Giáo án bổ trợ kiến thức Ngữ văn 8

Ngày soạn 14/09/2013 BUỔI 1: Ôn tập văn học hiện thực phê phán I.MỤC TIấU -Học Sinh hiểu thêm những kiến thức về nhà văn Nguyên hồng và hồi ký "Những ngày thơ ấu" - Củng cố lại và nâng cao kiến thức đoạn trích" Trong lòng mẹ" - Củng cố, mở rộng và nâng cao kiến thức về tác giả, tác phẩm Ngụ Tất Tố - Rèn kỹ năng xây dựng đoạn văn bằng phép diễn dịch, quy nạp, song hành, tổng hợp II.NỘI DUNG BÀI HỌC A.Giới thiệu về nhà văn Nguyên Hồng và hồi ký "Những ngày thơ ấu" 1. Giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng -Anh bình dị đến như là lập dị áo quần ? Rách vá có sao đâu? Dễ xúc động, anh thường hay dễ khóc Trải đau nhiều nên thương cảm nhiều hơn. (Đào Cảng) - Nguyễn Tuân: “Tôi là một thằng thích phá đình phá chùa mà anh đúng là một người thích tô tượng đúc chuông” - Nguyễn Đăng Mạnh: Văn Nguyên Hồng bao giờ cũng lấp lánh sự sống. Những dòng chữ đầy chi tiết thống thiết mãnh liệt. 2. Giới thiệu khái quát về “Những ngày thơ ấu” a)Thể loại: Hồi ký là thể loại văn học mà ngời viết trung thành ghi lại những gì đã diễn ra trong cuộc sống của mình, tôn trọng sự thật. Đặc điểm của hồi ký là không thể h cấu vì nếu thế tác phẩm sẽ không hay, sẽ tẻ nhạt nếu những gì diễn ra trong cuộc đời nhà văn không có gì đặc sắc. Những ngày thơ ấu là một tập hồi ký ghi lại những gì đã diễn ra thời thơ ấu của chính nhà văn. Ta có thể cảm nhận đợc tất cả những tình tiết, chi tiết trong câu chuyện đều có thật. Có nớc mắt của Nguyên Hồng thấm qua từng câu chữ. b) Tóm tắt hồi ký: Chú bé Hồng – nhân vật chính – lớn lên trong một gia đình sa sút. Ngời cha sống u uất thầm lặng, rồi chết trong nghèo túng, nghiện ngập. Ngời mẹ có trái tim khao khát yêu đơng đành chôn vùi tuổi thanh xuân trong cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Sau khi chồng chết, ngời phụ nữ đáng thơng ấy vì quá cùng quẫn đã phải bỏ con đi kiếm ăn phơng xa. Chú bé Hồng đã mồ côi cha lại vắng mẹ, sống thui thủi cô đơn giữa sự ghẻ lạnh, cay nghiệt của những ngời họ hàng giàu có, trở thành đứa bé đói rách, lêu lổng, luôn thèm khát tình thơng yêu mà không có. Từ cảnh ngộ và tâm sự của đứa bé “côi cút cùng khổ”, tác phẩm còn cho thấy bộ mặt lạnh lùng của xã hội đồng tiền, cái xã hội mà cánh cửa nhà thờ đêm Nô-en cũng chỉ mở rộng đón những ngời giàu sang “khệnh khạng bệ vệ” và khép chặt trớc những kẻ nghèo khổ “trơ trọi hèn hạ”; cái xã hội của đám thị dân tiểu t sản sống nhỏ nhen, giả dối, độc ác, khiến cho tình máu mủ ruột thịt cũng thành khô héo ; cái xã hội đầy những thành kiến cổ hủ bóp nghẹt quyền sống của ngời phụ nữ. c)Giá trị nội dung và nghệ thuật B.Đoạn trích :Trong lòng mẹ Đặc điểm nhân vật + Bà cô: Thiếu lòng nhân ái độ lượng, hay có những thành kiến dành cho chị dâu goá bụa trẻ trung. Lí do bà cô khinh mịêt ruồng rẫy mẹ Hồng: goá chồng, nợ nàn cùng túng, bỏ con cái đi tha phương cầu thực''. Có bản chất lạnh lùng độc ác, thâm hiểm. Là hình ảnhmang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mũ, ruột rà trong cái xã hội thực dân nửa phong kiến lúc bấy giờ.