Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Tiết 10, Bài 8: Sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở Đông Nam Á

Chương v: đông nam á phong kiến tiết 1o: Bài 8: sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở đông nam á Ngày soạn: 30/9/2010 Ngày dạy: 10a: sĩ số 10b: 10c : 10d : I. Mục tiêu bài học: - Những nét chính về điều kiện hình thành và sự ra đời của các vương quốc cổ ở ĐNA. Sự ra đời và phát triển của các quốc gia phong kiến ĐNA. - quá trình hình thành và phát triển lịch sử, văn hoá của các dân tộc trong khu vực có nhiều nét tương đồng, các nước ĐNA có sự gắn kết lâu đời, qua đó giáo dục các em biết trân trọng những giá trị lịch sử, văn hoá; tình đoàn kết giữa các dân tộc trong khu vực. - Biết sử dụng bản đồ để phân tích ĐKTN và xác định vị trí của mỗi quốc gia trong khu vực ĐNA. II. Thiết bị, tài liệu: - tranh ảnh về con người và đất nước ĐNA thời cổ và phong kiến. -  lư ợc đồ châu á, lược đồ các quốc gia ĐNA. III. Tiến trình dạy- học: 1. ổn định tổ chức : GV ghi sĩ số hs. 2. Kiểm tra : Không 3. Bài mới: khu vực ĐNA từ lâu đã được coi là khu vực địa lí- lịch sử-văn hoá riêng biệt. Đây còn được coi là khu vực nhiệt đới gió mùa. ĐK khí hậu nơi đây rất thuận lợi cho kinh tế nông nghiệp, đặc biệt trồng lúa nước. Ngay từ đầu công nguyên, các vương quốc cổ ĐNA đầu tiên đã được hình thành, đén thế kỉ ĩ-X các quốc gia phong kiến ĐNA được xác lập và phát triển thịnh đạt đến nửa đầu XVIII. Hoạt động của thầy và trò: Nội dung cần đạt : Gv sử dụng lược đồ ĐNA : lược đồ hiện nay khu vực gồm những nước nào. ĐNA là một khu vực khá rộng, có diện tích khoảng 4 triệu , trải ra trên một phần trái đất, từ khoảng 92 độ à 140 độ kinh đông, khoảng 28 độ vĩ Bắc chạy qua xích đạo đến 15 độ vĩ Nam. Hiện nay khu vực này gồm 11 quốc gia: 5 nước lục địa: VNam,Cam PC, TháI Lan, Lào, Mianma; 5 nước hải đảo: Brunây, Philippin, Inđônêxia, Xingapo, Đông Timo; 1 nước có cả hải đảo và lục địa: Malaixia. Hỏi: nêu những nét chung, những điểm tương đồng của các nước trong khu vực? ĐNA có địa hình rộng song phân tán, bị chia cắt bởi những dãy núi và rừng nhiệt đới. Nhưng thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng này điều kiện thuận lợi là gió mùa, tạo nên 2 mùa rõ rệt: mùa lạnh mát, mùa mưa tương đối nóng. Gío mùa kèm theo mưa rất thích hợp cho sự phát triển của cây lúa nước. H: Các nước ĐNA ra đời trong điều kiện nào? H: Về văn hoá khu vực ĐNA còn bị ảnh hưởng bởi nền văn hoá nào? ý nghĩa của sự ảnh hưởng đó? - do buôn bán với AĐ và nằm giữa 2 nước lớn là ấnĐ và Tquốc nên ĐNA chịu ảnh hưởng nhiều của nền văn hoá AĐộ. H: chứng minh sự ra đời của các quốc gia cổ ĐNA có sự tiếp thu ảnh hưởng của văn hoá AĐ? chữ viết trên cơ sở chữ Phạn; kiến trúc mang đậm màu sắc tôn giáo; tôn giáo tiếp thu đạo Phật, Hồi, Hin-đu. Gv sử dụng lược đồ giới thiệu về tên gọi, vị trí tương đối và khoảng thời gian ra đời của các vương quốc cổ ĐNA: các vương quốc cổ ĐNA lúc đó còn nhỏ bé, phân tán trên địa bàn hẹp, sống riêng rẽ và nhiều khi còn tranh chấp lẫn nhau, đó là nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ, để rồi trên cơ sở đó hình thành các quốc gia phong kiến dân tộc hùng mạnh. Gv giới thiệu trên lược đồ ĐNA tên gọi và vị trí của từng nước: vương quốc CPC của người Khơme, các vương quốc của người Môn và người Miến ở hạ lưu sông Mê Nam, người Inđônêxia ở đảo Xu-ma-tơ-ra và Gia-va. GV: trong khoảng thời gian từ thế kỉ VII-X, ở ĐNA đã hình thành một số quốc gia lấy 1 dân tộc đông nhất làm nòng cốt, tường