Giáo án môn Ngữ văn 7 - Trường THCS Cao Bá Quát

Ngaøy soaïn : 02/03/2008 Phaïm Thò Thu Thuûy Tuaàn 1. Tieát 1 Ngöõ Vaên Baøi 1 COÅNG TRÖÔØNG MÔÛ RA Lyù Lan I . Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp HS : Caûm nhaän vaø hieåu ñöôïc nhöõng tình caûm thieâng lieâng , ñeïp ñeõ cuûa cha, meï ñoái vôùi con caùi. Thaáy ñöôïc yù nghóa lôùn lao cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi. II. Caùc böôùc leân lôùp : OÅn ñònh lôùp : Kieåm tra baøi cuõ : (khoâng ) Baøi môùi : - Giôùi thieäu : Ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc ai ñaõ ñöa em ñeán tröôøng? luùc aáy caûm xuùc cuûa em nhö theá naøo? - Thaät vaäy, trong chuùng ta, ai cuõng coù nhöõng kyû nieäm ñeïp cuûa ngaøy ñaàu tieân ñeán tröôøng. Ñoù laø söï haùo höùc, ruït reø vaø bôõ ngôõ. Taâm traïng cuûa caùc em laø vaäy, theá coøn taâm traïng cuûa caùc baäc laøm cha meï thì nhö theá naøo ñoái vôùi ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc cuûa con ? chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu vaán ñeà “ Coång tröôøng môû ra ” cuûa Lyù Lan. Noäi dung phöông thöùc hoïat ñoäng : Ghi baûng Hoaït ñoäng 1 : Ñoïc - Giaùo vieân ñoïc maãu ñoaïn ñaàu. - Goïi hoïc sinh ñoïc phaøn coøn laïi, chuù yù saéc thaùi bieåu caûm cuûa baøi vaên, höôùng daãn hoïc sinh ñoïc cho ñuùng. - Goïi hoïc sinh ñoïc chuù thích saùch giaùo khoa, giaûi thích laïi moät soá töø khoù. Hoaït ñoäng 2 : Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu vaên baûn - Veà baøi “ Coång tröôøng môû ” ra noùi ñeán söï vieäc gì? þ Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm khoâng nguû tröôùc ngaøy khai tröôøng laàn ñaàu tieân cuûa con. - Theo em taïi sao ngöôøi meï laïi khoâng nguû ñöôïc ? þ Meï khoâng nguû ñöôïc moät phaàn do cuõng haùo höùc, baên khoaên lo laéng cho ngaøy mai laø ngaøy khai tröôøng cuûa con, moät phaàn laø do nhôù laïi nhöõng kyû nieäm thuôû môùi caép saùch ñeán tröôøng cuûa mình. - Ñoù laø nhöõng kyû nieäm gì? þ kyû nieäm ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc ñöôïc baø ngoïai daãn ñeán tröôøng. Caûm xuùc meï raát noân nao hoài hoäp khi cuøng baø ngoïai ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoûang khi coång tröôøng ñoùng laïi Nhôù ñeán ngaøy khai tröôøng cuûa mình meï khoâng nguû ñöôïc vì ngaøy khai tröôøng ñaõ ñeå laïi daáu aán saâu ñaäm trongtaâm hoàn ngöôøi meï, ñeán noãi ngöôøi meï cöù nhaém maét laïi laø döôøng nhö vang beân tai tieáng ñoïc baøi traàm boång : “ Haèng naêm cöù vaøo cuoái thu… daøi vaø heïp ” - Nhöõng chi tieát treân cho em thaáy ñaây laø moät ngöôøi meï nhö theá naøo? Ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng taâm traïng cuûa ngöôøi meï laø vaäy, coøn taâm traïng cuûa ngöôøi con laø nhö theá naøo? Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu veà taâm traïng cuûa ngöôøi con. - Chi tieát naøo trong baøi bieåu hieän taâm traïng cuûa ngöôøi con? þ + “Ñeâm nay con cuõng haùo höùc nhö tröôùc moãi laàn ñi chôi xa” + “Giaác nguû ñeán vôùi con … ñang muùt keïo” Roõ raøng taâm traïng cuûa ñöùa con khoâng gioáng taâm traïng cuûa ngöôøi meï, I.Tìm hieåu vaên baûn 1. Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con vaøo lôùp 1 A/ Taâm traïng cuûa meï - Quan taâm, lo laéng cho con - Baâng khuaâng, xao xuyeán, thao thöùc, suy nghó trieàn mieân, nhôù laïi nhöõng kyû nieäm veà ngaøy khai tröôøng ñaàu tieân cuûa mình. þ Moät ngöôøi meï raát yeâu thöông con. B. Taâm traïng cuûa con - Haùo höùc, nheï nhaøng, thanh thaûn ñi vaøo giaác nguû. “ giaác nguû ñeán vôùi con … aên moät caùi keïo”. ñöùa con raát voâ tö, hoàn nhieân thanh thaûn ñi vaøo giaác nguû. ( Lieân heä thöïc teá ) - Coù phaûi ngöôøi meï ñang noùi tröïc tieáp vôùi con khoâng? - Theo em, ngöôøi meï ñang taâm söï vôùi ai? Caùch vieát naøy coù taùc duïng gì? ( Coù theå cho hoïc sinh thaûo luaän ). þ Ngöôøi meï khoâng tröïc tieáp noùi vôùi ngöôøi con hoaëc vôùi ai caû. Ngöôøi meï nhìn con nguû, nhö taâm söï vôùi con nhöng thaät ra laø ñang noùi vôùi chính mình, ñang töï oân laïi kyû nieäm cuûa rieâng mình. Caùch vieát naøy laøm noåi baät ñöôïc taâm traïng, khaéc hoïa ñöôïc taâm tö, tình caûm, nhöõng suy nghó saâu kín cuûa baø meï maø ñoâi khi khoù noùi ra baèng nhöõng lôøi tröïc tieáp * Nhaø tröôøng ñaõ mang laïi cho caùc em nhöõng gì? Caâu vaên naøo trong baøi noùi leân taàm quan troïng cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû ? Ngöôøi meï noùi : … “ böôùc qua caùnh coång tröôøng laø moät theá giôùi kyø dieäu seõ môû ra” ñaõ gaàn 7 naêm böôùc qua caùnh coång tröôøng baây giôø em môùi hieåu theá giôùi kyø dieäu ñoù laø gì? ( goïi 4 HS ) + Coù theâm nhieàu baïn beø, ñöôïc soáng trong tình yeâu thöông cuûa thaày coâ vaø beø baïn. + Kieán thöùc veà cuoäc soáng, caùch öùng xöû vôùi moïi ngöôøi, vaø nhieàu ñieàu boå ích. ( Lieân heä baøi haùt : Ñaát Nöôùc Meán Thöông ). - Qua baøi hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì? Hoïat ñoäng 3 : Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp - Hoïc sinh ñoïc caâu hoûi. - Suy nghó vaø laøm vaøo vôû - Goïi 2 hoïc sinh ñoïc baøi laøm cuûa mình - Giaùo vieân nhaän xeùt, cho ñieåm - Ñoïc baøi ñoïc theâm saùch giaùo khoa. þ Treû con, hoàn nhieân 2. Vai troø cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû : - Nhaø tröôøng ñaõ mang laïi tri thöùc, ñaïo ñöùc, tính chaát vaø lyù töôûng cho hoïc sinh - Vì theá ai cuõng bieát raèng moãi sai laàm trong giaùo duïc seõ aûnh höôûng ñeán caû theá heä mai sau, vaø sai laàm treân laø coù theå ñöa theá heä aáy ñi leäch caû haøng daëm sau naøy. þ Noùi leân vai troø quan troïng cuûa nhaø tröôøng * Ghi nhôù : Saùch giaùo khoa /9 Baøi taäp 1 : Moät baïn cho raèng coù raát nhieàu ngaøy khai tröôøng ñeå vaøo lôùp Moät laø ngaøy coù daáu aán saâu ñaäm nhaát trong taâm hoàn moãi con ngöôøi. Em coù taùn thaønh vôùi yù kieán ñoù khoâng? Vì sao? 4.Cuûng coá : Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con nhö theá naøo? 5.Daën doø : - Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù - Laøm baøi taäp 2 phaàn luyeän taäp - Chuaån bò tieát tieáp theo “ Meï toâi ” =============================================================================== Ngaøy soaïn : Tuaàn 1. Tieát 2 Ngöõ Vaên BAØI 1 VAÊN BAÛN : MEÏ TOÂI EÙt-moân-ñoâ-ñô-A-mi-xi I. Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh caûm nhaän ñöôïc tình yeâu thöông raát ñoãi thieâng lieâng cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi II. Caùc böôùc leân lôùp : 1. OÅn ñònh lôùp2.Kieåm tra baøi cuõ - Qua vaên baûn “ Coång Tröôøng Môû Ra ” em thaáy taâm traïng ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con nhö theá naøo? þ Em coù suy nghó gì veà vaên baûn naøy? - Ñaõ 7 naêm ngoài gheá nhaø tröôøng, em thaáy vai troø cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû nhö theá naøo? - Kieåm tra baøi taäp veà nhaø. 3. Baøi môùi - Giôùi thieäu : Töø vaên baûn “ Coång Tröôøng Môû Ra ” chuùng ta thaáy trong cuoäc ñôøi cuûa moãi chuùng ta, ngöôøi meï giöõ moät vò trí vaø yù nghóa heát söùc lôùn lao, thieâng lieâng vaø cao caû. Nhöng khoâng phaûi khi naøo ta cuõng yù thöùc heát ñöôïc ñieàu ñoù. Chæ ñeán khi maéc nhöõng loãi laàm, ta môùi nhaän ra taát caû. Baøi vaên “ Meï Toâi ” seõ cho ta moät baøi hoïc nhö theá. Noäi dung vaø phöông thöùc hoïat ñoäng Ghi baûng Hoïat ñoäng 1 : - Ñoïc Giaùo vieân ñoïc vaên baûn sau ñoù höôùng daãn HS ñoïc laïi þ Ñaây laø vaên bieåu caûm neân löu yù cho hoïc sinh caàn theå hieän ñöôïc treân taâm tö vaø t/c buoàn khoå cuûa ngöôøi cha tröôùc loãi laàm cuûa con, vaø söï traân troïng cuûa oâng ñoái vôùi vôï mình. - Goïi hoïc sinh ñoïc laïi chuù thích saùch giaùo khoa. Giaùo vieân giaûi thích moät soá töø khoù. Hoïat ñoäng 2 : Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu vaên baûn. Taïi sao vaên baûn laø moät böùc thö ngöôøi boá göûi cho con nhöng nhan ñeà laïi laáy teân laø “ Meï Toâi ” ? þ Thöù 1 , nhan ñeà aáy laø cuûa chính taùc giaû A-Mi-Xi ñaët cho ñoaïn trích. Moãi truyeän nhoû trong “Nhöõng taám loøng cao caû ” ñeàu coù moät nhan ñeà do taùc giaû ñaët. þ Thöù 2 , khi ñoïc kyõ chuùng ta seõ thaáy tuy baø meï khoâng xuaát hieän tröïc tieáp trong caâu chuyeän nhöng ñoù laïi laø tieâu ñieåm maø caùc nhaân vaät vaø chi tieát ñeàu höôùng tôùi ñeå laøm saùng toû - Qua böùc thö ngöôøi boá göûi cho con chuùng ta laïi thaáy hieän leân hình töôïng moät ngöôøi meï cao caû vaø lôùn lao. Khoâng ñeå cho ngöôøi meï xuaát hieän tröïc tieáp, taùc giaû cuõng nhö boäc loä treân t/c vaø thaùi ñoä quyù troïng cuûa ngöôøi boá ñoái vôùi meï, môùi coù theå noùi ñöôïc moät caùch teá nhò vaø saâu saéc nhöõng gian khoå hi sinh maø nguôøi meï ñaõ aâm thaàm, laëng leõ daønh cho ñöùa con cuûa mình. - Söï hi sinh cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con nhö theá naøo? caùc em haõy tìm treân chi tieát noùi veà ngöôøi meï cuûa En-Ri-Coâ ? - Qua ñoù em hieåu ñöôïc meï cuûa En-Ri-Coâ laø ngöôøi nhö theá naøo? - En-Ri-Coâ coù loãi gì vôùi meï ? - Tröôùc loãi laàm aáy thaùi ñoä cuûa ngöôøi boá qua böùc thö nhö theá naøo ? ( Hoïc sinh thaûo luaän ) I .Taùc giaû - Taùc phaåm : Saùch giaùo khoa II. Tìm hieåu vaên baûn : 1. Tình yeâu thöông cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ - Meï thöùc suoát ñeâm chaêm soùc lo laéng khi con beänh. - Meï coù theå hi sinh moïi thöù vì con, thaäm chí coù theå hi sinh caû tính maïng mình ñeå cöùu soáng con. þ Yeâu thöông con mình nhaát treân ñôøi. 2. Thaùi ñoä cuûa boá ñoái vôùi En-Ri-Coâ khi em ñaõ lôõ thoát ra lôøiõ thieáu leã ñoä vôùi meï luùc coâ giaùo ñeán thaêm - “… nhö moät nhaùt dao ñaâm vaøo tim boá vaäy ” - “… boá khoâng theå neùn giaän ñoái