Giáo án Hình học năm học 2008- 2009 - Tiết 5 : Bài 3 : Các góc tạo bởi một đường thẳng cắt hai đường thẳng

TuÇn 3 TiÕt 5 Ngµy so¹n: / / 2008 Ngµy d¹y: / / 2008 Bài 3 : CÁC GÓC TẠO BỞI MỘT ĐƯỜNG THẲNG CẮT HAI ĐƯỜNG THẲNG. I/ Mục tiêu : - Học sinh nắm được định nghĩa các góc so le trong, góc đồng vị.Tính chất của cặp góc so le trong, góc đồng vị. - Nhận biết góc so le trong, góc đồng vị, góc trong cùng phía. - Bước đầu, học sinh tập suy luận hình học. II/ Phương tiện dạy học : - GV: SGK, thước thẳng, thước đo góc. - HS: SGK, dụng cụ học tập. III/ Tiến trình tiết dạy : HOẠT ĐỘNG CỦA ThÇy HOẠT ĐỘNG CỦA trß Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (5’). Bµi tËp: +) Vẽ hai ®­êng th¼ng a, b bất kỳ.Vẽ đt c cắt cả hai ®­êng th¼ng trên tại A, B. +) Cã bao nhiªu góc tạo thành tại đỉnh A, tại đỉnh B ? ? NhËn xÐt bµi cđa b¹n? GV: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸. Hoạt động 2: Góc so le trong, góc đồng vị (13’) . Gv: Giới thiệu 2 cặp góc so le trong có vị trí nh­ thÕ nµo trên hình vẽ. Bèn cỈp gãc ®ång vÞ lµ: Gv: Gi¶i thÝch râ h¬n hai gãc nh­ thÕ nµo lµ “So le trong” & nh­ thÕ nµo lµ “§ång vÞ” ®Ĩ häc sinh hiĨu râ h¬n vỊ hai thuËt ng÷ nµy. Làm bài tập ?1. ? H·y nªu c¸c cỈp gãc So le trong? C¸c cỈp gãc ®ång vÞ trªn h×nh? Gv: §­a bµi tËp bµi tËp 21/ SGK – 89 yªu cÇu HS lÇn l­ỵt ®iỊn vµo chèng trèng trong c¸c c©u. R N O P T I Ho¹t ®éng 3: TÝnh chÊt (15’). GV yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 13. ? H×nh 13 cho biÕt g×? Gv: Yªu cÇu häc sinh ho¹t ®éng theo nhãm. Gv: Cho HS sưa l¹i c©u b: (H·y tÝnh A2. So s¸nh A2 víi B2?) Gv: Yªu cÇu HS tãm t¾t bµi to¸n d­íi d¹ng cho vµ t×m. ? Tìm mối liên hệ giữa ÐA4 và ÐA1? => Tính ÐA1 được không ? Tương tự tính Ð B3 ? ? Có nhận xét gì về hai góc A1 và B3 ? ( số đo, vị trí góc ) ? Tính số đo của góc A2 ntn? (Tính chất của hai góc đối đỉnh ) ? Nêu nhận xét về số đo của hai góc A2 và gãc B2 ? ( số đo, vị trí góc ) Gv: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cđa c¸c nhãm. ? NÕu ®­êng th¼ng c c¾t hai ®­êng th¼ng a vµ b mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th× cỈp gãc so le trong cßn l¹i vµ c¸c cỈp gãc ®ång vÞ nh­ thÕ nµo? Gv: §ã chÝnh lµ tÝnh chÊt c¸c gãc t¹o bëi mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng. Gv tổng kết và phát biểu tính chất. Hoạt động 4: LuyƯn tËp - Củng cố (10’). ? Nhắc lại tính chất của góc sole trong, góc đồng vị? Gv: §­a bµi tËp 22/ SGK – 89 lªn b¶ng phơ. ? H·y ®iỊn tiÕp sè ®o cđa c¸c gãc cßn l¹i? ? H·y ®äc tªn c¸c cỈp gãc so le trong, c¸c cỈp gãc ®ång vÞ? Gv: Giíi thiƯu cỈp gãc A1 vµ B2 lµ cỈp gãc trong cïng phÝa. ? H·y t×m