(Dĩ nhiên, tínhcách tàn nhẫn đó là sản phẩm của những định kiến đối với phụ nữ trong xã hội cũ) + Bé Hồng: Lên 3 tuổi côi cha, người mẹ vì cùng túng quá phải tha phương cầu thực. Cậu bé phải xa mẹ sống với họ hàng bên nội. Nhưng cậu không hề được ai yêu thương. Cậu phải sống trong sự ghẻ lạnh và cay nghiệt của những người thân thích. Xa mẹ nhưng cậu luôn nhớ mẹ, yêu mẹ, khao khát ngày gặp mẹ. Càng nhận ra sự thâm độc của người cô, Hồng càng đau đớn uất hận và càng dâng trào cảm xúc yêu thương mãnh liệt đối với người mẹ bất hạnh của mình. C.Một số câu hỏi 1.So sánh bố cục, mạch truyện, cách kể chuyện của VB Trong lòng mẹ và VB Tôi đi học Giống : -Kể và tả theo trình tự thời gian trong dòng hồi tưởng nhớ lại kí ức tuổi thơ -Tự sự kết hợp nhuần nhuyễn với yếu tố miêu tả và biểu cảm Khác: -Văn bản Tôi đi học chuyện kể liền mạch trong một khoảng thời gian ngắn không bị ngắt quảng về buổi sáng đầu tiên đến trường đi học -Trong lòng mẹ câu chuyện không thật liền mạch, có một chỗ gạch nối nhỏ ngắt quảng về thời gian trước khi gặp 2.Chất trữ tình trong tác phẩm * Chất trữ tình thể hiện ở tình huống và nội dung tác phẩm: -Đó là hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng , đó là câu chuyện người mẹ âm thầm nhiều đắng cay, nhiều thành kiến cổ hủ, lác hậu, tàn ác đó là sự yêu thương và tin cậy của chú bé Hồng dành cho mẹ . -Chất trữ tình còn thể hiện ở dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng . Trong dòng cảm xúc đó người đọc bắt gặp niềm xót xa tủi nhục lòng căm giận sâu sắc quyết liệt , tình yêu thương nồng nàn, mãnh liệt .. *Cách thể hiện của tác giả cũng góp phần tạo nên chất hồi kí. Đó là: -Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể, tả và biểu cảm -Các hình ảnh thể hiện tâm trạng, các ss đều gây ấn tượnh, giàu sức biểu cảm -Lời văn nhiều khi mê say như được viết trong dòng chảy cảm xúc mơn man, dạt dào 3.Thế nào là hồi kí? Vì sao có thể xếp Tôi đi học và Những ngày thơ ấu là hồi kí tự truyện ? -Hồi kí là một thể kí, ở đó người viết kể lại những câu chuyện, những điều mình đã chứng kiến hoặc đã trải qua -Tôi đi học và Những ngày thơ ấu đều làhồi kí tự truyện vì hai tác giả đã kể lại thời thơ ấu của mình một cách chân thực và xúc động 4.Rất kịch nghĩa là thế nào? Chỉ rõ và phân tích những biểu hiện này trong đoạn trích -Rất kịch nghĩa là rất giống với người đóng kịch trên sân khấu, phải nhập vai, phải thuộc lời thoại. Có nghĩa là giả dối -Bà cô có vẻ bề ngoài ngọt ngào nhưng không hề có ý định tốt đẹp gì với đứa cháu mà bắt đầu một trò chơi tai ác độc địa với đứa cháu ruột nhỏ nhoi, côi cút, đáng thương của mình . Đó là hành động săm soi, độc địa, hành hạ nhục mạ đứa cháu ngây thơ bằng cách xoáy vào nỗi đau, nỗi khổ tâm của nó. Người cô mang nặng tư tưởng cổ hủ phong kiến cho nên trở thành người lạnh lùng , vô cảm . 5.Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích So sánh 1: Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì vụn nát mới thôi. Là một câu văn biểu cảm dài , nhịp văn dồn dập với liên tiếp nhiều động từ mạnh -Thể hiện một ý nghĩa táo tợn , bất cần đầy phấn nộ đang trào sôi như một cơn dông tố trong lòng cậu bé . -Tâm trạng đau đớn, uất ức căm tức đến tột cùng . Các từ cắn, nhai, nghiến, nằm trong 1 trường nghĩa đặc tả tâm trạng uất ức của nhân vật -Càng căm giận bao nhiêu càng tin yêu, thương mẹ bấy nhiêu -Đặc biệt tình yêu thương và niềm tin yêuvới mẹ đã khiến người con hiếu thảo ấy đã suy nghĩ sâu sắc hơn. Từ cảnh ngộ bi thương của người mẹ, từ những lời nói kích động của người cô, bé Hồng nghĩ tới những cổ tục, căm giận cái xã hội đầy đố kị và độc ác ấy với những người phụ nữ gặp hoàn cảnh éo le. Bé Hồng đã truyền tới người đọc những nội dung mang ý nghĩa xã hội bằng một câu văn giàu cảm xúc và hình ảnh -Chúng ta cảm thông với nỗi đau đớn xót xa, nỗi căm giận tột cùng của bé Hồng đồng thời rất trân trọng một bản lĩnh cứng cỏi, một tấm lòng rất mực yêu thương và tin tưởng mẹ. Vẻ ngoài thì nhẫn nhục nhưng bên trong thì sôi sục một niềm căm giận muốn gồng lên chống trả lại mọi sự xúc phạm. So sánh 2. Nếu người quay lại ấy là người khác .khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc. -Bóng dáng người mẹ xuất hiện trước cặp mắt trông đợi mỏi mòn của đứa con giống như dòng suối trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc. -So sánh nhằm diễn tả nỗi khao khát gặp mẹ mãnh liệt và tột bậc. Nỗi khao khát tình mẹ đang cháy sôi trong tâm hồn non nớt của đứa trẻ mồ côi . Cũng như người bộ hành kia, nếu đó không phải là mẹ thì đứa con tội nghiệp ấy sẻ gục ngã, quị xuống kiệt sức trong nỗi khát thèm, trong sự tuyệt vọng đến tột cùng -Cái hay và hấp dẫn của hình ảnh so sánh là những giả thiết tác giả tự đặt ra nhằm cực tả nỗi xúc động của tâm trạng trong tình huống cụ thể. Đây là một so sánh giả định, độc đáo, mới lạ và phù hợp với việc bộc lộ tâm trạng từ hi vọng tột cùng đến tuyệt vọng tột cùng . 6. Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em Mở bài: Giới thiệu chung về tác giả , dẫn dắt vào vấn đề Thân bài: a. Giải thích nhận định : -Phụ nữ và nhi đồng xuất hiện rất nhiều trong tác phẩm của Nguyên Hồng. Các nhân vật ấy hiện lên rất rõ nét và sống động, đầy ấn tượng trên trang viết của ông -Hơn nữa nhà văn đã dành cho phụ nữ và nhi đồng một tấm lòng chan chứa yêu thương và một thái độ nâng niu trân trọng đến tột cùng b. Chứng minh nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ : -Người phụ nữ trong trang viết của ông là những người PNLĐ nghèo khổ, cần cù, tần tảo cả cuộc đời nuôi chồng, nuôi con -Họ là những người rất khổ sở vì những tập tục phong kiến cổ hủ lạc hậu: bị ép duyên, bị chồng đối xử thô bạo, tệ bạc, bị thành kiến nặng nề vì những cổ tục lạcc hậu ( cuộc hôn nhân của mẹ bé Hồng không có tình yêu, khi chưa đoạn tang chồng mà đi bước nữa, chửa đẻ với người khác nên bị họ hàng nhà chồng khinh miệt, ruồng rẫy) -Thế nhưng họ có vẻ đẹp tâm hồn rất cao quí : yêu thương con hết mực, có tấm lòng ân nghĩa thuỷ chung. Mẹ bé Hồng vẫn trở về làm giổ cho chồng khi bị họ hàng nhà chồng khinh miệt -Tác giả cảm thông sâu sắc với những đau khổ, những khát vọng hạnh phúc thầm kín của người phụ nữ . Tác giả bày tỏ một quan điểm tiến bộ về người phụ nữ, trước hết là trong lĩnh vực hôn nhân gia đình (cảm thông với mẹ bé Hồng phải sống khô héo, không có hạnh