Giáo án Tiết 60: Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn

Tiết 60: PHỎNG VẤN VÀ TRẢ LỜI PHỎNG VẤN I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh: - Về kiến thức: có những hiểu biết đầu tiên về phỏng vấn và trả lời phỏng vấn, một loại hoạt động không thể thiếu trong xã hội văn minh. - Về kỹ năng: nắm được một số kỹ năng phỏng vấn và trả lời phỏng vấn, nhất là kỹ năng đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi. - Về thái độ: thông qua việc học tập phỏng vấn và trả lời phỏng vấn thấy được sự cần thiết phải có thái độ khiêm tốn, nhã nhặn, biết chia sẻ, biết lắng nghe… trong giao tiếp với mọi người. II/ PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN: Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách thiết kế bài giảng. ( Lớp 11 cơ bản tập 1, NXB Giáo Dục, 2009) Phương pháp thông báo- giải thích,đàm thoại, thảo luận. III/ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: Ổn định tổ chức: 1 phút Kiểm tra sĩ số, nề nếp. Kiểm tra bài cũ: 3 phút Câu hỏi: Em hãy phân tích ngắn gọn những đặc trưng cơ bản của phong cách ngôn ngữ báo chí? Bài mới: Lời giới thiệu vào bài: Nói đến phỏng vấn, nhiều người thường nghĩ ngay đến một công việc riêng của các phóng viên. Đúng là các phóng viên rất hay phải thực hiện những cuộc phỏng vấn. Thế nhưng, việc hiểu biết về phỏng vấn và trả lời phỏng vấn lại không chỉ cần thiết riêng cho những người làm công tác báo chí vả truyền thông. Những năm gần đây, phỏng vấn và trả lời phỏng vấn ngày càng được áp dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực chẳng hạn như trong tuyển dụng việc làm…Với nhiều công ty danh tiếng trong và ngoài nước, việc tìm hiểu năng lực thực sự của ứng viên qua phỏng vấn là một công việc có ý nghĩa khoa học thực sự. Vì vậy, để giúp các em sớm có những kiến thức và kỹ năng cần thiết về phỏng vấn và trả lời phỏng vấn để có thể áp dụng vào cuộc sống thì hôm nay cô trò chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu bài “ phỏng vấn và trả lời phỏng vấn”. Thời gian HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NỘI DUNG CẦN ĐẠT HĐ CỦA GV HĐ CỦA HS 5’ Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu thế nào là phỏng vấn và trả lời phỏng vấn bằng phương pháp gợi mở, thông báo: GV cho HS theo dõi một bài phỏng vấn trên báo và trả lời câu hỏi: Đoạn văn trên có mấy người? Họ trong những vai trò gì?. Từ bài phỏng vấn trên, em hiểu như thế nào là phỏng vấn và trả lời phỏng vấn? GV nghe HS trả lời, nhận xét, bổ sung và rút ra khái niệm. Hiện nay vẫn còn rất nhiều định nghĩa khác nhau tương ứng với những quan niệm về phỏng vấn và trả lời phỏng vấn.Một số người mới chỉ coi phỏng vấn và trả lời là một cuộc trò chuyện nhằm tìm kiếm thông tin. Một số khác lại chú ý hơn đến mục đích và ý nghĩa, cấp thiết mà sự phỏng vấn và trả lời phỏng vấn phải đạt tới thông qua cuộc trò chuyện đó. Hoạt động 1: Tìm hiểu về thế nào phỏng vấn và trả lời phỏng vấn. - HS quan sát trên bảng và trả lời câu hỏi. - HS suy nghĩ và trả lời. I/ Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn là gì?: Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn là cuộc hỏi- đáp có mục đích nhằm thu thập hoặc cung cấp thông tin về một chủ đề được quan tâm. 5’ Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục đích, tầm quan trọng của phỏng vấn và trả lời phỏng vấn: GV cho HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi: - Kể lại một số hoạt động phỏng vấn mà em biết?. GV lắng nghe, nhận xét và bổ sung. Một chính khách, 1 nhà văn, 1nhà hoạt động xã hội, 1doanh nhân… trả lời trên tivi. Một bài phỏng vấn đăng báo. Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn khi xin việc ở 1 công ty, cơ quan, doanh nghiệp… - Từ những cuộc phỏng vấn vừa nêu em hãy cho biết, người ta phỏng vấn và trả lời phỏng vấn để làm gì?. GV lắng nghe, nhận xét và bổ sung. - Một xã hội thực sự dân chủ, văn minh không thể không đề cao vai trò quan trọng của các hoạt động phỏng vấn. Nói như thế đúng hay không? Vì sao?. GV nhận xét và chuẩn xác kiến thức. Hoạt động 2: Tìm hiểu mục đích,tầm quan trọng của phỏng vấn và trả lời phỏng vấn. - HS trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS trả lời. II/ Mục đích, tầm quan trọng của phỏng vấn và trả lời phỏng vấn: - Mục đích: Để chuyện trò, để biết rõ hơn về một người nổi tiếng. Để biết quan điểm của người được hỏi về một chủ đề có ý nghĩa xã hội đang được dư luận quan tâm. Để thấy tầm quan trọng, ý nghĩa xã hội của vấn đề đang được phỏng vấn. Để tạo lập các quan hệ xã hội. Để chọn người phù hợp với công việc… - Tầm quan trọng: Tôn trọng phỏng vấn và trả lời phỏng vấn là tôn trọng sự thật, tôn trọng quyền được bày tỏ ý kiến của công chúng. Vì thế, là một biểu hiện của tinh thần dân chủ trong xã hội văn minh. 15’ Hoạt động 3: GV hướng dẫn HS tìm hiểu những yêu cầu cơ bản của hoạt động phỏng vấn: - Theo em có thể chia quá trình phỏng vấn ra làm mấy giai đoạn? * GV cho HS đọc mục II.1.a trong SGK và trả lời câu hỏi: - Trong khâu chuẩn bị phỏng vấn, nếu chỉ xác định sẽ hỏi cái gì, để làm gì và hỏi ai thì đã đủ chưa? Vì sao? - Nếu được giao nhiệm vụ phỏng vấn em cần chuẩn bị những yếu tố gì? GV lắng nghe, nhận xét và chuẩn xác kiến thức. - Giữa các yếu tố trên có quan hệ với nhau hay không? GV nhận xét và bổ sung. Các yếu tố trên không tồn tại riêng lẽ mà phải gắn bó, kết hợp với nhau, quyết định lẫn nhau. Ví dụ, đối tượng phỏng vấn phải phù hợp với mục đích và chủ đề phỏng vấn. Việc phỏng vấn cái gì và để làm gì quyết định việc chọn phỏng vấn ai. * GV cho HS đọc mục II.1.b trong SGK, hướng dẫn HS thảo luận từng cặp những câu hỏi trong mục này, từ đó trả lời những câu hỏi sau: - Xây dựng câu hỏi phải đạt điều kiện gì?. - Để thu thập được nhiều thông tin, người phỏng vấn nên xây dựng những câu hỏi như thế nào và tránh những câu hỏi gì? GV lắng nghe HS trả lời nhận xét và chuẩn xác kiến thức. * GV hướng dẫn HS trả lời những câu hỏi ở mục II.2 SGK: - Khi phỏng vấn, có phải bao giờ người phỏng vấn cũng chỉ sử dụng những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn không? Tại sao? GV lắng nghe, nhận xét và bổ sung. - Trong quá trình phỏng vấn, ngoài sự khiêm tốn, nhã nhặn và chăm chú lắng nghe người phỏng vấn cần có thái độ như thế nào? GV nhận xét và bổ sung. - Khi kết thúc phỏng vấn, người phỏng vấn cần nhớ làm việc gì để bày tỏ sự trân trọng đối với người trả lời phỏng vấn? GV nhận xét, chuẩn xác kiến thức. * GV cho HS đọc mục II.3 SGK và trả lời câu hỏi: - Theo em khi biên tập phỏng vấn, người phỏng vấn có được phép sửa lại lời nói của người được phỏng vấn cho hay hơn và đúng ý của mình không? Vì sao? - Ghi lại nét mặt, ánh mắt, cử chỉ của người trả lời phỏng vấn không, hay chỉ được ghi lời nói của họ? Vì sao? GV lắng nghe, nhận xét và chuẩn xác kiến thức. Ngoài ra, bài phỏng vấn phải được trình bày rõ ràng, trong sáng, hấp dẫn. Hoạt động 