xem cßn cỈp gãc trong cïng phÝa nµo kh¸c? ? Cã nhËn xÐt g× vỊ tỉng hai gãc trong cïng phÝa ë h×nh vÏ trªn? ? VËy nÕu 1 ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng vµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th× tỉng hai gãc trong cïng phÝa b»ng bao nhiªu? ? H·y ph¸t biĨu tỉng hỵp l¹i th«ng qua tÝnh chÊt ®· häc vµ nhËn xÐt võa rĩt ra ë trªn? - Mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy. HS d­íi líp lµm nh¸p. c a 4 A 1 2 3 4 3 b 1 2 B - Cã 4 gãc t¹o thµnh t¹i ®Ønh A lµ: . - Cã 4 gãc t¹o thµnh t¹i ®Ønh B lµ: 1. Góc so le trong, góc đồng vị - HS vÏ h×nh nh­ phÇn kiĨm tra bµi cị vµo vë vµ nghe gi¶ng. - 1 HS lªn b¶ng lµm ?1. D­íi líp lµm vµo vë. ?1 z x 1 2 A 4 3 t u B1 2 v 4 3 y - HS: C¸c cỈp gãc so le trong lµ: zAy vµ xBv; yAt vµ xBu. - C¸c cỈp gãc ®ång vÞ lµ: A1& B1;A2 & B2 ; A3 & B3; A4&B4 - HS ®iỊn vµo b¶ng phơ: a) IPO & POR lµ mét cỈp gãc so le trong. b) OPI & TNO lµ mét cỈp gãc ®ång vÞ. c) PIO & NTO lµ mét cỈp gãc ®ång vÞ. d)OPR&POI lµ mét cỈp gãc so le trong. 2. Tính chất - HS: H×nh 13 cho biÕt mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng t¹i A vµ B, cã A4 = B2 = 450. - HS ho¹t ®éng theo nhãm. c a 3 A 4 1 2 b 3 B4 1 2  Cho c a = {A} c b = {B} A4 = B2 = 450 T×m a) A1= ?; B4=? So s¸nh? b) A2 =?So s¸nh A2 víi B2. c) ViÕt ba cỈp gãc ®ång vÞ cßn l¹i víi sè ®o cđa nã. Gi¶i: a) Cã A1 vµ A4 lµ hai gãc kỊ bï => ÐA1=1800 – ÐA4 (T/c hai gãc kỊ bï) nªn ÐA1= 1800 – 450 = 1350 T­¬ng tù: ÐB3= 1800- ÐB2 (T/c hai gãc kỊ bï) ÐB3 = 1800 = 450 = 1350 ÐA1 = ÐB3 = 1350 b) ÐA2 =ÐA4 = 450 (Hai gãc ®èi ®Ønh). => ÐA2 = ÐB2= 450. c) Ba cỈp gãc ®ång vÞ cßn l¹i +) ÐA1 =ÐB1 = 1350 +) ÐA3 = ÐB3 = 1350 +) ÐA4 =ÐB4 = 450 - §¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cđa nhãm m×nh vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ cđa nhãm b¹n. - HS: Nếu đường thẳng c cắt hai đường thẳng a và b và trong các góc tạo thành có một cặp góc so le trong bằng nhau thì : +) CỈp góc sole trong còn lại bằng nhau. +) Hai góc đồng vị bằng nhau. - HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt nh­ s¸ch gi¸o khoa. * TÝnh chÊt: SGK – 89. 3. LuyƯn tËp. Bµi 22/ SGK – 89. - 1 HS lªn b¶ng ®iỊn sè ®o cđa c¸c gãc cßn l¹i. A 3 2 400 4 1 3 2400 4 1B - HS: CỈp gãc trong cïng phÝa kh¸c lµ: gãc A4 vµ gãc B3. - HS: ÐA1+Ð B2 = 1800;Ð A4 +Ð B3 =1800. - HS: NÕu mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th× tỉng hai gãc trong cïng phÝa b»ng 1800 (hay hai gãc trong cïng phÝa bï nhau). - HS: NÕu mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th×: +) Hai gãc so le trong cßn l¹i b»ng nhau. +) Hai gãc ®ång vÞ b»ng nhau. +) Hai