Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 15, Bài 12: Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh 1918-1939 - Đặng Văn Hiệu

Ngày soạn: 05/12/2009 Ngày dạy 08/12/2009 - Lớp dạy: 11C Ngày dạy 10/12/2009 - Lớp dạy: 11G Ngày dạy 11/12/2009 - Lớp dạy: 11E,B Ngày dạy 11/12/2009 - Lớp dạy: 11A,D Ngày dạy 15/12/2009 - Lớp dạy: 11H Tiết 15 Bài 12: NƯỚC ĐỨC GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1918 - 1939) 1. Mục tiêu a. Về kiến thức - Nắm được những nét chính về các giai đoạn phát triển của nước Đức giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới. - Hiểu được bản chất của chủ nghĩa phát xít và khái niệm “Chủ nghĩa phát xít” - thủ phạm gây ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai. b. Về kỹ năng - Kỹ năng khai thác, phân tích tranh ảnh, bảng biểu và rút ra kết luận - Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp HS phát huy khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hóa để nắm được bản chất vấn đề. c. Về thái độ. - Nhìn nhận khách quan, đúng đắn về bản chất của chủ nghĩa đế quốc chủ nghĩa phát xít. - Bồi dưỡng lòng hòa bình và ý thức xây dựng một thế giới thế giới hòa bình, dân chủ thực sự. 2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh a. Chuẩn bị của giáo viên - Soạn bài, sách giáo khoa, sách giáo viên - Bản đồ chính trị châu Âu năm 1914 và năm 1923 b. Chuẩn bị của học sinh - Sách giáo khoa, vở ghi, bút viết - Học bầi cũ, đọc trước bài mới 3. Tiến trình bài dạy a. Kiểm tra bài cũ: (5’) Câu hỏi: Nêu hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933? Đáp án: + Về kinh tế: Tàn phá nặng nề nền kinh tế các nước tư bản + Về chính trị - xã hội: bất ổn định. Những cuộc đấu tranh, biểu tình diễn ra liên tục khắp cả nước, lôi kéo hàng triệu người tham gia. + Về quan hệ quốc tế: Làm hình thành hai khối đế quốc đối lập. Một bên là Mĩ, Anh, Pháp và một bên là Đức, Italia, Nhật Bản ráo riết chạy đua vũ trang, báo hiệu nguy cơ của một cuộc chiến tranh thế giới mới. b. Dạy nội dung bài mới Dẫn dắt vào bài mới (1’) Trong khoảng thời gian giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) nước Đức đã trải qua những biến động thăng trầm như thế nào? Chủ nghĩa phát xít đã lên cầm quyền ở Đức ra sao và chúng đã thực hiện những chính sách phản động gì để châm ngòi cho cuộc chiến tranh thế giới mới? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được những vấn đề trên. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân - GV hỏi: Hoàn cảnh lịch sử nào làm bùng nổ cao trào cách mạng 1918 - 1923 ở nước Đức? - HS trả lời I. NƯỚC ĐỨC TRONG NHỮNG NĂM 1918 - 1923 1. Nước Đức và cao trào cách mạng 1918 - 1923. (10’) * Hoàn cảnh: - GV hướng dẫn HS quan sát hình 32 trong SGK - GV gọi một học sinh đứng dậy đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK ? Hình 32 nói lên điều gì ? - hS quan sát hình - Một học sinh đọc - Sự suy thoái của nền kinh tế, đồng tiền mất giá - Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Đức là nước bại trận bị chiến tranh tàn phá nghiêm trọng - Tháng 6/1919 hòa ước Véc-xai được ký kết. Nước Đức phải chịu những điều kiện hết sức nặng nề, trở nên kiệt quệ và rối loạn chưa từng thấy. Do vậy, cao trào cách mạng bùng nổ. ? Tiếp đó, GV đưa ra câu hỏi: Cao trào cách mạng 1928 - 1923 diễn ra ở Đức như thế nào? Thu được kết quả gì? - HS đọc sách, trả lời. + Diễn ra cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng 11/1918 đã lập đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập chế độ cộng hòa tư sản (Cộng hòa Vaima). + Từ 1919 - 1923 phong trào cách mạng tiếp tục dâng cao dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng Cộng sản Đức. Đỉnh cao là cuộc nổi dậy của công nhân vùng Ba-vi-e (T4/1919), khởi nghĩa vũ trang của công nhân Hăm-buốc (T10/1923) + Từ 10/1923 cao trào cách mạng tạm lắng do sự đàn áp của chính quyền tư sản. * Diễn biến (SGK) GV nhận xét và chốt ý: Hoạt động 2: Cá nhân ? Tình hình nước Đức trong những năm 1924 - 1929 như thế nào (về kinh tế, chính trị, xã hội) - Yêu cầu một HS đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK - HS trả lời: Từ cuối năm 1923, tình hình kinh tế, chính trị Đức dần dần ổn định. - Một học sinh đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK 2. Những năm ổn định tạm thời (1924 - 1929) (8’) - Về kinh tế: Khôi phục và phát triển - Chính trị: + Đối nội: Chế độ cộng hòa Vaima được củng cố, tăng cường đàn áp phong trào công nhân, truyền bá tư tưởng phục thù. + Đối ngoại: Vị trí quốc tế của Đức được phục hồi (tham gia Hội Quốc liên) - GV bổ sung và chốt ý: Từ cuối năm 1923 tình hình kinh tế, chính trị, xã hội Đức dần dần ổn định. Hoạt động 3: Cả lớp, cá nhân - GV thông báo: Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới cuối năm 1929 đã giáng đòn nặng nề vào nền kinh tế Đức. Năm 1932, sản xuất công nghiệp giảm 47% so với những năm trước khủng hoảng. Hàng nghìn nhà máy, xí nghiệp phải đóng cửa. Hơn 5 triệu người bị thất nghiệp. Chính trị - xã hội khủng hoảng trầm trọng. II. NƯỚC ĐÚC TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939 1. Khủng hoảng kinh tế và quá trình Đảng Quốc xã lên cầm quyền. (7’) - Hậu quả cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã giáng đòn nặng nề nền kinh tế nước Đức - mâu thuẫn xã hội và cuộc đấu tranh của quần chúng dẫn tới khủng hoảng chính trị - các thế lực phản động, hiếu chiến lên nắm quyền đứng đầu là Hít-le ? GV hỏi: Để đối phó lại khủng hoảng giai cấp tư sản Đức đã làm gì? Vì sao chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức? - HS thảo luận và trả lời: Trong bối cảnh kinh tế, chính trị, xã hội khủng hoảng trầm trọng, giai cấp tư sản cầm quyền không đủ sức mạnh để duy trì chế độ cộng hòa tư sản, đưa đất nước vượt qua khủng hoảng. Trong bối cảnh ấy, các thế lực phản động, hiếu chiến tập hợp trong Đảng công nhân quốc gia xã hội (Đảng Quốc xã) ngày càng mở rộng ảnh hưởng trong quần chúng, đứng đầu là Hit-le. Chúng chủ trương phát xít hóa bộ máy nhà nước, thiết lập chế độ độc tài khủng bố công khai. - Ngày 30/1/1933, Tổng thống Hin-đen-bua lập chính phủ mới chỉ định Hít-le làm thủ tướng mở ra một thời kỳ đen tối trong lịch sử nước Đức. - Ngày 30/1/1933, Hit-le lên làm Thủ tướng. Chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức. - Gv chuyển ý: Vậy cái gọi là “ Chủ nghĩa phát xít” ở Đức cần được hiểu như thế nào? Chúng ta hãy tìm hiểu nước Đức trong thời kỳ Hit-le cầm quyền. Hoạt động 4: Theo nhóm GV chia lớp thành 3 nhóm: Nhóm 1: Những chính sách về chính trị Nhóm 2: Những chính sách về kinh tế Nhóm 3: Những chính sách về đối ngoại - các nhóm thảo luận 2. Nước Đức trong những năm 1933 – 1939 (10’) - GV gọi đại diện các nhóm trình bày và bổ sung cho nhau, sau đó GV nhận xét và chốt ý. - Đại diện các nhóm đứng dậy trả lời - Chính trị: + Công khai khủng bố của Đảng phái dân chủ tiến bộ, đặt Đảng Cộng sản ra ngoài vòng pháp luật. + Thủ tiêu nền cộng hòa Viama, thiết lập nền chuyên chính độc tài do Hit-le làm thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối. - Gv phân tích bảng thống kê trong SGK trang 67 - Hs quan sát và nghe - Kinh tế: tổ chức nền kinh tế theo hướng tập trung mệnh lệch, phục vụ nhu cầu quân sự. - Gv mở rộng thêm: ký với Nhật Bản “ Hiệp ước chống Quốc tế Cộng sản” hình thành khối phát xít Đức - Italia - Nhật Bản. - Mục tiêu: Nhằm tiến tới phát động cuộc chiến tranh để phân chia lại thế giới. - Đối ngoại: + Nước Đức tuyên bố rút khỏi Hội Quốc liên để được tự do hành động. + Ra lệnh tổng động viên quân dịch, xây dựng nước Đức trở thành một trại lính khổng lồ. Hoạt động 5: Cả lớp, cá nhân - Gv đặt câu hỏi khái quát: Theo em hiểu , thế nào là chủ nghĩa phát xít? - HS suy nghĩ, thảo luận. Nếu không còn thời gian có thể về nhà suy nhĩ. - Sau khi học xong bài Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, GV sẽ tổng kết về khái niệm chủ nghĩa phát xít. c. Củng cố, luyện tập (2’) - GV củng cố bài học bằng cách nêu câu hỏi củng cố kiến thức cho học sinh 1. Nêu ngắn gọn các giai đoạn phát triển của nước Đức giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới? 2. Chính phủ Hit-le đã thực hiện chính sách chính trị, kinh tế đối ngoại như thế nào trong những năm 1933 - 1939? d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’) - Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK, sưu tầm tranh ảnh và tài liệu về chủ nghĩa phát xít Đức và nhân vật Hit-le. - Xem trước bài mới - Bài tập về nhà: Nối thời gian với sự kiện sao cho đúng. Sự kiện Thời gian 1.Cộng hòa Vai-ma được thành lập a. Tháng 4/1919 2. Nước cộng hòa Xô viết Ba-vi-e thành lập b. Mùa hè năm 1919 3. Hit-le làm Thủ tướng c. Năm 1934 4. Hit-le làm Quốc trưởng d. Tháng 01/1933