Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tiết thứ 41: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá - Trường THCS Tà Long

Tiết thứ: 41 Ngày soạn:............................ TấN BÀI: BàI CA NHà TRANH Bị Gió THU PHá. ( Mao ốc vị thu phong sở phỏ ca ) - Đỗ Phủ - A/ MỤC TIấU: 1. Kiến thức:Cảm nhận được lũng nhõn đạo , vị tha và cao cả của Đỗ Phủ - nhà thơ hiện thực vĩ đại , nhà thơ của dõn đen. Bước đầu thấy được đặc điểm của bỳt phỏp hiện thực của thơ Đỗ Phủ. 2. Kỷ năng: Đọc diễn cảm nà phõn tớch thơ trữ tỡnh. 3. Thỏi độ: Thụng cảm, sẻ chia với những con người nghốo khổ. B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Phõn tớch, diễn giải , thảo luận. C/ CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: * Giỏo viờn: Giỏo ỏn, tài liệu tham khảo. * Học sinh: Chuẩn bị bài mới. D/ TIẾN TRèNH BÀI DẠY: 1. Ổ định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lũng bài thơ Hồi hương ngẫu hứng của Lý Bạch ( phiờn õm + dịch thơ ). Nờu nội dung bài thơ. 3. Nội dung bài mới: a.Đặt vấn đề: Lý Bạch , Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị là ba nhà thơ lớn nhất của Trung Quốc đời Đường. Nếu Lý Bạch là nhà thơ lóng mạn vĩ đại – ụng tiờn làm thơ ( Thi tiờn ) thỡ Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực vĩ đại – ụng thỏnh làm thơ( Thi thỏnh ) . Cuộc đời long đong, khốn khổ, chết vỡ nghốo,bệnh, Đỗ Phủ đó để lại cho đời gần 1.500 bài thơ trầm uất, buồn đau, nuốt tiếng khúc nhưng lại sỏng ngời lờn tinh thần nhõn ỏi bao la. Bài ca nhà tranh bị giú thu phỏ ( Mao ốc vị thu phong sở phỏ ca ) là một bài thơ như thế. b. Triển khai bài dạy: HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRề NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS tỡm hiểu về tỏc giả, tỏc phẩm,cỏch đọc bài thơ và tỡm hiểu thể thơ. H? Trỡnh bày sơ qua vài nột về tỏc giả Đỗ Phủ? GV: Đỗ Phủ là nhà thơ cú tấm lũng nhõn đạo cao cả.Thơ ụng khụng chỉ cú giỏ trị thời bấy giờ mà cũn lưu mói đến hụm nay.Cú nhiều bài thơ đó được đưa vào giảng dạy trong nhà trường. GV: Đõy là bài thơ viết theo loại cổ thể, gồm 23 cõu.Phần lớn là cõu dài trờn dưới chục chữ vừa cú vần trắc vừa cú vần bằng. GV đọc mẫu, 2 HS đọc bài. Yờu cầu: giọng đọc chậm rói, tỡnh cảm, nhẹ nhàng, đỳng nhịp. H?Bài thơ gồm mấy phần?nờu nội dung mỗi phần? HS làm việc cỏ nhõn -> trả lời. GV nhận xột -> chốt ý. Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS tỡm hiểu bài thơ. H?Nhà của nhà thơ bị phỏ trong hoàn cảnh nào? H?Cỏc mảnh tranh bị nộm đi hư thế nào? H?Hỡnh ảnh cỏc mảnh tranh bị nộm đi như thế cho ta thấy một cảnh tượng như thế nào? H? Cảnh vật ở đõy cú gỡ thay đổi? HS: cú thờm người, thờm nhà. H? Ở đõy ngụn từ tượng hỡnh nào xuất hiện? tỏc dụng? H? Hai cõu thực cảu bài thơ tả cảnh nhưng đó hộ mở trạng thỏi tõm hồn nào của nhà thơ? HS đọc cõu 5, 6 H? Ở 2 cõu luận , nhà thơ đó sử dụng biện phaps nghệ thuật gỡ? Tỏc dụng? HS đọc 2 cõu cuối. H? Toàn cảnh đốo Ngang hiện lờn như thế nào trong con mắt nhà thơ? H? Em hiểu như thế nào về tỡnh riờng " ta với ta " Hoạt động 3: GV hướng dẫn HS tổng kết bài thơ. H? Qua bài thơ em hóy nờu một số nết đặc sắc về nội dung và nghệ thuật? I. Tỡm hiểu chung 1. Tỏc giả: - Nhà thơ nổi tiếng của đời Đường ( Trung Quốc ). - Mệnh danh: thỏnh thi – ụng thỏnh làm thơ. 2. Tỏc phẩm: Bài thơ nổi tiếng đầy chất hiện thực và thấm đẫm tinh thần nhõn đạo. 3. Thể thơ: Cổ thể ( cổ phong ) khỏc với cận thể ( Đường luật ): ra đời trước đời Đường: vần , nhịp,cõu cữ tự do, phúng khoỏng. 4. Đọc- chỳ thớch: 5. Bố cục: 2 phần: - Phần một: ( 18 cõu thơ đầu) :Nỗi khổ, nghốo và lời than thở vỡ mỏi nhà tranh bị giú thu phỏ nỏt. + Khổ đầu: cảnh nhà bị phỏ trong giú thu. + Khổ 2: cảnh cướp giật khi nhà bị giú tốc. + Khổ 3: cảnh đờm trong nhà bị tốc mỏi. - Phần hai : (5 cõu cuối ): Ước mơ cao cả của nhà thơ. II.Tỡm hiểu văn bản: 1. Nỗi khổ, nghốo và lời than thở vỡ mỏi nhà tranh bị giú thu phỏ nỏt: a. Cảnh nhà bị phỏ trong giú thu: - Thỏng tỏm, thu cao, giú thột gào. … cuộn mất ba lớp tranh… - Tranh bay rải khắp bờ Mảnh cao….treo tút ngọn rừng xa Mảnh thấp…quay lộn vào mương…. - > cảnh tượng tan tỏc, tiờu điều. - Cảnh vật: nắng hoàng hụn, cỏ, cõy , đỏ , lỏ , hoa. - " Chen " : lẫn vào nhau, xõm lấn nhau khụng ra hàng lối. -> Cảnh vật hoang sơ, vắng vẻ, rậm rạp , chen chỳc. 2.Hai cõu thực: - Thờm người: tiều vài chỳ. - Thờm nhà: chợ mấy nhà. - Lỏy: + lom khom: gợi dỏng hỡnh nhỏ nhoi, vất vả của người tiều phu ở giữa rừng. + lỏc đỏc: gợi sự ớt ỏi, thưa thớt của những quỏn chợ nghốo. 4. Củng cố: Hiểu thế nào cụm từ " ta với ta" 5. Dặn dũ: Học thuụclũng bài thơ và nắm nội dung và nghệ thuật. Chuẩn bị bài mới: Bạn đến chơi nhà