Giáo án Ngữ văn 8 Tiết 29 Chiếc lá cuối cùng

Ngày soạn: 11/10/2013 Ngày giảng: 8A: 14/10, 8B: 16/10/2013 TIẾT 29 - Văn bản: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích) - O Hen-ri - I. Mục tiêu bài học. * Mục tiêu chung - Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của nhà văn được thể hiện trong truyện. - Thấy được nghệ thuật kể chuyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri. * Trọng tâm kiến thức, kĩ năng. 1. Kiến thức: - Nhân vật,sự kiện,cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ - Lòng cảm thông,sự sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo. - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống con người. 2.Kĩ năng: - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc-hiểu tác phẩm. - Phát hiện phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của bài văn. - Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện 3.Thái độ: - Lòng cảm thông chia sẻ sâu sắc đối với những người nghệ sĩ nghèo.. II. Kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1. Kĩ năng tư duy sáng tạo 2. Kĩ năng giao tiếp 3. Kĩ năng tự nhận thức 4. Kĩ năng giải quyết vấn đề 5. Kĩ năng lắng nghe tích cực III. Chuẩn bị 1. Giáo viên: Bảng phụ. 2.Học sinh: IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn (thảo luận nhóm) - Phương pháp: Đọc sáng tạo, gợi mở, phân tích và giảng bình, nêu vấn đề, tái hiện. V. Các bước lên lớp. 1. Ổn định lớp( 1’) 2. Kiểm tra đầu giờ (10’) * Bài cũ: Dưới hình thức viết bằng giấy. H: Lập bảng so sánh sự khác nhau về mọi mặt giữ hiệp si Đôn-ki-hô-tê và giám mã Xan-chô-pan-xa qua văn bản đánh nhau với cối xay gió? Chỉ ra nghệ thuật thông qua bảng so sánh và nêu rõ ý nghĩa của văn bản? So sánh Đôn –ki-hô-tê Xan-chô-pan-xa Ngoại hình Cao lênh khênh, Gầy gò Béo, lùn Mục đích sống làm hiệp sĩ để trừ gian ác, giúp người lương thiện. Hưởng thụ Hành động Đánh nhau với cối xay gió. Khi đau không rên la Can ngăn không cho chủ đánh nhau Khi đau là rên la Tính cách Mê muội, hoang đường nhưng có khát vọng và lí tưởng cao đẹp tỉnh táo, thực tế nhưng lí tưởng lại thấp hèn, thực dụng và tầm thường. Bằng nghệ thuật kể chuyện tô đậm sự tương phản giữa hai hình tượng nhân vật nhà văn đã chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phưu lưu, hõa huyền, phê phán thói thực dụng, thiển cận của con người trong đời sống xã hội. * Bài mới: Kiểm tra vở soạn của HS 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học * Khởi động: H: Trong các tác phẩm văn học thì tinh thần nhân đạo thường được thể hiện ở những khía cạnh nào?  - Tình yêu thương con người, sự cảm thông với những số phận bất hạnh. GV : O Hen-ri là cây bút truyện ngắn xuất sắc của nền văn học Mĩ đầu TK XX. Các truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, thể hiện một cách cảm động tình thương yêu người nghèo khổ. Truyện Chiếc lá cuối cùng của ông là bức thông điệp màu xanh về tình thương và sự sống của con n *Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu văn bản. - Mục tiêu. Phân tích được cảnh ngộ và diễn biến tâm trạng của Giôn – xi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính I. Đọc và thảo luận chú thích 1. Đọc. GVHD : Đọc rõ ràng chú ý phân biệt lời kể, tả của tác giả với những đoạn đặt trong ngoặc kép (lời nói trực tiếp của n/vật) phần cuối đọc với giọng rưng rưng nghẹn ngào. GV: Đọc 1 đoạn. 2HS : Đọc tiếp GV: Nhận xét, uấn nắn. H: Em hãy tóm tắt nội dung chính của văn bản? GV: Gọi Hs tóm tắt lại VB. GV: N/x, Tóm tắt lại. GV: Định hướng. 2. Thảo luận chú thích  H: Nêu những hiểu biết của mình về tác giả O Hen-ri? HSTL. GV : Chắt lọc, ghi nhanh. - O Hen-ri ( 1862 – 1910) Là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Tinh thần nhân đạo cao cả được thể hiện một cách cảm động là điểm nổi bật trong tác phẩm của ông. a. Tác giả. GV mở rộng thêm 1 số nét về tác giả : O Hen-ri là nhà văn trải qua nhiều bất hạnh, lên 3 tuổi mồi côi mẹ, 15 tuổi phải bỏ học lang thang kiếm sống, 35 tuổi bị cầm tù 3 năm vì 1 chuyện không đâu. 48 tuổi bị chết vì bệnh lao trong sự cô đơn đáng thương. Nhưng thật kỳ diệu, 8 năm sau ngày mất hội NT và khoa học Mỹ lập giải thưởng văn chương O Hen-ri cho những truyện ngắn hay nhất hàng năm ở Mỹ. Từ đó tên tuổi của ông trở thành bất hủ. H: Cho biết vị trí của đoạn trích? GV: Giới thiệu hs tìm đọc TP’ b. Tác phẩm: Chiếc lá cuối cùng là truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách NT của O-hen-ri. Đoạn trích thuộc phần cuối của truyện. H: Trong số các chú thích trong sgk, bạn thích nhất chú thích nào? Vì sao? HS: TL nhóm đôi 2’. Báo cáo. Nhận xét, hỏi lại… GV: Chốt H: VB có thể chia làm mấy phần? Giới hạn ND từng phần? HS: Thảo luận nhóm lớn 3’(Ghi ra bảng nhóm). Các nhóm treo bảng. 1 nhóm báo cáo, các nhóm khác quan sát chéo nhận xét. GV: Chốt bố cục trên BP H: Nhận xét bố cục VB? HS: Trả lời cá nhân. - Mạch lạc rõ ràng kể theo trình tự thời gian và SV liền mạch. H: Truyện gồm những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? HS: TL - Giôn-xi, Xiu, cụ Bơ-men HS: Chú ý vào sgk. H: Nhân vật Giôn- xi được tác giả giới thiệu như thế nào? HS: TL GV: Chắt lọc, ghi bảng. - Là hoạ sỹ nghèo, bị bệnh nặng, tuyệt vọng không muốn sống. H: Em có nhận xét gì về cảnh ngộ của Giôn- xi qua những lời giới thiệu này? HS: TL. GV: Chốt. GV: Bệnh viêm phổi là 1 căn bệnh nguy hiểm, đã có rất nhiều người bị quật ngã bởi bệnh thường xảy ra vào mùa đông- khi tiết trời vô cùng lạnh giá. Bệnh của Giôn- xi đang ngày càng nguy kịch, nhất là với sức vóc nhỏ bé, mảnh mai như cô. Cộng với cái nghèo, thuốc thang không đầy đủ thì cô khó có thể