Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Tiết 11, Bài 9: Vương quốc Campuchia và vương quốc Lào

TIếT 11: BàI 9: vương quốc campuchia và vương quốc lào Ngày soạn: 10/10/2010 Ngày dạy: 10a: sĩ số 10b: 10c : 10d : I. Mục tiêu bài học: - Vị trí địa lí, ĐKTN của CPC và Lào.Những giai đoạn phát triển lịch sử của 2 vương quốc, ảnh hưởng của văn hoá AĐ đến việc xây dựng văn hoá dân tộc của CPC Và Lào. - Bồi dưỡng tình cảm yêu quí và trân trọng truyền thống lịch sử của 2 nước láng giềng gần gũi với Việt nam ,mqh mật thiết của 3 nước từ xa xưa, từ đó nhận thức rõ sự cần thiết trong việc xây dựng khối đại đoàn kết gắn bó giữa 3 nước ĐD. - Tổng hợp, phân tích các SKLS về các giai đoạn phát triển của 2 vương quốc Lào, CPC, lập bảng niên biểu các giai đoạn phát triển của 2 vương quốc. II. Thiết bị, tài liệu Bản đồ hành chính khu vực ĐNA Tranh ảnh liên quan đến bài học III. Tiến trình dạy-học. 1. ổn định tổ chức : GV ghi sĩ số hs. 2. Kiểm tra bài cũ: - ĐKTN của ĐNA có những thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển và lịch sử khu vực? - Sự phát triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến ĐNA thế kỉ X- XVIII biểu hiện ntn? 3. Bài mới: CPC và Lào là 2 quốc gia láng giềng trên bán đảo ĐD. Hai quốc gia này đã xây dựng nên một truyền thống lịch sử lâu đời và một nền văn hoá đặc sắc. Sự phát triển của 2 vương quốc này trải qua các thời kì ntn? Tình hình kinh tế, xã hội những nét văn hoá đặc sắc ra sao? Nội dung bài học hôm nay sẽ trả lời những câu hỏi đó. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt GV : Giới thiệu bản đồ ĐNA Cam-pu-chia như 1 lòng chảo khổng lồ, xung quoanh là rừng và cao nguyên bao bọc, còn đáy là Biển Hồ và vùng phụ cận với những cánh đồng phì nhiêu mầu mỡ, H: trình bày về thời kì hình thành của vương quốc Campuchia. Ban đầu cư dân Khơme sống ở phía Bắc CPC ngày nay, trên cao nguyên Cò Rạt thuộc Chiềng Mai (TL). Sau đó di cư xuống phía Nam. H: CPC phát triển vào thời gian nào, địa bàn chính ở đâu? H: Biểu hiện của sự phát triển? H: Em có nhận xét gì về CPC thời kì này? Thời kì Ăngco, Cam- pu- chia bước vào giai đoạn phát triển huy hoàng và trở thành một trong những nước ham chiến tận nhất ĐNA. H: Vương quốc CPC suy vong vào thời gian nào? Nguyên nhân của nó? H: Văn hoá CPC có những thành tựu nào? Gv giới thiệu: tháp Bayon trong khu đền Ăngco Thom đã trở nên nổi tiếng bởi chân dung mặt người đồ sộ, những nụ cười hàm súc và bí ẩn, bởi những phù điêu tả lại cảnh Giayavacman VII đánh thuỷ quân Champa sôi nổi và sinh động, những hình ảnh nữ thần Apsara mềm mại, uyển chuyển đầy sức sống. Sự hài hoà giữa điêu khắc và kiến trúc tạo nên giá trị nghệ thuật của khu đền. Vì vậy, khu đền Angco tuy đồ sộ nhưng vẫn không gây ấn tượng lạnh lẽo; trang nghiêm nhưng vẫn sống động, có hồn. Hỏi: qua những đặc điểm trên em