Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (cơ bản) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 34 – Chất rắn kết tinh. chất rắn vô định hình

Chương VII – CHẤT RẮN VÀ SỰ CHUYỂN THỂ BÀI 34 – CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH Ngày soạn: 23/03 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Phân biệt được chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình dựa trên câu trúc vi mô và những tính chất vĩ mô của chúng Phân biệt được chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể dựa trên tính dị hướng và tính đẳng hướng Nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến các tính chất của các chất rắn dựa trên cấu trúc tinh thể, kích thước tinh thể và cách sắp xếp tinh thể Nêu được những ứng dụng của chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình trong sản xuất và đời sống 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập So sánh được các chất rắn lỏng và khí II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Tranh ảnh hoặc mô hình tinh thể muối ăn, kim cương, than chì Bảng phân loại chất rắn và so sánh đặc điểm của chúng 2. Học sinh Ôn lại bài cũ, tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Hoạt động 1: ỔN ĐỊNH LỚP, KIỂM TRA SĨ SỐ & KIỂM TRA BÀI CŨ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Phân biệt kích thước và hình dạng của các chất rắn l lỏng và khí Cho điểm Hoạt động 2: TÌM HIỂU CÁC KHÁI NIỆM CHẤT RẮN KẾT TINH VÀ VÔ ĐỊNH HÌNH Các chất rắn được chia thành hai loại: kết tinh và vô định hình. Chúng đều có tính chất chung đó là: hình dạng và thể tích xác định Tinh thể là cấu trúc tạo bởi các hạt (nguyên tử, phân tử, iôn) liên kết chặt chẽ với nhau Mạng tinh thể: các tinh thể sắp xếp theo một trật tự hình học trong không gian xác định gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động xung quanh vị trí cân bằng xác định Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Quan sát và nhận xét về cấu trúc của các chất rắn Đọc sgk Trả lời C1 Chất rắn được chia thành những loại nào? Nêu khái niệm tinh thể và mạng tinh thể Giới thiệu về cấu trúc tinh thể của một số chất rắn Nêu và phân tích khái niệm cấu trúc tinh thể và quá trình hình thành tinh thể Hoạt động 3: TÌM HIỂU CHẤT RẮN KẾT TINH VÀ ỨNG DỤNG CỦA NÓ Chất kết tinh: là chất có cấu trúc tinh thể, do đó có dạng hình học và nhiệt độ nóng chảy xác định Tính chất: Phụ thuộc vào cấu trúc mạng tinh thể, nhưng chúng có những tính chất chung: Có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc xác định (ở mỗi áp suất xác định). Chất kết tinh được chia thành hai loại: Chất đơn tinh thể : có tính dị hướng (muối, kim cương) Chất đa tinh thể : có tính đẳng hướng. (các kim loại) Ứng dụng: Si, Ge được ứng dụng để chế tạo các linh kiện bán dẫn, kim cương dùng chế tạo mũi khoan, cắt kiếng, kim loại dùng để chế tạo máy móc, xây dựng, xản xuất đồ điện tử gia dụng Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Đọc sgk Nêu khái niệm chất rắn kết tinh Lấy ví dụ về chất kết tinh Chất kết tinh được chia thành những loại nào? Những loại đó có gì khác nhau? Cho ví dụ về mỗi loại. Trả lời C2 Nêu các ứng dụng cảu chất kết tinh Nhận xét về trình bày của hs Giải thích rõ về tính dị hướng và đẳng hướng Hoạt động 4: TÌM HIỂU CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH Chất rắn vô định hình không có cấu trúc tinh thể, không có dạng hình học xác định, không có nhiệt độ nóng chảy xác định và có tính đẳng hướng Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Đọc sgk Trả lời C3 Lấy ví dụ về ứng dụng của chất rắn vô định hình Giới thiệu một số chất rắn vô định hình Nhận xét trình bày của học sinh Hoạt động 5: VẬN DỤNG & CỦNG CỐ BÀI HỌC Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Lập bảng phân loại và so sánh các đặc điểm của các loại chất rắn Hướng dẫn học sinh phân loại chi tiết Hoạt động 6: GIAO NHIỆM VỤ VỀ NHÀ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Ghi câu hỏi và bài tập về nhà Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập Yêu câu hs chuẩn bị bài học tiếp theo