Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Tiết 43, Bài 36: Sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân

Chương III. Phong trào công nhân ( từ đầu thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX ) Tiết 43 Bài 36. Sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân. Ngày soạn: 5/3/2012 Ngày dạy: 10a : sĩ số : 10b : I. Mục tiêu bài học + Cùng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp vô sản lớn mạnh dần.Do sự đối lập về quyền lợi, mâu thuẫn giữa vô sản và tư sản đã nảy sinh và ngày càng gay gắt dẫn đến những cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản dưới nhiều hình thức từ thấp đến cao. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội không tưởng, những mặt tích cực và hạn chế của nó. + Giáo dục tình cảm căm ghét bóc lột và nâng cao ý chí đấu tranh chống mọi hiện tượng áp bức, bất công trong xã hội. + Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá. II. Thiết bị, đồ dùng. Tranh ảnh về các phong trào công nhân thời kỳ này. Hình ảnh, câu chuyện về các nhà xã hội không tưởng. III. Tiến trình tổ chức dạy học. 1. ổn định tổ chức: GV ghi sĩ số học sinh. 2. Kiểm tra bài cũ. Câu hỏi: 1. Vì sao nói đế quốc Đức là đế quốc quân phiệt hiếu chiến ? 2. Vì sao kinh tế Mỹ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX phát triển vượt bậc ? 3. Tình hình chính trị nớc Mĩ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ? 3. Bài mới. Hoạt động của thầy trò. Nội dung cần đạt ? Có phải ngay từ khi chủ nghĩa tư bản ra đời đã có giai cấp vô sản công nghiệp ? ? Nguồn gốc của g/c VS? ? Đặc điểm? ? Giai cấp vô sản công nghiệp có những ưu điểm gì hơn so với vô sản thời kì công trường thủ công ? ? Nỗi khổ của công nhân gồm mấy biểu hiện ? GV minh hoạ cụ thể (nội dung chữ in nhỏ SGK) Đọc minh hoạ : Tình cảnh giai cấp công nhân Anh ( F. En ghen ) (1) ? Vì sao công nhân lại đập phá máy móc ? ? Tác dụng của hình thức đấu tranh này ? ? Tác dụng của phong trào bãi công ? Công Đoàn: là t/c của những LĐ cùng nghề nghiệp hay cùng ngành sx để phục vụ lợi ích của người LĐ hoặc để giúp đỡ lần nhau. - 1831: Nhân việc bọn chủ xưởng khước từ yêu sách đòi tăng lương à đoàn công nhân dệt đã đổ xuống các đường phố, nhiều người đã ngã xuống, máu của CN Liông tràn ngập trên đường phố nhưng họ vẫn cố đứng dậy giương cao ngọn cờ đen có ghi dòng chữ thể hiện rõ khí phách của ng thợ “Sống trong Lđ hoặc là chết trong chiến đấu” GV: - Khẩu hiệu “cộng hoà hay là chết” Gv: tên phong trào: Là cuộc đấu tranh của CN Anh mang Hiến chương đến quốc hội. ? Phong trào Hiến chương diễn ra vào thời gian nào? hình thức? Mục tiêu? đặc điểm? GV sử dụng tranh ảnh và minh họa (2) ? Nhận xét ưu điểm của các cuộc đấu tranh ở Pháp, Anh, Đức trong đầu thế kỉ XIX ? - Hạn chế của phong trào ? Vì sao phong trào thất bại ? Tuy thất bại, phong trào vẫn có ý nghĩa gì ? GV giải thích tên gọi: Là 1 học thuyết nhằm cải tạo XH nhưng ko thực hiện được. ? Hoàn cảnh ra đời của chủ nghĩa xã hội không tưởng ? Giới thiệu tư tưởng, việc làm của 3 nhà tư tưởng. ? Mặt tích cực của chủ nghĩa xã hội không tưởng ? ? Mặt hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng ? Vì sao có hạn chế như vậy ? 1. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp. Những cuộc đấu tranh đầu tiên. a. Sự ra đời. - Sự phát triển của CNTB à Hai giai cấp đối lập: Tư sản, vô sản. - Giai cấp vô sản: + Nguồn gốc: nông dân mất đất, thợ thủ công bị phá sản phải đi làm thuê. + Đặc điểm: +, không có TLSX, bán sức lao động kiếm sống. à nửa cuối TK XVII ra đời. Giữa TK XIX hình thành và lớn mạnh. b. Tình cảnh của giai cấp công nhân. + Lao động vất vả. + lương thấp luôn bị đe dọa, sa thải. c. Những cuộc đấu tranh đầu tiên . - Phong trào đập phá máy móc, đốt công xưởng. => mang tính tự phát. -> Hạn chế : Nhầm tưởng máy móc là kẻ thù. à Tác dụng : Phá hoại cơ sở vật chất của bọn chủ, ngăn chặn sự bóc lột thậm tệ của chúng. - Phong trào bãi công: àTác dụng : Biết đoàn kết thành công đoàn. 2. Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở nửa đầu thế kỉ XIX. a. ở Pháp. + Khởi nghĩa của công nhân thành phố Li ông + 1831: đòi tăng lương, giảm giờ làm. + 1834: đòi thiết lập nền cộng hoà - kết quả? - thất bại b. ở Anh. - Phong trào Hiến chương : - thời gian: 1836 - 1848 - hình thức: mit tinh, lấy chữ kí. - mục tiêu: đòi quyền phổ thông đầu phiếu, tăng lương, giảm giờ làm. - đặc điểm: + có mục tiêu chính trị rõ ràng. + đông đảo quần chúng tham gia. c. ở Đức. Khởi nghĩa Sơ lê din ( 1844 ). kết quả ? d. Kết quả, nguyên nhân thất bại, ý nghĩa? - Kết quả: thất bại. - Nguyên nhân thất bại: + Khách quan: GCTS còn mạnh. + Chủ quan: chưa có đường lối chính trị rõ rệt, t/c lẫnh đạo chưa thống nhất. - ý nghĩa: + Đánh đấu sự trưởng thành của g/c CN. + Tạo điều kiện cho sự ra đời của CNKH. 3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng. a. Hoàn cảnh ra đời. - Mặt trái của chủ nghĩa tư bản. + Bóc lột tàn nhãn CN. + Tệ nạn XH phổ biến. - Mong muốn của một số người tiến bộ trong hàng ngũ tư sản: Xây dựng 1 chế độ XH tốt đẹp hơn, không có tư hữu, không có bóc lột. đại biểu xuất sắc của tư tưởng này. b. Mặt tích cực, mặt hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng. * Mặt tích cực: - Phê phán sâu sắc xã hội tư bản. - Có ý thức bảo vệ quyền lợi của giai cấp CN. - Dự đoán thiên tài về xã hội tương lai. * Mặt hạn chế ? - Không nhận thức quy luật phát triển của chế độ tư bản - Không thấy được vai trò và sức mạnh của giai cấp công nhân. * ý nghĩa: - Cổ vũ người lao động, tạo tiền đề cho cho học thuyết Mác sau này. 4. Củng cố. Hướng dẫn trả lời câu hỏi trong sgk. 5. Giao nhiệm vụ về nhà. Câu hỏi soạn bài tiết sau: 1. Có mấy tiền đề dẫn tới sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học ? 3. Chủ nghĩa xã hội khoa học có gì giống, có gì khác chủ nghĩa xã hội không tưởng ?