Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tiết 76 Làm văn- Tóm tắt văn bản thuyết minh

Tiết 76. Làm văn tóm tắt văn bản thuyết minh Ngày soạn: 3.03.08 Ngày giảng: Lớp giảng: 10 B5 Sĩ số: A. Mục tiêu bài học Qua bài học, nhằm giúp HS: 1. Tóm tắt được một văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản về một sản vật, một danh lam thắng cảnh, một hiện tượng văn học. 2. Thích thú đọc và viết văn thuyết minh trong nhà trường cũng như theo yêu cầu của cuộc sống. B. Phương tiện thực hiện - SGK, SGV - Thiết kế bài giảng - Để học tốt C. Cách thức tiến hành - Đọc hiểu - Đàm thoại phát vấn - Luyện tập D. Tiến trình giờ giảng 1. ổn định 2. KTBC GV: Khi sử dụng tiếng Việt, ta cần chú ý tới những yêu cầu gì về mặt ngữ âm, chữ viết, từ ngữ và về ngữ pháp? HS: - Về mặt ngữ âm và chữ viết: phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt; viết đúng theo các quy tắc hiện hành về chính tả và chữ viết nói chung. - Về mặt từ ngữ: phải dùng đúgn với hình thức và cấu tạo, với ý nghĩa, với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt. - Về mặt ngữ pháp: cấu tạo câu theo đúng quy tắc ngữ pháp của tiếng Việt; diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa và sử dụng dấu câu thích hợp; câu trong đoạn và câu trong văn bản liên kết chặt chẽ tạo nên một văn bản mạch lạc, thống nhất. 3. GTBM 4. Hoạt động dạy học Hoạt động của Thầy và Trò Yêu cầu cần đạt GV yêu cầu HS đọc mục I trong SGK, cho biết mục đích và yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh? HS trả lời GV ghi bảng GV thuyết trình bằng ngữ liệu cụ thể GV: yêu cầu HS đọc văn bản -> trả lời các câu hỏi SGK HS trả lời GV chốt lại GV: yêu cầu HS viết (khoảng 5 phút) -> lấy kết quả GV đưa ra bản tóm tắt để HS tham khảo: Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che để ở hoặc sử dụng vào một số mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre, giang, nứa gỗ; gồm nhiều cột chống, mặt sàn gầm sàn các khoang nhà để ở hoặc rửa ráy. Hai đầu nhà có 2 cầu thang. Nhà sàn xuất hiện từ thời đá mới, tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam á. Nhà sàn có nhiều tiện ích: vừa phù hợp với nơi cư trú miền núi, đầm lầy, vừ tận dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ được về sinh và bảo đảm an toàn cho người ở. Nhà sàn ở 1 số vùng miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật và thẩm mĩ cao, đã và đang hấp dẫn khách du lịch. GV: cách tóm tắt văn bản thuyết minh? HS trả lời Gv ghi bảng GV yêu cầu HS lên bảng làm và sau đó chữa GV nêu ra những chi tiết cần phải có trong bản tóm tắt văn bản này GV: lập bảng so sánh việc tóm tắt văn bản tự sự với văn bản thuyết minh? (yêu cầu HS chỉ ra sự giống nhau và khác nhau) I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh 1. Mục đích - Nhằm hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của bài văn - Giới thiệu với người khác về đối tượng thuyết minh hoặc về văn bản đó. 2. yêu cầu - Cần ngắn gọn, rành mạch - Sát với nội dung của văn bản gốc II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh 1. Tóm tắt văn bản thuyết minh a. Đối tượng thuyết minh: nhà sàn, một kiểu công trình kiến trúc dùng để ở của người dân miền núi - Đại ý: giới thiệu về nguồn gốc, kiến trúc và giá trị sử dụng của nhà sàn b. Bố cục của văn bản: gồm 3 phần - Mở bài: từ đầu......văn hoá cộng đồng - định nghĩa và nêu mục đích sử dụng của nhà sàn - Thân bài: tiếp theo....nhà sàn - thuyết minh về nguồn gốc, cấu tạo và công dụng cua rnhà sàn - Kết bài: còn lại - khẳng định giá trị thẩm mĩ của nhà sàn. c. Viết tóm tắt văn bản nhà sàn 2. Cách tóm tắt - Bước 1: xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt của văn bản thuyết minh - Bước 2: đọc kĩ văn bản gốc để nắm được định nghĩa, số liệu, tư liệu nhận định, đánh giá về đối tượng thuyết minh. - Bước 3: viết bản tóm tắt bằng lời văn của mình - Bước 4: kiểm tra, sữa chữa văn bản tóm tắt. III. Luyện tập 1. Bài tập 1 (trang 71) a. Đối tượng thuyếtminh của văn bản: - Tiểu sử và sự nghiệp nhà thơ Ba sô - Đặc điểm của thể thơ Hai cư b. Bố cục của văn bản - Phần 1: từ đầu......M. Siki - tiểu sử và tác phẩm của Ba sô - Phần 2: phần còn lại - đặc điểm nội dung và nghệ thuật của thơ Hai cư. c. Viết đoạn văn tóm tắt 2. Bài tập bổ sung TT VB tự sự TTVB T. minh Giống: đều là rút gọn văn bản - Mục địch: hiểu tác phẩm nhận thức đối tượng - Cách thức: dựa vào sự việc chính và nhân vật chính Dựa vào định nghĩa, dữ liệu, thông số, nhận định - Quy trình: 4 bước có nội dung cụ thể 4 bước với nội dung cụ thể 5. Củng cố và dặn dò Hồi trống cổ thành