻ càng nhận ra nhiều màu sắc hơn. Đối với lứa tuổi nhà trẻ 24- 36 tháng, trẻ chỉ có thể nhận biết, phõn biệt được ba màu cơ bản. Đó là màu xanh, đỏ, vàng. Giúp trẻ nhận biết, phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng sẽ giúp trẻ nhận biết và phân biệt đúng màu sắc xanh, đỏ, vàng của các đồ dùng đồ chơi,….Việc giúp trẻ nhận biết phân biệt tốt ba màu cơ bản xanh, đỏ, vàng còn là bước đầu giúp trẻ phát triển lĩnh vực thẩm mĩ, là nền tảng vững chắc để sau này trẻ sẽ nhận biết, phân biệt được nhiều màu sắc khác ở các độ tuổi tiếp theo của trẻ. Chính vì thế việc giúp trẻ 24 – 36 tháng tuổi biết nhận biết và phân biệt, ba màu xanh, đỏ, vàng là rất quan trọng và cần thiết. II. Thực trạng của vấn đề. 1. Nhận thức cũ, tình trạng cũ Là giáo viên phụ trách nhóm trẻ 24 – 36 tháng tuổi tôi nhận thấy: Sự quan tâm của các bậc phụ huynh về vấn đề nhận biết phân biệt màu của con em mình trong độ tuổi nhà trẻ là không cần thiết. Đối với họ con họ đến lớp được cô giáo chăm sóc yêu thương, đi học về biết hát một vài bài hát, đọc thuộc vài ba câu thơ như vậy là họ đã vui rồi. Họ không nghĩ rằng việc giúp con em mình nhận biết và phân biệt màu cũng rất quan trọng và cần thiết. Thực tế ở lớp tôi việc nhận biết và phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng của trẻ là không đồng đều, đặc điểm tâm, sinh lí của mỗi trẻ lại khác nhau. Có trẻ nhận biết phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng rất tốt, tôi cầm bất cứ đồ dùng, đồ chơi nào trên tay mang một trong ba màu trên cháu đề nhận biết được đúng màu khi được cô hỏi, khi tôi cầm ba đồ chơi có ba màu xanh, đỏ, vàng yêu cầu cháu phân biệt màu thì cháu chọn rất chính xác đồ dùng có màu theo yêu cầu của cô. Nhưng cũng có nhiều trẻ khả năng nhận biết phân biệt màu còn hạn chế như: Màu xanh thì lại nói là màu vàng, khi cô yêu cầu chọn đồ chơi màu đỏ thì lại chon đồ chơi mang màu xanh(Ví dụ: Cô cầm con cá màu xanh hỏi trẻ “Con cà này màu gì?” Trẻ trả lời cô “Con cá màu vàng” hay khi cô yêu cầu trẻ “chọn cho cô con cá màu đỏ” thì trẻ lại chọn con cá màu xanh…) Trong những năm học vừa qua tôi đã cố gắng rất nhiều trong việc dạy trẻ nhận biết, phân biệt ba màu cơ bản xanh, đỏ, vàng thông qua các bộ môn: “Nhận biết tập nói”, “Nhận biết phân biệt”, “Hoạt động với đồ vật”, “Thể dục” . Tôi rèn cho trẻ kỹ năng nhận biết phân biệt màu chủ yếu thông qua tiết nhận biết phân biệt và lồng ghép, tích hợp nhận biết phân biệt thông qua các tiết học khác. Ngoài ra tôi còn dạy trẻ nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng thông qua các hoạt động ngoài tiết học. Nhưng do sự nhận biết phân biệt ba màu này của trẻ không đồng đều, do sử dụng đồ dùng trực quan chưa phong phú, tôi chỉ đầu tư vào lĩnh vực phát triển ngôn ngữ mà chưa chú ý nhiều đến lĩnh vực phát triển nhận thức về nhận biết phân biệt màu nên số trẻ nhận biết phân biệt màu chưa nhiều, do phương pháp dạy trẻ của tôi còn hạn chế đôi khi còn