vôùi con ” - “ caùi daáu veát vong aân boäi nghóa treân traùn con ” - “… thaät ñaùng xaáu hoå vaø nhuïc nhaõ cho keû naøo ñaõ chaø ñaïp leân tình yeâu thöông ñoù ” -“ Thaø raèng boá khoâng coù con coøn hôn laø thaáy con boäi baïc vôùi meï ” - Theo em ñieàu gì ñaõ khieán En-Ri-Coâ “xuùc ñoäng voâ cuøng” khi ñoïc thö cuûa boá ? ( a, c, d ) - Taïi sao boá khoâng noùi tröïc tieáp vôùi En-Ri-Coâ maø laïi vieát thö ? þ Bôûi vì ñoù laø treân t/c, treân ñieàu teá nhò nhieàu khi khoâng theå noùi tröïc tieáp ñöôïc cuõng coù theå qua thö, ngöôøi con seõ ñôõ bò töï aùi, xaáu hoå tröôùc maët cha mình. - Maët khaùc, ngöôøi cha muoán con mình coù dòp ñoïc ñi ñoïc laïi ñeå suy gaãm nhöõng ñieàu trong thö. Nhöng cuõng coù theå laø cha con ít gaëp nhau nhieàu. - Qua baøi hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì ? Hoïat ñoäng 3 : Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp. - Hoïc sinh veà nhaø laøm ( coù theå choïn phaàn ghi nhôù ) - Giaùo vieân gôïi yù : + Ñoù laø chuyeän gì ? Xaûy ra khi naøo ? ÔÛ ñaâu ? + Boá meï buoàn phieàn ra sao ? + Nhöõng suy nghó vaø tình caûm cuûa em sau khi söï vieäc ñaõ xaûy ra . - “… boá seõ khoâng theå vui loøng ñaùp laïi caùi hoân cuûa con ñöôïc ” þ Buoàn baõ vaø töùc giaän * Ghi nhôù : Saùch giaùo khoa III. Luyeän taäp : Baøi taäp 1 : Haõy choïn 2 ñoaïn trong thö coù noäi dung theå hieän yù nghóa voâ cuøng lôùn lao cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con vaø hoïc thuoäc ñoaïn vaên ñoù. Baøi taäp 2 : Haõy keå laïi moät vieäc em lôõ gaây khieán boá meï buoàn phieàn. 4. Cuûng coá : Tình yeâu thöông cuûa meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ nhö theá naøo? Boá coù thaùi ñoä gì khi En-Ri-Coâ coù loãi vôùi meï ? 5. Daën doø : Hoïc baøi Ñoïc baøi ñoïc theâm Chuaån bò tieát tieáp theo : Töø Gheùp =============================================================================== Ngaøy soaïn : Tuaàn 1. Tieát 3 Ngöõ Vaên BAØI 1 TÖØ GHEÙP I. Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh : - Naém ñöôïc caáu taïo cuûa 2 loïai töø gheùp : gheùp töø chính phuï vaø töø ñaúng laäp. - Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc loïai töø gheùp. II. Caùc böôùc leân lôùp : OÅn ñònh lôùp : Kieåm tra baøi cuõ : - OÂn laïi ñònh nghóa töø gheùp ôû lôùp 6 Baøi môùi : Giôùi thieäu ôû lôùp 6 chuùng ta ñaõ bieát khaùi nieäm veà töø gheùp. Ñoù laø nhöõng töø phöùc ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù quan heä vôùi nhau veà nghóa. Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieàu xem töø gheùp coù maáy loaïi vaø nghóa cuûa caùc loïai töø gheùp. Noäi dung – Phöông thöùc hoïat ñoäng : Ghi baûng Hoïat ñoäng 1 : OÂn laïi ñònh nghóa töø gheùp Hoïat ñoäng 2 : Tìm hieåu caáu taïo cuûa töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp. - Giaùo vieân cho 2 ví duï leân baûng - Trong caùc töø gheùp “ Baø ngoaïi ”, “Thôm phöùc ” ôû ví duï treân tieáng naøo laø tieáng chính - Tieáng naøo laø tieáng phuï boå sung tieáng chính ? Chuùng ta thöû so saùnh : - Baø / Ngoaïi - Baø / Noäi Ghi baûng I. Caùc loaïi töø gheùp A./ Meï coøn nhôù söï noân nao, hoài hoäp khi cuøng baø ngoaïi ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoaûng khi