chống lại căn bệnh quái ác này. Hơn nữa, cô lại sống ở 1 khu phố tồi tàn, ở trên tầng trên của căn hộ cho thuê... H: Nằm trên giường bệnh cho ngày tháng trôi đi, biểu hiện và hành động nào của Giôn- xi làm em chú ý? HS:TL. GV: Chốt. - Mắt: thẫn thờ - Ra lệnh kéo rèm: đếm lá thường xuân theo chiều ngược lại. *H: Tại sao cô lại theo dõi và đếm những chiếc lá thường xuân đang ngày càng ít dần như vậy? Em hình dung như thế nào về tâm trạng của Giôn- xi lúc này? HS: TL nhóm đôi 2’, trả lời, nhận xét. GV: Khái quát. - Quan niệm: Khi chiếc lá cuối cùng rụng, cô sẽ ra đi. GV: Mặc dù tuổi còn trẻ, nhưng do cuộc sống nghèo khổ, thiếu thốn thuốc thang, lại mắc căn bệnh nặng cho nên Giôn- xi đâm ra chán nản. Cô thẫn thờ mở to cặp mắt nhìn ra ngoài cửa sổ để đếm những chiếc lá thường xuân theo chiều ngược lại vơí quan niệm: Chiếc lá cuối cùng rụng xuống là cô sẽ chết, cô cũng sẽ từ bỏ cuộc sống này giống như chiếc lá kia. H: Qua đó em thấy Giôn- xi là người như thế nào? HSTL. GV: Khái quát, ghi bảng. GV: Số phận của 1 con người mà lại gắn vào những chiếc lá. Mà lại là lá của cây thường xuân- loại cây rụng lá vào mùa đông. Cô không mong muốn gì hơn là được nhìn thấy giây phút chiếc lá cuối cùng lìa cành-> Tâm trạng đó cho thấy cô thật yếu đuối, thiếu nghị lực, đầu hàng số phận. Hình ảnh cây thường xuân lúc này: đã già, rễ mục nát, thân..., 3 ngày trước cây còn đến hơn 30 chiếc lá. Vậy mà bây giờ chỉ còn có 1 chiếc. Mưa gió thì đang vùi dập như vậy, chắc chắn rằng, chỉ đêm nay thôi, chiếc lá cuối cùng sẽ rụng xuống. H: Theo dõi tiếp câu chuyện, điều bất ngờ gì đã xảy ra sau 1 đêm mưa gió vùi dập phũ phàng? Nó tác động như thế nào dến Giôn- xi? + Chiếc lá cuối cùng vẫn còn. + Thấy mình như có tội. + Xin cháo, sữa, rượu . + Muốn vẽ vịnh Naplơ. *H: Em nhận xét gì về cách xây dung tình huống truyện? - XD bất ngờ, đảo ngược tình huống…) GV: Định hướng. H:Tâm trạng của Giôn- xi lúc nàyra sao? Bệnh tình của Giôn- xi có chuyển biến như thế nào? *H: Điều gì đã khiến cho Giôn- xi khỏi bệnh nhanh như vậy? HSTL. GV: Tác dụng của thuốc men, của sự chăm sóc và động viên mà Xiu dành cho...Nhưng cái chính là từ tâm trạng hồi sinh, caí ý định muốn sống cứ mạnh dần, ấm đần trong cơ thể và tâm hồn thanh cao. Nhưng điều lớn lao nhất làm cho tâm trạng cô thay đổi chính là sự gan góc, kiên cường của chiếc lá. Nó đã già nua, mong manh như vậy mà còn chẳng rụng, huống hồ ta còn trẻ...-> Giôn- xi đã vươn lên, chiến thắng bệnh tậtvà chiến thắng cả bản thân mình. *H: Vậy chiếc lá đó là kiệt tác của ai? Tại sao khi nghe Xiu kể về cái chết của cụ Bơ- men, Tg’ không để cho Giôn-xi bộc lộ thái độ gì? - Giôn-xi im lặng, sự cảm động thật sâu xa thấm thía, như vậy truyện sẽ có dư âm để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và dự đoán. c. Từ khó: 3, 4, 6, 7, 8 II, Bố cục - 3 phần. - P1.Từ đầu đến “còn đó”: Sự tuyệt vọng của Giôn-xi. - P2. Tiếp đến “thế thôi”: Chiếc lá cuối cùng không rụng. Giôn-xi qua cơn hiểm nghèo. - P3. Còn lại: Cái chết của cụ Bơ-men (Bí mật chiếc lá cuối cùng) III, Tìm hiểu văn bản 1. Nhân vật Giôn – xi a.Cảnh ngộ của Giôn-xi. - Giôn-xi sống trong cảnh ngộ tội nghiệp, đáng thương. b.Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi - Khi đếm lá thường xuân trên cành : - Tâm trạng chán nản, tuyệt vọng, buông xuôi. Bệnh càng nguy kịch. - Cho thấy cô là người yếu đuối, thiếu nghị lực, không tin tưởng vào cuộc sống. sống. - Khi chiếc lá thường xuân vẫn còn: - Bằng cách XD tình huống bất ngờ đảo ngược tình thế làm nổi bật tâm trạng vui vẻ của Giôn-xi, nghị lực sống đã giúp cô chiến thắng bệnh tật, hoàn cảnh. 4. Củng cố: (1’) GV : Khái quát bài bằng hệ thống câu hỏi. - Bố cục của văn bản ntn ? những nét cơ bản về tác giả. - Nghệ thuật chính trong việc xât dựng tình huống truyện ? Giôn – xi có tâm trạng như thế nào ? 5. Hướng dẫn học tập : (1’) - Đọc và tóm tắt VB, phân tích diễn biến tâm trạng của Giôn-xi. - Chuẩn bị T2: Phân tích nhân vật Xiu và cụ Bơ-men. Ngµy so¹n: 18/10/2013 Ngµy gi¶ng: 8A, 8B: 21/10/2013 Bµi 8, TiÕt 30 V¨n b¶n: ChiÕc l¸ cuèi cïng (TiÕp) ( TrÝch) - O Hen-ri - I. Môc tiªu bµi häc. 1. Môc tiªu chung - HiÓu ®­îc tÊm lßng yªu th­¬ng nh÷ng ng­êi nghÌo khæ cña nhµ v¨n ®­îc thÓ hiÖn trong truyÖn. - ThÊy ®­îc nghÖ thuËt kÓ chuyÖn ®éc ®¸o, hÊp dÉn cña t¸c gi¶ O Hen-ri. 2. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng. a. KiÕn thøc: - Nh©n vËt,sù kiÖn,cèt truyÖn trong mét t¸c phÈm truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i MÜ - Lßng c¶m th«ng,sù sÎ chia gi÷a nh÷ng nghÖ sÜ nghÌo. - ý nghÜa cña t¸c phÈm nghÖ thuËt v× cuéc sèng con ng­êi. b.KÜ n¨ng: - VËn dông kiÕn thøc vÒ sù kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong t¸c phÈm tù sù ®Ó ®äc-hiÓu t¸c phÈm. - Ph¸t hiÖn ph©n tÝch ®Æc ®iÓm næi bËt vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña bµi v¨n. - C¶m nhËn ®­îc ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c cña truyÖn c.Th¸i ®é: - Lßng c¶m th«ng chia sÎ s©u s¾c ®èi víi nh÷ng ng­êi nghÖ sÜ nghÌo.. II. KÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. KÜ n¨ng t­ duy s¸ng t¹o 2. KÜ n¨ng giao tiÕp 3. KÜ n¨ng tù nhËn thøc 4. KÜ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 5. KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc III. Đå dïng d¹y häc 1. Giáo viên: B¶ng phô. 2.Học sinh: IV. Ph­¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc - KÜ thuËt: ®éng n·o, kh¨n tr¶i bµn ( th¶o luËn nhãm) - Ph­¬ng ph¸p: §äc s¸ng t¹o, gîi më, ph©n tÝch vµ gi¶ng b×nh, nªu vÊn ®Ò, t¸i hiÖn. IV. C¸c b­íc lªn líp. 1. æn ®Þnh líp( 1’) Sĩ số: Líp 8a…......; líp 8b:….......... 