Giáo án Toán 8 - Chương IV

Tuần : 28 Tiết : 59 Ngày soạn : 22/03/2008 CHƯƠNG IV : BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN § 1 - LIÊN HỆ GIỮA THỨ TỰ VÀ PHÉP CỘNG I . MỤC TIÊU : - HS phát hiện và biết cách sử dụng tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép cộng . - Sử dụng tính chất đó để giải một số bài tập đơn giản . II . CHUẨN BỊ : Giáo viên: SGK Học sinh: SGK III . TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Kiểm tra : - Trên tập hợp số thực, hai số a và b xảy ra bao nhiêu trường hợp? - Khi biểu diễn các số thực trên trục số ta làm thế nào? 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng Hoạt động 1 : Thứ tự trên tập hợp số Từ bài cũ, GV nhắc lại thứ tự trên tập hợp số. Biểu diễn -2; -1,3; 0; ; 3 lên trục số và kết luận ? Hoạt động 2 : Bất đẳng thức HS làm ? 1 GV giới thiệu ký hiệu a £ b; a ³ b Ví dụ: x2 ³ 0 -x2 £ 0 Yêu cầu HS nghiên cứu bất đẳng thức. Yêu cầu HS cho ví dụ và giới thiệu vế trái, vế phải của bất đẳng thức. Hoạt động 3 : Liên hệ giữa thứ tự và phép cộng GV treo bảng phụ sau và yêu cầu điền vào chỗ trống -4 o 2; 5 o 3 4 o -1; -1,4 o -1,41 -4 + 3 o 2 + 3 5 + 3 o 3 + 3 4 + 5 o -1 + 5 -1,4 + 2 o -1,41 + 2 Từ đó GV yêu cầu HS rút ra kết luận GV ghi bảng Yêu cầu HS thực hiện ? 3; ? 4 1 HS biểu diễn trên bảng -2 -1,3 0 3 2 HS làm ? 1 1 HS làm a; b 1 HS làm c; d HS nghiên cứu SGK Vídụ: -7 + 5 < 4 Vế trái Vế phải HS hoạt động nhóm HS rút ra kết luận và ghi vở, đọc SGK HS đứng tại chỗ trả lời ? 3; ? 4 I/ Nhắc lại về thứ tự trên tập hợp số So sánh 2 số thực a và b có thể xảy ra 3 trường hợp: * a > b * a < b * a = b Ví dụ: 1,53 < 1,8 -2,37 > -2,41 II/ Bất đẳng thức: SGK a b hoặc a £ b hoặc a ³ b là bất đẳng thức III/ Liên hệ giữa thứ tự và phép cộng Tính chất: SGK Với a, b, c ta có: a < b thì a + c < b + c a > b thì a + c > b + c Nếu a £ b thì a + c £ b + c a ³ b thì a + c ³ b + c ? 3 -2004 + (-777) > -2005 + (-777) ? 4 + 2 < 3 + 2 => + 2 < 5 3. Củng cố : - Bài tập 1; 2; 3 SGK . (3 HS lên bảng) Chú ý: 1d/ x2 ³ 0 => x2 + 1 ³ 1 3a/ a - 5 ³ b - 5 => a - 5 + 5 ³ b - 5 + 5 => a ³ b 4. Hướng dẫn về nhà : - Học tính chất . Bài tập 6; 7; 8; 9 (SBT/42) . - Tiết sau : Liên hệ giữa thứ tự và phép nhân . IV . RÚT KINH NGHIỆM : ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... Tuần : 28 Tiết : 60 Ngày soạn : 24/03/2008 § 2 - LIÊN HỆ GIỮA THỨ TỰ VÀ PHÉP NHÂN I . MỤC TIÊU : - HS phát hiện và biết cách sử dụng tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép nhân để giải một số bài tập đơn giản . - Hiểu được tính chất bắc cầu của tính thứ tự . II . CHUẨN BỊ : Giáo viên : Hình vẽ SGK/37; 38 Học sinh : SGK III . TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Kiểm tra : 1) Nêu tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép cộng . Bài tập 6 SBT/42 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng Hoạt động 1 : Liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số dương -2 o 3 => -2.2 o 3.2 -2.100 o 3.100 Sau đó treo hình trang 37 để minh họa => a a.c o b.c GV phát biểu tính chất và yêu cầu vài HS đọc tính chất SGK Yêu cầu HS làm ? 