Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (nâng cao) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 20 – Lực ma sát

BAØI 20 – LÖÏC MA SAÙT Ngaøy soaïn: 30/11 I – MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc Hieåu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa löïc ma saùt tröôït vaø ma saùt nghæ Vieát ñöôïc bieåu thöùc cuûa löïc ma saùt tröôït vaø löïc ma saùt nghæ 2. Kyõ naêng Bieát vaän duïng caùc kieán thöùc trong baøi, keát hôïp vôùi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng vaø giaûi moät soá baøi taäp Bieát vaän duïng caùc bieåu thöùc ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng thöïc teá coù lieân quan tôùi ma saùt vaø giaûi caùc baøi taäp II – CHUAÅN BÒ 1. Giaùo vieân Giaùo aùn, giaûi tröôùc caùc baøi taäp trong sgk, chuaån bò theâm moät soá caâu hoûi vaø baøi taäp khaùc, tìm moät soá hieän töôïng trong ñôøi soáng lieân quan ñeán baøi hoïc Chuaån bò caùc thí nghieäm ôû hình H20.1; H20.2 SGK; moät vaøi loaïi oå bi. 2. Hoïc sinh OÂn laïi kieán thöùc veà löïc Tham khaûo tröôùc baøi hoïc môùi III – TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP Hoaït ñoäng 1: OÅn ñònh lôùp, kieåm tra só soá & kieåm tra baøi cuõ Hoaït ñoäng cuûa hs Trôï giuùp cuûa gv Giöõ traät töï, chuaån bò taøi lieäu ñeå hoïc baøi Traû lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn Nhaéc hoïc sinh oån ñònh lôùp, chuaån bò taøi lieäu ñeå hoïc baøi Neâu caâu hoûi: Löïc ñaøn hoài xuaát hieän trong nhöõng tröôøng hôïp naøo? Neâu roõ phöông chieàu cuûa löïc ñaøn hoài xuaát hieän ôû loø xo Giaûi thích ñaïi löôïng k trong coâng thöùc 19.1 Goïi hoïc sinh traû lôøi Nhaän xeùt, cho ñieåm Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu 3 loaïi löïc ma saùt: nghæ, tröôït, laên vaø ñieàu kieän xuaát hieän cuûa chuùng Hoaït ñoäng cuûa hs Trôï giuùp cuûa gv Xem tranh trong SGK. Giaûi thích taùc duïng cuûa baêng chuyeàn vaän chuyeån than. Ñoïc SGK phaàn 1 Traû lôøi caâu hoûi C1 Ñoïc SGK phaàn 2 Traû lôøi caâu hoûi C2 Xem baûng heä soá ma saùt trong SGK, ruùt ra nhaän xeùt. Ñoïc SGK phaàn 3, so saùnh giöõa ma saùt tröôït vaø ma saùt laên Gôïi yù löïc ñaõ giöõ cho than treân baêng chuyeån ñoäng. Yeâu caàu HS ñoïc phaàn 1 SGK Neâu caâu hoûi C1 SGK Nhaän xeùt caâu traû lôøi Yeâu caàu HS ñoïc phaàn 2 SGK Neâu caâu hoûi C2 SGK Nhaän xeùt caâu traû lôøi Yeâu caàu HS quan saùt baûng heä soá ma saùt vaø cho nhaän xeùt Nhaän xeùt caâu traû lôøi Yeâu caàu HS ñoïc phaàn 3 SGK Neâu caâu hoûi so saùnh giöõa ma saùt tröôït vaø ma saùt laên Nhaän xeùt caâu traû lôøi. Hoaït ñoäng 3: Vai troø cuûa ma saùt trong ñôøi soáng Hoaït ñoäng cuûa hs Trôï giuùp cuûa gv Ñoïc SGK phaàn 4 Laáy caùc ví duï veà löïc ma saùt Xem hình H20.3, cho yù kieán nhaän xeùt Yeâu caàu HS ñoïc SGK Neâu caâu hoûi vaø yeâu caàu laáy caùc ví duï thöïc teá coù lieân quan tôùi 3 loaïi löïc ma saùt, ma saùt coù lôïi, coù haïi Nhaän xeùt caùc caâu traû lôøi cuûa HS Hoaït ñoäng 4: Vaän duïng & cuûng coá baøi hoïc Hoaït ñoäng cuûa hs Trôï giuùp cuûa gv Traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 2 sgk Giaûi baøi taäp 1, 2 sgk Ghi nhaän kieán thöùc veà söï nôû vì nhieät vaø caùc öùng duïng cuûa noù Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh Nhaän xeùt, ñaùnh giaù keát quaû giôø hoïc Hoaït ñoäng 5: Giao nhieäm vuï veà nhaø Hoaït ñoäng cuûa hs Trôï giuùp cuûa gv Ghi caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø Ghi nhöõng chuaån bò cho baøi sau Neâu caâu hoûi vaø baøi taäp Yeâu caâu hs chuaån bò baøi hoïc tieáp theo IV. Noäi dung chính Löïc ma saùt nghæ khi löïc taùc duïng leân vaät coù xu höôùng laøm noù chuyeån ñoäng. Giaù cuûa löïc ma saùt nghæ naèm trong maët tieáp xuùc giöõa hai vaät, coù chieàu ngöôïc vôùi ngoaïi löïc, ñoä lôùn baèng ngoaïi löïc Löïc ma saùt tröôït xuaát hieän khi 2 vaät tröôït treân beà maët cuûa nhau. Löïc ma saùt tröôït taùc duïng leân vaät cuøng phöông vaø ngöôïc chieàu vôùi vaän toác cuûa vaät. Ñoä lôùn: Fmst = mtN Löïc maùt laên xuaát hieân khi vaät naøy laên treân beà maët cuûa vaät khaùc. Ñoä lôùn Fmst = mlN