Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 15: Giun đất (Bản đẹp)

Tuần 8 Ngày soạn: 12/10/2008 Ngày dạy: 15/10/2008 Ngành giun đốt Tiết15: Giun đất I.Xác định mục tiêu bài học: 1.Kiến thức:HS nêu được đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản của giun đất đại diện cho ngành giun đốt. chỉ rõ đặc điểm tiến hóa hơn của giun đất so với giun tròn. 2.Kỹ năng:Rèn kĩ năng quan sát so sánh phân tích, kĩ năng hoạt động nhóm 3Thái độ:GD ý thức bảo vệ động vật có ích . II. Xác định phương pháp: Thực hành kết hợp hoạt động nhóm và làm việc với SGK III.Chuẩn bị: 1) Giáo viên: Tranh hình SGK phóng to. 2) Học sinh: Mẫu vật: Giun đất IV.Hoạt động dậy học: 1) ổn định tổ chức 2) Kiểm tra bài cũ:Nêu đặc điêm chung ngành giun tròn 3) Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung * Hoạt động 1:Tìm hiểu cấu tạo của giun đất - GV yêu cầu HS đọc SGK quan sát H15.1- 4 SGK và trả lời câu hỏi: + Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống chui rúc trong đất như thế nào? + So sánh với giun tròn tìm ra cơ quan và hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất? Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu tạo như thế nào? - GV ghi ý kiến của các nhóm lên bảng và phần bổ sung. - GV giảng giải 1 số vấn đề. - GV yêu cầu HS rút ra kết luận về cấu tạo ngoài và trong của giun đất - GV cần bổ sung và hoàn thiện kết luận. - Cá nhân đọc thông tin và quan sát hình vẽ SGK, tranh, hình phóng to và ghi nhơ kiến thức . - Thảo luận nhóm thống nhất ý kiến trả lời các câu hỏi - Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác theo dõi bổ sung - HS rút ra kết luận. 1)Cấu tạo của giun đất * Cấu tạo ngoài: - Cơ thể dài thuôn 2 đầu - Phân đốt mỗi đốt có vòng tơ( Chi bên) - chất nhày→da trơn . - Có đai sinh dục và lỗ sinh dục. * Cấu tạo trong. - Có khoang cơ thể chính thức, chứa dịch - Hệ tiêu hóa phân hóa rõ rệt: lỗ miệng→hầu→ thực quản→diều→ dạ dày cơ → ruột tịt → hậu môn. - Hệ tuần hoàn: Mạch lưng, mạch bụng, vòng hầu,(tim đơn giản), tuần hoàn kín. - Hệ thần kinh: Chuỗi hạch thần kinh, dây thần kinh. * Hoạt động 2: Di chuyển của giun đất - GV cho HS quan sát H15.3hoàn thành bài tập mục ▼tr.54: Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất. - GV ghi phần trả lời các nhóm lên bảng - GV cần đề phòng HS hỏi: Tại sao giun đất chun giãn được cơ thể? - Cá nhân tự đọc các thông tin quan sát hình ghi nhận kiến thức - Trao đổi nhóm hoàn thành bài tập - Đại diện các nhóm trình bày đáp án nhóm khác nhận xét bổ sung. 2) Di chuyển của giun đất. - Giun đất di chuyển bằng cách: + Cơ thể phình duỗi xen kẽ. + Vòng tơ làm chỗ dựa → Kéo cơ thể về 1 phía * Hoạt động 3: Tìm hiểu dinh dưỡng của giun đất - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trao đổi nhóm trả lời câu hỏi + Quá trình tiêu hóa của giun đất diễn ra như thế nào? + Vì sao khi mưa nhiều, nước ngập úng, giun đất chui lên mặt đất? + Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra đó là chất gì, tại sao có màu đỏ? - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận. - Cá nhân đọc thông tin tr.54 ghi nhơ kiến thức. - Trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời - Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung. 3) Dinh dưỡng. - Hô hấp qua da . - Thức ăn giun đất→ lỗ miệng→ hầu→ diều (chứa thức ăn) → dạ dày( nghiền nhỏ) → Enzim biến đổi → ruột tịt→ bã đưa ra ngoài. - Dinh dưỡng qua thành ruột vào máu. * Hoạt động 4: sinh sản. - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK quan sát H15.6 trả lời câu hỏi + Giun đất sinh sản như thế nào? - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận - GV hỏi thêm: Tại sao giun đát lưỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi? - HS tư thu nhận thông tin qua nghiên cứu SGK - Đại diện 1→3 nhóm trình bày đáp án 4) Sinh sản - Giun đất lưỡng tính . - Ghép đôitrao đổi tinh dịch tại đai sinh dục - Đai sinh dục tuột khỏi cơ thể tạô kén chứa trứng. 