mang tính áp đặt nên chưa phát huy được tính tích cực của trẻ. 2. Nhận thức mới Trong giai đoạn giáo dục hiện nay thì lĩnh vực phát triển thẩm mĩ là một trong năm yếu tố quan trọng, cần thiết đưa vào giáo dục nói chung và giáo dục cho trẻ mầm non nói riêng. ở lứa tuổi 24 – 36 tháng nội dung phát triển thẩm mĩ chưa đưa vào giáo dục trẻ .Trong khi đó trẻ 24 – 36 tháng tuổi lại rất thích những đồ vật mang màu sắc xanh, đỏ, vàng. Trẻ thường chọn những đồ dùng, đồ chơi mang những màu sắc đặc trưng đó để chơi nhưng trẻ lại không biết được đồ vật đó là màu gì chỉ biết rằng nó đẹp nên chọn để chơi. Như vậy tuy chưa đi vào dạy lĩnh vực phát triển thẩm mĩ cho trẻ 24 – 36 tháng nhưng qua việc trẻ biết chọn đồ chơi có màu sắc nổi bật(Xanh, đỏ, vàng) có nghĩa là trẻ đã biết nhận ra cái đẹp, đây chính là nền tảng để dạy trẻ phát triển lĩnh vực thẩm mĩ ở độ tuổi tiếp theo. Để đáp ứng nhu cầu về khả năng nhận biết của trẻ về màu sắc trong chương trình giáo dục hiện nay. Để khả năng nhận biết của trẻ ngày càng được nâng lên về kiến thức của lĩnh vực phát triển thẩm mĩ. Và để thế giới trong mắt trẻ càng thêm phong phú và đa dạng. Nên tôi chọn “Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng nhận biết và phân biệt tốt ba màu xanh, đỏ, vàng”. III.Các biện pháp. 1. Dạy trẻ nhận biết màu xanh, đỏ, vàng thụng qua các hoạt đụ̣ng chủ đích: Trong tiết học, ngoài việc dạy trẻ nhận biết phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng trong tiết học phát triển nhận thức – nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng, tôi còn lồng ghép tích hợp nội dung nhận biết phân biệt ba màu xanh , đỏ, vàng, vào các tiết học khác bằng cách chuẩn bị đồ dùng trực quan liên quan đến các tiết học: tranh ảnh, đồ vật rất đẹp mắt và chủ yếu những đồ dùng đó đều có ba màu cơ bản: Xanh, đỏ vàng để gây sự chú ý, thích thú cho trẻ. Trẻ càng chú ý đến hình ảnh trực quan thì việc dạy trẻ nhận biết phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng càng dễ dàng và hiệu quả hơn. * Thông qua tiết dạy “nhận biết tập nói” Theo từng chủ đề, chủ điểm tôi lựa chọn, sử dụng các đồ chơi, tranh ảnh, vật thật có màu xanh, hoặc màu đỏ hoặc màu vàng để trẻ gọi tên đồ vật kèm theo màu sắc. Khi cho trẻ chơi trò chơi để luyện cho trẻ phát âm tôi chọn trò chơi có đồ dùng trực quan mang màu sắc xanh, đỏ, vàng cho trẻ được cầm, được chọn theo yêu cầu của cô để trẻ phát âm.Từ đó trẻ sẽ hứng thú học hơn và việc lồng ghép, tích hợp nhận biết màu sắc sẽ thuận tiện hơn và trẻ sẽ khắc sâu tư duy ghi nhớ hơn. Ví dụ 1: NBTN “Các đồ dùng trong gia đình: Bát, thìa, đĩa” tôi chọn cái bát có hoa màu đỏ, cái đĩa có hoa màu xanh cho trẻ quan sát và tập nói. Khi cho trẻ quan sát tập nói tôi không quên hỏi trẻ câu “Cái bát(Đĩa) có hoa màu gì?” và cho trẻ phát âm nhiều lần “Hoa màu xanh” “Hoa màu đỏ” từ đó giúp trẻ nhận biết ra màu xanh, đỏ Trò chơi chọn đồ dùng theo yêu cầu của cô. Tôi chuẩn bị đồ dùng gia