Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 16: Chuyện người con gái nam xương

Lại bài viếng Vũ Thị Nghi ngút đầu ghềnh tỏa khói hương, Miếu ai như miếu vợ chàng Trương. Bóng đèn dầu nhẫn đừng nghe trẻ, Cung nước chi cho lụy đến nàng. Chứng quả đã đôi vầng nhật nguyệt, Giải oan chẳng lọ mấy đàn tràng. Qua đây bàn bạc mà chơi vậy, Khá trách chàng Trương khéo phũ phàng. Lê Thánh Tông Bảng di tích văn hóa trước cổng Đền Vũ Điện, còn gọi là Đền Bà Vũ, miếu vợ chàng Trương, thuộc thôn Vũ Điện, xã Chân Lý, huyện Lý Nhân, Hà Nam. Cổng đền TIẾT 16 “TRÍCH TRUYỀN KÌ MẠN LỤC” – NGUYỄN DỮ Tiết 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ) I- Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả: Nguyễn Dữ - Quê: Thanh Miện- Hải Dương - Sống ở TK16 lúc chế độ phong kiến lâm vào tình trạng loạn li suy yếu. - Là người học rộng, tài cao, sống ẩn dật thanh cao 2. Tác phẩm - Là truyện thứ 16/ 20 truyện của TKML được viết bằng chữ Hán - Truyện được tái tạo trên cơ sở truyện cổ tích: vợ chàng Trương Tiết 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ) I- Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả - Nguyễn Dữ - Quê: Thanh Miện- Hải Dương - Sống ở TK16 lúc chế độ phong kiến lâm vào tình trạng loạn li suy yếu. - Là người học rộng, tài cao, sống ẩn dật thanh cao 2. Tác phẩm - Là truyện thứ 16/ 20 truyện của TKML được viết bằng chữ Hán - Truyện được tái tạo trên cơ sở truyện cổ tích: vợ chàng Trương 3.Đọc - Chú thích - Truyện truyền kỳ là loại văn xuôi tự sự, có nguồn gốc từ văn học Trung Quốc. - Truyện truyền kì thường mô phỏng những cốt truyện dân gian hoặc dã sử vốn đã được lưu truyền rộng rãi trong nhân dân. Truyền kỳ mạn lục: ghi chép tản mạn những điều kỳ lạ vẫn được lưu truyền. Truyền kì mạn lục từng được xem là một áng thiên cổ kì bút (áng văn hay của ngàn đời). Tác phẩm gồm 20 truyện, đề tài khá phong phú. Có thể nói Nguyễn Dữ đã gửi gắm vào tác phẩm tất cả tâm tư, tình cảm, nhận thức và khát vọng của người trí thức có lương tri trước những vấn đề lớn của thời đại, của con người. Tiết 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ) I- Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả - Nguyễn Dữ - Quê: Thanh Miện- Hải Dương - Sống ở TK16 lúc chế độ phong kiến lâm vào tình trạng loạn li suy yếu. - Là người học rộng, tài cao, sống ẩn dật thanh cao 2. Tác phẩm - Là truyện thứ 16/ 20 truyện của TKML được viết bằng chữ Hán - Truyện được tái tạo trên cơ sở truyện cổ tích: vợ chàng Trương 3.Đọc - Chú thích II. Phân tích 1. Bố cục Bố cục: 3 phần 1, Từ đầu… cha mẹ đẻ mình: Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, vẻ đẹp thủy chung hiếu thảo của Vũ Nương trong những ngày chồng đi lính 2, Tiếp… đã qua rồi: Nỗi oan và cái chết bi thảm của Vũ Nương. 3, Còn lại: Vũ Nương được giải oan CÁC NHÂN VẬT VÀ SỰ VIỆC CHÍNH NHÂN VẬT - Vũ Thị Thiết( Vũ Nương) Trương Sinh Mẹ chồng Vũ Nương - Bé Đản SỰ VIỆC CHÍNH Vũ Nương và Trương Sinh kết hôn, đang sum họp đầm ấm thì có nạn binh đao, Trương Sinh phải đăng lính Nàng ở nhà phụng dưỡng mẹ già, nuôi con nhỏ Để dỗ con, nàng thường chỉ bóng mình trên tường mà bảo đó là cha nó Khi Trương Sinh về thì con đã biết nói. Đứa bé ngây thơ kể với Trương Sinh về người đêm đêm vẫn đến với mẹ con nó. Chàng nổi máu ghen, mắng nhiếc vợ thậm tệ, rồi đánh đuổi đi Nàng phẫn uất, chạy ra bến Hoàng Giang đâm đầu xuống sông tự tử. Khi hiểu ra nỗi oan của vợ, Trương Sinh đã lập đàn giải oan cho nàng ở nơi bến sông ấy Nhân vật chính: Vũ Nương Tiết 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG  (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ) I- Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả - Nguyễn Dữ - Quê: Thanh Miện- Hải Dương - Sống ở TK16 lúc chế độ phong kiến lâm vào tình trạng loạn li suy yếu. - Là người học rộng, tài cao, sống ẩn dật thanh cao 2. Tác phẩm - Là truyện thứ 16/ 20 truyện của TKML được viết bằng chữ Hán - Truyện được tái tạo trên cơ sở truyện cổ tích: vợ chàng Trương 3.