Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp huyện lớp 9 THCS năm học 2010 - 2011 môn: Địa lý thời gian làm bài: 150 phút

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN LỚP 9 THCS NĂM HỌC 2010 - 2011 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Y ÊN HƯNG ĐỀ THI CHÍNH THỨC Họ và tên, chữ ký của giám thị số 1 ----------------------- ---------------------- MÔN: ĐỊA LÝ Ngày thi: 28/12/2010 Thời gian làm bài: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1: 2.0 điểm. Nêu hệ quả của sự chuyển động quanh trục của Trái Đất ? Câu 2: 3.0 điểm. Vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ Việt Nam tạo những thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế - xã hội? Câu 3: 3.0 điểm Dựa vào Atlát Địa lý Việt Nam và kiến thức đã học hãy: - Đọc tên các thị xã, thành phố quốc lộ 1A đi qua? - Nêu vai trò của tuyến giao thông này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta? Câu 4: 2.0 điểm. Nhiệt độ không khí thay đổi như thế nào khi đi tự thấp nên cao? Giải thích nguyên nhân Câu 5: 5.0 điểm. Cho bảng số “ Tốc độ tăng dân số, sản lượng lương thực và bình quân lương thực theo đầu người ở đồng bằng sông Hồng (%)” Tiêu chí Năm 1995 1998 2000 2002 Dân số 100,0 103,5 105,6 108,2 Sản lượng lương thực 100,0 117,7 128,6 131,1 Bình quân lương thực theo đầu người 100,0 113,8 121,8 121,2 a.Vẽ biểu đồ thể hiện tốc độ tăng dân số, sản lượng lương thực và bình quân lương thực đầu người ở Đồng bằng sông Hồng qua các năm và nhận xét biểu đồ đã vẽ ? b. Hãy cho biết vai trò của vụ đông trong việc sản xuất lương thực thực phẩm ở Đồng bằng sông Hồng ? Câu 6: 5.0 điểm. Dựa vào bảng số liệu sau CƠ CẤU LAO ĐỘNG PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ GIAI ĐOẠN 2000-2005 (Đơn vị: %) Khu vực kinh tế 2000 2002 2003 2004 2005 Nông - lâm - ngư nghiệp Công nghiệp – xây dựng Dịch vụ 65,1 13,1 21,8 61,9 15,4 22,7 60,3 16,5 23,2 58,8 17,3 23,9 57,3 18,2 24,5 a.Vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi cơ cấu lao động theo khu vực kinh tế ở nước ta giai đoạn 2000- 2005 ? b. Nhận xét sự thay đổi cơ cấu lao động và giải thích nguyên nhân? ------------------------------------- Hết----------------------------------------- Phßng gi¸o dôc & ®µo t¹o HuyÖn yªn h­ng HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÍ 9 N¨m häc 2010- 2011 Câu Nội dung Biểu điểm Câu 1: 2 điểm. HÖ qu¶ cña sù chuyÓn ®éng cña Tr¸i §Êt quanh trôc: - V× Tr¸i §Êt h×nh cÇu nªn khi chuyÓn ®éng quanh trôc sÏ cã hiÖn t­îng ngµy vµ ®ªm kÕ tiÕp nhau kh«ng ngõng kh¾p mäi n¬i trªn Tr¸i §Êt ( nöa ®­îc M¾t Trêi chiÕu s¸ng lµ ngµy, nöa ch×m trong bãng tèi lµ ban ®ªm) - V× Tr¸i §Êt chuyÓn ®éng quanh trôc tõ T©y sang §«ng nªn mäi vËt chuyÓn ®éng trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt ®Òu cã sù lÖch h­íng ( B¸n cÇu B¾c vËt chuyÓn ®éng lÖch vÒ bªn ph¶i, b¸n cÇu Nam vËt chuyÓn ®éng lÖch vÒ bªn tr¸i) 1,0® 1,0® Câu 2: 3 điểm Vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ Việt Nam tạo những thuận lợi và khó khăn: * Thuận lợi: - Động thực vật phong phú do vị trí giao lưu các luồng sinh vật - Mở rộng giao lưu với các nước trên thế giới bằng đường biển, đường bộ và đường hàng không - Cây trồng phát triển quanh năm do có khí hậu nhiệt đới gió mùa. - Miền Bắc và vùng núi có mùa đông lạnh nên sản suất các cận nhiệt và ôn đới (hoặc các loại rau quả xứ lạnh). * Khó khăn: - Lãnh thổ kéo dài, nhiều sông suối nên giao thông gặp nhiều khó khăn, cần đầu tư xây dựng đường xá, cầu cống. - Khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa mưa thường có bão gây lũ lụt...., mùa đông ở các tỉnh miền núi phía bắc có giá lạnh (sương muối...). Mỗi ý đúng cho 0,5 điểm Câu 3: 3 điểm. * Tên