đình cho trẻ - đồ chơi bằng nhựa(Xoong nồi, bát, thìa, đĩa có các màu xanh, đỏ, vàng và yêu cầu trẻ chọn cái bát, cái thìa… rồi hỏi trẻ về màu sắc và cho trẻ phát âm. Ví dụ: “Chọn cho cô cái bát” “Cái bát có màu gì? Cho trẻ phát âm “Cái bát màu xanh * Thông qua giờ “nhận biết phân biệt” Tôi sử dụng các đồ dùng, đồ chơi có màu sắc khác nhau, các dạng kích thước to nhỏ khác nhau, để giúp trẻ dễ nhận biết, phân biệt và gây sự tập trung chú ý của trẻ. Lồng ghép đan xen các trò chơi tránh sự nhàm chán thờ ơ với đồ vật. Ví dụ: ở chủ điểm thực vật chủ đề nhánh các loại rau, tiết NBPB “Quả đậu, quả cà chua màu xanh, đỏ” .Tôi cho trẻ nhận biết quan sát quả đậu màu xanh, quả cà chua màu đỏ (bằng vật thật). Sau đó tôi cho trẻ chơi T/C “Thi xem ai chọn đúng” cô nói tên quả hoặc nói màu sắc trẻ giơ quả lên và phát âm nhiều lần “Quả cà chua màu đỏ”, “quả đậu màu xanh”. Để củng cố nhận biết màu xanh, màu đỏ tôi cho trẻ chơi T/C “quả rơi”: cô chuẩn bị các quả có màu xanh, đỏ. Cô và trẻ cùng đọc. “Quả rơi, quả rơi Quả rơi ở đâu ? Quả rơi ở đây” Cô tung quả lên cho quả rơi xuống, trẻ nhặt quả, cô hỏi: “con nhặt quả màu gì?” “quả gì đây ?” Hay ở nhánh “Những bông hoa đẹp”, đề tài: nhận biết phân biệt hoa hồng, hoa cúc màu đỏ, màu vàng”. Tôi cho trẻ quan sát bông hoa hồng, hoa cúc màu đỏ, vàng(bông hoa thật). Để củng cố nhận biết phân biệt màu đỏ màu vàng tôi cho trẻ chơi trò chơi “Tặng hoa cho cô giáo”, cô nói sở thích của mình về bông hoa trẻ chọn bông hoa và phát âm về màu sắc của bông hoa. Cô nói “Cô thích hoa hồng” trẻ cầm hoa hồng lên và nói “Hoa hồng màu đỏ”. Sau khi trẻ chơi trò chơi tĩnh tôi cho trẻ chơi đan xen một trò chơi động “Cắm hoa vào lọ”, hoa hồng cắm vào lọ đỏ, hoa cúc cắm vào lọ vàng, trẻ vừa lên chọn hoa cắm và kết hợp phát âm màu sắc của bông hoa… với việc sử dụng vật thật (khi cho trẻ quan sát) và chơi các trò chơi , trẻ trả lời nhanh, chính xác hơn về các màu sắc cô hỏi. * Thông qua giờ làm quen với văn học như kể chuyện , đọc thơ Tôi gây hứng thú cho trẻ bằng nhiều thủ thuật khác nhau: dùng tranh ảnh, vật thật cú màu sắc xanh, đỏ, vàng, câu đố, bắt chước tiếng kêu của con vật…. để lôi cuốn trẻ vào giờ học say mê tích cực + Thông qua tiết văn học: Sử dụng đồ dùng trực quan gây hứng thú cho trẻ Ví dụ : Khi dạy bài thơ “Chú gà con” Ơ lần đọc thứ 2, thay vì đọc thơ qua tranh tôi đã đọc qua mô hình: 1 mâm tròn màu trắng, trên mâm có 5 - 6 chú gà con đang mổ thóc, trông ngộ nghĩnh, đáng yêu những chú gà này có màu xanh và màu vàng, khi đàm thoại với trẻ tôi sẽ chú ý lồng ghép tích hợp hỏi trẻ về màu sắc của các chú gà con: Chú gà con có màu gì?, cho trẻ trả lời và phát âm nhiều lần: “Gà con màu xanh”, “Gà con màu vàng” * Thông qua tiết thể dục vận động: Tôi lồng ghép tích hợp cho trẻ nhận biết màu sắc và gọi tên các dụng cụ đồ dùng trong tiết học như: quả bóng màu xanh(đỏ), Vòng màu vàng(đỏ), gậy thể dục màu xanh… * Qua tiết hoạt động với đồ vật: Qua tiết xếp hỡnh tôi không chỉ rèn luyện kỹ năng như xếp chồng , xếp cạnh …mà còn tích hợp để nhận biết phân biệt màu thông qua đồ dùng . Đặt các câu hỏi gợi mở: “khối gỗ màu gì?” “khối gỗ để làm gì?”