Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tuần 1 đến tuần 34

Tuần 1 Ngày soạn Ngày dạy Tiết1: ôn tập văn tự sự A.Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức:Củng cố cho học sinh những kiến thức và kỹ năng về thiết lập một văn bản tự sự để từ đó học sinh có thể làm thành thạo một bài văn tự sự. 2. Tư tưởng:Học sinh có ý thức yêu môn văn từ đó say mê học tập . 3. Kỹ năng:Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng xây dựng các bước làm bài văn tự sự và viết bài cụ thể hoàn thiện. b.chuẩn bị đồ dùng: 1. Thầy:Giáo án , tài liệu liên quan 2. Trò:Chuần bị bài trước ở nhà .c.tiến trình tiết dậy *ổn định tổ chức: *Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra chuẩn bị bài cở nhà của học sinh. *Bài mới: 1.ÝnghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph­¬ng thøc tù sù : ? Em h·y nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña ph­¬ng thøc tù sù? 2.Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự : a.Sự việc trong văn tự sự: ? VËy c¸c vù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy cô thÓ ntn? b. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: ? Em hiÓu ntn vÒ nh©n vËt trong v¨n tù sù? - Häc sinh nh¾c l¹i. => Tù sù lµ ph­¬ng thøc tr×nh bÇy mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy dÉn tíi sù viÖc kia,cuèi cïng dÉn ®Õn mét kÕt thóc,thÓ hiÖn mét ý nghÜa. - Tù sù gióp ng­êi kÓ gi¶i thÝch sù viÖc,t×m hiÓu con ng­êi,nªu vÊn ®Ò vµ bÇy tá th¸i ®ä khen, chª. - Häc sinh tr¶ lêi. => Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bÇy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong mét thêi gian, ®Þa ®iÓm cô thÓ, do nh©n d©n cô thÓ thùc hiÖn,cã nguyªn nh©n,diÔnn biÕn, kÕt qu¶...Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù,diÔn biÕn sao cho thÓ hiÖn ®­îc t­ t­ëng mµ ng­êi kÓ muèn biÓu ®¹t. - Häc sinh tr¶ lêi. => Nh©n vËt trong v¨n tù sù lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ lµ kÎ ®­îc thùc hiÖn trong v¨n b¶n. Nh©n vËt chÝnh ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t­ t­ëng cña v¨n b¶n. Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chÝnh ho¹t ®éng . Nh©n vËt ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: Tªn gäi,lai lÞch,tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm... 3. Luyện tập: Bài 1: Vì sao nói truyền thuyết Thánh Gióng là một văn bản tự sự? A Giải thích một số sự việc: Sự ra đời kỳ lạ của Gióng,Gióng bay về trời, Gióng để lại một số dấu tích. B Bầy tỏ thái độ ngợi ca hành động giét gặc của Thánh Gióng. C Kể lại ,giải thích, bầy tỏ thái độ ngợi ca sự ra đời và hành động giết giặc cứu nước của Thánh Gióng. D Kể lại sự kiện lịch sử đánh giặc Ân của ông cha ta. Bài 2: Yếu tố nào có thể lược bỏ khi kể về nhân vật tự sự? Miêu tả hình dáng, chân dung. B Giới thiệu lai lịch , tài năng. C Kể lại việc làm, hành động. D Gọi tên, đặt tên. Bài 3: Trong truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh có các sự việc sau: Vua Hùng muốn kén chồng cho con gái; hai chàng trai ST-TT tài giỏi ngang nhau cùng đến cầu hôn;vua Hùng tìm cách chọn con rể,Sơn Tinh đến trước lấy được Mỵ Nương;Thuỷ Tinh đến sau thu cuộc và tức tối trả thù;cuộc chiến đấu gay go của ST-TT;Thuỷ Tinh đuối sức phải rút quân về.Hãy nhớ kĩ và trả lời các câu hỏi : a. Sự việc nào là nguyên nhân chính dẫn đến cuộc giao tranh hàng năm giữa ST và TT? Vì sao? b. Sự việc nào là sự việc khởi đầu trong truyện ST-TT? Vì sao? c. Sự việc nào là sự việc cao trào trong truyện ST-TT? Vì sao? d. trong các sự việc đã nêu trên,có thể loại bỏ sự việc nào không khi kể lai truyện ST-TT ? vì sao? Bài 4: Nếu phải kể toàn bộ truyện ST-TT thì các sự việc nêu trên đã đủ chưa? Theo em ,cần phải bổ sung thêm sự việc nào? Vì sao? Bài 5: Hãy kể lại những việc mà nhân vật chính trong truyện ST-TT đã làm? Bài 6: Hay nêu 6 yêu tố (nhân vật,thời gian,địa điểm,nguyên nhân,diễn biến,kết quả) ủa truyện ST-TT? Bài 7: Dòng nào không nói đúng tác dụng của việc sắp xếp các sự việc trong văn tự sự theo một trật tự diễn biến nhất định? Làm rõ câu chuyện. B Tạo sự hấp dẫn. Thể hiện được chủ đề. D Thể hiện thói quen dân gian khi kể chuyện. * Củng cố: - Phương thức tự sự là gì? - Thể nào là nhân vật chính trong văn tứ sự? - Em hãy kể những hành đọng đáng nhớ của một nhân vật chính trong một truyện mà em đã học? - Chỉ ra các nhân vật chính , nhân vật phụ trong truyện Bánh Chưng- Bánh Giầy? * Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học bài ,ôn lại kiến thức đã học, thuộc các ghi nhớ. - Về nhà chuẩn bị ôn tập phần tiếp theo về văn tự sự. ( Chủ đề và dàn bài của bài văn tứ sự; Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự : Tiết2 ôn tập văn tự sự A.Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức:Củng cố cho học sinh những kiến thức và kỹ năng về thiết lập một văn bản tự sự để từ đó học sinh có thể làm thành thạo một bài văn tự sự. 2. Tư tưởng:Học sinh có ý thức yêu môn văn từ đó say mê học tập . 3. Kỹ năng:Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng xây dựng các bước làm bài văn tự sự và viết bài cụ thể hoàn thiện. B.CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG: 1. Thầy:Giáo án , tài liệu liên quan 2. Trò:Chuần bị bài trước ở nhà. C.TIẾN TRÌNH TIẾT DẬY: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra chuÈn bÞ bµi cë nhµ cña häc sinh. *Bµi míi: 1. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự : a. Chủ đề của bài văn tự sự : ? H·y kh¸i qu¸t l¹i ý hiÓu cña em vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. b. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù : ? Dµn bµi cña bai v¨n tù s­u cã g× gièng vµ kh¸c víi c¸c kiÓu bµi v¨n kh¸c? 2.C¸ch lµm bµi v¨n tù sù: §Ò v¨n: “KÓ mét c©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi v¨n cña em. a. T×m hiÓu ®Ò : ? §Ò nªu ra nh÷ng yªu cÇu g× buéc em ph¶i thùc hiÖn. Em hiÓu yªu cÇu ®ã nh­ thÕ nµo? b. LËp ý : ? Em sÏ chän chuyÖn nµo? ? Em thÝch nh©n vËt, sù viÖc nµo? ? Em chän chuyÖn ®ã nh»m biÓu hiÖn chñ ®Ò g×? ( häc sinh th¶o luËn). ? Nªu vÝ dô trong truyÖn “Th¸nh Giãng”. c.LËp dµn ý: TruyÖn Th¸nh Giãng ®¸nh giÆc ¢n. ? Em dù ®Þnh më ®Çu nh­ thÕ nµo? ? V× sao l¹i b¾t ®Çu tõ ®ã? ? Em sÏ kÓ c¸c ý nµo? ? Em dù ®Þnh viÕt lêi kÕt thóc ra sao? d. ViÕt bµi, söa: - Gi¸o viªn cho häc sinh tËp viÕt mét sè ®o¹n theo nhãm vµ tr×nh bµy. - Chñ ®Ò cßn cã thÓ ®­îc gäi lµ ý chñ ®¹o, ý chÝnh cña bµi v¨n. Chñ ®Ò cã thÓ ®­îc béc lé trùc tiÕp ngay trong c©u v¨n n»m ë phÇn nµo ®ã trong v¨n b¶n, còng cã thÓ ®­îc to¸t ra tõ toµn bé néi dung cña. - Dµn