3: Tìm hiểu những yêu cầu cơ bản của hoạt động phỏng vấn: - HS trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. - HS suy nghĩ và trả lời. III/ Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động phỏng vấn: Chuẩn bị phỏng vấn: Gồm 5 yếu tố: Người phỏng vấn Người trả lời phỏng vấn Mục đích phỏng vấn Chủ đề phỏng vấn Phương tiện phỏng vấn - Xây dựng câu hỏi phỏng vấn cần: Ngắn gọn, rõ ràng Phù hợp với mục đích và đối tượng phỏng vấn. Làm rõ chủ đề Liên kết với nhau và được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. - Để thu thập được nhiều nhất những thông tin mong muốn ta cần tránh: Những câu hỏi mà người trả lời chỉ cần đáp đúng- sai, có- không. Nên đặt câu hỏi hay và khai thác được nhiều thông tin từ người được phỏng vấn. Tiến hành phỏng vấn: - Phỏng vấn cần lắng nghe lời đáp để đưa ra thêm những câu hỏi phụ nhằm: Làm cho câu chuyện liên tục, không rời rạc, gián đoạn. Khéo léo lái người phỏng vấn trở lại chủ đề phỏng vấn nếu thấy họ có dấu hiệu “ lạc đề”. Gợi mở khiến người trả lời phỏng vấn có thể nêu ý kiến được rõ hơn. - Cuộc phỏng vấn nên diễn ra trong không khí thân tình, tự nhiên: Người phỏng vấn không chỉ cần lịch thiệp, nhã nhặn, biết lắng nghe, đồng cảm với người cùng nói chuyện mà còn cần tỏ ra tôn trọng ý kiến của họ bằng cách chăm chú ghi chép và cố tránh chạm đến những chổ là người phỏng vấn không vui. - Trước khi kết thúc, người phỏng vấn không nên quên cám ơn người trả lời phỏng vấn đã dành công sức, thời gian cho buổi chuyện trò. Biên tập sau khi phỏng vấn: - Kết quả phỏng vấn phải được trình bày trung thực. Người phỏng vấn có thể sửa lại câu trả lời cho ngắn gọn nhưng không thay đổi ý của người được phỏng vấn. - Nếu có điền kiện thì ta nên ghi lại nét mặt, ánh mắt, cử chỉ của người trả lời phỏng vấn. 5’ Hoạt động 4: GV hướng dẫn HS tìm hiểu những yêu cầu đối với người trả lời phỏng vấn: GV cho HS đọc mục III SGK và trả lời câu hỏi: - Có những yêu cầu nào đối với người trả lời phỏng vấn? - Đọc ví dụ SGK và nhận xét cách trả lời phỏng vấn của chủ tịch Hồ Chí Minh? Ngoài những yêu cầu đã nêu thì người trả lời phỏng vấn cần đạt những yêu cầu nào nữa? GV nhận xét, bổ sung và chuẩn xác kiến thức. Hoạt động 4: Tìm hiểu những yêu cầu cơ bản đối với người trả lời phỏng vấn: - HS trả lời. - HS trả lời. IV/ Những yêu cầu cơ bản đối với người trả lời phỏng vấn: - Trả lời trung thực, rõ ràng ý kiến của mình với thái độ chân thành, thẳng thắn. - Ngoài ra, người trả lời phỏng vấn cần phải trình bày dễ hiểu, hấp dẫn, thông minh. 8’ Hoạt động 5: GV hướng dẫn HS luyện tập: GV đưa ra chủ đề : “ Lý tưởng sống của học sinh, thanh niên thời đại Hồ Chí Minh”. - GV hướng dẫn HS phỏng vấn và trả lời phỏng vấn theo cặp, 2 em một cặp 1 người đóng vai người phỏng vấn, 1 người đóng vai người trả lời phỏng vấn. - GV nhận xét và đánh giá cho điểm. Hoạt động 5: Luyện tập:  - Tiến hành thực hiện phỏng vấn và trả lời phỏng vấn theo chủ đề. V/ Luyện tập: 2’ Hoạt động 6: GV hướng dẫn HS khái quát vấn đề và tổng kết. Hoạt động 6: HS lắng nghe, ghi chép tổng kết. VI/ Tổng kết: Ghi nhớ (SGK) trang 182. Củng cố, dặn dò: 1phút - GV tiến hành củng cố bài học. - Dặn dò HS về nhà làm bài tập phần luyện tập trong SGK và soạn bài “ Vĩnh biệt cửu trùng đài” của Nguyễn Huy Tưởng. IV/ RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bình Định, ngày 10 tháng 10 năm 2013 GV hướng dẫn Sinh viên thực hiện Th.S Trần Diệu Nữ Lý Thị Mỹ Trang