phúc bên người chồng nghiện ngập : cảm thông với trái tim khao khát tình yêu) -Nhà văn thẳng thắn bênh vực cho những người phụ nữ khi tìm đến với niềm hạnh phúc mới khi chưa đoạn tang chồng (muốn cắn, nhai, nghiến những hủ tục) Nguyên Hồng là nhà văn của trẻ em -Đó là những đứa trẻ ngèo với những nỗi khổ những mặt trong c/s lầm than của chúng. Đặc biệt là những nỗi đau đớn xót xa trong trái tim non nớt, nhạy cảm, dễ tỗn thương (tuổi thơ cay đắng của tác giả ;12 tuổi mồ côi cha, mẹ, sống với người cô cay nghiệt, khổ đau đói rét, bị vứt ra lề đường kiếm sống, phải làm đủ mọi nghề kiếm sống . Đặc biệt phải sống trong sự cay nghiệt của họ hàng . -Nhà văn đã phát hiện và miêu tả được nét đẹp trong sáng cảm động trong tâm hồn non trẻ ấy ; nhẫn nhục chịu đựng, gan góc, cứng cỏi có bản lĩnh, dạt dào một tình thương mẹ Thông qua 2 tầng lớp này tác giả lên án, tố cáo xã hội cũ, đòi quyền sống, quyền hạnh phúc cho họ Kết luận: Một trong những cái làm nên thành công của Nguyên Hồng là ông đã viết tác phẩm bằng những rung động cực điểm của một tâm hồn trẻ thơ bé dại. Ông đã viết về tuổi thơ của chính mình, về bao số phận cực khổ mà ông đã gặp trên đường đời III.Hướng dẫn về nhà - Ôn tập kĩ các kiến thức trọng tâm. - Xem lại & hoàn thiện tiếp các BT. Kớ giỏo ỏn đầu tuần TTCM Lờ Thanh ================================ Ngày soạn: 22/9/2013 BUỔI 2: Ôn tập văn học hiện thực phê phán (tiếp theo) I.MỤC TIấU - Củng cố, mở rộng và nâng cao kiến thức về tác giả, tác phẩm - Rèn kỹ năng xây dựng đoạn văn bằng phép diễn dịch, quy nạp, song hành, tổng hợp II.NỘI DUNG BÀI HỌC A.Ngô Tất Tố và tiểu thuyết “Tắt đèn” 1.Khái quát về tác giả Ngô Tất Tố: Là cây bút xuất sắc nhất của dòng văn học hiện thực trớc cách mạng và là một trong những tác giả lớn có vị trí quan trọng trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Chỉ với ba thập kỷ cầm bút, ông đã để lại một sự nghiệp văn học đồ sộ, độc đáo bao gồm nhiều thể loại: Tiểu thuyết, phóng sự, truyện ký lịch sử, khảo cứu, dịch thuật…và ở thể loại nào cũng để lại dấu ấn đặc sắc riêng. Suốt 6 thập kỷ qua, thân thế và văn nghiệp của Ngô Tất Tố đã thực sự thu hút đợc sự quan tâm, yêu mến của các nhà nghiên cứu, phê bình, giảng dạy văn học và đông đảo công chúng. Tham khảo :Ngô Tất Tố về tác giả và tác phẩm- NXBGD + Một nhà nho yêu nớc, thức thời, một cây bút sắc bén + Sức sống của một văn nghiệp lớn đa dạng: Nhà tiểu thuyết phóng sự đặc sắc, nhà văn của dân quê + Một nhà báo có biệt tài 2. Giới thiệu khái quát về Tắt đèn - Tóm tắt tiểu thuyết “Tắt đèn” - Thể loại, nhan đề, giá trị nội dung và nghệ thuật: SGV trang 25, 26; Sổ tay văn học 8 trang 34,35 - Giới thiệu các ý kiến đánh giá về “Tắt đèn”, về nhân vật chị Dậu: Lời giới thiệu truyện “Tất đèn” – Nguyễn Tuân trang 213 +) Tắt đèn của Ngô Tất Tố- (Vũ Trọng Phụng) “Một thiên tiểu thuyết có luận đề xã hội hoàn toàn phụng sự dân quê, một áng văn có thể gọi là kiệt tác cha từng thấy” *.Tóm tắt tác phẩm ''Tắt Đèn'' Bối cảnh của truyện là làng quê Đông Xá trong không khí căng thẳng của những ngày sưu thuế. Bọn hào lí trong làng ra sức sùng lục, tra khảo những người nông