bµi hay cßn gäi lµ bè côc, dµn ý bµi v¨n. Tr­íc khi viÕt bµi, ®Ó cho bµi ®Çy ®ñ, m¹ch l¹c nhÊt thiÕt ph¶i x©y dùng dµn bµi råi sau ®ã triÓn khai thµnh bµi chi tiÕt. * Yªu cÇu cña ®Ò: - KÓ chuyÖn em thÝch: Kh«ng ph¶i theo mét mÉu chung, ®­îc tù do lùa chän. - B»ng lêi v¨n cña m×nh: Kh«ng ®­îc sao chÐp. - KÓ viÖc lµ chñ yÕu, cã nh÷ng viÖc lµ chñ ®Ò cña sù viÖc. - Em chän chuyÖn nµo? - Em thÝch nh©n vËt nµo? - ChuyÖn ®ã thÓ hiÖn chñ ®Ò g×? - Më ®Çu: + B¾t ®Çu tõ chç nµo? + V× sao l¹i b¾t ®Çu tõ chç ®ã. ( Giíi thiÖu nh©n vËt : §êi vua Hïng V­¬ng thø 6, ë lµng Giãng cã mét vî chång «ng l·o sinh ®­îc mét ®øa con trai ®· lªn 3…®i. Mét h«m cã sø gi¶ cña Vua t×m ng­êi…..gäi sø gi¶ vµo). - Th©n bµi: + Yªu cÇu cña Giãng. + Giãng lín lªn. + Giãng thµnh tr¸ng sü. + Giãng ra trËn. + Th¾ng giÆc, Giãng vÒ trêi. - KÕt bµi: Nªu ý nghÜa cña truyÖn nãi chung vµ suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ®ã. 3. luyện tập : Bài tập 1: Tãm t¾t v¨n b¶n: “S¬n Tinh-Thuû Tinh” vµ “Sù tÝch Hå G­¬m”? NhËn xÐt c¸ch më bµi vµ kÕt bµi. Bµi tËp 2: §äc v¨n b¶n: “PhÇn th­ëng”. - Chñ ®Ò: Tè c¸o tªn cËn thÇn tham lam b»ng c¸ch ch¬i kh¨m nã mét vè. BiÓu d­¬ng trÝ th«ng minh, lßng ch©n thËt cña ng­êi lao ®éng. - Sù viÖc thÓ hiÖn tËp trung cho chñ ®Ò: ng­êi n«ng d©n xin ®­îc th­ëng 50 roi vµ ®Ò nghÞ chia ®Òu phÇn th­ëng ®ã. - §©y lµ v¨n b¶n cã chñ ®Ò kh«ng n»m tËp trung ë bÊt kú phÇn nµo mµ to¸t lªn tõ toµn bé néi dung c©u chuyÖn. - ChØ râ bè côc cña truyÖn: + MB: C©u ®Çu tiªn. + TB: C¸c c©u cßn l¹i. + KB: C©u cuèi. - So s¸nh bè côc vµ chñ ®Ò cña v¨n b¶n nµy víi truyÖn vÒ TT. Truyện về TT - Mở bài: Nói rõ ngay chủ đề. - Kết bài: Có sức gợi, bài hết mà thầy thuốc lại bắt đầu cuộc chữa bệnh mới. - Sự việc đều có kịch tính bất ngờ: Bất ngờ ở đầu truyện. Phần thưởng - Giới thiệu tình huống. - Kết thúc rõ ràng: người nông dân được thưởng, viên quan bị đuổi ra. - Bất ngờ ở cuối truyện. - Câu chuyện, Phần thưởng, thú vị ở chỗ: Lời cầu xin phần thưởng lạ lùng và kết thúc bất ngờ ngoài dự kiến của tên quan và của người đọc nhưng nói lên sự thông minh, tự tin, hóm hỉnh của người nông dân. *.CỦNG CỐ - Cách làm của một đề văn tự sự? - Nêu các bước tiến hành khi làm một bài văn tự sự? *.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : - N¾m v÷ng c¸c b­íc lµm bµi v¨n tù sù. - Thùc hiÖn c¸c b­íc nh­ vËy cho 1 ®Ò em thÝch nhÊt. Tuần 3: Tiết 3: Ngày soạn:11/09/2010 Ngày dạy:15/09/2010 ôn tập văn miêu tả A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: Giúp học sinh củng cố và nâng cao kiến thức về văn miêu tả 2.Tư tưởng: Học sinh có ý thức cao trong việc viết văn miêu tả qua đó thêm yêu thể loại văn miêu tả cũng như yêu môn học. 3. kỹ năng: Rèn cho học kỹ năng viết phần mở bài của bài văn miêu tả. B. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG: 1.Thầy:Giáo án , tài liệu liên quan, bảng phụ( phiếu học tập) 2.Trò: Chuẩn bị bài trước khi ở nhà. C. TIẾN TRÌNH TIẾT DAY: *ổn định tổ chức: *Kiểm tra chuẩn bị của học sinh: * Bài mới: I. Miêu tả là gì? 1.Miêu tả: “Dùng ngôn ngữ hoặc một phương diện nghệ thuật nào đó làm cho người khác có thể hình dung được cụ thể sự vật hoặc thế giới nội tâm của con người ” 2.Văn miêu tả: “Là loại văn dùng ngôn ngữ để tái hiện cảnh vật, sự vật, sự việc