2. Kiểm tra ®Çu giê (4’) *) Bµi cò: Tr×nh bµy c¶nh ngé vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n – xi? *) Tr¶ lêi : - Gi«n-xi sèng trong c¶nh ngé téi nghiÖp, ®¸ng th­¬ng. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng ; - Khi ®Õm l¸ th­êng xu©n trªn cµnh : T©m tr¹ng ch¸n n¶n, tuyÖt väng, bu«ng xu«i. BÖnh cµng nguy kÞch.Cho thÊy c« lµ ng­êi yÕu ®uèi, thiÕu nghÞ lùc, kh«ng tin t­ëng vµo cuéc sèng. sèng. - Khi chiÕc l¸ th­êng xu©n vÉn cßn: B»ng c¸ch XD t×nh huèng bÊt ngê ®¶o ng­îc t×nh thÕ lµm næi bËt t©m tr¹ng vui vÎ cña Gi«n-xi, nghÞ lùc sèng ®· gióp c« chiÕn th¾ng bÖnh tËt, hoµn c¶nh. 2. Kiểm tra bài cũ : Kh«ng tiÕn hµnh. *)Bµi míi: KiÓm tra vë so¹n cña HS 3. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc *): Khëi ®éng. H. T¹i sao nh×n chiÕc l¸ kh«ng rông Êy mµ Gi«n-xi l¹i khái bÖnh? HS: TL GV: Nhê cã bøc tranh vÏ l¸ th­êng xu©n mµ Gi«n-xi ®ang tõ t©m tr¹ng bi quan tuyÖt väng, kh«ng muèn sèng bçng trë lªn vui vÎ, l¹c quan. Bøc tranh cã d©y th­êng xu©n Êy lµ cña ai? T¹i sao l¹i gäi bøc tranh Êy lµ mét kiÖt t¸c? TiÕt häc nµy gióp ta t×m hiÓu vÒ ®iÒu ®ã. *)Ho¹t ®éng 1: HD HS t×m hiÓu v¨n b¶n. (*) Môc tiªu: HS hiÓu tÊm lßng nh©n hËu cña cô B¬-men, Xiu vµ kiÖt t¸c cña cô B¬-men Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung chÝnh HS chó ý vµo v¨n b¶n. H: Nh©n vËt Xiu ®­îc t¸c gi¶ giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? Mèi quan hÖ cña Xiu víi Gi«n- xi? HS: th¶o luËn nhãm ®«i 2’ b¸o c¸o. - Ho¹ sÜ nghÌo. - Tõ Ca-li-phor-ni-a tíi, thuª nhµ trä ë cïng víi Gi«n- xi. - Lµ b¹n th©n cïng c¶nh ngé. GV: Kh«ng nh÷ng hä lµ nh÷ng ng­êi trÎ tuæi cïng c¶nh ngé: Ho¹ sÜ nghÌo, tõ xa tíi lËp nghiÖp mµ ë phÇn ®Çu VB, t¸c gi¶ cßn giíi thiÖu hä lµ chÞ em kÕt nghÜa. H: Ngay ë ®Çu ®o¹n trÝch, Xiu ®· cã viÖc lµm vµ suy nghÜ g× khi Gi«n- xi cø nh×n ra ngoµi cöa sæ ®Ó theo dâi nh÷ng chiÕc l¸ th­êng xu©n? HSTL. GV: Ch¾t läc, ghi b¶ng. - KÐo mµnh che kÝn cöa sæ - Sî sÖt ngã nh×n c©y th­êng xu©n. H: “S¸ng h«m sau, Xiu tØnh dËy sau khi chîp m¾t ®­îc 1 tiÕng ®ång hå” Chi tiÕt nµy cho em biÕt viÖc lµm nµo cña Xiu? - Thøc c¶ ®ªm ch¨m sãc Gi«n-xi GV: Tuy chØ lµ chÞ em kÕt nghÜa, nh­ng Xiu ®· ch¨m sãc Gi«n- xi nh­ víi ®øa em ruét thÞt. C¶nh ngé cña Xiu còng ®ãi nghÌo, thiÕu thèn nh­ Gi«n- xi nh­ng may m¾n h¬n em, Xiu kh«ng bÞ èm. Song c« lu«n lo l¾ng, thÊp thám tr­íc t×nh tr¹ng søc khoÎ vµ t©m tr¹ng bi quan cña Gi«n- xi. C« ®· kÐo mµnh, sî sÖt nh×n..., thøc c¶ ®ªm...Vµ khi Gi«n- xi ra lËnh kÐo mµnh lªn, c« ®· miÔn c­ìng lµm theo víi th¸i ®é hÕt søc ch¸n n¶n. H: Trong thêi gian Gi«n- xi bÞ bÖnh, mÆc dï rÊt ch¸n n¶n, nh­ng Xiu vÉn dµnh cho em nh÷ng lêi nãi, cö chØ nµo? T×m c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn c¸c cö chØ ®ã? HS: Th¶o luËn nhãm ®«i 2’. B¸o c¸o, nhËn xÐt, kÕt luËn. GV: kh¸i qu¸t. - NÊu ch¸o, pha s÷a - Mêi b¸c sÜ. - Mong Gi«n- xi khái bÖnh. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi nãi, cö cö chØ cña Xiu? - DÞu dµng, ©n cÇn. GV: Xiu ®· nãi víi Gi«n- xi: “ChÞ sÏ lµm g× ®©y?” Bëi víi Xiu, mÊt Gi«n- xi lµ 1 viÖc ngoµi søc chÞu ®ùng. MÊt Gi«n- xi mäi viÖc sÏ ch¼ng cßn ý nghÜa g× n÷a. V× thÕ c« cè hÕt søc ®Ó ch¨m sãc em. GV: §Þnh h­íng. HSH: Xiu ®· cã nh÷ng viÖc lµm g× ®Ó ch¨m sãc cho søc khoÎ cña Gi«n- xi? HSTL. GV: Chèt. H: Nh÷ng viÖc lµm nµy chøng tá Xiu mong muèn ®iÒu g×? - Mong em khái bÖnh. H: Qua nh÷ng cö chØ, viÖc lµm, th¸i ®é cña Xiu, em thÊy Xiu lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? HSTL. GV: Chèt. GV: T×nh b¹n bÌ, tÊm lßng nh©n ¸i bao dung cña Xiu thËt ch©n thµnh vµ trong s¸ng. Nã xuÊt ph¸t tõ sù ®ång cam céng khæ gi÷a cuéc sèng thiÕu thèn vÒ vËt chÊt. Nh­ng c¸i chÝnh lµ xuÊt ph¸t tõ lßng bao dung, nh©n hËu cña Xiu .Cuèi cïng, t/c¶m trong s¸ng, ch©n thµnh cña Xiu ®· ®­îc ®Òn ®¸p. Gi«n- xi ®· chiÕn th¾ng bÖnh tËt. Sù chiÕn th¾ng cña Gi«n- xi còng chÝnh lµ niÒm vinh quang cña Xiu. H: VËy ®Ó cã ®­îc sù vinh quang ®ã, kh«ng chØ cã Gi«n- xi, Xiu cïng nç lùc mµ cßn cã sù gióp ®ì cña ng­êi thø 3. §ã lµ ai? H: Theo dâi phÇn ch÷ nhá, em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu vÒ cô B¬-men vµ m¬ ­íc cña cô? HS: Th¶o luËn nhãm lín 3’ ( Ghi ®¸p ¸n ra b¶ng nhãm). §¹i diÖn 1 nhãm b¸o c¸o. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt GV: KÕt luËn. + Mét häa sÜ ngoµi 60 tuæi, r«m xåm thuª phßng sèng ë tÇng d­íi. + C«ng viÖc: Lµ häa sÜ nh­ng sèng b»ng nghÒ lµm mÉu cho c¸c ho¹ sÜ kh¸c. + M¬ ­íc cã mét kiÖt t¸c nh­ng ch­a thùc hiÖn ®­îc. GV: h¬n 40 n¨m ®· tr«i qua, còng b»ng Êy thêi gian cô B¬ men lµm nghÖ thuËt vµ trong t©m t­ëng cô vÉn ch¸y lªn mét kh¸t väng lµ s¸ng t¹o cho k× ®­îc mét kiÖt t¸c nghÖ thuËt nh­ng cô vÉn ch­a vÏ ®­îc. GV: §Þnh h­íng H: Qua c¸c chi tiÕt trªn cho thÊy cô B¬-men lµ mét häa sÜ ntn? HSTL. GV: Chèt, ghi b¶ng. GV: Cã lÏ cô B¬-men lµ mét häa sÜ tiªu biÓu trong nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc s¸ng t¸c nghÖ thuËt ë MÜ lóc bÊy giê. Bëi trong c©u chuyÖn ta cßn b¾t gÆp sù xuÊt hiÖn cña hai c« häa sÜ nghÌo: Xiu vµ Gi«n – xiu trong ®ã Gi«n –xi ®ang bÞ c¨n bÖnh viªm phæi hµnh h¹ gi÷a trêi ®«ng gi¸ rÐt. BÖnh tËt, nghÌo tóng khiÕn cho Gi«n –xi v« cïng tuyÖt väng, c« ®Õm tong chiÕc l¸ th­êng xu©n vµ cho r»ng chiÕc l¸ cuèi cïng l×a cµnh th× cuéc sèng cña c« còng vÜnh viÔn chia xa, …. H: Khi biÕt ®­îc suy nghÜ cña Gi«n- xi, cô B¬- men ®· lµm g× ®Ó cøu c«? - vÏ chiÕc l¸.. H: Cô B¬- men ®· vÏ chiÕc l¸ trong hoµn c¶nh nµo? HSTL GV ch¾t läc, ghi b¶ng. + Trong mét ®ªm m­a tuyÕt cô vÏ chiÕc l¸ th­êng xu©n lªn t­êng. H: Chøng cí nµo cho thÊy cô B¬ -men ®· vÏ chiÕc l¸ Êy? + Ng­êi ta t×m thÊy mét chiÕc ®Ìn b·o, 1 chiÕc thang, 1 chiÕc bót l«ng, 1 b¶ng phan mµu…. H: Ng­êi häa sÜ ®· ph¶i tr¶ gi¸ ntn cho bøc vÏ cña m×nh? + BÞ viªm phæi nÆng vµ tõ gi· câi ®êi. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ hµnh ®éng trªn cña cô B¬ -men ? Hµnh ®éng ®ã ®em l¹i gi¸ trÞ g×? HSTL. GV: Chèt. GVb×nh: Hµnh ®éng ®ã kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét hµnh ®éng dòng c¶m, cao th­îng, quªn m×nh v× ng­êi kh¸c mµ ®©y cßn lµ mét qu¸ tr×nh s¸ng t¹o gian khæ mµ hµo høng cña cô. Ngì nh­ ng­êi häa sÜ ®· dån hÕt t©m hån, kh¸t väng vµ søc løc cña ®êi m×nh cho t¸c phÈm. Do ®ã ®óng nh­ lêi nhËn xÐt cña Xiu, h×nh ¶nh chiÕc l¸ th­êng xu©n trªn bøc t­êng kia chÝnh lµ kiÖt t¸c cña cô B¬-men. H: T¹i sao l¹i gäi ®ã lµ mét kiÖt t¸c nghÖ thuËt? HS: TL nhãm lín 4’. B¸o c¸o. NhËn xÐt. GV: NhËn xÐt, lÝ gi¶i râ: Gäi ®ã lµ mét kiÖt t¸c v× chiÕc l¸ ®ã gièng in nh­ chiÕc l¸ thËt, them chÝ cßn h¬n c¶ mét chiÕc l¸ thËt. Nã ®· dòng c¶m b¸m vµo cuèng l¸, b¸m ch¾c trªn t­êng, mÆc cho m­a tu«n, giã thæi, b·o hoµnh hµnh. ChÝnh søc sèng kiªn c­êng cña chiÕc l¸ ®· thæi vµo t©m hån häa sÜ Gi«n-xi h¬i Êm cña niÒm tin, nghÞ lùc, kÐo c« tõ vùc th¼m cña sù tuyÖt väng ®Õn chiÕc th¾ng bÖnh tËt, v­ît qua c¸i chÕt trë vÒ víi sù sèng. Trong mét phót xuÊt thÇn, b»ng t×nh yªu th­¬ng m¹nh mÏ ®èi víi Gi«-xi, b»ng quyÕt t©m cøu sèng c« g¸i trÎ, cô B¬-men ®· vÏ thµnh c«ng , tháa nguyÖn ­íc m¬ m·i ¸m ¶nh c¶ cuéc ®êi. T¸c phÈm ®ã ®· cøu sèng mét m¹ng ng­êi nh­ng ®ång thêi l¹i c­íp ®i sinh m¹ng cña chÝnh cô. Bëi vËy chiÕc l¸ ®ã kh«ng chØ ®­îc vÏ b»ng s¾c mµu, c©y bót l«ng mµ ®­îc vÏ b»ng c¶ sù hiÕn d©ng sù sèng, t×nh yªu th­¬ng cña cô B¬ -men. NghÜa cö cao ®Ðp ®ã còng ®­îc coi lµ mét kiÖt t¸c. GV: Trong toµn bé c©u chuyÖn t¸c gi¶ kh«ng hÒ miªu t¶ viÖc cô B¬ -men vÏ chiÕc l¸ mµ chóng ta chØ biÕt ®­îc ®iÒu ®ã th«ng qua lêi kÓ cña nh©n vËt Xiu. H: Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn vµ sö dông nghÖ thuËt cña t¸c gi¶? + NghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn, bÊt ngê, ®¶o ng­îc t×nh huèng hai lÇn, ng­îc tr¸i chiÒu nhau: Mét cô g×a ®i tõ sù sèng ®Õn c¸i chÕt ®Ó dÉn d¾t mét c« g¸i ®i tõ chç chÕt trë vÒ víi sù sèng ®· ®­îc nhµ v¨n kÓ l¹i thËt tù nhiªn, logic nh­ sù tuÇn hoµn tù nhiªn, logic cña cuéc ®êi.Mét chiÕc l¸ võa lµ cã choc n¨ng cøu ng­êi lµ võa lµ kÎ h¹i ng­êi. C¶ 2 t×nh huèng ®Òu liªn quan ®Õn bÖnh phæi vµ chiÕc l¸ cuèi cïng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· ®em l¹i cho thiªn truyÖn 1 d­ vÞ khã quªn. H: Qua ®ã t¸c gi¶ muèn ca ngîi vµ göi g¾m ®iÒu g× ®Õn ®éc gi¶? HS: TL. GV: Chèt. *) Ho¹t ®éng 3: HDHS rót ra ghi nhí. (*)Môc tiªu HiÓu ®­îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung, ý nghÜa cña v¨n b¶n. (*)C¸ch tiÕn hµnh. H: Kh¸i qu¸t vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung cña