Giáo án Hóa học Lớp 11 - Tiết 38: Ankan

TIẾT 38 AN KAN I. Mục tiêu: Về kiến thức Hs biết được công thức chung của dãy đồng đẳng ankan, biết viết các CTCT, gọi tên một số ankan đơn giản. Hs giải thích được tại sao hiđrocacbon no lại được dùng làm nhiên liệu từ đó thấy được tầm quan trọng và ứng dụng của hiđrocacbon. Tính chất hóa học đặc trưng của ankan. (phản ứng thế. Về kĩ năng: viết và nhận biết được sản phẩm thế của ankan. Làm được các dạng bài tập. II. Chuẩn bị đồ dùng dạy học HS: ôn lại lý thuyết về đồng đẳng, đồng phân, loại phản ứng và cách viết CTCT. GV: mô hình phân tử butan. III. Tổ chức hoạt động dạy học Ổn định Kiểm tra bài cũ: Viết CTCT và gọi tên các đồng phân của CTPT sau: C6H14. Bài mới: Hoạt động thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1: - Hs nhắc lại đặc điểm cấu tạo các ankan. - Gv từ đặc điểm cấu tạo hướng dẫn Hs dự đoán khả năng tham gia phản ứng của ankan * Hoạt động 2: - Hs viết ptpư của Cl2 với CH4 và rút ra nhận xét. - Gv hướng dẫn Hs viết ptpư của C3H8 với Cl2 theo tỉ lệ 1:1 và rút ra nhận xét. - Gv thông báo: Flo phản ứng mãnh liệt nên phân huỷ ankan thành C và HF. Iôt quá yếu nên không phản ứng. * Hoạt động 3: - Gv hướng dẫn Hs viết các phương trình phản ứng: C2H6 C3H8 - Hs viết ptpư và rút ra nhận xét. * Hoạt động 4: - Hs viết phương trình phản ứng đốt cháy CH4. - Hs viết phương trình phản ứng tổng quát đốt cháy ankan. - Hs nhận xét số mol của CO2 và H2O. * Hoạt động 5: - Gv hướng dẫn Hs làm thí nghiệm điều chế CH4 từ Natri axetat với vôi tôi xút. - GV giới thiệu phương pháp điều chế ankan trong công nghiệp. * Hoạt động 6: - Hs nghiên cứu sgk cho biết những ứng dụng của ankan. III. Tính chất hóa học - Ở nhiệt độ thường Ankan tương đối trơ về mặt hoá học: Ở nhiệt độ thường chúng không phản ứng với dd axit, dd bazơ và các chất oxy hoá mạnh như dd KMnO4 - Khi chiếu sáng hoạt đun nóng thì ankan trở nên hoạt động hơn. 1. Phản ứng thế: (halogen hóa) - Ví dụ 1: CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 + HCl CHCl3 + Cl2 CHCl4 + HCl - Các đồng đẳng : Từ C3H8 trở đi thì Clo (nhất là brôm) ưu tiên thế ở trong mạch. - Ví dụ 2: - Nhận xét: Ngtử hiđro liên kết với ngtử cacbon bậc cao hơn dễ bị thế hơn ngtử hiđro liên kết với ngtử cacbon bậc thấp hơn. 2. Phản ứng tách a. Phản ứng phân hủy: CH4 C + H2 b. Phản ứng đehiđrô hoá: (tách hiđro) Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác thích hợp các ankan có phân tử khối nhỏ bị tách hiđro thành H.C no tương ứng. - Ví dụ: CH3 – CH3 CH2 = CH2 + H2 b. Phản ứng crackinh: Ở nhiệt độ cao và có mặt chất xúc tác thích hợp, ngoài việc bị tách hiđro các ankan còn có thể bị phân cắt mạch cacbon tạo thành các phân tử nhỏ hơn. - Ví dụ: 3. Phản ứng oxi hóa a. Oxi hóa hoàn toàn - Vd: CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O b. Oxi hóa không hoàn toàn: sản phẩm cháy ngoài CO2, H2O còn có C, CO - Vd: CH4 + O2 HCHO + H2O IV. Điều chế 1. Phòng thí nghiệm: a. Đi từ natri axetat - CH3COONa + NaOH CH4 + Na2CO3 - TQ: RCOONa + NaOH RH + Na2CO3 b. Thủy phân Al4C3 - Al4C3 + 12H2O ® 3CH4 ­ + 4Al(OH)3 2. Trong công nghiệp: lấy từ khí thiên nhiên, khí mỏ dầu. V. Ứng dụng của ankan: - Từ C1 đến C20 được ứng dụng làm nhiên liệu. - Nhiều Ankan được dùng làm dung môi và dầu bôi trơn máy. - Điều chế chất sinh hàn. IV. Củng cố – rút kinh nghiệm Củng cố: Học bài, làm bài tập SGK, SBT. Chuẩn bị bài: XICLOANKAN. Rút kinh nghiệm: