Giáo án Sinh học 8 tuần 30

TUYẾN YÊN , TUYẾN GIÁP Tuần 30 Ngày : 08/4/2006 Tiết 59 I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức _ Trình bày được vị trí, cấu tạo, chức năng của tuyến yên. _ Nêu rõ vị trí và chức năng của tuyến giáp. _ Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của các tuyến với các bệnh do hoóc môn của các tuyến đó tiết ra quá ít hoặc quá nhiều. 2.Kỹ năng _ Rèn kỹ năng quan sát , phân tích kênh hình. _ Kỹ năng hoạt động nhóm . 3.Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gì sức khoẻ, bảo vệ cơ thể. II. ĐỒ DÙNG DẠY- HỌC Tranh phóng to hình 55.3,56.2,56.3. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC Hoạt động 1 : TUYẾN YÊN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò _ GV yêu cầu HS quan sát hình 55.3, nghiên cứu thông tin n SGK tr. 174 ® Thảo luận các câu hỏi : + Tuyến yên nằm ở đâu? + Hoóc môn tuyến yên tác động tới những cơ quan nào ? _ GV hoàn thiện lại kiến thức: Có thể nêu thêm một số thông tin như SGV. _ GV đưa thêm tranh ảnh, thông tin liên quan đến các bệnh do Hoóc môn tiết nhiều hoặc ít. _ HS quan sát hình, đọc kỹ thông tin và bảng 56.1 ® tự thu nhận kiến thức . _ Thảo luận nhóm thống nhất ý kiến . + Nêu được vị trí cấu tạo của tuyến . + Kể tên được các cơ quan chịu ảnh hưởng như bảng 56.1. _ Đại diện nhóm phát biểu , các nhóm khác bổ sung. _ 1hoặc 2 HS đọc to bảng 56.1, lớp theo dõi, ghi nhớ tên Hoóc môn và tác dụng của chúng. Kết luận _ Vị trí: Nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi . _ Cấu tạo gồm 3 thuỳ: + Thuỳ trước . + Thuỳ giữa. + Thuỳ sau. _ Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh. _ Vai trò: + Tiết Hoóc môn ảnh hưởng đến một số quá trình sinyh lý trong cơ thể Hoạt động 2 : TUYẾN GIÁP Hoạt động của thầy Hoạt động của trò _ Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin , quan sát hình 56.2 ® trả lời câu hỏi : + Nêu vị trí tuyến giáp? + Cấu tạo và tác dụng của tuyến giáp ? _ GV tổng kết lại ý kiến . _ Yêu cầu thảo luận câu hỏi : + Nêu ý nghĩa của cuộc vận động “ Toàn dân dùng muối iốt”. _ GV đưa thêm thông tin về vai trò của tuyến yên trong điều hoà hoạt động tuyến giáp . _ Phân biệt bệnh Bazơ đô với bệnh bướu cổ do thiếu iốt. + Nguyên nhân? + Hậu quả? _ Cá nhân làm việc độc lập với SGK ® tự thu nhận thông tin để trả lời câu hỏi : + Vị trí: Trước sụn giáp . + Cấu tạo : Nang tuyến . Tế bào tiết. + Vai trò: Trong trao đổi chất và chuyển hoá . _ Một số HS phát biểu, lớp bổ sung. _ HS dựa vào thông tin SGK và kiến thức thực tế ® thảo luận trong nhóm, thống nhất ý kiến. + Thiếu iôt® giảm chứt năng tuyến giáp ® bướu cổ . + Hậu quả: Trẻ em chậm lớn trí não kém phát triển , người lớn hoạt động thần kinh giảm sút . ® cần dùng muối iôt bổ sung khẩu phần ăn hằng ngày. Kết luận: _ Vị trí: Nằm trước sụn giáp của thanh quản, nặng 20-25 g. _ Hooc môn là Tiroxin, có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá trong tế bào. _ Tuyến giáp cùng tuyến cận giáp có vai trò trong điều hoà trao đổi Canxi và Phốt Pho trong máu. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ _ Lập bảng tổng kết vai trò của cá tuyến nội tiết theo mẫu bảng 56.2 (tr.178 SGK). _ Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bứu cổ do thiếu iốt. V. DẶN DÒ _ Học bài theo nội dung SGK. _ Đọc mục “Em có biết?”