coång tröôøng ñoùng laïi. B./ Coám khoâng phaûi …, caùi muøi thôm phöùc cuûa luùa môùi, cuûa hoa coû daïi ven bôø. - Baø / Ngoaïi - Thôm / Phöùc þ Chuùng ta thaáy baø ngoaïi vaø baø noäi chung neùt nghóa laø baø nhöng nghóa cuûa baø ngoaïi vaø baø noäi khaùc nhau laø do taùc duïng boå sung nghóa cuûa tieáng phuï “ngoaïi” “noäi”, tieáng boå sung nghóa laø tieáng phuï, tieáng ñöôïc boå sung laø tieáng chính. Töông töï : Thôm / phöùc Thôm / ngaùt Caùc em thaáy tieáng naøo ñöùng tröôùc, tieáng naøo ñöùng sau? þ Nhö vaäy, töø gheùp coù tieáng chính (ñöùng tröôùc) vaø tieáng phuï (ñöùng sau) boå sung nghóa cho tieáng chính thì ñoù laø töø gheùp chính phuï. * Cho ví duï khaùc : - Caùc em cho bieát caùc töø gheùp “quaàn aùo”, “traàm boång” ñaâu laø chính, ñaâu laø phuï ? ( khoâng phaân ra ñöôïc ) Vaäy caùc töø ôû ví duï c,d chuùng ta khoâng theå phaân ra ñöôïc tieáng phuï, tieáng chính. Caùc tieáng ñeàu bình ñaúng vôùi nhau veà maët ngöõ phaùp. Nhöõng töø gheùp nhö vaäy ngöôøi ta goïi laø töø gheùp ñaúng laäp - Nhö vaäy caùc em thaáy coù maáy loaïi töø gheùp ? - Em naøo coù theå nhaéc laïi cho coâ theá naøo laø töø gheùp chính phuï? ( cho hoïc sinh laáy theâm ví duï ) - Theá naøo laø töø gheùp ñaúng laäp ? laáy ví duï Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu nghóa cuûa caùc töø gheùp. - Hoïc sinh so saùnh nghóa cuûa töø “baø”ø vaø töø “baø ngoaïi”? þ Baø : Ñaøn baø sinh ra cha hoaëc meï Baø ngoïai : Ngöôøi ñaøn baø sinh ra meï þ Qua ñoù ta ruùt ra keát luaän nghóa cuûa töø :“baø ngoaïi” heïp hôn nghóa cuûa töø “baø” töùc laø nghóa cuûa tieáng phuï heïp hôn tieáng chính. - Coâ coù moät töø gheùp ñaúng laäp : Quaàn vaø aùo noùi chung. þ Nhö vaäy nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp khaùi quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo ra noù. Hoïat ñoäng 4 : Hoïc sinh laøm baøi taäp. Laâu ñôøi, xanh ngaùt, nhaø aên, nhaø maùy, cöôøi tuûm Töø gheùp C-P Baøi taäp 1 : phaân loïai töø gheùp Cho hoïc sinh leân baûng laøm 5. Daën doø : - Hoïc thuoäc ghi nhôù - Xem tröôùc tieát tieáp theo : Lieân Keát Trong Vaên Baûn . ================================================================================ Ngaøy soaïn : Tuaàn 1. Ngöõ Vaên Tieát 4 LIEÂN KEÁT TRONG VAÊN BAÛN I. Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh thaáy : - Muoán ñaït ñöôïc muïc ñích giao tieáp thì vaên baûn nhaát ñònh phaûi coù tính lieân keát. Söï lieân keát aáy caàn ñöôïc theå hieän treân caû hai maët : Hình thöùc ngoân töø vaø noäi dung yù nghóa. - Caàn vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå böôùc ñaàu xaây döïng ñöôïc nhöõng vaên baûn coù tính lieân keát. II. Caùc böôùc leân lôùp : 1.OÅn ñònh lôùp. 2.Kieåm tra baøi cuõ : ( khoâng ) 3. Baøi môùi : - Giôùi thieäu : ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc tìm hieåu “vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït”. Qua vieäc tìm hieåu aáy, caùc em ñaõ hieåu vaên baûn phaûi coù nhöõng tieâu chuaån laø coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc nhaèm muïc ñích giao tieáp. Nhö theá moät vaên baûn toát phaûi coù tính lieân keát vaø maïch laïc. - Vaäy lieân keát trong vaên baûn phaûi nhö theá naøo? Chuùng ta cuøng