... Thông qua mỗi nhánh trong chủ điểm tôi chọn một màu duy nhất cho trẻ hoạt động để từ đó khắc sâu ghi nhớ về màu sắc cho trẻ về ba màu này. Ví dụ: Trong nhánh phương tiện giao thông đường bộ có tiết “Xếp ô tô” tôi chọn khối cho trẻ xếp là khối màu vàng. Trong quá trình trẻ xếp tôi hỏi trẻ về màu sắc và cho trẻ phát âm “Khối gỗ màu vàng” Đến chủ đề nhánh giao thông đường thuỷ tôi lại chon các khối màu đỏ cho trẻ xếp tàu hoả. Và trong quá trình trẻ xếp cho trẻ phát âm “Khối gỗ màu đỏ, tàu hoả màu đỏ” để khác sâu ghi nhớ về màu đỏ cho trẻ. Đến chủ đề nhánh PTGT đường thuỷ tôi lại chon khối màu xanh cho trẻ xép tàu thuỷ. Nhằm khắc sâu ghi nhớ màu xanh cho trẻ. Qua tiết tạo hỡnh tụi chọn ba màu cơ bản xanh, đỏ, vàng cho trẻ nặn nhằm gợi hỏi trẻ về màu sắc và từ đú khắc sõu ghi nhớ về ba màu này cho trẻ. Vớ dụ: Tiết nặn lỏ tụi chọn một màu xanh cho trẻ nặn, tiết nặn quả trũn tụi chọn một màu đỏ, cũn tiết nặn quả dài thỡ lại chọn màu vàng. 2. Dạy trẻ nhận biết phân biệt ba màu : Xanh, đỏ, vàng thông qua các hoạt động ngoài tiết học: * Thông qua các hoạt động vui chơi. Trẻ được tiếp xúc với đồ chơi, các sự vật hiện tượng, được thể hiện mình qua các “vai chơi”. Vì thế tôi chọn những đồ chơi có màu xanh, đỏ, vàng phù hợp với tong góc để trẻ chơi, Và trong quá trình chơi tôi gợi hỏi trẻ về màu sắc của đồ chơi để trẻ trả lời. Từ đó trẻ lại được khắc sâu khả năng ghi nhớ màu xanh, đỏ, vàng. Ví dụ 1 : Trò chơi: “Lắp ghép, sữa chữa, bảo dưỡng các phương tiện giao thông đường bộ” (góc làm quen với thao tác vai - Chủ điểm “Giao thông” ) Tôi luôn chú trọng đến các đồ chơi có màu sắc xanh, đỏ vàng chon mua, làm các ô tô bằng đồ chơi có màu xanh, đỏ, vàng. Tôi luôn tạo ra các tình huống như đặt các câu hỏi gợi mở : “con đang làm gì?” “Ô tô khách có màu gì ?” “Ô tô tải có màu gì? …Khuyến khích trẻ nói nhiều các câu “Ô tô khách màu vàng”, “Ô tô tải màu xanh…” Ví dụ 2: Trò chơi ở góc mở(Ai thông minh hơn) Tuỳ vào từng chủ điểm lớn và chủ đề nhánh, tôi lựa chọn trò chơi cho trẻ chủ yếu là trò chơi nhằm giúp trẻ nhận biết phân biệt màu. Như ở chủ điểm gia đình, chủ đề nhánh “Đồ dùng của bé” tôi cho trẻ chơi trò chơi chọn trang phục phù hợp với sở thích của bé. Trên người bé đang mặc váy màu gì thì cho trẻ chọn váy áo có màu đó để gắn lên mảng tường. Trò chơi này vừa kích thích tư duy sáng tạo của trẻ lại vừa giúp trẻ nhận biết phân biệt màu tốt hơn. Hay ở chủ đề nhánh “Con vật sống trong gia đình” cũng vậy. Tôi gắn hình ảnh ba ngôi nhà có màu xanh, đỏ, vàng và yêu cầu trẻ chọn con vật có màu tương ứng sẽ sống trong ngôi nhà(chuồng ) đó và gắn lên mảng tường phía tương ứng. Đối với chủ đề nhánh “PTGT đường bộ” thì khó hơn một chút. Tôi gắn ba hình ô tô tải màu xanh, đỏ, vàng lên trước và yêu cầu