nhận xét ntn về văn hóa CPC? Văn hoá CPC tiếp thu ảnh hưởng của văn hoá AĐ nhưng đã chọn lọc và sáng tạo để xây dựng một nền văn hoá mang bản sắc riêng, độc đáo. Gv giới thiệu trên bản đồ vị trí của vương quốc Lào: đất nước Lào gắn liền với con sông Mê Công, con sông vừa cung cấp nguồn thuỷ văn dồi dào, trục đường giao thông quan trọng của đất nước, vừa là yếu tố của sự thống nhất về mặt địa lí. Có đồng bằng ven sông tuy hẹp nhưng màu mỡ. H: trình bày về thời kì hình thành vương quốc Lào? H: Lào phát triển vào thời gian nào? H: Biểu hiện của sự phát triển? H: Vương quốc Lào suy vong vào thời gian nào? Nguyên nhân của nó? thế kỉ XVIII, Lan Xang suy yếu do sau khi vua Xu-li-nha -Vông-xa chết vì không có con trai nối dõi nên cháu và con rể của ông tranh giành lẫn nhau khiến đất nước bị chia cắt thành 3 tiểu quốc H: Văn hoá CPC có những thành tựu nào? Đặc điểm của nó? Gv mở rộng: người Lào còn có nhiều phong tục tập quán độc đáo: ăn xôi, ăn ít gạo tẻ, ăn bốc( người Thái ở VN); con gái trước khi về nhà chồng 2 tháng phải đến các nhà xin ăn, xin gì ăn đấy không được ăn thức ăn do mình nấu; tục buộc chỉ cổ tay khi kén chồng( người Chăm –VN: vòng tay cầu hôn); điệu múa Lăm vông truyền thống Gv giới thiệu về kiến trúc và tháp Thạt Luổng: 1. Vương quốc Campuchia * Thời kì hình thành. - chủ nhân: người Khơme - địa bàn: ban đầu ở phía Bắc, trên cao nguyên Cò Rạt và mạn trung lưu sông Mê Công, đến thế kỉ VI vương quốc Cam-pu-chia được thành lập. * Thời kì phát triển- thời đại Ăngco - thời gian: 802- 1432 - Địa bàn: Tây Bắc Biển Hồ - Biểu hiện: + Kinh tế: nông nghiệp, ngư nghiệp, thủ công nghiệp đều phát triển. + xây dựng nhiều công trình kiến trúc lớn. + đối ngoại: chinh phục các nước láng giềng, trở thành cường quốc trong khu vực. * thời kì suy vong: - thời gian: XIII-XIX - Nguyên nhân: + nhiều lần bị Xiêm xâm lược + nội bộ lục đục, tranh giành quyền lực. + chiến tranh liên miên, công trình kiến trúc hao người tốn củaà đất nước suy kiệt - 1863, bị Pháp xâm lược. * Văn hoá: - Chữ viết: sáng tạo chữ Khơme trên cơ sở chữ Phạn. - Văn học: văn học dân gian; văn học viết, thể loại phong phú, phản ánh tình cảm con người với thiên nhiên, đất nước và cộng đồng. - Tôn giáo: ban đầu theo đạo Hin-đu đến thế kỉ XII đạo Phật du nhập và có ảnh hưởng lớn. - Kiến trúc: mang đậm phong cách kiến trúc Hin-đu giáo và Phật giáo: Ăngco Vat, Ăngco Thom. 2. Vương quốc Lào. * thời kì hình thành: - Chủ nhân: cư dân cổ là người Lào Thâng sống ở vùng núi chủ nhân của nền văn hoá đá-đồng. Thế kỉ XIII, nhóm người nói tiếng Thái di cư đến sống hoà hợp với người Lào Thơng gọi là Lào Lùm. - Tổ chức xã hội sơ khai là các mường cổ. - 1353, Pha Ngừm thống nhất các mường lên ngôi đặt tên nước là Lan Xang ( triệu voi). * thời kì phát triển: - Thời kì phát triển. + XVII-XVIII: thịnh vượng cao, dưới thời