vaøo tieát hoïc hoâm nay. Töø gheùp Ñ - L Baøi taäp 2 : Taïo töø gheùp C – P Hoïc sinh leân baûng laøm - Buùt chì, - AÊn baùm - Thöôùc keû - Traéng xoùa Soâng Muõi Muoán Nuùi Maët Ham Non Maøy Thích Haønh Ñeïp Ñeïp Hoïc Xinh Töôi Hoûi töôi Vui Baøi taäp 4 : Giaûi thích caùch duøng töø gheùp : Coù theå noùi 1 cuoán saùch, 1 cuoán vôû vì saùch vaø vôû laø danh töø chæ söï vaät toàn taïi döôùi daïng caù theå, coù theå ñeám ñöôïc. Coøn saùch vôû laø töø gheùp ñaúng laäp coù nghóa toång hôïp, chæ chung caû 2 loaïi neân khoâng theå noùi 1 quyeån saùch vôû ñöôïc Baøi taäp 3 : Taïo töø gheùp ñaúng laäp : C./ Vieäc chuaån bò quaàn aùo môùi, giaøy noùn môùi … ngaøy khai tröôøng. D./ Meï khoâng lo … tieáng ñoïc baøi traàm boång . - Quaàn / aùo - Traàm / boång * Ghi nhôù : Sgk II. Nghóa cuûa töø gheùp : Luyeïân taäp Töø gheùp Ñ-L - Möa raøo - Vui tai - Laøm quen - Nhaùt gan 4. Cuûng coá : - Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc phaàn ñoïc theâm Sgk 16/17 5. Daën doø : - Hoïc thuoäc ghi nhôù - Xem tröôùc tieát tieáp theo : Lieân Keát Trong Vaên Baûn . =============================================================================== Ngaøy soaïn : Tuaàn 1. Ngöõ Vaên Tieát 4 LIEÂN KEÁT TRONG VAÊN BAÛN I. Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh thaáy : - Muoán ñaït ñöôïc muïc ñích giao tieáp thì vaên baûn nhaát ñònh phaûi coù tính lieân keát. Söï lieân keát aáy caàn ñöôïc theå hieän treân caû hai maët : Hình thöùc ngoân töø vaø noäi dung yù nghóa. - Caàn vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå böôùc ñaàu xaây döïng ñöôïc nhöõng vaên baûn coù tính lieân keát. II. Caùc böôùc leân lôùp : 1.OÅn ñònh lôùp. 2.Kieåm tra baøi cuõ : ( khoâng ) 3. Baøi môùi : - Giôùi thieäu : ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc tìm hieåu “vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït”. Qua vieäc tìm hieåu aáy, caùc em ñaõ hieåu vaên baûn phaûi coù nhöõng tieâu chuaån laø coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc nhaèm muïc ñích giao tieáp. Nhö theá moät vaên baûn toát phaûi coù tính lieân keát vaø maïch laïc. - Vaäy lieân keát trong vaên baûn phaûi nhö theá naøo? Chuùng ta cuøng vaøo tieát hoïc hoâm nay. Noäi dung - phöông thöùc hoïat ñoäng Ghi baûng Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc caâu 1/17 - Theo em ñoïc maáy doøng aáy EN-Ri-Coâ ñaõ coù theå hieåu roõ boá muoán noùi gì chöa ? ( chöa ) - Chuùng ta bieát raèng lôøi noùi seõ khoâng theå hieåu roõ khi caùc caâu vaên sai ngöõ phaùp nhöng tröôøng hôïp naøy coù phaûi nhö theá khoâng ? ( khoâng ) - Vaäy En-Ri-Coâ chöa hieåu roõ thì ñoù laø vì lyù do gì ? þ Hoïc sinh thaûo luaän + (1) Vì caùc caâu vaên vieát coøn khoù hieåu. + (2) Vì coù caâu vaên muïc ñích chöa thaät roõ raøng. + (3) Vì giöõa caùc caâu chöa coù söï lieân keát þ Nhö vaäy, chæ coù caâu vaên chính xaùc, roõ raøng, ñuùng ngöõ phaùp thì vaãn chöa ñaûm baûo laøm neân vaên baûn. Khoâng theå coù vaên baûn khi caùc caâu, caùc ñoaïi vaên baûn khoâng noái lieàn nhau. Söï noái lieàn nhau ñoù chính laø söï lieân keát. (VD1 : lieân keát veà noäi dung ) - Qua ñoù em thaáy vì sao vaên baûn caàn coù tính lieân keát? Hoïc sinh ñoïc ghi nhôù ( muïc 1 