Liên kết câu và liên kết đoạn văn (luyện tập)

Liên kết câu và liên kết đoạn văn ( luyện tập ) I. Mục tiêu cần đạt : - Giúp HS củng cố kiến thức về liên kết câu , liên kết đoạn văn. Từ đó các em có ý thức vận dụng các phương tiện liên kết trong khi viết bài văn. - Nhận ra và sửa một số lỗi về liên kết. II. Chuẩn bị : - GV: soạn giáo án trên máy tính, chuẩn bị các bài tập, trò chơi bổ trợ, phiếu học tập. - HS ôn lại kiến thức cũ , soạn bài mới theo hướng dẫn. III. Tiến trình bài dạy : A, ổn định tổ chức : lớp trưởng báo cáo sĩ số , tình hình chuẩn bị bài của lớp. B, Kiểm tra bài cũ ( ôn tập lí thuyết ) : 1, Trắc nghiệm : dòng nào sau đây nêu đúng nhất khái niệm liên kết trong văn bản ? a. Liên kết là sự nối liền các câu với nhau. b. Liên kết là sự chắp nối ý nghĩa giữa các câu với nhau. c. Liên kết là sự kết nối ý nghĩa giữa câu với câu trong đoạn văn, giữa đoạn với đoạn trong bài văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết. 2, Trò chơi ô chữ : Ô số 1 : thành phần của câu nêu lên đề tài được nói đến trong câu. Ô số 2 : nhân vật có tư dung tốt đẹp , nhân phẩm cao quý nhưng có số phận bi thảm. Ô số 3 : nhân vật được tác giả miêu tả có hành động “ tót”. Ô số 4 : phép liên kết có sử dụng các quan hệ từ Ô số 5 : tác giả của bài thơ ánh trăng. Ô số 6 : thiện và ác là những… Ô số 7 : bài thơ của Tố Hữu làm ở nhà lao Thừa Phủ có tên chỉ là một trạng ngữ Chùm chìa khoá : hình thức - nội dung -> em hãy cho biết quan hệ giữa hình thức với nội dung ! Hãy nhắc lại những khái niêm cơ bản về liên kết ! C, Luyện tập : Bài tập phát hiện : Bài tập 1 : Chỉ ra các phép liên kết câu và liên kết đoạn trong các đoạn văn ( bài tập 1 SGK trang 49 - 50 ) ! a. Liên kết câu : phép lặp ( lặp từ trường học ) Liên kết đoạn : từ như thế ở đoạn sau chỉ vấn đề đã được nêu ở đoạn trước b. Liên kết câu : phép lặp ( lặp từ văn nghệ ) Liên kết đoạn : phép lặp ( lặp từ sự sống , văn nghệ ) c. Liên kết câu : phép lặp ( lặp từ thời gian ) d. Liên kết câu : dùng từ trái nghĩa Bài tập 2 : Tìm trong đoạn văn những cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của thời gian vật lí với thời gian tâm lí , giúp cho các câu ấy liên kết chặt chẽ với nhau ! Thời gian vật lí Thời gian tâm lí Vô hình Hữu hình Giá lạnh Nóng bỏng Thẳng tắp Hình tròn Đều đặn Lúc nhanh lúc chậm Hãy cho biết tại sao lại có những điểm khác nhau cơ bản ấy ? Điều đó giúp em áp dụng vào làm công việc gì ? Thời gian vật lí là thời gian không chịu sự tác động khách quan , còn thời gian tâm lí thực chất là các cung bậc tình cảm tâm trạng của con người do đó có thể vận dụng vào phân tích tâm trạng chẳng hạn như tâm trạng Kiều khi ở lầu Ngưng Bích. Chữa lỗi liên kết : Bài tập 1 : Hãy chỉ ra các lỗi về liên kết nội dung trong những đoạn trích sau và nêu cách sửa các lỗi ấy ? A, Cắm đi một mình trong đêm . Trận địa đại đội 2 ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận. Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối . Lỗi liên kết : các câu không phục vụ chủ đề ( liên kết nội dung ) Sửa : Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối. B, Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong hai năm rồi chết. Chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng , hầu hạ chồng , bú mớm cho con. Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng. Lỗi liên kết : trật tự các sự việc nêu trong câu không hợp lí ( liên kết nội dung ) Sửa : Năm 19 tuổi chị đẻ đứa con trai, sau đó chồng mắc bệnh, ốm liền trong hai năm rồi chết. Suốt hai năm anh ốm nặng,chị làm quần quật phụng dưỡng cha mẹ chồng , hầu hạ chồng , bú mớm cho con. Có những ngày ngắn ngủi cơn bệnh tạm lui, chồng chị yêu thương chị vô cùng Bài tập 2 : Chỉ ra và nêu cách sửa lỗi liên kết hình thức trong đoạn trích sau Với bộ răng khoẻ cứng , loài nhện khổng lồ này có thể cắn thủng cả giày da. Mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống sâu dưới mặt đất . Hiện nay , người ta vẫn đang thử tìm cách bắt chúng để lấy nọc điều trị cho những người bị nó cắn. Lỗi liên kết : nó dùng để chỉ vật mang tính cá thể Chúng dùng để chỉ vật mang số nhiều -> thay nó bằng chúng Tạo lập văn bản : * Thảo luận nhóm GV cho trình chiếu 3 đoạn văn , phát cho mỗi nhóm một đoạn để thảo luận tìm cách sửa sau đó ghép 3 đoạn của 3 nhóm thành một văn bản hoàn chỉnh * Làm việc cá nhân : hãy viết một đoạn văn theo chủ đề Uống nước nhớ nguồn có sử dụng các phép liên kết : phép nối , phép lặp, dùng từ đồng nghĩa , phép thế. HS làm xong GV yêu cầu 1 -2 HS đọc những HS khác nghe và đánh giá , nhận xét , GV tổng hợp , cho điểm. D. Củng cố : 1,Hãy nhắc lại những kiến thức đã được học về liên kết 2, Bài tập trắc nghiệm : ( câu hỏi mở rộng : có thể dùng những từ ngữ nào trong đáp án đúng ở câu trên để thay thế cho từ tuy nhiên , giải thích tại sao em lại có thể làm được điều đó ? ) 3, Trò chơi : đi tìm thông điệp mùa xuân ( HS lần lượt chọn ô chữ GV ra câu hỏi để HS củng cố lại kiến thức ) E. Dặn dò : - Cần xem kĩ lại lí thuyết về liên kết để tránh mắc những lỗi sơ đẳng. - Soạn bài : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí Trường Thcs minh hồng Giáo án dự thi Giáo viên giỏi cấp huyện Năm học 2006 - 2007 Người soạn : Nguyễn Tiến Sỹ