trẻ chọn hình vuông và hình chữ nhật có màu tương ứng gắn lên mảng tường để ghép thành hình ô tô tải. * Thông qua mọi lúc mọi nơi Khi cho trẻ chơi, thấy trẻ cầm bất cứ đồ chơi nào trên tay mà có ba màu trên thì tôi đều hỏi trẻ “ Con đang chơi đồ chơi gì?” đồ chơi có màu gì” để trẻ trả lời. Giờ ăn, giờ ngủ, tôi vui vẻ ân cần, nhẹ nhàng trò chuyện với trẻ. Tôi giới thiệu thức ăn và hỏi: “hôm nay con được ăn gì?” “Cháo nấu với rau(củ) gì? Rau dền màu gì? Rau cải có màu gì? Củ cà rốt màu gì?”trẻ nhắc lại tên, màu sắc các loại rau. Giờ đón trả trẻ tôi, giờ chơi tự do tôi trò chuyện gần gũi trẻ để nắm bắt được tâm lý của từng trẻ, khi trò chuyện tôi lấy một vài đồ chơi có màu xanh, đỏ, vàng để rèn cho trẻ nhận biết. Đây là thời điểm phù hợp để trò chuyện với trẻ đặc biệt là những trẻ có kỹ năng nhận biết phân biệt màu chưa thành thạo vì lúc này số trẻ trong lớp đã ít đi, không đòi hỏi giáo viên phải tập trung nhiều đến trẻ khác . Ví dụ: Vào buổi sáng tôi trò chuyện về chủ điểm những bông hoa đẹp thì tôi chú ý đến màu sắc của các loại hoa để cho trẻ nhận biết. Con biết những loại hoa gì? Hoa… có màu gì?.... Vào buổi chiều trước khi trẻ ra về tôi hỏi trẻ về những việc trẻ làm trong ngày: “con chơi trò chơi gì?” “nặn được cái gì?” “xếp được cái gì?” “có màu gì?”... Qua dạo chơi tham quan, trẻ tiếp xúc với thiên nhiên và những sự vật, hiện tượng xẩy ra xung quanh trẻ, tôi tạo điều kiện để trẻ được quan sát, gợi hỏi để trẻ nói lên màu sắc của sự vật, hiện tượng được nghe , nhìn thấy. Ví dụ: Khi dạo chơi đến bên cây hoa móng tay, Tôi hỏi trẻ: “cây gì đây?” “đây là cái gì?” “lá hoa có màu gì ?” “ Bông hoa móng tay có màu gì?…. trẻ nhận biết màu sắc của cây và màu của bông hoa từ đó khác sâu hơn cho trẻ về kỹ năng nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng. 3. Tạo môi trường giúp trẻ nhận biết tốt màu xanh, đỏ, vàng. Trẻ sống trong môi trường tốt thì việc giúp trẻ nhận biết màu sắc thuận lợi hơn, Tôi đã chú ý tạo môi trường phong phú, đa dạng . Đồ chơi luôn luôn thay đổi tạo sự mới mẻ, hấp dẫn giúp trẻ lĩnh hội những gì trẻ thấy, qua đó tạo cho trẻ sự chú ý say mê, yêu thích tìm tòi khám phá.Tuy nhiên màu của các đồ chơi vần chủ yếu là các màu xanh, đỏ, vàng. * Tạo môi trường học tập trong lớp phù hợp với chủ điểm . Tuỳ theo chủ điểm tháng, tôi sắp xếp đồ chơi gọn gàng đẹp mắt, ngang tầm với trẻ, thật hấp dẫn và thu hút trẻ. Đồ chơi phong phú với nhiều chủng loại mằu sắc chủ yếu của các đò chơi vẩn là màu xanh, đỏ, vàng, phù hợp với từng chủ điểm. Ví dụ 1: Chủ điểm nhánh: “Những con vật nuôi trong gia đình” ở các góc chơi tôi đã làm những đồ chơi tự tạo từ những phế liệu bằng nhựa như: Con gà, con vịt, con lợn, chó mèo. Dùng quả bóng bàn hỏng, vỏ thạch dừa làm các chú gà xinh xắn,có màu xanh, đỏ, vàng Bình dầu gội đầu làm con vịt Vỏ thạch dừa làm các chú lợn. ống thuốc bổ phế làm con trâu Góc thao tác vai: Tôi sắp xếp các con vật gần gũi ngộ nghĩnh như con