thế giới nội tâm nhân vật-ma mình quan sát được, cảm nhận được. Văn miêu tả giúp người đọc có thể hình dung ra đối tương mà người viết đã miêu tả” II. Phân loại : Có mấy loại miêu tả sau: Miêu tả phong cảnh Miêu tả loài vật Miêu tả sự vật Miêu tả người Miêu tả hoạt cảnh . III. Phương pháp chung về văn tả cảnh: 1.Muốn làm một bài văn tả cảnh phải biết quan sát, lựa chọn các chi tiết đặc sắc, đồng thời phải biết sắp xếp các chi tiết đó theo một trình tự nhất định thích hợp ( Toàn cảnh, phân cảnh, cảnh trung tâm) . Phải biết dùng từ , đặt câu, dựng đoạn một cách có nghệ thuật khi diễn đạt thành văn. 2. Khi viết cần có mối quan hệ gân – xa, chi tiết, bộ phận- toàn thể, không gian- thời gian, tĩnh- động cần đặc biệt chú ý vì nó liên quan tới việc đặc tả , phối cảnh và cấu trúc cảnh. 3. Những từ láy , từ chỉ mầu sắc , đường nét, âm thanh ( Từ tượng thanh, tượng hình), từ biểu cảm , biện pháp so sánh, các kiểu câu phức ( có thành phần chủ ngữ, vị ngữ,bổ ngữ,trạng ngữ cách thức) Cần được vận dụng sáng tạo. 4. Không thể tả cảnh một cách vô cảm mà cần phải biểu lộ tình cảm , cảm xúc. Cảnh trong tinh- tình trong cảnh. Cảnh như mang theo niềm vui , nỗi buồn. 5. Quan sát phải gắn liền với tưởng tượng. Có giàu tưởng tượng mới gợi tả cái hồn cảnh vật . Đó là đặc sắc, là độc đáo của văn tả cảnh. IV. Luyện tập: Viết mở bài cho các đề sau: Đề 1: Miêu tả đêm trăng nơi quê hương em Đề2: Tả cánh đồng lúa đang trong thời kỳ chín . Đê3: Tả dòng sông quê hương em Đê4: Tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi. *CỦNG CỐ: - Nêu khái niệm văn miêu tả - Học thuộc các ghi nhớ trong sách giáo khoa. - Khi miêu tả cần năng lực gì để làm bài văn miêu tả được hay? *HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: - Về nhà ôn lại kiến thức về miêu tả - Về nhà tập viết mở bài của các đề văn miêu tả - Chuẩn bị bài tiếp theo Tuần 4: Tiết4 : Ngày soạn:18/09/2010 Ngày dạy:22/09/2010 ôn tập văn miêu tả A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: Giúp học sinh củng cố và nâng cao kiến thức về văn miêu tả 2.Tư tưởng: Học sinh có ý thức cao trong việc viết văn miêu tả qua đó thêm yêu thể loại văn miêu tả cũng như yêu môn học. 3. kỹ năng: Rèn cho học kỹ năng viết phần mở bài của bài văn miêu tả. B. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG: 1.Thầy:Giáo án , tài liệu liên quan, bảng phụ( phiếu học tập) 2.Trò: Chuẩn bị bài trước khi ở nhà. C. TIẾN TRÌNH TIẾT DAY: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: ? Muèn lµm bµi v¨n miªu t¶ ta cÇn nh÷ng thao t¸c nµo? GV: C¸c thao t¸c Êy cÇn ®­îc luyÖn ®Ó h×nh thµnh mét thãi quen,mét c¸i nÕp, thµnh ph­¬ng ph¸p cô thÓ lµm v¨n.Chóng ta ®i «n tËp nh÷ng thao t¸c trªn. ? T×m hiÓu ®Ò t¶ c¶nh cÇn chó ý yªu cÇu g×? ? Nªn t×m hiÓu yªu cÇu cña tõng ®Ò. ? Khi miªu t¶ c¶nh chóng ta cÇn n¨ng lùc g×? GV: Cho häc sinh ®äc mét sè ®oan v¨n vµ yªu cÇu häc sinh t×m nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ ®· quan s¸t ®­îc . GV: Khi viÕt thµnh v¨n nªn theo mét dµn ý v¹ch ra tr­íc. Kh«ng thÓ tuú tiÖn, lén xén, gÆp ®©u viÕt ®Êy ®­îc. GV: cho häc sinh tËp lµm giµn ý cña mét sè ®Ò sau: - T¶ c¸nh ®ång lóa quª em. - T¶ dßng s«ng quª em. - T¶ ®ªm tr¨ng n¬i em ë. - T¶ quang canh s©n tr­êng. * Cho häc sinh ®äc mét sè bµi v¨n