Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 109: Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Tiết 109 LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN Ngày dạy: A. Mục tiêu: - Qua giờ giúp hs nắm đc khái niệm liên kết và phương thức liên kết câu, liên kết đoạn văn. Nhận biết liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa câu và đoạn. - Tích hợp với văn qua vb: Chó sói và cừu ...; TLV: Các bài văn NL - Rèn luyện kĩ năng sử dụng phương tiện liên câu, liên kết đoạn văn khi nói và viết B. Chuẩn bị: - GV: Soạn G.á. - HS: Chuẩn bị kĩ bài trước khi học. C. Tiến trình dạy học: * Ổn định lớp: * Kiểm tra bài cũ: ? Hãy kể ra các thph biệt lập mà em đã học. Vì sao gọi chúng là các thph biệt lập? đặt 1 câu trong đó có thph tình thái, 1 câu có thph phụ chú và chỉ ra cụ thể thph đó? * Vào bài mới: Hoạt động của thầy-trò Nội dung L: hs đọc chú ý đến từ in đậm - Đvăn gồm có mấy câu? - Đvăn bàn về vấn đề gì? - Chủ đề có qhệ ntn với chủ đề chung? - Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn là gì? - Những nội dung 3 câu trong đvăn có mqh với chủ đề của đvăn? - Nêu nhận xét về trình tự sắp xếp các câu trong đvăn? - Mqh chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn được thực hiện bằng những biện pháp nào? L: hs đọc và thảo luận các câu hỏi sgk - Chủ đề của đvăn này là gì? Hay: Nội dung của đăn bàn luận về vấn đề gì? - Nội dung các câu trong đoạn văn phục vụ chủ đề ấy ntn? - Trình bày sắp xếp các câu hợp lí. Hãy chỉ ra cụ thể cách sắp xếp hợp lí ấy? - Các câu được liên kết bằng những phép liên kết nào? I. Tìm hiểu bài: 1. Khái niệm liêmn kết: * Ví dụ: * NXét: - Đoạn văn gồm 3 câu - Bàn về cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ. Cách phản ánh hiện tại là 1 bộ phận làm nên chủ đề của văn bản: "Tiếng nói văn nghệ" -> Chủ đề của đoạn văn và chủ đề của toàn văn bản có mqh bộ phận - toàn thể. => Liên kết nội dung đoạn - vb. - ND chính của mỗi câu: C1: Tp nội dung phản ánh hiện tại. C2: Khi phản ánh hiện tại, người nghệ sĩ muốn nói lên 1 điều gì đó mới mẻ. C3: Cái mới mẻ ấy là thái độ, t/c và lời nhắn gửi của người nghệ sĩ. => Nội dung các câu đều hướng vào chủ đề của đoạn "Cách P.á hiện tại của người nghệ sĩ" - Trình bày sắp xếp các câu hợp lí. + Tp NT là gì? (P.á thực tại) + P.á hiện tại ntn? (tái hiện và sáng tạo). + tái hiện và sáng tạo thực tại để làm gì? ( Để nhằm gửi 1 điều gì đó). => Liên kết nội dung giữa các câu trong đoạn. - Mqh chặt chẽ về nội dung giữa các câu được thể hiện: + Lặp từ vựng (tp- tg) + dùng từ cùng trường liên tưởng: tp- nghệ sĩ (Tg- nhà thơ, nhà văn, hoạ sĩ, nhạc sĩ...) + Phép thế: Dùng từ "anh" thế cho từ "nghệ sĩ" cụm từ "cái đã có rồi" thế cụm từ " những vật liệu mượn ở thực tại". + Phép nối: dùng qht "nhưng" => Liên kết về hình thức giữa các câu trong đoạn. 2. Kết luận: (ghi nhớ - sgk) II. Luyện tập: Bài tập : (Đvăn- sgk) - Chủ đề của đvăn (vđề bàn luận) Khẳng định điểm mạnh (năng lực trí tuệ của con người VN) và điểm yếu (hạn chế) về năng lực trí tuệ của người VN. - ND các câu đều tập trung vào việc phân tích những điểm mạnh cần phát huy và những "lỗ hổng"cần nhanh chóng khắc phục ( tập trung vào chủ đề). - Trình tự các câu sắp xếp hợp lí: C1: Khẳng định những điểm mạnh của trí tuệ Việt Nam. C2: Khẳng định tính ưu việt của những điểm mạnh. C3: Kđịnh những điểm yếu. C4: Phân tích biểu hiện của những điểm yếu kém, bất cập. C5: Nhiệm vụ cấp bách là khắc phục những hạn chế. - Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết. + C2 nối với câu 1: bằng cụm từ" bản chất trời phú ấy" ( thế đồng nghĩa) + C3 nối với C2 bằng qht "nhưng" (phép nối). + C4 nối với câu 3 bằng cụm từ "ấy là" (phép nối) + C5 nối với câu 4 bằng từ "lỗ hổng" (phép lặp từ ngữ). D. Củng cố, dặn dò: - Củng cố: + Khái niệm về liên kết câu, đoạn. + Trình tự sự việc đc trình bày trong đvăn để tạo ra sự liên kết - Dặn dò: + BTVN: + Chuẩn bị kĩ tiết luyện tập liên kết câu... tiết sau học.