Sgk ). Hoaït ñoäng 2 : So saùnh nhöõng caâu vaên (b ) vôùi nguyeân vaên baøi vieát “ Coång Tröôøng Môû Ra ” vaø cho bieát ngöôøi vieát ñaõ cheùp thieáu hoaëc sai nhöõng töø ngöõ cuï theå naøo? - Thieáu : “ coøn baây giôø ” - Sai : “ Göông maët thanh thoaùt cuûa con ” vieát laïi thaønh “ göông maët thanh thoaùt cuûa ñöùa treû ” - Vaäy em thaáy beân naøo coù söï lieân keát, beân naøo khoâng coù söï lieân keát? - Taïi sao chæ sai soùt maáy chöõ maø caâu vaên trôû neân rôøi raïc ? I . Lieân keát vaø phöông tieän lieân keát trong vaên baûn 1. Tính lieân keát cuûa vaên baûn - “Tröôùc maët coâ giaùo … Thoâi trong 1 tg con ñöøng hoân boá”. þ Caùc caâu chöa noái lieàn nhau moät caùch töï nhieân hôïp lyù þ chöa lieân keát. 2. Phöông tieän lieân keát : - “ tröôùc maët coâ giaùo ñöøng hoân boá”. þ chöa coù söï gaén boù chaët cheõ giöõa caùc caâu þ caàn lieân keát veà noäi dung. - Moät ngaøy kia … (coøn baây giôø) þ pheùp nghòch ñoái töông phaûn þ Nhö vaäy, khoâng coù maáy chöõ “coøn baây giôø” thì ngöôøi ta hieåu giaác nguû ñeán vôùi con” laø giaâc nguû cuûa moät ngaøy kia coøn xa laém þ töông lai. Vaø nhö vaäy yù 2 caâu seõ maâu thuaãn vôùi nhau khieán ngöôøi ñoïc khoù hieåu : Khoâng nguû ñöôïc >< giaác nguû ñeán deã daøng Caâu treân ñang duøng töø “con” (ngoâi 2) laïi chuyeån sang “ñöùa treû”û (ngoâi 3) thaønh ra caâu treân laø cuûa ngöôøi meï, coøn caâu sau laø cuûa taùc giaû þ Caùc caâu, caùc ñoaïn chöa gaén boù vôùi nhau chaët cheõ vaø trôû neân khoù hieåu. Töø ñoù chuùng ta thaáy beân caïnh söï lieân keát veà noäi dung yù nghóa, vaên baûn caàn coù söï lieân keát veà phöông dieän hình thöùc ngoân ngöõ - Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc ghi nhôù (muïc 2) cheùp ghi nhôù vaøo taäp. - Giaác nguû ñeán vôùi (con) - Göông maët (con) þ pheùp laëp þ caàn coù söï lieân keát veà maët hình thöùc (söû duïng nhöõng phöông tieän lieân keát). * Ghi nhôù : Sgk /18 III. Luyeän taäp : Baøi taäp 1 : Saép xeáp caùc caâu vaên theo thöù töï hôïp lyù (1) (4) (2) (5) (3) Baøi taäp 2 : Giöõa caùc caâu vaên aáy chöa lieân keát vôùi nhau vì vhuùng khoâng noùi veà cuøng moät noäi dung Baøi taäp 3 : Ñieàn töø thích hôïp ñeå taïo caùc caâu vaên lieân keát vôùi nhau. … cuûa baø vaø nhôù … baø troàng caây, chaùu chaïy lon ton … Baø baûo … baø seõ daønh quaû to nhaát cho chaùu, theá laø baø oâm chaùu vaøo loøng, hoân moät caùi thaät keâu. 4. Cuûng coá : - Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn? - Muoán laøm cho vaên baûn coù tính lieân keát ta phaûi thöïc hieän nhö theá naøo ? 5. Daën doø : - Hoïc ghi nhôù - laøm caùc baøi taäp coøn laïi - Soaïn baøi tieáp theo =============================================================================== * RUÙT KINH NGHIEÄM BAØI DAÏY ( BAØI 1 ) Ngaøy soaïn : Tuaàn 2. Ngöõ Vaên Tieát 5,6 CUOÄC CHIA TAY CUÛA NHÖÕNG CON BUÙP BEÂ KHAÙNH HOAØI I. Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh - Thaáy ñöôïc tình caûm chaân thaønh, saâu naëng cuûa hai anh em trong caâu chuyeän. - Caûm nhaän ñöôïc moãi ñau ñôùn, xoùt xa cuûa nhöõng baïn nhoû chaúng may rôi vaøo hoøan caûnh gia ñình baát haïnh. Bieát caûm thoâng vaø chia seû vôùi nhöõng baïn aáy. - Thaáy ñöôïc caùi hay cuûa chuyeän laø caùch keå chaân thaät vaø caûm ñoäng. II. Caùc böôùc leân lôùp : 1 . oån ñònh lôùp 2 . Kieåm tra baøi cuõ - Qua vaên baûn “ Meï toâi” em thaáy tình yeâu thöông cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ nhö theá naøo ? - En-Ri-Coâ coù hoái haän veà vieäc laøm cuûa mình hay khoâng? Boá coù thaùi ñoä gì khi En-Ri-Coâ coù loãi vôùi meï ? 3.Baøi môùi : - Giôùi thieäu : Trong cuoäc soáng, ngoaøi vieäc cho treû ñöôïc soáng ñaày ñuû veà vaät chaát thì cha meï coøn laøm cho treû con ñaày ñuû, hoaøn thieän hôn veà ñôøi soáng tinh thaàn ñem laïi co treû söùc maïnh ñeå vöôït qua voâ vaøn khoù khaên, khoå naõo ôû ñôøi. Cho duø raát hoàn nhieân, ngaây thô, nhöng treû vaãn caûm nhaän, vaãn hieåu bieát 1 caùch ñaày ñuû veà cuoäc soáng cuûa gia ñình mình. Neáu chaúng may rôi vaøo hoaøn caûnh gia ñình baát haïnh, caùc em cuõng bieát ñau ñôùn, xoùt xa, nhaát laø chia tay vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu ñeå ñöôïc sang cuoäc soáng khaùc. - Ñeå hieåu roõ hoaøn caûnh eùo le, ngang traùi cuûa cuoäc ñôøi ñaõ taùc ñoäng tuoåi thô cuûa caùc em nhö theá naøo? Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu vaên baûn “cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ”. Noäi dung – phöông thöùc hoaït ñoäng Ghi baûng Hoaït ñoäng 1 : - Ñoïc vaø toùm taét vaên baûn Hoïc sinh keå toùm taét ( Giaùo vieân höôùng daãn ) Cho hoïc sinh ñoïc laïi nhöõng ñoaïn vaên hay Tìm hieåu chuù thích ( Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc thaàm caùc chuù thích töø 2-6) Em hieåu gì veà xuaát xöù truyeän ngaén naøy? ( chuù thích 1) Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu vaên baûn Truyeän vieát veà ai, veà vieäc gì? Ai laø nhaân vaät chính ? (Truyeän vieát veà nhöõng em beù khoâng may ñöùng tröôùc söï ñoå vôõ cuûa gia ñình, ñoù laø 2 anh em Thuûy vaø Thaønh phaûi ñau ñôùn chia tay nhau vì boá meï ly hoân) - Taïi sao teân truyeän laïi laø “cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ” - Teân truyeän coù lieân quan gì þ yù nghóa cuûa truyeän hay khoâng ? ( Hoïc sinh thaûo luaän ) * Caâu hoûi gôïi môû : + Nhöõng con buùp beâ gôïi cho em suy nghó gì? Chuùng ñaõ maéc loãi gì? Chuùng coù chia tay thaät khoâng? (þ Nhöõng con buùp beâ voán laø ñoà chôi cuûa treû nhoû, thöôøng gôïi leân söï ngoä nghónh, trong saùng, ngaây thô, voâ toäi þ gioáng nhö 2 anh em Thaønh, Thuûy chuùng khoâng coù loãi gì theá maø ñaønh phaûi chia xa) - Vì sao chuùng phaûi chia tay? ( Boá meï ly hoân ) - Nhö vaäy teân truyeän coù lieân quan gì ñeán noäi dung, yù nghóa, chuû ñeà cuûa truyeän? (þ Teân truyeän ñaõ gôïi ra 1 tình huoáng buoäc ngöôøi ñoïc phaûi theo doõi vaø goùp phaàn laøm theå hieän ñöôïc yù ñoà, tö töôûng maø ngöôøi vieát muoán theå hieän) + Pheâ phaùn nhöõng baäc cha meï thieáu traùch nhieäm vôùi con caùi + Ca ngôïi tính chaát nhaân haäu trong saùng, vò tha cuûa 2 ñöùa treû. + Mieâu taû vaø theå hieän noãi ñau xoùt, tuûi hôøn cuûa 2 em beù chaúng may rôi vaøo hoaøn caûnh baát haïnh. - Caâu truyeän ñöôïc keå theo ngoâi thöù maáy? Vieäc löïa choïn ngoâi coù taùc duïng gì? (þ Ngoâi I: Ngöôøi xöng “toâi” trong truyeän (Thaønh)þ ngöôøi chöùng kieán caùc söï vieäc xaûy ra, cuõng laø ngöôøi chòu noãi