sau ®ã rót ra dµn ý. ? T¹i sao khi lµm bµi v¨n l¹i ph¶i dùng ®o¹n? ? Trong ®o¹n v¨n cÇn cã sù liªn kÕt gi÷a c¸c c©u ntn? ? Khi viÕt ®o¹n cÇn chó ý gi? C¸ch viÕt ra sao? ? Khi viÕt cÇn yªu cÇu g×? ? Kh©u cuèi cïng nµy cã quan träng kh«ng? cã thÓ l­îc bá kh«ng? Gv viªn nhÊn m¹nh. - T×m hiÓu ®Ò. - Quan s¸t c¶nh vµ t×m ý. - Chän tõ ng÷- lËp dµn ý. - Dùng ®o¹n – viÕt - §äc l¹i bµi v¨n ®· viÕt. - Häc sinh nghe 1. T×m hiÓu ®Ò: * T×m hiÓu ®Ò t¶ c¶nh,tr­íc hÕt cÇn chó ý yªu cÇu cña ®Ò( Néi dung, ph¹m vi ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng­ quan träng). - Ph¶i tr¶ lêi 3 c©u hái: +, T¶ c¶nh g×? +, ë ®©u? +, Vµo lóc nµo? *§Ò t¶ c¶nh nµo còng cã yªu c©u miªu t¶. -Nh­ cã ®Ò miªu t¶ mét c¸ch tù do, tù lùa chän. L¹i cã ®Ò ®ßi hái miªu t¶ trong ph¹m vi , giíi h¹n cô thÓ,vÞ trÝ ng­êi miªu t¶. 2.TËp quan s¸t, t×m ý,chän tõ ng÷: - CÇn cã n¨ng lùc quan sat.( Khi miªu ta chóng ta cÇn ph¶i quan s¸t kü ®èi t­¬ng chóng ta miªu t¶ ®Ó miªu t¶ ®­îc chÝnh x¸c) - Sau ®ã chóng ta t×m ý vµ lùa chän tõ ng÷ ®Ó miªu t¶ chÝnh x¸c, hay , hÊp dÉn. 3. TËp lµm dµn ý: - Dµn ý lµ mét”B¶n kÕ ho¹c”, “Mét s¬ ®å”, “Mét ph¸c th¶o”vÒ ®èi t­¬ng ma ta t¶ ,ta viÕt. *Më bµi: Cã thÓ giíi thiÖu mét c¸I nh×n ®Çy Ên t­îng vÒ toµn c¶nh. * Th©n bµi: T¶ c¶nh theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. - Tõ xa tíi gÇn hoÆc tõ gÇn ®Õn xa. - T­ ph©n c¶nh nµy ®Õn ph©n c¶nh kh¸c. -> Trung t©m c¶nh ph¶i ®­îc t« ®Ëm, t¶ thËt hay, ph¶i khÐo lÐo liªn t­ëng so s¸nh, t¶ c¶nh ngô t×nh. * KÕt bµi: Th­êng nªu nh÷ng c¶m t­ëng chung cñ m×nh vÒ c¶nh. 4. Dùng ®o¹n vµ vµ diÔn ®¹t: - Bµi v¨n t¶ c¶nh gåm cã nhiÒu ®o¹n v¨n. Mçi ®o¹n v¨n diÔn ®¹t mét ý nµo ®ã trong dµn ý. BiÕt dùng ®o¹n vµ diÔn ®¹t , bµi v¨n sÏ cã bè côc chÆt chÏ , c¸c ý sÏ m¹ch l¹c, gãp phÇn t¸I hiÖn c¶nh vËt ®­îc miªu t¶. - Mçi ®o¹n v¨n cã thÓ cã nhiÒu c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau, phèi hîp bæ sung nhau nh»m miªu t¶, thÓ hiÖn mét chi tiÕt,mét phiªn c¶nh nhÊt ®Þnh. C¶nh trung t©m ph¶i ®­îc dùng thµnh mét ®o¹n v¨n hay nhÊt trong toµn bµi. - Ph¶i biÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n . C¸ch viÕt ®o¹n v¨n: Ch÷ ®Çu ®­îc viÕt hoao, lïi vµo mét ch÷. KÕt thóc ®o¹n v¨n b»ng dÊu chÊm xuèng dßng. 5. ViÕt thµnh bµi v¨n miªu t¶: - Theo tr×nh tù ®· lËp ë phÇn dµn ý. - ViÕt s¹ch - ®Ñp. - C©u v¨n liÒn m¹ch(c©u- ®o¹n) - Bè cô râ rµng. 6. §äc l¹i bµi- chØnh söa : - Häc sinh tr¶ lêi *CỦNG CỐ: - Nêu khái niệm văn miêu tả, học thuộc các ghi nhớ trong sách giáo khoa. - Khi miêu tả cần năng lực gì , tân thủ các bước nào để làm bài văn miêu tả được hay? *HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: - VÒ nhµ «n l¹i kiÕn thøc vÒ miªu t¶ - VÒ nhµ tËp lËp dµn ý cho c¸c ®Ò sau: - T¶ c¸nh ®ång lóa quª em. -T¶ dßng s«ng quª em. -T¶ ®ªm tr¨ng n¬i em ë. TuÇn 5: TiÕt 5: Ngµy so¹n:25/09/2010 Ngµy d¹y:29/09/2010 ÔN TẬP PHẦN VĂN A MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: 1-Kiến thức:Qua chuyên đề các em được ôn tập, nắm chắc các hình tượng văn học dân gian: các nội dung cơ bản của ca dao – dân ca trong chương trình ngữ văn 7. 