gọi là các quốc gia phong kiến dân tộc. H: các quốc gia ĐNA phát triển nhất vào thời gian nào? đó là những nước nào? Gv giới thiệu hình 22, tổ chức cho HS thấy được sự phát triển của vương quốc Mi-an-ma H: Sự kiện nào đánh dấu mốc phát triển của lịch sử khu vực? thế kỉ XIII là mốc quan trọng trong quá trình phát triển của lịch sử khu vực vì: bị dồn đẩy do cuộc xâm lược của quân Mông Cổ, một bộ phận người Thái di cư xuống phía nam lập nên vương quốc nhỏ đến thế kỉ XIV thống nhất lập vương quốc Thái. Một nhóm người Thái khác xuống trung lưu sông Mê Kông ( người Lào Lùm) lập nên vương quốc Lan Xang vào giữa thế kỉ XIV. H: những biểu hiện của sự phát triển kinh tế của các quốc gia ĐNA. H: những biểu hiện của sự phát triển chính trị của các quốc gia ĐNA. H: những biểu hiện của sự phát triển văn hoá của các quốc gia ĐNA. Gv: từ nửa sau thế kỉ XVIII, các quốc gia ĐNA bước vào giai đoạn suy thoái và đứng trước sự xâm lược của tư bản phương Tây. 1. Sự ra đời của các vương quốc cổ ĐNA. * Điều kiện tự nhiên: - ĐNA có điều kiện tự nhiên ưu đãi- gió mùa, thuận lợi cho sự phát triển của cây lúa nước và nhiều loại cây trồng khác. * Điều kiện ra đời các vương quốc cổ ở ĐNA. - Đầu công nguyên, cư dân ĐNA đã biết sử dụng công cụ sắt. Nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính. Nghề thủ công truyền thống phát triển như dệt, gốm, đúc đồng, rèn sắt - Việc buôn bán đường biển rất phát đạt, một số thành thị- hải cảng ra đời như óc Eo (An Giang, VN), Ta-kô-la (Mã lai) - Do ảnh hưởng của văn hoá AĐ với việc các nước phát triển văn hoá cổ của mình. đó là điều kiện ra đời của các vương quốc cổ ĐNA. * Sự hình thành các vương quốc cổ. Khoảng 10 thế kỉ đầu công nguyên hàng loạt các vương quốc nhỏ hình thành: Cham-pa ở Trung bộ Vnam, Phù Nam hạ lưu sông mê công, Các quốc gia hạ lưu sông Mê nam, đảo In đô 2. Sự hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến ĐNA. - từ thế kỉ VII-X, ở ĐNA đã hình thành một số quốc gia phong kiến dân tộc: Vương quốc Cam-pu-chia của người Khe me, vương quốc của người Môn, miến ở hạ lưu sông Mê Nam, người In đô . - từ khoảng nửa sau thế kỉ Xà nửa đầu TK XVIII là thời kì phát triển nhất của các quốc gia PK ĐNA. + Inđô thống nhất và phát triển hùng mạnh dưới vương triều Mô-giô-pa-hit (1213-1527). + trên bán đảo Đông Dương ngoài quốc gia Đại Việt, Chămpa, vương quốc Cam Pu- Chia từ thế kỉ IX cũng bước vào thời kì Ăng co huy hoàng. + trên lưu vực sông Iraoađi từ giữa thế kỉ XI, mở đầu sự hình thành và phát triển của vương quốc Mi-an-ma. + Thế kỉ XIV thống nhất vương quốc Thái. + Giữa thế kỉ XIV vương quốc Lan Xang thành lập. - biểu hiện sự phát triển thịnh đạt: + Kinh tế: cung cấp một khối lượng lớn lúa gạo, sản phẩm thủ công(vải, đồ sứ, chế phẩm kim khí), nhất là sản vật thiên nhiên, lái buôn nhiều nước trên thế giới đến buôn bán. + chính trị; tổ chức bộ máy chặt chẽ, kiện toàn từ trung - ương đến địa phương + văn hoá: xây dựng được nền văn hoá riêng của mình với những nét độc đáo. 4.Củng cố: - ĐKTN của ĐNA có những thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển và lịch sử khu vực? - Sự phát triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến ĐNA thế kỉ X- XVIII biểu hiện ntn? 5. Giáo nhiệm vụ về nhà: - Vẽ lược đồ các quốc gia ĐNA hiện nay, điền tên quốc gia, thủ đô - Vẽ lược đồ Lào, CPC - Sưu tầm tranh ảnh và những phong tục tập quán của đất nước và con người Lào và Cam-pu-chia. - Lập bảng tóm tắt các giai đoạn lịch sử trong sự phát triển khu vực ĐNA đến giữa thế kỉ XIX. .