. _ Ôn tập chức năng tuyến tụy. _ Đọc trước bài 57. TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN Tiết 60 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức _ Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo của tuyến. _ Sơ đồ hoá chức năng của tuyến tụy trong sự điều hoà lượng đường trong máu. _ Trình bày các chức năng của tuyến trên thận dựa trên cấu tạo của tuyến. 3. Kỹ năng : Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình. II.ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Tranh phóng to hình 57.1, 57.2. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC Hoạt động 1 : TUYẾN TỤY Hoạt động của thầy Hoạt động của trò _ Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: + Hãy nêu chức năng của tuyến tụy mà em biết? _ Yêu cầu HS quan sát hình 57.1, đọc thông tin chức năng của tuyến tụy ® phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo? _ GV hoàn thiện lại kiến thức. _ Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin vai trò của hooc môn tuyến tụy ® trình bày tóm tắt quá trình điều hoà lượng đường huyết ở mức ổn định? _ GV hoàn chỉnh kiến thức. _ Liên hệ tình trạng bệnh lý: + Bệnh tiểu đường. + Chứng hạ đường huyết. _ HS nêu rõ 2 chức năng của tuyến tụy là: tiết dịch tiêu hoá và tiết Hooc môn. _ HS quan sát kỹ hình, kết hợp thông tin SGK ® thảo luận đáp án. + Chức năng ngoại tiết: Do các tế bào tiết dịch tụy ® ống dẫn. + Chức năng nội tiết: Do các tế bào ở đảo tụy tiết ra các Hooc môn. _ Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung. _ HS dựa vào thông tin SGK ® trao đổi nhóm thống nhất ý kiến. Yêu cầu nêu được: + Khi đường huyết tăng ® tế bào â: Tiết Insulin. Tác dụng: Chuyển Glucozơ ® Glicogen.. + Khi đường huyết giảm ® tế bào á tiết Glucagôn. Tác dụng: Chuyển Glucogen ® Glicozơ. _ Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung. Kết luận: _ Tuyến tụy vừa làm chức năng ngoại tiết vừa làm chức năng nội tiết. _ Chức năng nội tiết do các tế bào đảo tụy thực hiện. + Tế bào â : Tiết Glucagôn. + Tế bào á : Tiết Insulin. _ Vai trò của các Hooc môn: Nhờ tác dụng đối lập của 2 loại Hooc môn ® tỉ lệ đường luôn ổn định ® đảm bảo hoạt động sinh lý của cơ thể diễn ra bình thường. Hoạt động 2 : TUYẾN TRÊN THẬN Hoạt động của thầy Hoạt động của trò _ GV yêu cầu HS quan sát hình 57.2 ® trình bày khái quát cấu tạo của tuyến trên thận? _ GV treo tranh, gọi HS lên trình bày. _ GV hoàn thiện kiến thức. _ GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK (tr.180) ® nêu chức năng của các Hooc môn tuyến trên thận? + Vỏ tuyến? + Tủy tuyến? _ GV lưu ý HS: Hooc mon phần tuỷ tuyến trên thận cùng Glucagôn (tuyến tụy) ® điều chỉnh lượng đường huyết khi bị hạ đường huyết. _ HS làm việc độc lập với SGK, tìm hiểu, ghi nhớ cấu tạo tuyến trên thận. _ Một HS lên mô tả vị trí, cấu tạo của tuyến trên thận. Lớp theo dõi bổ sung. _ HS trình bày lại vai trò của các Hooc môn như phần thông tin. Kết luận: _ Vị trí: Gồm 1 đôi nằm trên đỉnh 2 quả thận. _ Cấu tạo: + Phần vỏ: 3 lớp. + Phần tủy. _ Chức năng: SGK (tr.180). IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ. 1- Hoàn thành sơ đồ sau (+) Kích thích (-) ức chế Khi đường huyết . . . Khi đường huyết . . . (+) (+) Đảo tụy Tế bào â Tế bào á . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Glucozơ . . . . . . . . . . Glucozơ Đường huyết giảm Đường huyết tăng đến mức bình thường lên mức bình thường 2- Trình bày cấu tạo và vai trò của tuyến trên thận. V. DẶN DÒ _ Học bài theo nội dung SGK. Ký duyệt _ Làm câu 3 vào vở. _ Đọc mục “Em có biết?”.