các thị xã, thành phố quốc lộ 1A đi qua: - Quốc lộ 1A là tuyến quốc lộ dài nhất nước ta theo chiều Bắc Nam từ Lạng Sơn đến Cà mau, đi qua 6/7 vùng kinh tế của cả nước. - Các thị xã, thành phố có quốc lộ 1A đi qua: Lạng Sơn, Bắc Giang, Hà Nội, Phủ Lý, Ninh Bình, Thanh Hóa, Vinh, Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh, Đồng Hới, Đông Hà, Huế, Đà Nẵng, Tam Kỳ, Quảng Ngãi, Tuy Hòa, Nha Trang, Phan Rang - Tháp Chàm, Phan Thiết, Biên Hòa, T.p Hồ Chí Minh, Mỹ Tho, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau. * Vai trò của tuyến quốc lộ 1A đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta: - Nối các vùng trọng điểm nông, công nghiệp: trung du miền núi Bắc Bộ, đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long (duy nhất không chạy qua Tây Nguyên) - Đi qua hầu hết các điểm tập trung đông dân (các thị xã, thành phố lớn) - Vận chuyển khối lượng lớn hàng hóa và hành khách từ Bắc vào Nam, từ Nam ra Bắc. - Góp phần thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ, tạo điều kiện khai thác các tiềm năng và thế mạnh của các vùng kinh tế của cả nước. 0,5 đ. 0,5 đ 0,5 đ. 0,5 đ. 0,5 đ. 0,5 đ Câu 4: 2 điểm. - Nhiệt độ không khí thay đổi từ thấp lên cao: + Càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm dần. Cứ lên cao 100m nhiệt độ không khí lại giảm đi 0,60C - Giải thích nguyên nhân: + Dưới thấp không khí chứa nhiều bụi và hơi nước lên hấp thụ nhiệt từ ánh sáng mặt trời tốt + Càng lên cao hơi nước và bụi càng ít đi lên khả năng hấp thụ nhiệt cũng giảm dần Do vậy càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm dần 1.0đ 0.5 đ 0.5 đ Câu 5: 5 điểm. a. Vẽ biểu đồ đường thể hiện tốc độ gia tăng dân số, sản lượng lương thực và bình quân lương thực đầu người ở Đồng bằng sông Hồng qua các năm Yêu cầu: phân chia khoảng cách năm hợp lý, ghi tên biểu đồ, có chú giải. Nhận xét: - Dân số, sản lượng lương thực và bình quân lương thực theo đầu người đều tăng qua các năm. - Dân số tăng chậm do thực hiện tốt chính sách kế hoạch hóa gia đình - Sản lượng lương thực và bình quân lương thực theo đầu người tăng nhanh nhờ diện tích đất nông nghiệp được mở rộng và trình độ thâm canh cao, cơ sở hạ tầng tốt. b. Vai trò của cây vụ đông trong sản xuất lương thực, thực phẩm ở Đồng bằng sông Hồng. - Cây vụ đông có năng suất cao, ổn định, chịu rét giỏi (ngô đông) diện tích đang được mở rộng. - Sản phẩm cơ cấu vụ đông đa dạng: rau, quả, cây lương thực phụ cung cấp cho nhu cầu nhân dân trong vùng và cả nước. - Cung cấp nguồn thức ăn dồi dào để phát triển chăn nuôi - Những năm gần đây cây vụ đông được đưa lên thành vụ chính trong sản xuất lương thực, thực phẩm ở Đồng bằng sông Hồng. 1,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ Câu 6: 5 điểm. a. HS vẽ biểu đồ miền đẹp, chính xác, đầy đủ tên biểu đồ, chú giải (thiếu một phần trừ 0,25 điểm) b. Nhận xét sự thay đổi cơ cấu lao động của nước ta giai đoạn 2002-2005 - Cơ cấu sử dụng lao động nước ta có nhiều thay đổi qua các năm + Khu vực kinh tế nông-lâm-ngư nghiệp luôn sử dụng nhiều lao động nhất nhưng có xu hướng giảm dần qua các năm (từ 65% năm 2000 xuống 57% năm 2005) + Khu vực kinh tế công nghiệp – xây dựng sử dụng ít lao động nhất nhưng có tốc độ tăng nhanh nhất (từ 13,1% năm 2000 lên 18,2% năm 2005) + Khu vực kinh tế dịch vụ sử dụng lao động nhiều thứ 2 và tăng dần qua các năm *. Nguyên nhân: - Số lao động được qua đào tạo của nước ta tăng lên qua các năm. - Nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa nên lĩnh vực công nghiệp – xây dựng, dịch vụ cần sử dụng nhiều lao động - Ngành nông- lâm – ngư nghiệp được cơ giới hóa thay thế sức lao động 2.0 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