dân nghèo thiếu thuế. Gia đình chị Dậu thuộc loại nghèo nhất làng, phải chạy vạy ngược xuôi đẻ có tiền nộp sưu. Anh Dậu đang ốm nặng vẫn bị đánh trói và cụm kẹp ở ngoài đình làng. Chị Dậu đành phải dứt ruột đem cái Tí, đứa con gái lớn 7 tuổi của chị, bán cho nhà Nghị Quế. Lợi dụng tình cảnhcủa chị, vợ chồng nhà Nghị Quế keo kiệt, độc ác đã ép chị bán cái Tí và bán cả ổ chó mới đẻ của chị với giá rẻ mạt. Cộng với mấy hào bán mấy gánh khoai, chị Dậu vừa đủ tiền để đóng suất sưu cho chồng. Không ngờ, bọn hào lí lại bắt chị phải nộp cả suất sưu của người em chồng đã chết từ năm ngoái. Anh Dậu không được tha về; nhưng vì đang ốm nặng mà bị cùm trói hành hạ đến mức rũ ra như xác chết nên được khiêng trả về nhà. Sáng hôm sau, khi anh vừa mới tỉnh lại thì cai lệ và người nhà lí trưởng xông vào định trói bắt mang đi lần nữa. Chị Dậu cố van xin thảm thiết nhưng không được, nên đã liều mạng chống trả quyết liệt, quật ngã hai tên tay sai. Chị bắt giải lên huyện. Tên quan phủ Tư Ân lợi dụng cảnh ngộ của chị định giở trò bí ổi. Chị Dậu kiên quyết cự tuyệt, ném cả nắm giấy bạc vào mặt hắn và chạy thoát ra ngoài... Cuối cùng, để có tiền nộp thuế, chị đành gưỉ con để lên tỉnh ở vú cho nhà lão quan cụ. Lão ấy là một tên quan phủ già, dâm đãng. Trong một đêm '' tắt đền'', lão mò vào buồngchị... Chị Dậu gạt mạnh bàn tay bẩn thỉu của lão, vùng dậy chạy thoát ra ngaòi sân, giữa lúc trời tối đen như mực. 3.Kiến thức cơ bản về đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" a. Nhân vật cai lệ Cai lệ là viên cai chỉ huy một tốp lính lệ- lính phục vụ hầu hạ nơi quan nha. Nhân vật cai lệ trong đạon trích này là người của quan trên về làng Đông Xá để thúc sưu. Như vậy, cũng có thể hiểu rằng: dù chỉ là tên tay sai mạt hạng, một thứ công cụ của bộ máy thống trị, nhưng lúc này đây, hắn đang là kẻ đại diện cho quyền lưc của bộ máy ấy. Và hắn đã thể hiện đúng tính cách của một tên tay sai tàn bạo không chút tình người. Tên cai lệ, với nghề đánh trói người một cách chuyên nghiệp, có mặt ở làng Đông Xá để trừng trị kẻ nào dám trốn tiền sưu của nhà nước. Cho nên hắn đến nhà anh Dậu với tư thế cảu một kẻ đại diện cho pháp luật trừng trị kẻ dám chống lại pháp luật. Dù anh Dậu vừa mới đựơc khiêng trả về nhà đêm qua trong tình trạng như môt xác chết, sáng hôm nay '' cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng'' - nghĩa là đến với tư thế sẵn sàng trói người, đánh người. Thứ luật pháp bất nhân của xã hội thực dân nửa phong kiến tàn bạo cho phép một tên tay sai hành động như thế đoói với những người dân thấp cổ bé họng. Ngô Tất Tố đã miêu tả nhân vật cai lệ bằng một ngòi bút hiện thực sắc sảo cùng với một thái độ phê phán rõ rệt. Nhiều chi tiết miêu tả có tính hài hước thể hiện ý đồ châm biếm của tác giả: tên cai lệ thét bằng giọng khà khàn của người hút nhiều xái cũ, đó là chi tiết chuẩn bị cho đoạn sau: sức lẻo khổe của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trót vợ chồng ket thiếu sưu. b. Nhân vật chị Dậu + Chị Dậu là người vợ rất mực thương chồng. Khi chồng đau ốm, chị tận tâm lo lắng, chăm sóc. Náu cháo xong, chỉ ngả mâm múc ra la liệt