gãc trong cïng phÝa bï nhau. IV. BTVN (2’) Học thuộc bài, nhận biết góc sole trong, góc đồng vị, góc trong cùng phía, góc sole ngoài. Làm bài tập 17; 19 / SBT. Chuẩn bị bài “ Hai đường thẳng song song “ V/ Rút kinh nghiệm .. .. .. TuÇn 3 TiÕt 6 Ngµy so¹n: / / 2008 Ngµy d¹y: / / 2008 Bài 3 : Hai ®­êng th¼ng song song I/ Mục tiêu : - ¤n l¹i thÕ nµo lµ ®­êng th¼ng song song ( ®· häc ë líp 6). - C«ng nhËn dÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song. - Học sinh nhận biết hai đường thẳng song song, ký hiệu hai đường thẳng song song. - Biết vẽ đường thẳng đi qua một điểm cho trước, song song với đường thẳng a. - Biết sử dụng thước thẳng, êke để dựng đường thẳng song song. II/ Phương tiện dạy học : - GV: SGK, thước thẳng, êke, thước đo góc. - HS: SGK, êke, thuộc tính chất về góc so le trong, góc đồng vị. III/ Tiến trình tiết dạy : HOẠT ĐỘNG CỦA ThÇy HOẠT ĐỘNG CỦA trß Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7’). 1) Nêu tính chất c¸c gãc t¹o bëi mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng? 2) Cho h×nh vÏ sau h·y ®iỊn sè ®o c¸c gãc cßn l¹i? A 3 2 11504 1 3 2 1150 B 4 1 Hoạt động 2: Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 6 (5’) ? Nhắc lại định nghĩa hai đường thẳng song song ? vẽ hai đường thẳng song song ? Gv: Yªu cÇu häc sinh tù vÏ hia ®­êng th¼ng song song vµo vë. Gv: VËy làm thế nào để nhận biết hai đường thẳng song song ? xét bài học h«m nay. Hoạt động 3: DÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song (14’) Gv: Yªu cÇu HS làm bài tập ?1 Gv: §­a b¶ng phơ ®Ĩ HS quan s¸t. c p a m 600 450 b n g d e 800 Gv: Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng dïng thước kiểm tra xem hai đt ở hình 17a và 17b có song song ? ? Em cã nhËn xÐt g× vỊ vÞ trÝ vµ sè ®o cđa c¸c gãc cho tr­íc ë h×nh (a, b, c)? Gv: Qua bµi to¸n trªn ta thÊy r»ng nÕu mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau hoỈc mét cỈp gãc ®ång vÞ b»ng nhau th× hai ®­êng th¼ng ®ã song song víi nhau. Gv: §ã chÝnh lµ dÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song. ? Hai ®­êng th¼ng song song víi nhau khi nµo? Gv: Giới thiệu ký hiệu hai ®­êng th¼ng song song. ? Em h·y diƠn ®¹t c¸ch kh¸c ®Ĩ nãi lªn hai ®­êng th¼ng a vµ b song song víi nhau. Gv: Quay l¹i h×nh vÏ: a b ? Dùa trªn dÊu hiƯu hai ®­êng th¼ng song song h·y kiĨm tra xem ®­êng th¼ng a vµ b cã song song víi nhau kh«ng? Gv: Gỵi ý: H·y kỴ 1 ®­êng th¼ng c c¾t hai ®­êng th¼ng a vµ b råi kiĨm tra xem hai gãc ë vÞ trÝ SLR hoỈc hai gãc ë vÞ trÝ ®ång vÞ xem cã b»ng nhau hay kh«ng? Gv: VËy muèn vÏ hai ®­êng th¼ng song song ta lµm nh­ thÕ nµo? Hoạt động 4: Vẽ hai