2-Kỹ năng: Cảm nhận được cái hay, cái đẹp, các giá trị nghệ thuật đặc sắc của ca dao – dân ca. 3-Thái độ:Giáo dục các em lòng yêu thích ca dao – dân ca cổ truyền và hiện đại, yêu thích và thuộc các bài ca dao thuộc 4 nội dung cơ bản, tình cảm gia đình; tình cảm quê hương đất nước, con người; câu hát than thân; châm biếm. B CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: GV : Nghiên cứu chuyên đề, các tài liệu có liên quan, nghiên cứu đề, đáp án. HS :Ghi chép cẩn thận, làm bài tập đầy đủ, thực hiện các yêu cầu của giáo viên. C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1- Ổn định tổ chức lớp : Kiểm diện. 2- Kiểm tra bài cũ : ? Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. 3- Giảng bài mới: Ÿ Giới thiệu bài mới: Các em đã được học về chủ đề ca dao – dân ca, hôm nay chúng ta đi sâu vào nghiên cứu mảng đề này. Ÿ Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Ÿ HĐ 1: (GV hướng dẫn HS ôn lại khái niệm ca dao – dân ca). Ca dao – dân ca là gì? Là những câu hát thể hiện nội tâm, đời sống NỘI DUNG KIẾN THỨC I- Khái niệm ca dao dân ca: - Tiếng hát trữ tình của người bình dân Việt Nam. - Thể loại thơ trữ tình dân gian. tình cảm, cảm xúc của con người. Hiện nay có sự phân biệt ca dao- dân ca - Các nhân vật trữ tình quen thuộc trong ca dao là người nông dân, người vợ, người thợ, người chồng, lời của chàng rỉ tai coâ gaùi Ca dao thöôøng söû duïng theå thô luïc baùt vôùi nhòp phoå bieán 2/2 - Ca dao – daân ca laø maãu möïc veà tính chaân thöïc, hoàn nhieân, coâ ñuùc veà söùc gôïi caûm vaø khaû naêng löu truyeàn. HÑ 2: (Höôùng daãn HS tìm hieåu theâm vaø oân laïi “Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình”) - Tình caûm gia ñình laø tình caûm thieâng lieâng, ñaùng traân troïng vaø ñaùng quyù cuûa con ngöôøi. * Giôùi thieäu moât soá baøi ca veà tình caûm gia ñình ngoaøi SGK (giaùo vieân höôùng daãn gôïi yù cho hoïc sinh söu taàm). HÑ 3: (Höôùng daãn luyeän taäp) ? Haõy trình baøy noäi dung cuûa töøng baøi ca dao ? Haõy phaân tích nhöõng hình aûnh baøi ca dao soá 1? ? Phöông phaùp so saùnh coù taùc duïng gì? Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh caùch thöïc hieän. - Giaùo vieân nhaän xeùt, cho hoïc sinh ghi vôû. - Phaàn lôøi cuûa baøi haùt daân gian. - Thô luïc baùt vaø luïc baùt bieán theå truyeàn mieäng cuûa taäp theå taùc giaû II- Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình 1- Noäi dung: Baøi 1: Tình caûm yeâu thöông, coâng lao to lôùn cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi vaø lôøi nhaéc nhôû tình caûm ôn nghóa cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï. Baøi 2: Loøng thöông nhôù saâu naëng cuûa con gaùi xa queâ nhaø ñoáivôùi ngöôøi meï thaân yeâu cuûa mình. Ñaèng sau noãi nhôù meï laø noãi nhôù queâ, . . .nhôù bieát bao kyû nieäm thaân quen ñaõ trôû thaønh quaù khöù. Baøi 3: Tình caûm bieát ôn saâu naëng cuûa con chaùu ñoái vôùi oâng baø vaø caùc theá heä ñi tröôùc. Baøi 4: Tình caûm gaén boù giöõa anh em ruoät thòt, nhöôøng nhòn, hoaø thuaän trong gia ñình. 2- Ngheä thuaät: Ngheä thuaät ñöôïc söû duïng phoå bieán laø so saùnh. * Luyeän taäp: I- Caâu hoûi vaø baøi taäp. 1- Boán baøi ca dao ñöôïc trích giaûng trong SGK ñaõ chung nhö theá naøo veà tình caûm gia ñình? 2. Ngoaøi nhöõng tình caûm ñaõ ñöôïc neâu trong boán baøi ca dao treân thì trong quan heä gia ñình coøn coù tình caûm cuûa ai vôùi ai nöõa? Em coù thuoäc baøi ca dao naøo noùi veà tình caûm ñoù khoâng? (HS suy nghó vaø traû lôøi theo söï hieåu bieát cuûa mình). 