vua Xu-li-nha- vông-xa. - Biểu hiện: + Kinh tế: nông nghiệp là chủ yếu, có nhiều sản vật quí, buôn bán trao đổi với cả người Âu. Lào còn là trung tâm phật giáo. + Chính trị: tổ chức bộ máy nhà nước chặt chẽ hơn: chia đất nước thành các mường, đặt quan cai trị, xây dựng quân đội do nhà vua chỉ huy. + đối ngoại: hoà hiếu với CPC và Đại Việt; kiên quyết chống quân xâm lược Mianma. * thời kì suy vong: - XVIII, suy yếu - 1778 trở thành thuộc địa của Xiêm - 1893 trở thành thuộc địa của Pháp. * Văn hoá: - Chữ viết: sáng tạo ra chữ viết riêng trên cơ sở nét chữ cong của CPC và Mianma. - Đời sống văn hoá phong phú, hồn nhiên: ca nhạc, múa hát - Tôn giáo: XIII đạo Phật du nhập và trở thành quốc giáo. - Kiến trúc: kiến trúc Phật giáo: Thạt Luổng 4. Củng cố: điểm giống và khác nhau giữa Lào và CPC + Lập niên biểu các giai đoạn lịch sử lớn của CPC và Lào + nêu những thành tựu văn hoa của CPC và Lào? nêu những bằng chứng thể hiện sự sáng tạo văn hoá của 2 dân tộc này? 5. Giao nhiệm vụ về nhà: - Tìm hiểu 1 số phong tục tập quán của CPC và Lào - Hãy chứng minh bản sắc dân tộc của CPC, Lào trong việc tiếp nhận VH AĐ. - Trước khi lấy tên gọi VN vào TK XIX, nước ta đã có những tên gọi nào? Bằng những dẫn chứng cụ thể hãy chứng minh truyền thống đoàn kết giữa 3 dân tộc: VN, CPC, Lào. Tư liệu đất nước và con Người CPC, đặc biệt về Angco Vát- 1 kì quan của thế giới cổ đại- chỗ thờ trung tâm cao 60 m trên một khoảng đất hình vuông (75x75). ở các góc dựng 4 tháp nối với nhau bằng đường lát gạch và nối với tháp trung tâm bằng những đường hiên có mái che. Phía trong sân được bao bọc bởi những hàng cột khổng lồ và sau chúng là những bức tường bằng đá ong xanh. Toàn bộ công trình nằm giữa một hồ nước rộng. Lúc đầu đỉnh của tháp chính bọc bằng vàng, những hình khắc chìm nổi lóng lánh. Nơi thờ trung tâm dựng tượng thần Visnu bằng vàng ngồi trên ánh hào quang. Trên những bức tường có rất nhiều bức chạm nổi tả cảnh trong anh hùng ca AĐ: Mahabhrata, Ramayanna; cảnh sinh hoạt trong triều đình và những cuộc viễn chinh của vua, đồng thời là lăng mộ của vua xây dựng nó. Tuy nông nghiệp là chủ yếu giống các nước trong khu vực, nhưng cây trồng chủ yếu của CPC là cói- nguyên liệu để làm ra –sản phẩm cói nổi tiếng ĐNA. Sở dĩ như vậy vì CPC nằm cao hơn mặt nước biển 3000 m, đất đai ở đây khô cứng. Dù vậy cư dân ở đây là những người rất giỏi làm thuỷ lợi: Angco Vát xây dựng trên một cao nguyên nhưng nằm giữa một hồ nước rộng Ngoài những đền tháp qui mô, dân ở đây còn làm một hệ thống đường giao thông toả đi khắp nơi, cứ 15 km có xây 1 chạm nghỉ; cùng 125 bệnh viện Thế kỉ XII, vị vua kiệt xuất nhất là Giayavacman VII tiến quân đánh Chămpa bắt vua nước này làm tù binh, sau đó đem quân đánh vương quốc Haripugiaya sát biên giới Mianma và mở rộng địa bàn tới tận miền Bắc bán đảo Mã lai (chỉ bản đồ).