đt song song (12’). Gv: Yªu cÇu HS làm bài tập ?2 Gv: Dựa vào dấu hiệu nhận biết hai đt song song, em hãy nêu cách vẽ đt b. Gv: Yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm. Gv: NhËn xÐt kÕt qu¶ cđa c¸c nhãm. Gv: Nh­ vËy ®Ĩ vÏ ®­ỵc ®­êng th¼ng b ®i qua ®iĨm A vµ song song víi ®­êng th¼ng a cho tr­íc ta cÇn vÏ hai gãc ë vÞ trÝ SLT hoỈc hai gãc ë vÞ trÝ ®ång vÞ b»ng nhau. Hoạt động 6 : LuyƯn tËp - Củng cố (5’). ? Nhắc lại dấu hiệu nhận biết hai đt song song? Làm bài tập áp dụng số 24 và 25 / 91. ? Bµi 24 cho biÕt g× vµ yªu cÇu t×m g×? Gv: Treo b¶ng phơ ghi néi dung bµi 24. ? Nªu yªu cÇu cđa bµi 25? Gv: C¸ch vÏ t­¬ng tù ?2. - 1 HS tr¶ lêi tÝnh chÊt, 1 HS lªn b¶ng ®iỊn sè ®o c¸c gãc cßn l¹i trªn h×nh vÏ. - HS d­íi líp lµm ra nh¸p. 1. Nhắc lại kiến thức ở lớp 6 - HS: +) Hai đt song song là hai đt không có điểm chung. +) Hai đt phân biệt thì hoặc cắt nhau, hoặc song song. a b 2. Dấu hiệu nhận biết hai đt song song ?1 - HS quan s¸t c¸c h×nh vÏ trªn b¶ng phơ. - HS ­íc l­ỵng b»ng m¾t råi tr¶ lêi. +) §­êng th¼ng a song song víi ®­êng th¼ng b. +) §­êng th¼ng m song song víi ®­êng th¼ng n. +) §­êng th¼ng d kh«ng song song víi ®­êng th¼ng e. - 1 HS lªn b¶ng dïng th­íc kÐo dµi c¸c ®­êng th¼ng vµ nªu nhËn xÐt. - HS: + C¸c gãc cho tr­íc ë h×nh a lµ cỈp gãc so le trong vµ cã sè ®o ®Ịu b»ng 450. + C¸c gãc cho tr­íc ë h×nh b lµ gãc so le trong nh­ng cã sè ®o kh«ng b»ng nhau. + C¸c gãc cho tr­íc ë h×nh c lµ cỈp gãc ®ång vÞ vµ cã sè ®o cïng b»ng 600. - HS ph¸t biĨu dÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song. *DÊu hiƯu: SGK – 90. KÝ hiƯu: a//b. - HS: §­êng th¼ng a song song víi ®­êng th¼ng b hoỈc ®­êng th¼ng b song song víi ®­êng th¼ng b hoỈc a vµ b lµ hai ®­êng th¼ng song song. - HS lªn b¶ng kiĨm tra theo lêi gỵi ý cđa gi¸o viªn. HS d­íi líp kiĨm tra trªn h×nh vÏ trong vë cđa m×nh. 3. Vẽ hai đường thẳng song song - HS ho¹t ®éng theo nhãm dùa theo gỵi ý trong SGK. ?2 * Dựng hai góc sole trong bằng nhau: A b A a a * Dựng hai góc đồng vị bằng nhau : A A b a a - §¹i diƯn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy bµi lµm cđa nhãm m×nh. 4. LuyƯn tËp. Bµi 24/ SGK – 91. HS ®äc ®Çu bµi. 1 HS lªn b¶ng ®iỊn vµo chç trèng a) Hai ®­êng th¼ng a vµ b song song víi nhau ®­ỵc kÝ hiƯu lµ: a // b. b) §­êng th¼ng c c¾t ®­êng th¼ng a vµ b vµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th× hai ®­êng th¼ng ®ã song song. Bµi 25/ SGK – 91. - 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh sau ®ã nªu c¸ch vÏ cđa m×nh cho c¶ líp nghe. IV. BTVN (2’) Học thuộc bài, làm bài tập 23; 24/ SBT; Bµi 26, 27, 28/ SGK – 91,92. V. Rút kinh nghiệm .. .. ..