2 (Lưu ý HS giải thích) Hoạt động 2 : Liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số âm GV treo bảng phụ -2 o 3 => -2.(-2) o 3.(-2) -2.(-5) o 3.(-5) -2.c o 3.c (c < 0) GV treo bảng phụ hình trang 38 và minh họa GV nêu tính chất, yêu cầu HS phát biểu tính chất; công thức GV ghi bảng Yêu cầu HS thực hiện ? 4, ? 5 Hoạt động 3 : Tính chất bắc cầu của thứ tự GV vẽ hình a b c So sánh a và b, b và c, a và c? GV giới thiệu tính chất bắc cầu và nêu ý nghĩa của nó khi giải 1 số bài toán về bất đẳng thức (chọn số trung gian) GV hướng dẫn ví dụ: a > b => a + 2 o b + 2 b + 2 o b - 1 (2 > -1) => a + 2 o b - 1 2 HS điền vào ô trống HS quan sát hình vẽ 1 HS điền vào ô trống 3 HS đọc tính chất SGK HS làm việc cá nhân? 2 1 HS lên bảng < ? 2 (-15,2).3,5 o (-15,08).3,5 < 4,15.2,2 o (-5,3).2,2 1 HS điền ở bảng phụ HS nhận xét HS quan sát 3 HS phát biểu tính chất HS trả lời ? 4 -4a > -4b => a < b ? 5 a < b Nếu c > 0 thì: < Nếu c HS trả lời: a < b; b < c; a < c HS nghe giảng I/ Liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số dương Tính chất: SGK Với a; b; c: (c > 0) ta có: a < b thì a.c < b.c a > b thì a.c > b.c a £ b thì a.c £ b.c a ³ b thì a.c ³ b.c II/ Liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số âm Tính chất: SGK Với a; b; c và c < 0 ta có: a b.c a > b thì a.c < b.c III. Tính chất bắc cầu của thứ tự Nếu a a < c Nếu a £ b và b £ c => a £ c Ví dụ: SGK 3. Củng cố : Tính chất liên hệ thứ tự và phép nhân . Bài tập 5; 6 SGK 5/ a (đúng) b (sai) c (sai) d (đúng) 4. Hướng dẫn về nhà : - Học tính chất . Bài tập 7; 8; 9; 10 SGK . - Tiết sau : Luyện tập IV . RÚT KINH NGHIỆM : ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... Tuần : 29 Tiết : 61 Ngày soạn : 28/03/2008 LUYỆN TẬP I . MỤC TIÊU : - HS biết vận dụng các tính chất liên hệ giữa thứ tự và các phép toán để giải một số bài tập ở SGK và SBT . - Rèn luyện kỹ năng trình bày lời giải, khả năng suy luận . II . CHUẨN BỊ : Giáo viên : SGK, bảng phụ bài 9 SGK Học sinh : SGK III . TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Kiểm tra : - Nêu tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép nhân. BT 9 SGK .Câu a, d (sai) GV giải thích c đúng (Mệnh đề hoặc là đúng khi có ít nhất một mệnh đề đúng) 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng Hoạt động 1 : Chữa bài tập ở nhà GV yêu cầu 1 HS làm bài 10 trên bảng Hoạt động 2 : Làm bài tập trên lớp GV yêu cầu 1 HS làm bài 11 GV hướng dẫn HS bài 12 So sánh -2 và -1 Sau đó áp dụng các tính chất thứ tự của phép cộng; phép nhân GV yêu cầu 2 HS lên bảng bài 13 GV lưu ý áp dụng tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép cộng, phép nhân. GV hướng dẫn bài 14b Áp dụng tính chất bắc cầu. 1 HS lên bảng bài 10 SGK HS làm vào vở 1 HS lên bảng bài 11 HS làm vào vở 2 HS lên bảng bài 12 HS làm bài vào vở Mỗi HS làm ab, cd 1 HS lên bảng bài 14b HS trả lời theo câu hỏi của gv Bài 10: a) (-2).3 < -4,5.