v¨n b¶n? HS: TL GV: ChØ râ: - Tãm l¹i, chØ cã mÊy trang trÝch ®o¹n ë cuèi truyÖn ng¾n: “CLCC” cña nhµ v¨n MÜ O. Hen-ri chóng ta ®· thÊy râ: TruyÖn ®­îc x©y dùng b»ng nhiÒu t×nh tiÕt hÊp dÉn, s¾p xÕp chÆt chÏ, khÐo lÐo, kh¾c ho¹ nh©n vËt râ nÐt, kÕt cÊu ®¶o ng­îc t×nh huèng 2 lÇn thËt ®éc ®¸o vµ hÊp dÉn. Næi bËt h¬n c¶ lµ h×nh ¶nh chiÕc l¸ dòng c¶m vµ ch©n dung nh÷ng con ng­êi tuy nghÌo khæ nh­ng t×nh yªu th­¬ng th× bao la, v« tËn. TruyÖn ng¾n “CLCC” lµ bµi ca c¶m ®éng, giµu chÊt nh©n v¨n, ngîi ca t×nh ng­êi rÊt ®¸ng ®äc, ®¸ng suy ngÉm. GV: Kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí, HS: §äc ghi nhí GV: Chèt nh÷ng ý chÝnh cÇn n¾m trong ghi nhí. H: Qua phÇn ghi nhí h·y nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? HS: TL GV Chèt: Lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ t×nh yªu th­¬ng gi÷a nh÷ng ng­êi häa sÜ nghÌo, qua ®ã t¸c gi¶ thÓ hiÖn quan ®iÓm cña m×nh vÒ môc ®Ých cña s¸ng t¹o nghÖ thuËt. *)Ho¹t ®éng 4: HDHS luyÖn tËp (*)Môc tiªu BiÕt kÓ tãm t¾t néi dung cña v¨n b¶n. (*)C¸ch tiÕn hµnh GV: §­a y/c cña phÇn luyÖn tËp. GV: y/c häc sinh ®øng lªn tãm t¾t. HS: Tãm t¾t GV: NhËn xÐt, ch÷a vµ yªu cÇu HS hoµn thiÖn ë nhµ. III, T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Nh©n vËt Gi«n –xi 2. Nh©n vËt Xiu. - Lêi nãi: “Em th©n yªu” - Cö chØ: Cói xuèng gÇn gèi. Víi tÊt c¶ cö chØ, viÖc lµm, th¸i ®é ®ã chøng tá Xiu lµ ng­êi nh©n hËu, t×nh c¶m ch©n thµnh, trong s¸ng vµ hÕt lßng v× b¹n. 3,H×nh t­îng cô B¬ men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng. a.H×nh t­îng cô B¬ - men. §©y lµ mét häa sÜ nghÌo, kh«ng thµnh ®¹t nh­ng lu«n kh¸t khao s¸ng t¸c. b.KiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng. §©y lµ hµnh ®éng cao th­îng, dòng c¶m, chan chøa t×nh yªu th­¬ng cña cô B¬-men giµnh cho Gi«n –xi . Hµnh ®éng ®ã ®· nhen lªn niÒm tin, niÒm hi väng vµ nghÞ lùc sèng cho Gi«n – xi. *) B»ng nghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn, bÊt ngê víi t×nh huèng ®¶o ng­îc hai lÇn nhµ v¨n O Hen-ri ®· ngîi ca t×nh th­¬ng, tÊm lßng vÞ tha cao c¶ cña ng­êi häa sÜ giµ vµ ®Æc biÖt «ng ®· ®­a ra mét bøc th«ng ®iÖp vÒ quan ®iÓm nghÖ thuËt: T¸c phÈm nghÖ thuËt chØ cã thÓ coi lµ mét kiÖt t¸c nghÖ thuËt ch©n chÝnh khi nã ®­îc t¹o nªn bëi tµi n¨ng vµ tÊm lßng ng­êi nghÖ sÜ, nã ra ®êi lµ v× sù sèng cña con ng­êi, phôc vô con ng­êi. IV. Ghi nhí: (SGK). - NghÖ thuËt - Néi dung V. LuyÖn tËp Tãm t¾t néi dung v¨n b¶n, 4. Củng cố (1’) GV nêu câu hỏi hệ thống nội dung: - Tình thương của Xiu đối với Giôn-xi được thể hiện như thế nào? - Em có nhận xét gì về bức tranh “Chiếc lá cuối cùng”? - Quan điểm của em về nghệ thuật chân chính? 5. Hướng dẫn học bài (1’) - Đọc lại văn bản. - Học bài theo quá trình tìm hiểu. - Học thuộc ghi nhớ. - Chuẩn bị tiết sau: Lập dàn ý cho bài văn tự sự….