rồi lấy quạt quạt cho cháo chóng nguội, sau đó rón rén bưng một bát lứon đến chổ chồng nằm, dịu dàng nói: - Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo co đỡ xót ruột. Chị bế con ngồi bên cạnh chò chồng xem ăn có ngon miệng không. Đó là những cử chỉ thể hịên tình thương yêu giản dị mà chân thành. Vì thương chồng nên chị Dậu đã bằng mọi cách đối phó với bọn tay sai để bảo vệ cho chồng. Ban đầu chi cự lại bàng lí lẽ và van xin tha thiết. Về sau van xin mãi không được chị đành liều mạng cự lại để bảo vệ tính mạng cho chồng. 4. Một số câu hỏi Câu 1. Câu nói: Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tối không chịu được, có ý nghĩa gì? Gợi ý: Câu nói của chị Dậu mang nhiều ý nghĩa. Trước hết nóthể hiện tính cách của một người phụ nnữ yêu thương chồng, dám hi sinh vì chồng, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng đồng thời lại có một tinh thần phản kháng mạnh mẽ, một sức sống kiên cường... Bên cạnh đó, nó còn nói lên một chân lí sâu xa của đời sống '' tức nước'' thì '' vỡ bờ'', có áp bức có đấu tranh, con đường sống duy nhất của quần chúng bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh chống áp bức để tự gải phóng mình. Cái kết thúc bế tắc của tác phẩm cho thấy nhà văn chưa hoàn toàn nhận thức được hàon toàn nhận thức được chân lí ấy, nhưng bằng cảm quan hiện thực mạnh mẽ, nhà văn đã cảm nhận đựoc xu thế của hiện thực '' tức nước vỡ bờ'' và sức mạnh của sự '' vỡ bờ'' đó. Cho nên dù chưa chỉ ra được con đường đấu tranh cách mạng tất của qần chúng, nhưng nhà văn đã '' xui người nông dân nổi loạn'' ( Nguyễn Tuân). Câu 2: Nêu ngắn gọn giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm '' Tắt đèn''. + Về nội dung tư tưởng: - Tắt đèn giàu giá trị hiện thực. Tác giả đã tố cáo và lên án chế độ sưu thuế dẽa man của thưc dân Pháp, đã bầncùng hoá nhân dân ta; sưu thuế đánh vào cả người chết; có biết bao nmhiêu người pải bán vợ đợ con để trang trải '' món nợ Nhà nước''. Vụ thuế đến, xóm thôn rùng rợn trong tiếng trống ngũ liên thúc liên hồi suốt ngày đêm, bon cường hào bắt trói, đánh đập tàn nhẫn những kẻ thiếu sưu, thiếu thuế. Cái sân đình xôi thịt đã trở thành trại giam hành hạ những ngưòi nông dân nghèo khổ, hiền lành vô tội. Có thể nói Tắt đèn là một bức tranh xã hội chân thực, một bản án đanh thép kết tội chế độ thực dân nửa phong kiến đã áp bức bóc lột, đã bần cùng hoá nhân dân ta. - Tắt đèn giàu giá trị nhân đạo. Tình vợ chồng, tình mẹ con, tình nghĩa xóm làng giữa những con người cùng khổ được nói đến một cách chân thực. Số phận người phụ nữ, những em bé, những người cùng đinh được tác giả nêu lên với bao xót thương nhức nhói và đau lòng. - Tắt đền đã xây dựng nhân vật chị Dậu - một hình tượng chân thực đẹp đẽ về người phụ nữ nông thôn Việt Nam. Chị Dậu có bao phẩm chất tốt đẹp: cần ù, tần tảo, giàu tình thương, nhẫn nhục và dũng cảm chống cường hào, chống ap bức. Chị Dậu là hiện thân cảu người vợ, người mẹ vừa sắc sảo, vừa đôn hậu, trong sạch. + Về nghệ thuật: Tắt đèn, một cuốn tiểu thuyết quy mô khiếm tốn, trên dưới 200 trang, nhưng có giá trị nghệ thuật đặc sắc. - Về kết cấu chặt chẽ, tập