Giáo án Ngữ văn 8 Tiết 32 Ôn tập truyện kí Việt Nam

Ngày soạn: 13/10/2012 Ngày giảng: 8ê: 23/10, 8B: 24/10/2013 TIẾT 32: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM I. Mục tiêu bài học * Mục tiêu chung Hệ thống hóa và khắc âu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện kí VN hiện đại đã được học ở học kì I * Trong tâm kiến thức, kĩ năng 1.Kiến thức: -Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại,phương thức biểu đạt,nội dung, nghệ thuật. -Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. -Đặc điểm của từng nhân vật trong các tác phẩm truyện. 2.Kỹ năng: -Khái quát,hệ thống hóa và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể - Cảm thụ nét riêng độc đáo của từng nhân vật. II. Các kĩ năng sống cơ bản giáo dục trong bài Kĩ năng giao tiếp Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo.... lập bảng biểu III. Chuẩn bị. 1. Giáo viên: Bảng phụ. 2.Học sinh: Đọc nội dung, trả lời các câu hỏi sau mỗi phần ngữ liệu. IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn ( thảo luận nhóm) - Phương pháp: - Phương pháp: Phân tích ngôn ngữ, rèn luyện theo mẫu, thông báo giải thích, thảo luận nhóm. V. Các bước lên lớp. 1. Ổn định lớp( 1’) 2. Kiểm tra đầu giờ Tiến hành trong giờ. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động H: Từ đầu năm đến giờ chúng ta đã được học những văn bản nào thuộc phần truyện – kí VN hiện đại? HS: Trả lời. GV: Bây giờ, chúng ta sẽ cùng thống kê các nội dung cơ bản để ôn lại phần văn học này. * Hoạt động 1: HDHS ôn tập - Mục tiêu - Sự giống nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại,phương thức biểu đạt,nội dung, nghệ thuật. -Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. -Đặc điểm nhân vật trong tác phẩm truyện. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung chÝnh GV: Yªu cÇu hs tr×nh bµy néi dung theo b¶ng thèng kª. HS: Tr×nh bµy yªu cÇu theo b¶ng ®· chuÈn bÞ. GV: Kh¸i qu¸t b»ng b¶ng chuÈn. I. B¶ng thèng kª c¸c v¨n b¶n truyÖn kÝ VN ®· häc trong ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8 k× 1 TT Tªn VB T¸c gi¶ N¨m s¸ng t¸c ThÓ lo¹i Néi dung chñ yÕu §Æc s¾c NT 1 T«i ®i häc Thanh TÞnh (1911-1988) 1941 TruyÖn ng¾n Nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng vÒ ngµy ®Çu tiªn ®­îc ®Õn tr­êng ®i häc. - Tù sù tr÷ t×nh - TS kÕt hîp MTvµ BC, ®¸nh gi¸, so s¸nh. 2 Trong lßng mÑ Nguyªn Hång (1918- 1982) 1940 Håi kÝ Nçi cay ®¾ng tñi cùc vµ t×nh yªu th­¬ng mÑ cña chó bÐ Hång khi xa mÑ vµ khi ®­îc n»m trong lßng mÑ. - Tù sù tr÷ t×nh - TS kÕt hîp MT vµ BC, ®¸nh gi¸ - Sö dông h×nh ¶nh so s¸nh. 3 Tøc n­íc vì bê Ng« TÊt Tè (1893- 1954) 1939 TiÓu thuyÕt V¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c, bÊt nh©n cña chÕ ®é thùc d©n nöa phong kiÕn, tè c¸o chÝnh s¸ch thuÕ v« nh©n ®¹o - Ngßi bót hiÖn thùc khoÎ kho¾n, giµu tinh thÇn l¹c quan. - X©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê, cã cao trµo. 4 L·o H¹c Nam Cao (1915- 1951) 1943 TruyÖn ng¾n - Sè phËn ®au th­¬ng, phÈm chÊt cao quý cña ng­êi n«ng d©n cïng khæ trong XH VN tr­íc CMT8. - Th¸i ®é yªu th­¬ng, tr©n träng cña t¸c gi¶ ®èi víi ng­êi n«ng d©n. - Kh¾c ho¹ nh©n vËt cô thÓ, sèng ®éng. - C¸ch kÓ chuyÖn míi mÎ, linh ho¹t. - Ng«n ng÷ ch©n thùc, ®Ëm ®µ chÊt n«ng th«n. HS: §äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp. H: H·y t×m nh÷ng ®iÓm gièng nhau chñ yÕu vÒ néi dung t­ t­ëng còng nh­ h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 VB trong c¸c bµi 2,3,4? HS: Th¶o luËn nhãm lín 5’. HS: C¸c nhãm treo n¶ng nhãm, nhËn xÐt chÐo. §Æt c©u hái cho c¸c b¹n trong c¸c nhãm. GV: NhËn xÐt vµ söa ch÷a. GV: Nh÷ng ®iÓm gièng nhau ë trªn còng chÝnh lµ ®Æc ®iÓm cña dßng v¨n xu«i hiÖn thùc VN tr­íc CMT8. Dßng v¨n häc b¾t ®Çu kh¬i nguån tõ nh÷ng n¨m 20 nh­ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ rùc rì vµo nh÷ng n¨m 30 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XX, ®em l¹i cho VHVN nh÷ng tªn tuæi nhµ v¨n vµ nh÷ng t¸c phÈm kiÖt xuÊt. VH hiÖn thøc phª ph¸n VN còng gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ VHVN vÒ nhiÒu mÆt: ®Ò tµi, chñ ®Ò, thÓ lo¹i ®Õn x©y dùng nh©n vËt, ng«n ng÷... II. Nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau chñ yÕu vÒ néi dung t­ t­ëng còng nh­ h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 VB trong c¸c bµi 2,3,4? a. Gièng nhau: - VÒ thÓ lo¹i: ®Òu lµ VB tù sù hiÖn ®¹i. - VÒ thêi gian ra ®êi: Tr­íc c¸ch m¹ng, trong giai ®o¹n 1930 – 1945. - VÒ ®Ò tµi, chñ ®Ò: Con ng­êi vµ cuéc sèng x· héi ®­¬ng thêi; §i s©u vµo miªu t¶ sè phËn cña nh÷ng con ng­êi cùc khæ bÞ vïi dËp. - VÒ gi¸ trÞ t­ t­ëng: Chan chøa tinh thÇn nh©n ®¹o: + Yªu th­¬ng, tr©n träng nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng phÈm chÊt ®Ñp ®Ï, cao quý cña con ng­êi. + Tè c¸o nh÷ng g× tµn ¸c, xÊu xa. - VÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt: + Bót ph¸p ch©n thùc, hiÖn thùc, gÇn gòi. + Ng«n ng÷: RÊt gi¶n dÞ + C¸ch kÓ chuyÖn vµ miªu t¶ ng­êi, miªu t¶ t©m lÝ rÊt cô thÓ vµ hÊp dÉn. b. Kh¸c nhau: 4. Củng cố:(2’) GV nhắc lại nội dung chính của tiết học: - Nội dung và nghệ thuật của các văn bản. - Những điểm khác nhau giữa các văn bản. 5. Hướng dẫn học bài:(1’) - Ôn tập toàn bộ các nội dung vừa tìm hiểu. - Trả lời tiếp nội dung câu hỏi số 2. Ngày soạn: 20/10/2013 Ngày giảng: 8A: 23/10, 8B: 26/10/2013 TIẾT 33: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM I. Mục tiêu bài học * Mục tiêu chung Hệ thống hóa và khắc âu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện kí VN hiện đại đã được học ở học kì I * Trong tâm kiến thức, kĩ năng 1.Kiến thức: - Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại,phương thức biểu đạt,nội dung, nghệ thuật. -Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. -Đặc điểm của từng nhân vật trong các tác phẩm truyện. 2.Kỹ năng: - Khái quát,hệ thống hóa và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể - Cảm thụ nét riêng độc đáo của từng nhân vật. II. Các kĩ năng sống cơ bản giáo dục trong bài Kĩ năng giao tiếp Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo.... lập bảng biểu III. Chuẩn bị. 1. Giáo viên: Bảng phụ. 2.Học sinh: Đọc nội dung, trả lời các câu hỏi sau mỗi phần ngữ liệu. IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn ( thảo luận nhóm) - Phương pháp: - Phương pháp: Phân tích ngôn ngữ, rèn luyện theo mẫu, thông báo giải thích, thảo luận nhóm. V. Các bước lên lớp. 1. Ổn định lớp( 1’) 2. Kiểm tra đầu giờ Tiến hành trong giờ. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động *) Hoạt động 1: Khởi động H: Các tác phẩn truyện kí hiện đại đã học từ đầu năm đến nay, em thấy nội dung phản ánh chủ yếu ở đây là gì? - Phản ánh về các khía cạnh trong đời sống của người VN trong xã hội hiện tại. GV: Dẫn dắt vào bài. *) Hoạt động 1: HDHS ôn tập (*) Mục tiêu. - Sự khác nhau giữ các tác phẩm truyện kí hiện đại VN đã học. - Bày tỏ được suy nghĩ về tác phẩm mình yêu thích. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung chÝnh H: Ba v¨n b¶n nµy kh¸c nhau ë nh÷ng ®iÓm nµo? HS: Th¶o luËn nhãm lín 7’ ( Ghi ra b¶ng nhãm). B¸o c¸o. NhËn xÐt. §Æt c©u hái. GV: Kh¸i qu¸t, ®­a ra b¶ng chuÈn. I. B¶ng thèng kª c¸c v¨n b¶n truyÖn kÝ VN ®· häc trong ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8 k× 1. II. Nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau chñ yÕu vÒ néi dung t­ t­ëng còng nh­ h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 VB trong c¸c bµi 2,3,4? a. Gièng nhau: b. Kh¸c nhau: TT Tên VB Tác giả Phương thức b. đạt Đề tài, chủ đề cụ thể Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật 1 Trong lòng mẹ Nguyên Hồng Hồi kí( Tự sự trữ tình) Tình cảnh khốn khổ của đứa trẻ mồ côi, mẹ đi lấychồng xa. Nỗi đau xót tủi hận và tình cảm thương nhớ mẹ khi ở xa; cảm xúc HP nồng nàn khi được mằm trong lòmg mẹ. Giọng văn vừa chân thành, vừa tha thiết. C xúc dâng trào, m liệt. Cách ss liên tưởng mới mẻ. 2 Tức nước vỡ bờ Ngô Tất Tố Tiểu thuyết( Tự sự xen lẫn MT và BC) Người nông dân cùng khổ bị đè nén, áp bức đã uất ức vùng lên Tố cáo c độ bất nhân tàn ác; ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh vùng lên đ. tranh mạnh mẽ của người p. nữ nông thôn VN trước CM. - Xây dựng nv chủ yếu qua ngôn ngữ, cử chỉvà hành động; trong thế đối lập với các nv khác. - Kể chuyện, MT rất sđộng. 3 Lão Hạc Nam Cao Truyện ngắn( Tự sự xen lẫn trữ tình) Một ông già nghèo, giàu tự trọng đã dằn vặt đau khổ vì trót lừa 1 con chó, đã tự tử vì... Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ nv được miêu tả& phân tích diễn biến tâm lí sâu sắc. Câu chuyện đc kể 1 cách linh hoạt, chân thực kết hợp với trữ tình & triết lí. HS: Đọc và xác định yêu cầu. GV hướng dẫn HS thực hiện theo mẫu: - Đó là đoạn văn:...... - Trong văn bản:...... - Cuả tác giả:....... - Lí do yêu thích: + Về nội dung tư tưởng + Về hình thức nghệ thuật + Lí do khác * Gợi ý: - NV Chị Dậu(Tức nước vỡ bờ) Em rất cảm thông cho hoàn cảnh của chị, khâm phục sự vùng lên phản kháng lại áp bức bất công của chị. - Đoạn văn Lão Hạc kể chuyện bán cậu Vàng với ông giáo: Thương cho hoàn cảnh của lão Hạc, kính trọng lão – một con người nhân hậu, cảm đông trước tình cảm của lão đối với cậu Vàng. - Đoạn văn bé Hồng gặp lại mẹ và được ngồi trong lòng mẹ: Bé Hồng được sống lại những giây phút sung sướng, hạnh phúc khi ở trong lòng mẹ. HS: Thực hiện cá nhân 7’ .Trình bày. Nhận xét chéo, đặt câu hỏi cho bạn. GV: Khái quát. III. Trong 3 văn bản: “Trong lòng mẹ”, “Tức nước vỡ bờ”, “Lão Hạc” em thích nhất đoạn văn hoặc nhân vật nào? Giải thích tại sao? 4. Củng cố:(1’) GV nhắc lại nội dung chính của bài học: - Nội dung và nghệ thuật của các văn bản. - Những điểm giống và khác nhau giữa các văn bản. 5. Hướng dẫn học bài:(1’) - Học nội dung các phần vừa ôn tập. - Viết thêm 1 kết truyện khác cho VB “Lão Hạc” - Chẩn bị bài mới: “Hai cây phong”theo nội dung: đọc,tóm tắt tác phẩm,xác định mạch kể,ngôi kể...