mèo, con vịt, con gà, lợn, trâu… Một số thức ăn lúa gạo rau cỏ, chậu đựng thức ăn… Trẻ được nhìn ngắm, được trực tiếp chơi với con vật, trẻ được đóng vai Bác nông dân chăm sóc con vật, ngoài ra ở mọi lúc, mọi nơi tôi gợi sự chú ý của trẻ bằng các câu hỏi: “trong lớp có những con vật gì?” “con mèo có màu gì?” “Con gà kêu như thế nào?” “con gì màu đỏ…?” Góc bé vui khoẻ: Tôi chuẩn bị các mũ múa hình con vật ngộ nghĩnh (con gà, vịt, mèo…).. Vòng gậy thể dục, dụng cụ xắc sô…có các màu xanh, đỏ, vàng Góc bé khéo tay: Một số con vật có đục lỗ để trẻ xâu vòng, đồ chơi lắp ghép hình con vật, khối gỗ để trẻ xếp chuồng gà, vịt. Ngoài ra trong lớp tôi còn trang trí tranh ảnh con vật, cờ hoa bóng bay, dây xúc xích các loại, ngang tầm với trẻ. Trẻ có thể lấy chơi một cách thoải mái, tôi gợi hỏi: “cái gì đây?” “con gì đây? “kêu như thế nào?” “hoa này màu gì?” “đây là hoa gì?” Môi trường trong lớp với đầy đủ đồ chơi đẹp mắt, được sắp xếp dưới dạng mở giúp tôi rèn luyện lời nói cho trẻ thuận tiện dễ dàng hơn. Đồ chơi được thay đổi thường xuyên để mỗi ngày đến trường phải là những “ngày hội” của trẻ. Mảng tường chính của lớp tôi cố gắng học hỏi đồng nghiệp để tận dụng nguyên phế liệu làm thật đẹp, thu hút sự chú ý của trẻ bằng các hình ảnh có màu sắc chủ yếu là màu xanh, đỏ, vàng. Ví dụ: Chủ điểm giao thông. Các hoạ tiết trang trí lớp cũng được tôi chọn ba màu cơ bản trên. * Tạo môi trường ngoài lớp. Phối hợp với nhà trường, tôi và các cô giáo trong trường đã tạo một sân chơi thoáng mát sạch sẽ gọn gàng, có vườn hoa cây cảnh xanh tốt rực rỡ màu sắc, có vườn rau củ quả theo mùa, có vườn thuốc nam đủ các loại, có góc thiên nhiên ngoài lớp để trẻ tìm hiểu khám phá trải nghiệm các sự vật hiện tượng… Môi trường “xanh, sạch, đẹp” là điều kiện rất tốt để tận dụng môi trường dạy trẻ nhận biết phân biệt màu một cách nhanh, chính xác. Ví dụ: Tận dụng vườn rau, vườn hoa, cây cảnh cho trẻ quan sát. 4. Dạy trẻ phân biệt màu thông qua quan sát trẻ để tìm hiểu khả năng tư duy nhận biết phân biệt màu sắc của trẻ. Quan sát trẻ là theo dõi trẻ có mục đích, ghi lại những trẻ nhận biết phân biệt màu tốt, chưa tốt hay mức độ phân biệt màu của trẻ. Dựa trên kết quả quan sát này tôi thấy được khả năng nhận biết và phân biệt màu của từng trẻ để từ đó có biện pháp phát triển giúp cho trẻ nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng tốt hơn. Mỗi ngày tôi lên kế hoạch quan sát 2-3 trẻ ở một hoạt động nào đó, sau mỗi buổi làm việc tôi dành ra 2-3 phút ghi lại những gì quan sát được ở trẻ. Ví dụ 1: Quan sát cháu Phạm Thanh Huyền 34 tháng tuổi Ngày quan sát 10/11/2012 Nơi quan sát: trong lớp Thời gian bắt đầu từ 9h đến 9h05’ Mục đích quan sát: Khả năng nhận biết màu vàng của trẻ Tôi cho cháu chơi ở góc mở (Ai thông minh). Tôi chon hình ảnh bé gái mặc váy vàng gắn lên mạng tường của góc, tôi yêu cầu cháu chọn váy áo màu vàng(ở trong một hộp đựng lộn váy áo xanh, đỏ…)cho bạn gái và gắn lên tường