3- Baøi ca dao soá moät dieãn taû raát saâu saéc tình caûm thieâng lieâng cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi. Phaân tích moät vaøi hình aûnh dieãn taû ñieàu ñoù? ? Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp, coù theå daãn daét hoïc sinh traû lôøi baèng caùc caâu hoûi nhö sau: ? Hình aûnh queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi ñöôïc theå hieän nhö theá naøo ôû nhöõng baøi ca dao ñöôïc trích giaûng trong SGK? ? Taùc giaû daân gian ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo ñeå theå hieän tình caûm ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi cuûa mình trong caùc baøi ca dao ñoù? ?Haõy neâu moät caùch cuï theå trong töøng baøi ca? ? Baøi ca dao soá 4 theå hieän tình caûm gì cuûa nhaân vaät tröõ tình? ? Haõy vieát moät ñoaïn vaên neâu tình caûm cuûa em ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc sau khi hoïc xong chuøm ca dao naøy? (GV gôïi yù cho hoïc sinh thöïc hieän) * GV choát laïi caùc yù chính, cho hoïc sinh ghi vaøo vôû III- LUYEÄN TAÄP: - Baøi 1: Möôïn hình thöùc ñoái ñaùp nam nöõ ñeå ca ngôïi caûnh ñeïp ñaát nöôùc. Lôøi ñoá mang tính chaát aån duï vaø caùch thöùc giaûi ñoá seõ theå hieän roõ taâm hoàn, tình caûm cuûa nhaân vaät. Ñieàu ñoù theå hieän tình yeâu queâ höông moät caùch tinh teá, kheùo leùo, coù duyeân. - Baøi 2: Noùi veà caûnh ñeïp cuûa Haø Noäi, baøi ca môû ñaàu baèng lôøi môøi moïc “Ruû nhau” caûnh Haø Noäi ñöôïc lieät keâ vôùi nhöõng di tích vaø danh thaéng noåi baät: Hoà Hoaøn Kieám, caàu Theâ Huùc, chuøa Ngoïc Sôn, Ñaøi Nghieân, Thaùp Buùt. Caâu keát baøi laø moät caâu hoûi khoâng coù caâu traû lôøi. “Hoûi ai gaây döïng neân non nöôùc naøy”. Caâu hoûi buoäc ngöôøi nghe phaûi suy ngaãm vaø töï traû lôøi, bôûi caûnh ñeïp ñoù do baøn tay kheùo leùo cuûa ngöôøi Haø Noäi ngaøn ñôøi xaây döïng neân. - Baøi 3: Caûnh non nöôùc xöù Hueá ñeïp nhö tranh veõ, caûnh ñeïp xöù Hueá laø caûnh non xanh nöôùc bieác, caûnh thieân nhieân huøng vó vaø thô moäng. Sau khi veõ ra caûnh ñeïp xöù Hueá, baøi ca buoâng löûng caâu môøi “Ai voâ xöù Hueá thì voâ…” Lôøi môøi cuõng thaät ñoäc ñaùo! Hueá ñeïp vaø haáp daãn nhö vaäy ñaáy, ai yeâu Hueá, nhôù Hueá, coù tình caûm vôùi Hueá thì haõy voâ thaêm. 4. Cuûng coá: Duøng caâu hoûi khaùi quaùt cuûng coá laïi kieán thöùc. 5.Daën doø: Veà nhaø oân laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc. Chuaån bò tröôùc caùc caâu traû lôøi cho hoaït ñoäng sau. Tuần 6: Tiết 6: Ngày soạn:02/10/2010 Ngày dạy:06/10/2010 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT (từ hán việt) A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh: Nắm được một số đặc điểm cơ bản của từ Hán Việt để từ đó có thể nhận biết và phân biệt đuợc từ Hán Việt và từ thuần Việt. - Rèn kỹ năng nhân diện từ Hán Việt và từ Thuần Việt, sử dụng từ Hán Việt trong giao tiếp. - Yêu môn học, yêu tiếng mẹ đẻ và thích thú khi dùng từ Hán Việt. B. Chuẩn bị - Giáo viên: Tham khảo tài liệu, soạn bài - Học sinh: Ôn lại kiến thức từ HV đã học ở lớp 6, 7. C. Tiến trình dạy học * ổn định tổ vhức * Kiểm tra bài cũ * Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Nhắc lại khái niệm từ HV? Là