trung. Các chi tiết, tình tiết đan cài chặt chẽ, đầy ấn tượng làm nổi bật chủ đề. Hầu như nhân vật chị Dậu đã xuất hiện trong tác phẩm từ đầu chí cuối. Tính xung đột, tính bi kịch cuốn hút, hấp dẫn. - Khắc hoạ thành công nhân vật. Các hạng người từ người cày nghèo khổ đến địa chủ, từ bọn cường hào đến quan lại đều có những nét riêng rất chân thực, sống động. - Ngôn ngữ trong Tắt đèn từ miêu tả, tự sự đến ngôn ngữ nhân vật đều nhuần nhuyễn, đậm đà. Câu văn xuôi thanh thoát. Tóm lại, Tắt đèn một thiên tiểu thuyết có luận đề xã hội haon toàn phụng sự dân quê, một áng văn có thể gọi là kiệt tác ( Vũ Trọng Phụng). B.LÃO HẠC- NAM CAO 1.Giới thiệu khái quát về tác gia Nam Cao Vị trí: - “Nam Cao là một tài năng lớn, một nhà văn xuất sắcđã góp phần cách tân và hiện đại hoá nền văn xuôi quốc ngữ”. Ông đóng một vai trò quan trọng trong nền văn học hiện đại Việt Nam. Cả cuộc đời Nam Cao là một quá trình chiến đấu không khoan nhợng cho một nhân cách cao đẹp – nhân cách trong sáng tạo nghệ thuật. Là nhà văn - chiến sĩ liệt sĩ, Nam Cao khép lại văn ở tuổi 35. Ômg để lại trong kho tàng văn chương dân tộc một gia tài không đồ sộ về số lượng nhưg lại luôn ẩn chứa sức sống, sức bền lâu của một giá trị văn chương vượt lên trên “các bờ cõi và giới hạn” có được những tri kỷ, tri âm. Nam Cao là một trong 9 nhà văn được lựa chọn để giảng dạy trong chương trình môn văn ở trường phổ thông với  các tác gia lớn của văn học dân tộc” (NXBGD) + Tham khảo phần I “Văn và người” cuốn “Nam Cao về tác gia và tác phẩm” trang 44-174 + Chú ý các bài luận: Người và tác phẩm Nam Cao – Tô Hoài Nam Cao – Nhà văn hiện thực xuất sắc, nhà văn nhân đạo chủ nghĩa lớn – Trần Đăng Xuyền Tês khôp và Nam Cao – Một sáng tác hiện thực kiểu mới Gặp gỡ giữa M.Goorky và Nam Cao Tiểu sử, cuộc đời, sự nghiệp, nội dung chính trong tác phẩm của Nam Cao 2. Giới thiệu khái quát về truyện ngắn Lão Hạc - Tóm tắt truyện, bố cục * Tóm tắt nội dung chính: +Lão Hạc có 1 người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng. + Con trai lão đi phu đồn điền Cao su, lão chỉ còn lạicậu vàng. + Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão phải bán con chó. + Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông trông coi mảnh vườn. + Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấyvà bị ốm một trận khủng khiếp. + Một hôm lão xin Binh Tư một ít bã chó. + Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. + Lão bỗng nhiên chết- cái chết thật dữ dội. + Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo. ? Sau khi sắp xếp hợp lí, hãy viết tóm tắt truyện LH bằng một văn bản ngắn gọn nhưng phản ánh được một cách trung thực nội dung chính của tác phẩm. *Gợi ý: LH có 1 người con trai, một mảnh vườn và một con chó. Con trai lão đi phu đồn điền cao su lão chỉ còn lại cậu vàng. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão đã phải bán con chó, mặc dù hết sức buồn bã và đau xót. Lão mang tất cả tiền dành dụm được gửi cho ông giáo và nhờ ông coi hộ mảnh vườn. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy và từ chối cả những gì ông giáo giúp. Một hôm lão xin Binh Tư một ít bã chó, nói là để giết con chó hay đến vườn, làm thịt và rủ Binh Tư uống rượu. Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. Nhưng rồi lão bỗng nhiên chết- cái chết thật dữ dội. Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo. 3.Nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa tác phẩm * Giá trị về nội dung & NT: - Thể hiện 1 cách chân thực, cảm động về số phận đau thơng của ngời nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao quý tiềm tàng của họ. Đồng thời cho thấy tấm lòng yêu thơng trân trọng đối với ngời nông dân và tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao, đặc biệt trong miêu tả tâm lí n/v và cách kể chuyện. 4.Một số bài tập Câu 1: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật lão Hạc xung quanh việc bán chó *Gợi ý Lão Hạc là nhân vật trung tâm vì câu chuyện xoay quanh quãng đời khốn khó và cái chết của lão. - Diễn biến tâm trạng nhân vật Lão Hạc xung quanh việc bán chó +Đây là điều làm bất đắc dĩ, là con đường cuối cùng mà thôi. Đúng vậy L H quá nghèo, lại yếu sau trận ốm nặng, không có việc làm, không ai giúp đỡ, lại nuôi thêm Cậu vàng xét cho cùng LH bán chó cũng chính vì LH vốn là 1 ông già nông dân nghèo và giàu tình cảm, nhất là giàu tự trọng, trọng danh dự. Tâm trạng của LH sau khi bán cậu vàng : Cố làm ra vui vẻ, cười như mếu, mắt ông ầng ậng nước, mặt đột nhiên co rúm lại, vết nhăn xô lại, ép nước mắt chảy, đầu ngoẹo, miệng mếu máo như con nít hu hu khóc. Từ ầng ậng: HS giải thích g - T/g lột tả được sự đau đớn, hối hận, xót xa, thương tiếc tất cả đang dâng trào trong lòng một ông già - Nhà văn thể hiện thật chân thật, cụ thể và chính xác, tuần tự từng diễn biến tâm trạng đau đớn cứ dâng lên như không thể kìm nén nỗi đau +Thái độ của Lão Hạc chuyển sang chua chát, ngậm ngùi g Những câu nói rất dung dị của những người nông dân nghèo khổ, thất học nhưng cũng đã bao năm tháng trải nghiệm và suy ngẫm về số phận con người qua số phận của bản thân Nó thể hiện nỗi bất lực sâu sắc của họ trước hiện tại và tương lai đều mịt mù, vô vọng. +Câu nói của ông giáo thấm đượm triết lý lạc quan và thiết thực pha chút hóm hỉnh hài hước của những người bình dân. Câu 2: Trình bàycái chết của Lão Hạc: *Gợi ý -Câu chuyện nhờ vả 1 cách vòng vo, dài dòng vì lão khó nói, vì câu chuyện quá hệ trọng, vì trình độ nói năng của lão hạn chế. Nhưng đây là ý định có từ lâu trong lão. Lão đã quyết 1 hướng giải quyết sự khó xử trong h/c của mình như vậy. - Có tiền mà chịu khổ, tự lão làm lão khổ. Nhận xét của vợ ông giáo là đại diện cho ý kiến của số đông những người nghèo sống quanh LH. Nhưng ngẫm nghĩ kĩ thì đó lại thể hiện lòng thương con và lòng tự trong cao Lão giữ mảnh vườn, không tiêu tiền dành cho con. Nhưng làm sao để sống cho qua ngày? lão tìm đến cái chết. - LH chết thật bất ngờ với tất cả: Binh Tư, ông giáo, mọi người trong làng càng bất ngờ và khó hiểu, nó càng làm cho câu chuyện thêm căng thẳng, xúc động mâu thuẩn lên đỉnh điểm g kết thúc một cách bi đát. - Cái chết thật dữ dội và kinh hoàng g Trúng độc bã chó. Lão chết trong đau đớn, vật vã ghê gớm, cùng cực về thể xác nhưng chắc chắn thanh thả