Giáo án Công nghệ Lớp 7 - Bài 3: Một số tính chất chính của đất trồng

Tuần: Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: BÀI 3: MỘT SỐ TÍNH CHẤT CHÍNH CỦA ĐẤT TRỒNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Biết được thành phần cơ giới của đất trồng. - Hiểu được thế nào là đất chua, đất kiềm và đất trung tính. - Biết được khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất trồng. - Hiểu được thế nào là độ phì nhiêu của đất. 2 . Kỹ năng: - Có khả năng phân biệt được các loại đất. - Có các biện pháp canh tác thích hợp. - Rèn luyện kĩ năng phân tích và hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ, duy trì và nâng cao độ phì nhiêu của đất. II.TRỌNG TÂM: Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất. Độ phì nhiêu của đất là gì? III. CHUẨN BỊ: 1. Chuẩn bị của GV: - Giáo án và tài liệu có liên quan. - Bảng phụ ghi nội dung bài tập. - Tranh vẽ 2 cây trồng: 1 đủ chất dinh dưỡng và 1 thiếu chất dinh dưỡng. 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài 3. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút ) 2. Kiểm tra bài cũ:(5 phút ) a/ Đất trồng có vai trò quan trọng như thế nào đối với đời sống cây trồng? b/ Đất trồng gồm những thành phần nào, vai trò của từng thành phần đó đối với cây trồng ra sao? 3. Giới thiệu bài mới:( 2 phút ) - Trong phần chất rắn của đất gồm những chất nào? Như đã tìm hiểu ở bài trước, thành phần hữu cơ có chứa chất mùn, thành phần vô cơ thì có hạt sét. Chính do 2 thành phần này mà đất có một số tính chất khác nhau. Để biết được đất có tính chất như thế nào ta cùng tìm hiểu bài” Một số tính chất chính của đất trồng” Thời gian Nội dung Phương pháp dạy và học Hoạt động của GV Hoạt động của HS 8 phút I. Thành phần cơ giới của đất là gì? - Thành phần cơ giới của đất là tỉ lệ phần trăm các loại hạt cát, limon, sét có trong đất. - Tùy tỉ lệ từng loại hạt trong đất mà chia đất ra làm 3 loại chính: đất cát, đất thịt, đất sét. - Thành phần cơ giới của đất là nhân tố quyết định chế độ nước và không khí trong đất. * Hoạt động 1.Tìm hiểu thành phần cơ giới của đất ( pp vấn đáp + giảng giải) - Yêu cầu HS đọc thông tin mục I SGK và hỏi: ? Phần rắn của đất bao gồm những thành phần nào? ? Phần vô cơ gồm có mấy cấp hạt? ? Thành phần cơ giới của đất là gì? ? Xác định thành phần cơ giới của đất nhằm mục đích gì? *Bổ sung: + Đất sét: 25% cát, 30% limon, 45% sét àKhả năng giữ nước cao. + Đất cát: 85% cát, 10% limon, 5% sét àNhiều không khí nhưng thiếu nước. + Đất thịt: 45% cát, 40% limon, 15% sét . -Tiểu kết, ghi bảng - HS đọc thông tin à Bao gồm thành phần vô cơ và thành phần hữu cơ. à Gồm có các cấp hạt: hạt cát (0,05 – 2mm), limon ( bột, bụi) (0,002 – 0,05 mm) và sét (<0,002 mm). - HS suy nghĩ trả lời à Chia đất làm 3 loại: Đất cát, đất thịt và đất sét. - Hs lắng nghe 8 phút II. Độ chua, độ kiềm của đất: Độ chua, kiềm của đất được đo bằng độ pH. Căn cứ vào độ pH người ta chia đất làm 3 loại: + Đất chua có pH < 6,5. + Đất kiềm có pH > 7,5. + Đất trung tính có pH= 6,6 -7,5. * Hoạt động 2: Tìm hiểu thành phần của đất trồng. ( pp thảo luận + vấn đáp ) - Yêu cầu HS đọc thông tin mục II. Yêu cầu HS thảo luận bàn (3’) trả lời các câu hỏi sau: 1/ Người ta dùng độ pH để làm gì? 2/ Trị số pH dao động trong phạm vi nào? 3/ Với giá trị nào của pH thì đất được gọi là đất chua, đất kiềm, đất trung tính? - Gọi đại diện Hs trả lời, Hs khác nhận xét - GV nhận xét, kết luận ? Người ta xác định độ chua, độ kiềm của đất nhằm mục đích gì? ? Đất ở địa phương em thuộc loại nào? * BS:Biện pháp làm giảm độ chua của đất là bón vôi kết hợp với thủy