những từ gốc Hán nhưng được phát âm và đọc theo cách của ngươi Việt - Một tỉ lệ khá lớn các yếu tố HV cổ đã du nhập vào nước ta từ thế kỉ VIII trở về trước, đã được Việt hoá trở thành thuần Việt(mùi, mùa, buồng, buồm...) VD: - Uyên: duyên(tiền duyên), tuyên(tuyên chiến), quến(gia quyến)... - Uyết: tuyết(tuyết nguyệt), quyết(quyết tử), thuyết(truyền thuyết)... - ưu: cửu(Cửu tuyền), cứu( cứu cánh), bưu(bưu chính)... - Uy: tuỳ(tuỳ tùng), quy(quy lai), tuỷ(cốt tuỷ)... a. Từ HV không có vần ut chỉ vần ưc, VD: tức khắc, khu vực, cùng cực, chức vụ. phức hợp, ý thức, uy lực... b. nguyên tắc, phản trắc, nghi hoặc, nghiêm khắc, bắc nam... d. biến hoá, yên phận,tiến hoá, kiên trì, chiến đấu... a. Tìm các từ HV có chứa vần: uốc, ân, iêm, ất b. Đặt câu với các từ Hán việt trên. Xác định các từ HV được sử dụng trong những câu thơ sau: - Dập dìu tài tử giai nhân Ngựa xe như nước áo quần như nêm - Đây cuộc hồi sinh buổi hoá thân Mùa đông thế kỉ chuyển sang xuân Ôi Việt Nam! Từ trong biển máu Người vươn lên như một thiên thần! ... Chúng muốn đốt ta thành tro bụi Ta hoá vàng nhân phẩm luơng tâm Chúng muốn ta bán mình ô nhục Ta làm sen thơm ngát giữa đầm I. Nhận biết yếu tố Hán Việt 1. Nhận biết yếu tố Hán Việt * Trong từ vựng tiếng Việt có khoảng 70% vốn từ Hán Việt, 30% từ thuần Việt, số lượng từ ấn- âu không nhiều * áp dụng mẫu: Nguyện quyết cứu nguy - Tất cả các tiếng nào có chứa vần của bốn từ trên đều là yếu tố Hán Việt - Ngoại lệ các tiếng: nguyền, chuyền, chuyện là từ thuần Việt 2. Một số mẹo nhận diện từ Hán Việt Từ Hán Việt Những vần có Những vần không có -ưc - ăc - ât - ân - iên - uốc - iêm - ut - ăt - âc,ơt - âng - iêng - uốt - im (trừ trường hợp kim) 3. Nhận biết từ thuần Việt - Tất cả các tiếng có kết hợp với vần ết, ưng đều là từ thuần Việt. Ngoại lệ có: kết, ưng, ứng, ngưng là từ HV - Tấc cả các tiếng có phụ âm đầu là r đều là từ thuần Việt. II. Bài tập Bài 1 a. - quốc gia, thân thuộc, chiến cuộc - nhân dân, trần tục, thân tín, chân thục, kiên nhẫn, trận mạc, thanh tân, gian lận... - khâm liệm, tâm niệm, châm biếm... - nhất trí, tất yếu, thực chất, bất tài, tổn thất, cẩn mật, trật tự, bệnh tật... b. - Việt Nam là quốc gia đứng đầu Đông Nam á về xuất khẩu gạo. - Cây tre đã trở thành hình ảnh thân thuộc đối với mỗi làng quê Việt Nam - Tôi luôn tâm niệm rằng: mình phải học thật giỏi để không phụ lòng mong mỏi của bố mẹ. - Tôi tự nhận thấy mình là một người bất tài. Bài 2 * Củng cố - Nắm được khái niệm từ Hán Việt - Phân biệt được từ Hán Việt và từ thuần Việt * Hướng dẫn về nhà - Sưu tầm các đoạn thơ. văn có sử dụng từ HV chép vào vở rèn chữ-> giờ sau kiểm tra vở Tuần 7: Tiết 7: Ngày soạn:10/10/2010 Ngày dạy:13/10/2010 RÈN KĨ NĂNG LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM A/Mục tiêu bài học : Giúp học sinh: -KT: Củng cố lại kiến thức vừa học về tạo lập văn bản và các bước bước làm văn bản, bước đầu luyện tập các bước làm một văn bản và tạo lập văn bản một cách có hệ thống -KN: Rèn kĩ năng làm các bước 1,2 trong quá trình tạo lập văn bản. -TT: Học sinh có ý thức thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả các bước khi làm bài văn bản. B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: - GV: Soạn giáo án , tài liệu chuẩn kiên thức…. - HS