Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 81: Văn bản Tức cảnh Pác Bó (Hồ Chí Minh) - Năm học 2020-2021

Môn: Ngữ văn 8 CHÀO CÁC EM YÊU QUÍ!!!Kiểm tra kiến thức cũ ? Đọc thuộc bài thơ “Khi con tu hú” của Tố Hữu? ? Nêu ý nghĩa bài thơ?QUAN SÁT HÌNH ẢNHI/ TÌM HIỂU CHUNG1, Tác giả:- Hồ Chí Minh(1890-1969) - Vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, nhà Cách mạng lỗi lạc, danh nhân văn hóa thế giới.- Người còn là nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.2, Tác phẩm:* Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1941* Phương thức biểu đạt:Miêu tả kết hợp với biểu cảm. * Thể thơ:Thất ngôn tứ tuyệtI/ TÌM HIỂU CHUNG1, Tác giả:- Hồ Chí Minh(1890-1969) - Vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, nhà Cách mạng lỗi lạc, danh nhân văn hóa thế giới.- Người còn là nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.2, Tác phẩm:II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Đọc 2. Bố cục:Hai phần+P1: Ba câu thơ đầu : Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.+P2: Câu thơ cuối : Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng. I/ TÌM HIỂU CHUNGII/ĐỌC- HIỂU VĂN BẢNa, Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.* Câu thơ thứ nhất - Thời gian: sáng > Nghệ thuật đối: Làm nổi bật nếp sống của Bác nhịp nhàng hòa hợp với thiên nhiênSáng ra bờ suối, tối vào hang.-> Điều kiện chỗ ở rất khó khăn=> Bác sống ung dung tự tại, vượt lên hoàn cảnh khó khăn.I/ TÌM HIỂU CHUNGII/ TÌM HIỂU VĂN BẢNa, Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.* Câu thơ thứ nhất - Điều kiện chỗ ở rất khó khăn- Nếp sống nhịp nhàng hài hòa với thiên nhiên.=> Bác sống ung dung tự tại, vượt lên hoàn cảnh khó khăn.* Câu thơ thứ hai Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Những món ăn dân dã đạm bạc- Bữa ăn đạm bạc, thiếu thốn với ngô, măng.? Câu thơ này có thể hiểu theo hai cách: + Cách hiểu  thứ nhất: Lương thực, thực phẩm ở đây là “ cháo bẹ, rau măng” luôn sẵn có, thật đầy đủ tới mức dư thừa,.+ Cách hiểu thứ hai: Dù phải ăn “cháo bẹ, rau măng” rất cực khổ nhưng tinh thần vẫn “sẵn sàng”Theo em cách hiểu nào sẽ phù hợp hơn với tính cách của Bác và tinh thần của bài thơ? - “sẵn sàng ”-> thể hiện tinh thần lạc quan, vui đùa dí dỏm của Bác.=> Bác là người lạc quan, làm chủ cuộc sốngvẫn* Câu thơ thứ nhất => Bác sống ung dung tự tại, vượt lên hoàn cảnh khó khăn.* Câu thơ thứ hai => Bác là người lạc quan, làm chủ cuộc sống.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,* Câu thơ thứ ba- Điều kiện làm việc khó khăn, thiếu thốn: bàn đá Điều kiện làm việc rất khó khăn thiếu thốn,tạm bợCông việc lớn lao, thiêng liêng, có ý nghĩa với toàn dân tộc- Công việc lớn lao, thiêng liêng: dịch sử Đảng=> Tinh thần lạc quan, tầm vóc vĩ đại của BácI/ TÌM HIỂU CHUNGII/ TÌM HIỂU VĂN BẢNa, Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.Tinh thần lạc quan, tầm vóc vĩ đại, sự hi sinh lớn lao của Bác dành cho dân tộc*Giống nhau: Có cùng chung một tình cảm gắn bó chan hòa với tạo vật: rất yêu thích thiên nhiên và đặc biệt thích thú khi được sống giữa thiên nhiên, hòa mình với suối rừng, gió trăng, non xanh nước biếc.Câu hỏi thảo luận: (2 phút)? Hãy so sánh “thú lâm tuyền” của Bác và Nguyễn Trãi có gì giống và khác nhau?*Khác nhau: Người xưa như Nguyễn Trãi tìm đến thú lâm tuyền vì cảm thấy bất lực trước thực tế, xã hội, muốn “lánh đục về trong”, tự an ủi bằng lối sống “an bần lạc đạo”. Còn Hồ Chí Minh, sống hòa nhịp với cuộc sống lâm tuyền nhưng vẫn nguyên vẹn cốt cách chiến sĩ; và chính cuộc sống lâm tuyền đó là một biểu hiện của cuộc đời cách mạng của Người. Vì vậy nhân vật trữ tình của bài thơ tuy có dáng vẻ ẩn sĩ, song thực chất vẫn là chiến sĩ.I/ TÌM HIỂU CHUNGII/ TÌM HIỂU VĂN BẢN1, Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.