(1) b) (-2).3.10 0) (-2).30 < -45 Cộng 2 vế (1) với 4,5 ta có: (-2).3 + 4,5 < -4,5 + 4,5 (-2).3 + 4,5 < 0 Bài 11: a) Từ a < b nên 3a 0) Suy ra 3a + 1 < 3b + 1 b) Từ a < b nên -2a > -2b (vì -2 < 0) Suy ra -2a - 5 > -2b - 5 Bài 12: a) -2 < -1 => 4.(-2) 0) => 4.(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 b) Ta có: 2 > -5 => (-3).2 < (-3).(-5) (vì -3 < 0) => (-3).2 + 5 < (-3).(-5) + 15 Bài 13: a) a + 5 < b + 5 => a + 5 - 5 < b + 5 - 5 => a < b b) Từ -2a + 3 £ -2b + 3 => -2a + 3 - 3 £ -2b + 3 - 3 -2a £ -2b Suy ra a ³ b (vì -2 < 0) Bài 14: SGK a < b => 2a 0) => 2a + 1 < 2b + 1 Bài 16b: SBT Từ m < n ta có: -5m > -5n => 3 - 5m > 3 - 5n (1) Vì 3 > 1 => 3 - 5n > 1 - 5n (2) Từ (1) và (2) ta có: 3 - 5m > 1 -5n 3. Củng cố : GV hướng dẫn bài 16 SBT . m -5m ? -5n => 3 - 5m ? 3 - 5n 3 - 5n ? 1 - 5n Vì sao? => ? GV chốt lại vấn đề Áp dụng tính chất bắc cầu. 4. Hướng dẫn về nhà : - Bài tập 18, 21, 23 SBT . - Tiết sau : Bất phương trình một ẩn IV . RÚT KINH NGHIỆM : ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... Tuần : 29 Tiết : 62 Ngày soạn : 31/03/2008 § 3 - BẤT PHƯƠNG TRÌNH MỘT ẨN I . MỤC TIÊU : - HS hiểu được thế nào là bất phương trình bậc nhất một ẩn và các thuật ngữ liên quan vế trái, vế phải, nghiệm của bất phương trình, tập nghiệm của bất phương trình, biết biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình trên trục số . - Bước đầu hiểu được khái niệm bất phương trình tương đương. II . CHUẨN BỊ : Giáo viên : Bảng phụ bài toán mở đầu; ? 1; ? 2; ? 3; ? 4. Học sinh : III . TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Kiểm tra : - Thế nào là phương trình 1 ẩn ? Cho ví dụ . 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng Hoạt động 1 : Mở đầu GV treo bảng phụ bài toán mở đầu và yêu cầu học sinh trả lời (HS hoạt động nhóm). GV: Nếu gọi x là số quyển vở mà Nam mua thì ta có hệ thức gì? GV giới thiệu bất phương trình 1 ẩn, vế trái, vế phải. GV yêu cầu HS làm ? 1 Hoạt động 2 : Tập nghiệm của bất phương trình GV: Tương tự tập nghiệm của phương trình và giải phương trình, các em nêu thử tập nghiệm của bất phương trình và giải bất phương trình. GV yêu cầu HS làm ? 2 GV hướng dẫn cách biểu diễn tập nghiệm x > 3 và x £ 7 trên trục số GV yêu cầu HS đọc kỹ phần trong ngoặc của SGK. GV yêu cầu HS làm ? 3; ? 4 SGK Hoạt động 3 : Bất phương trình tương đương GV hỏi thế nào là 2 phương trình tương đương. Tương tự hai bất phương trình tương đương cũng vậy. GV cho ví dụ: x < 3 và 3 < x x2 3 HS hoạt động nhóm và trả lời số quyển