lợi đi đôi với canh tác hợp lí. Nhưng nếu bón quá nhiều, bón liên tục vôi hoặc một số loại phân hoá học sẽ làm tăng nồng độ ion H+ trong đất và làm cho đất bị chua. -Tiểu kết, ghi bảng. - HS đọc thông tin à Dùng để đo độ chua, độ kiềm của đất. à Dao động từ 0 đến 14. - Hs tham khảo SGK trả lời - Đại diện Hs trả lời, Hs khác nhận xét - HS lắng nghe à Để có kế hoạch sử dụng và cải tạo đất. Vì mỗi loại cây trồng chỉ sinh trưởng, phát triển tốt trong một phạm vi pH nhất định. - Hs suy nghĩ trả lời. - HS lắng nghe - HS ghi bài. 8 phút III. Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất: Đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng là nhờ các hạt cát, limon, sét và chất mùn. * Hoạt động 3: Tìm hiểu khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất. ( pp thảo luận + vấn đáp + giảng giải) - Yêu cầu HS đọc đoạn thông tin SGK. Thảo luận nhóm (3’) trả lời câu hỏi và hoàn thành bảng sau: 1/Vì sao đất giữ được nước và chất dinh dưỡng? 2/ Đánh dấu x váo cột tương ứng về khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của từng loại đất theo mẫu bảng sau: - HS đọc thông tin. Thảo luận nhóm (3’) Đất Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng Tốt Trung bình Kém Đất cát Đất thịt Đất sét x x x - Gọi đại diện nhóm lên trình bày, nhóm khác nhận xét. - GV nhận xét, bổ sung: Trong đất có 3 loại hạt khác nhau. Hạt càng bé thì khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng càng tốt. *GV giảng thêm: Để giúp tăng khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng người ta bón phân nhưng tốt nhất là bón nhiều phân hữu cơ. - Tiểu kết, ghi bảng. - Đại diện HS lên trình bày, HS khác nhận xét. - Hs lắng nghe - HS ghi bài 8 phút IV. Độ phì nhiêu của đất là gì? Độ phì nhiêu của đất là khả năng của đất cung cấp đủ nước, oxi, chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng bảo đảm được năng suất cao, đồng thời không chứa các chất độc hại cho cây. * Hoạt động 4: Tìm hiểu độ phì nhiêu của đất. ( pp trực quan + vấn đáp + giảng giải) - GV cho HS quan sát tranh 2 chậu cây đã chuẩn bị. Yêu cầu Hs quan sát và nhận xét. ?Độ phì nhiêu của đất ảnh hưởng như thế nào đến năng suất cây trồng? - GV nhận xét và đưa ra kết luận về độ phì nhiêu của đất. ? Ngoài độ phì nhiêu của đất, để cây trồng đạt năng suất cao cần có thêm yếu tố nào? * Tích hợp: Hiện nay, ở nước ta việc chăm bón không hợp lí, chặt phá rừng bừa bãi gây ra sự rửa trôi, xói mòn làm cho đất bị giảm độ phì nhiêu một cách nghiêm trọng. Vậy muốn nâng cao độ phì nhiêu của đất cần phải: làm đất đúng kỹ thuật, cải tạo và sử dụng đất hợp lí, thực hiện chế độ canh tác tiên tiến. - HS quan sát và nhận xét. - HS thảo luận trả lời. - HS lắng nghe và ghi bài àThời tiết, giống và điều kiện chăm sóc. - Hs lắng nghe 4. Củng cố:( 4 phút) -GoÏi HS đọc ghi nhớ. - Làm bài tập củng cố Hãy chọn và đánh dấu vào các câu trả lời đúng ở các câu sau: Người ta chia đất ra làm nhiều loại nhằm: A.Xác định độ pH của từng loại đất. B.Cải tạo đất và có kế hoạch sử dụng đất hợp lí. C.Xác định tỉ lệ đạm trong đất. D.Cả 3 câu a, b, c. Muốn cây đạt năng suất cao phải đạt những yêu cầu nào sau đây: Giống tốt. Độ phì nhiêu. Thời tiết thuận lợi, chăm sóc tốt. Cả 3 câu a,b,c. Đất giữ được nước và chất dinh dưỡng là nhờ: Hạt cát, sét. Hạt cát, limon. Hạt cát, sét, limon. Hạt cát, sét, limon và chất mùn. Đáp án: 1.B 2.D 3. D 5. Nhận xét – Dặn dò: (1 phút) - Nhận xét thái độ học tập của HS. - Dặn HS: + Học bài và trả lời câu hỏi SGK + Chuẩn bị bài 6 “ Biện pháp sử dụng, cải tạo và bảo vệ đất” ?Rút kinh nghiệm: GV soạn Nguyễn Ngọc Hân