- Điều kiện nơi ăn, chốn ở, chổ làm việc của Bác rất khó khăn. - Tinh thần của Bác luôn vui tươi, yêu thiên nhiên, lạc quan cách mạng.2, Cảm nhận của Bác về cuộc đời Cách mạng.* Câu thơ cuốiCuộc đời cách mạng thật là sang.? Theo em vì sao Bác thấy cuộc đời cách mạng của mình “thật là sang”?A. Sang vì Bác được làm cách mạng, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nướcB. Sang vì được sống chan hòa với thiên nhiên núi rừng C. Sang vì Bác luôn có tinh thần lạc quan trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổD. Cả 3 ý trên- Cuộc đời cách mạng “sang”, tuy gian khổ nhưng thật đẹpCó ý kiến cho rằng: chữ sang kết thúc bài thơ được coi là “nhãn tự” kết tinh, tỏa sáng tinh thần của bài thơ. Em cảm nhận được giá trị của chữ đó như thế nào?- Chữ sang kết tinh toàn bộ tinh thần của bài thơ: tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan cuộc sống, lạc quan Cách mạng...=> nó chính là nhãn tự của bài thơ => Bác là người yêu thiên nhiên, lạc quan cách mạng, yêu nước, yêu dân tộc sâu sắcI/ TÌM HIỂU CHUNGII/ TÌM HIỂU VĂN BẢNa, Cuộc sống của Bác nơi núi rừng Pác Bó.-b, Cảm nhận của Bác về cuộc đời Cách mạng.* Câu thơ cuốiCuộc đời cách mạng thật là sang.? Theo em vì sao Bác thấy cuộc đời cách mạng của mình “thật là sang”?A. Sang vì Bác được làm cách mạng, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nướcB. Sang vì được sống chan hòa với thiên nhiên núi rừng C. Sang vì Bác luôn có tinh thần lạc quan trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổD. Cả 3 ý trên- Cuộc đời cách mạng “sang”, tuy gian khổ nhưng thật đẹpCó ý kiến cho rằng: chữ sang kết thúc bài thơ được coi là “nhãn tự” kết tinh, tỏa sáng tinh thần của bài thơ. Em cảm nhận được giá trị của chữ đó như thế nào?- Chữ sang kết tinh toàn bộ tinh thần của bài thơ: tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan cuộc sống, lạc quan Cách mạng...=> nó chính là nhãn tự của bài thơ => Bác là người yêu thiên nhiên, lạc quan cách mạng, yêu nước, yêu dân tộc sâu sắcTỨC CẢNH PÁC BÓ CỔ ĐIỂN Đề tài Thi liệu Thể thơ Thú lâm tuyền ......HIỆN ĐẠI Cảm xúc CM Lạc quan CM Giọng điệu Ngôn ngữ ....PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINHIII/ TỔNG KẾT1, Nghệ thuật:Những ý nào là đúng với nghệ thuật độc đáo của bài thơ?A, Thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt đường luật, ngắn gọn, hàm xúc.B, Lời thơ bình dị pha giọng vui đùa hóm hỉnhC, Nghệ thuật đối, tứ thơ độc đáo, bất ngờ và sâu sắcD, Phong thái ung dung, niềm tin vững chắc về sự thắng lợi của cách mạngE, Ý A,B,CThể thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật, ngắn gọn, hàm súc. Lời thơ bình dị pha giọng vui đùa hóm hỉnh. Nghệ thuật đối, tứ thơ độc đáo, bất ngờ và sâu sắc.2, Nội dung:Phong thái ung dung, niềm vui, lạc quan cách mạng của Bác trong cuộc sống gian khổ ở Pác Bó.Bài tập 1: Sưu tầm những câu thơ, bài thơ của Bác mà em thích?Bài tập 2: Tình cảm của em sau khi được học thơ Bác? Một số vần thơ của Bác: Bài thơ: Cảnh khuya Bài thơ: Rằm tháng giêng Bài thơ: Pác Bó hùng vĩ Bài thơ: Cảnh rừng Việt Bắc Tập thơ : Nhật kí trong tù Thơ chúc tết của Bác ....I/ TÌM HIỂU CHUNGII/ TÌM HIỂU VĂN BẢNHƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀHọc thuộc lòng bài thơ.Nắm được nội dung của bài.Làm bài tập 2 phần luyện tập(Viết 1 đoạn văn theo cấu trúc quy nạp) * Chuẩn bị:- Soạn : Câu cầu khiến .Tiết học kết thúcCHÚC CÁC EM HỌC TỐT!!!