tương ứng. + Kết quả quan sát trẻ như sau. - Bé hiểu được lời nói của cô - Biết chon đúng các váy áo màu vàng để gắn tương ứng. - Bé nói được câu 4 từ ( Váy áo màu vàng) Ví dụ 2: Quan sát cháu Nguyễn Thanh Lâm 28 tháng tuổi Thời gian quan sát 10h đến 10h10’ Mục đích quan sát: Tìm hiểu khả năng phân biệt màu vàng, đỏ Tôi đưa hai bông hoa màu vàng và màu đỏ ra hỏi cháu về màu sắc của hai bông hoa. Mới đầu cháu rụt rè không nói nhưng sau đó được sự động viên của cô cháu mạnh dạn trả lời nhưng lạ trả lời sai về màu sắc của hai bông hoa.Như vậy khả năng nhận biết và phân biệt màu của cháu Lâm còn hạn chế. Qua các kết quả quan sát này giúp tôi biết cách điều chỉnh phương pháp phát dạy trẻ nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng cho trẻ và lập kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp với nhu cầu của từng trẻ. Từ đó có biện pháp tiếp cận, phân nhóm hoạt động, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động theo sở thích , không gò bó, ắp đặt trẻ. Ví dụ: Cháu Huyền thông minh, nhanh nhẹn, nhận biết và phân biệt màu tốt tôi dùng phương pháp nêu gương khích lệ trẻ. Cháu Lâm rụt rè, khả năng nhận biết và phân biệt màu của cháu Lâm còn hạn chế tôi dùng phương pháp tình cảm động viên nêu gương, dành thời gian tiếp cận trẻ nhiều hơn để chơi cùng trẻ , trò chuyện với trẻ để luyện khả năng nhận biết phân biệt màu cho trẻ. 5. Phối hợp giữa nhà trường và gia đình để giúp trẻ nhận biết và phân biệt 3 màu xanh, đỏ, vàng tốt. Tôi tranh thủ thời gian gặp gỡ trao đổi bàn bạc với phụ huynh tìm ra những biện pháp phát giúp trẻ nhận biết phân biệt màu xanh, đỏ, vàng để giúp đỡ khi trẻ ở nhà. Vào đầu chủ điểm tôi lên kế hoạch các nội dung chương trình học của bé. Giờ đón, trả trẻ, tôi nhắc phụ huynh đến xem để phụ huynh biết ở lớp con học những gì. Và trao đổi với phụ huynh trong chủ điểm đó con học cần những đồ dùng gì có màu sắc gì? để nếu phụ huynh có điều kiện thì mua cho con học ở nhà con nếu không có điều kiện thì phụ huynh có thể tận dụng đồ dùng từ thiên nhiên, đồ dựng sẵn cú ở nhà giúp con nhận biết tốt khi ở nhà… Ví dụ: Chủ điểm nhánh “Đồ dùng gia đình” Tôi trao đổi thống nhất với phụ huynh về một số biện pháp phát giúp đỡ trẻ nhận biết màu xanh dỏ vàng khi ở nhà như: tận dụng thời gian ở nhà, mọi lúc mọi nơi như: khi nấu ăn, tắm giặt, cho trẻ ăn, cho trẻ ngủ…để hỏi trẻ về những đồ dùng có màu sắc xanh, đỏ, vàng mà ở trong nhà sẵn có để trẻ trả lời Ví dụ : Trước khi thái cắt rau, nấu rau bắp cải, người mẹ cho trẻ xem và hỏi trẻ: “Rau gì đây con?” “Lá rau có màu gì?” “củ cà rốt có màu gì?...?” Ví dụ : Trước khi ăn người mẹ trò chuyện giới thiệu về đồ dùng (bát, đũa, thìa): “cái gì đây con?” “Hoa trên đĩa có màu gì?” “thức ăn đựng vào đâu?” như vậy người mẹ giúp trẻ nhận biết, gọi tên, màu sắc đồ dùng một cách rõ ràng chính xác …. Giúp phụ huynh sưu tầm các mẫu đồ chơi đơn giản dễ làm để họ có thể tận dụng những nguyên phế liệu có màu sắc xanh, đỏ vàng sẵn có ở trong nhà để làm đồ chơi cho con. Phối hợp với nhà trường tổ chức các buổi họp phụ huynh, tổ chức các tiết dạy mẫu mời phụ huynh đến dự để phụ huynh biết rõ hơn về khả năng phân biệt ba màu của con em mình, từ đó để họ có kế hoạch tập luyện cho trẻ nhất là những trẻ phân biệt màu còn yếu. IV- Kết quả Trước khi chưa thực hiện các biện pháp này, khả năng nhận biết phân biệt ba màu xanh, đỏ, vàng còn nhiều hạn chế, khả năng của trẻ không đồng đều. Nhưng trong quá trình tìm tòi suy nghĩ và thực hiện tại nhóm lớp trẻ tôi phụ trách đã thu được kết quả rất khả quan. Trẻ hứng thú tích cực say mê học tập, khả năng nhận biết phân biệt ba màu trên của trẻ qua từng giai đoạn đồng đều hơn. Dù tháng tuổi khác nhau, nhưng khả năng nhận biêt phân biệt màu xanh, đỏ, vàng của các cháu rất tốt. Kết quả cụ thể như sau: TT Nội dung Kết quả Năm học 2010 - 2011 Năm học 2011- 2012 Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt 1 Trẻ nhận biết, phân biệt màu thông qua hoạt động có chủ đích 74% 26% 87% 13% 2 Trẻ nhận biết, phân biệt nàu thông qua hoạt động ngoài tiết học 60% 40% 78% 22% 3 Trẻ nhận biết, phân biệt nàu thông qua tạo môi trường 69% 31% 83% 17% 4 Trẻ nhận biết, phân biệt nàu thông qua hoạt động quan sát trẻ 61% 39% 76% 24% 5 Trẻ nhận biết, phân biệt nàu thông qua phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình 65% 35% 78% 22% V- Bài học kinh nghiệm Qua quá trình giảng dạy trong nhóm trẻ, tôi đã rút ra những bài học kinh nghiệm sau: - Giáo viên phải có năng lực sư phạm, yêu nghề, mến trẻ. Luôn là người “mẹ hiền” gần gủi với trẻ nói nhẹ nhàng. Phải kiên trì bền bỉ trong việc sửa sai, luyện khả năng nhận biết phân biệt màu cơ bản cho trẻ. - Phải biết cách tạo môi trường trong và ngoài lớp “xanh, sạch, đẹp” thân thiện . Tạo nhiều cơ hội để kích thích niềm say mê tìm tòi khám phá ở trẻ - Thường xuyên gần gũi trẻ, quan sát, trò chuyện với trẻ để biết khả năng nhận biết phân biệt màu của trẻ qua từng giai đoạn. - Sử dụng các đồ dùng trực quan sinh động mang màu đặc trưng cơ bản của tuổi nhà trẻ - Xanh, đỏ, vàng. Khi đặt câu hỏi cần ngắn gọn và ở dạng câu hỏi mở để phát huy tính tích cực chủ động của trẻ, cho trẻ được nói nhiều. - Thực hiện phương châm “ Học bằng chơi, chơi mà học” , lấy trẻ làm “trung tâm” cho mọi hoạt động. - Tạo góc mở để trẻ được chơi và luyện tập. - Cần có sự phối hợp giữa phụ huynh với cô giáo để thống nhất phương pháp rèn luyện khả năng nhận biết phân biệt màu xanh , đỏ ,vàng cho trẻ một cách có hiệu quả. Trên đây là một số biện pháp mà tôi thấy hiệu quả. Đây là những kinh nghiệm tôi rút ra được qua đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng nhận biết, phân biệt tốt ba màu xanh, đỏ, vàng”. Rất mong sự góp ý phê bình đánh giá của các thầy cô giáo bạn đọc đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn ! Quỳnh Bá, ngày 20 tháng 3 năm 2012 Người viết Hồ Như Quỳnh Đồng tỏc giả Phạm Thị Khuôn