Đọc - Chú thích II. Phân tích Bố cục 2. Phân tích Nhân vật vũ nương Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong hoàn cảnh nào? ở từng hoàn cảnh Vũ Nương đã bộc lộ những đức tính gì? 1- Trong cuộc sống vợ chồng bình thường: “Trương có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Nàng cũng giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải đến thất hòa” Giữ khuôn phép, không từng lúc nào vợ chồng phải đến thất hoà 1- Trong cuộc sống vợ chồng bình thường: giữ khuôn phép, không từng lúc nào vợ chồng phải đến thất hoà 2- Khi tiễn chồng đi lính: +Không trông mong vinh hiển mà chỉ cầu mong 2 chữ bình an trở về +Cảm thông nỗi vất vả gian nan mà chồng phải chịu đựng, cho cả nỗi niềm của bà mẹ xa con +Bày tỏ nỗi khắc khoải nhớ nhung “Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi. Chỉ e việc quân khó liệu, thế giặc khôn lường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian lao, rồi thế chẻ tre chưa có, mà mùa dưa chín quá kì, khiến cho tiện thiếp băn khoăn, mẹ hiền lo lắng. Nhìn trăng soi thành cũ, lại sửa soạn áo rét, gửi người ải xa, trông liễu rủ bãi hoang, lại thổn thức tâm tình, thương người đất thú! Dù có thư tín ngàn hàng, cũng sợ không có cánh hồng bay bổng”. 1- Trong cuộc sống vợ chồng bình thường: giữ khuôn phép, không từng lúc nào vợ chồng phải đến thất hoà 2- Khi tiễn chồng đi lính: +Không trông mong vinh hiển mà chỉ cầu mong 2 chữ bình an trở về +Cảm thông nỗi vất vả gian nan mà chồng phải chịu đựng, cho cả nỗi niềm của bà mẹ xa con +Bày tỏ nỗi khắc khoải nhớ nhung 3- khi xa chồng: : + Là người vợ: thuỷ chung, yêu chồng tha thiết + Là người mẹ: hiền thục, đảm đang, tháo vát + Là người con dâu hiếu thảo:chăm sóc, thuốc thang, ma chay… “Ngày qua tháng lại, thoắt đã nửa năm, mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, thì nỗi buồn góc bể chân trời không thể nào ngăn được” - Bà mẹ cũng vì nhớ con mà sinh ốm, nàng hết sức thuốc thang lễ bái thần phật và lấy lời ngon ngọt khôn khéo khuyên lơn. - Mẹ mất, nàng hết lời thương sót, phàm việc ma chay tế lễ lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình 1- Trong cuộc sống vợ chồng bình thường: giữ khuôn phép, không từng lúc nào vợ chồng phải đến thất hoà 2- Khi tiễn chồng đi lính: +Không trông mong vinh hiển mà chỉ cầu mong 2 chữ bình an trở về +Cảm thông nỗi vất vả gian nan mà chồng phải chịu đựng, cho cả nỗi niềm của bà mẹ xa con +Bày tỏ nỗi khắc khoải nhớ nhung 3- khi xa chồng: : + Là người vợ: thuỷ chung + Là người mẹ: hiền thục, đảm đang, tháo vát + Là người con dâu hiếu thảo:chăm sóc, thuốc thang, ma chay… “Ngắn dài có số, tươi héo bởi trời. Mẹ không phải không muốn đợi chồng con về, mà không gắng ăn miếng ăn miếng cháo đặng cùng vui sum họp. Song, lòng tham không cùng mà vận trời khó tránh. Nước hết chuông rền, số cùng khí kiệt. Một tấm thân tàn, nguy trong sớm tối, việc sống chết không khỏi phiền đến con. Chồng con nơi xa xôi chưa biết sống chết thế nào, không thể về đền ơn được. Sau này, trời xét lòng lành, ban cho phúc đức, giống dòng tươi tốt, con cháu đông đàn, xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng phụ mẹ.” Lời trăng trối của bà mẹ chồng thể hiện sự ghi nhận nhân cách và đánh giá cao công lao của nàng đối với gia đình nhà chồng, niềm tin Vũ Nương có hạnh phúc khi Trương Sinh trở về. Tiết 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ) I- Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả - Nguyễn Dữ - Quê: Thanh Miện- Hải Dương - Sống ở TK16 lúc chế độ phong kiến lâm vào tình trạng loạn li suy yếu. - Là người học rộng, tài cao, sống ẩn dật thanh cao 2. Tác phẩm - Là truyện thứ 16/ 20 truyện của TKML được viết bằng chữ Hán - Truyện được tái tạo trên cơ sở truyện cổ tích: vợ chàng Trương 3.Đọc - Chú thích II. Phân tích Bố cục 2. Phân tích Nhân vật vũ nương Qua phân tích em nhận thấy Vũ Nương là người phụ nữ như thế nào? -Là một người vợ thuỷ chung, một nàng dâu hiền thảo, một người mẹ rất mực thương con, hết lòng vun đắp cho hạnh phúc gia đình. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ TÌM HIỂU TIẾP NHÂN VẬT VŨ NƯƠNG : + khi bị chông nghi oan TÌM HIỂU NHÂN VẬT TRƯƠNG SINH + Hoàn cảnh xuất thân, tính tình + Trong đời sống vợ chồng + Khi hết chiến tranh trở về - TÌM HIỂU NHỮNG YẾU TỐ KÌ ẢO VÀ Ý NGHĨA CỦA NHỮNG YẾU TỐ ĐÓ