4. Củng cố và đánh giá: Trình bày cấu tạo giun đất phù hợp với lối sống chui rúc trong đất . Cơ thể giun đất có đặc điểm nào tiến hóa so với ngành động vật trước? 5,Hướng dẫn về nhà Học bài trả lời câu hỏi SGK. Đọc mục" em có biết" Chuẩn bị mỗi nhóm 1 con giun đất to, kinh lúp tay. Tuần 8 Ngày soạn: 12/10/2008 Ngày dạy: 17/10/2008 Tiết16: thực hành : mổ và quan sát giun đất I) Xác định mục tiêu bài học: 1.Kiến thức:HS nhận biết được loài giun khoang:hình dạng ngoàI,cấu tạo trong 2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng quan sát so sánh phân tích, kĩ năng hoạt động nhóm 3.Thái độ:Tin tưởng vào cuọc sống,yêu thích bộ môn II.Xác định phương pháp:Thực hành III) Chuẩn bị: 1) Giáo viên: -Khay mổ,bộ đồ mổ,lúp tay,ghim hãm,khăn lau -Tranh cấu tạo ngoàI,cấu tạo trong 2) Học sinh: -Học kỹ bài giun đất -Cần tìm loài giun khoang to IV.Hoạt động dậy học: 1) ổn định lớp : -Phân chia nhóm thực hành -Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm - GV nêu yêu cầu tiết hực hành 2) Kiểm tra bài cũ: 3.Tiến hành thực hành: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung * Hoạt động 1:Tìm hiểu cấu tạo ngoài - GV yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK ơ mục ▼ tr.56 và thao tác luôn. -GV hỏi +Trình bày cách xử lý mẫu nhứ thế nào? - GV kiểm tra mẫu thực hành nếu nhóm nào chưa làm được → GV hướng dấn thêm. b- Vấn đề 2: Quan sát cấu tạo ngoài -GV yêu cầu các nhóm: + Quan sát các đốt, vong to. +Xác định mặt lưng và mặt bụng. +Tìm đai sinh dục - GV hỏi: + Làm thế nào để quan sát được vong tơ? + Dựa vào đạc điểm nào để xác định mặt lưng và bụng ? + Tìm đai sinh dục lỗ sinh dục dựa trên đặc điểm nào? - GV cho HS làm bài tập chú thích vào H16.1 - GV gọi đại diện nhóm lên chú thích vào tranh. - GV thông báo đáp án đúng - Cá nhân tự đọc thông tin , ghi nhơ kiến thức - Trong nhóm cử 1 bạn tiến hành - Đại diện nhóm trình bày cách sử lý mẫu * Trong nhóm đặt giun lên giấy quan sát bằng kính lúp thống nhất đáp án hoàn thành yêu cầu của GV - HS trao tiếp trả lời câu hỏi. - Các nhóm dựa vào đặc điểm mới quan sát → thống nhất đáp án - Đại diện các nhóm lên chữa bài, các nhóm khác bổ sung. 1) Cấu tạo ngoài. * Hoạt động 2: Cấu tạo trong * GV yêu cầu HS các nhóm quan sát H16.2 đọc các thông tin SGK tr.57. Thực hành mổ giun đất - GV kiểm tra sản phẩm của các nhóm bằng cách: + Gọi 1 nhóm mổ đẹp đúng trình bày thao tác mổ + Một nhóm mổ chưa đúng trình bày thao tác mổ. - GV hỏi: Vì sao mổ chưa đúng hay nát các nội quan . * GV hướng dẫn: Dùng kéo nhọn tách nhẹ nội quan. Dựa vào H16.3A nhận biết các bộ phận của hệ tiêu hóa . + Dựa vào H16.3B quan sát các bộ phận của hệ sinh dục. + Gạt ống tiêu hóa sang bên để quan sát hệ thần kinh màu trắng ở bụng. + Hoàn thành chú thích ở H16B -C SGK . - GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện nhóm lên bảng chú thích vào hình câm. - Cá nhân HS quan sát hình đọc kĩ các bước tiến hành mổ . - GV cử 1 đại diện mổ thành viên khác giữ lau dịch cho sạch mẫu. - Đại diện nhóm lên trình bày kết quả - Nhóm khác theo dõi góp ý nhóm mổ chưa đúng * Trong nhóm : + 1 HS thao tác gỡ nội quan . + HS khác đối chiếu với SGK để xác định các hệ cơ quan . + Ghi chú hình vẽ. + Đại diện các nhóm lên chữa bài, nhóm khác bổ sung. 4. Củng cố và đánh giá: GV cho điểm 1, 2 nhóm làm việc tốt và kết quả đúng đẹp. 5.Hướng dẫn về nhà: Viết thu hoạch theo nhóm . Kẻ bảng 1,2 tr.60 SGK vào vở bài tập Chữ ký BGH Ngày tháng năm 2008