Giáo án Ngữ văn 10 Tiết 11- LUYỆN TẬP: TRUYỆN AN DƯƠNG VÀ MỊ CHÂU TRỌNG THỦY

Ngày soạn Ngày giảng Lớp Sĩ số Tờn HS vắng 2/10/2011 10A2 Tiết 11: Luyện tập: TRUYỆN AN DƯƠNG VÀ MỊ CHÂU TRỌNG THỦY I- Mục tiêu cần đạt: Giúp HS 1. Kiến thức: Giúp học sinh: - Hiểu được quan điểm đánh giá, thái độ và tình cảm của nhân dân về bi kịch tỡnh yờu tan vỡ giữa Mị Chõu và Trong Thủy. Từ bi kịch tình yêu, nhân dân muốn rút ra bài học lịch sử cho thế hệ sau - Vận dụng vào việc đọc- hiểu tỏc phẩm theo đặc trưng thể loại. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kĩ năng phõn tớch ý ‏‎ nghĩa văn bản 3. Thái độ - Có ý thức xõy dựng đất nước phỏt triển, tinh thần cảnh giỏc trước cỏc thế lực thự địch . II- Chuẩn bị của GV và HS 1. Giáo viên: bài soạn, tài liệu tham khảo. 2. Học sinh: Kiến thức . III- Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra bài cũ:(Kết hợp với bài) 2. Nội dung bài mới Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản HĐ1: Hướng dẫn HS làm việc độc lập(20 phỳt) GV khụng chỉ cú một mỡnh ADV sai lầm, để mất nước. Liờn quan đến việc này cũn cú nhiều nhõn vật khỏc, những cõu chuyện ộo le, bi thảm nhất - GV: Em cú nhận xột gỡ về nhõn vật MC?( Xột trong mối quan hệ gia đỡnh và quốc gia)Chi tiết nào trong văn bản thể hiện điều đú? - GV : Kết cục của MC là gỡ? - GV cho HS hoạt động theo nhúm.( 3 phỳt) + Nhiệm vụ: Theo em lời kết tội của Rựa vàng cú nghiờm khắc quỏ khụng? Vỡ sao - Đại diện cỏc nhúm trỡnh bày ‎ kiến, cỏc nhúm khỏc bổ sung. - GV nhận xột, chuẩn kiến thức. - GV: Tại sao MC chết người xưa lại để cho mỏu nàng hoỏ thành ngọc trai, xỏc nàng hoỏ thành ngọc thạch ? Hư cấu như vậy người xưa muốn bày tỏ thỏi độ, tỡnh cảm gỡ đối với nhõn vật này ? - GV: Qua đõy muốn nhắn gửi điều gỡ với thế hệ trẻ muụn đời sau ? Hoạt động 2: Nhõn vật Trọng Thủy ( 15 phỳt) GV nờu ý kiến thảo luận : Nờu quan điểm của em về 3 ý kiến sau : + Một tờn giỏn điệp nguy hiểm, 1 người chồng nặng tỡnh với vợ. + Một nvật truyền thuyết với mõu thuẫn phức tạp( vừa là kẻ thự- vừa là nạn nhõn) + Một người con bất hiếu, 1 người chồng lừa dối, 1 người rể phản bội- kẻ thự của ND Âu Lạc. HS trao đổi thảo luận, phản bỏc, CM ý kiến của mỡnh→ GV định hướng. - GV: Cỏi chết của TT núi lờn điều gỡ ? Hoạt động 3: Hỡnh ảnh ngọc trai- giếng nước( 7 phỳt) - GV: Cú ý kiến cho rằng hỡnh ảnh ngọc trai - giếng nước là biểu hiện tượng trưng của một tỡnh yờu chung thuỷ. ý kiến của em ? - HS suy nghĩ trả lời. - GV định hướng suy nghĩ đỳng 1. Nhõn vật Mị Chõu - Đối với gia đỡnh: ngõy thơ, trong trắng, nhẹ dạ, cả tin, hết lũng vỡ chồng. + Cho Trọng Thuỷ xem nỏ thần, khiến bảo vật giữ nước bị đỏnh trỏo mà hoàn toàn khụng biết. + Bị giặc đuổi: đỏnh dấu đường cho TT lần theo→ chỉ nghĩ đến hạnh phỳc cỏ nhõn. - Quốc gia, dõn tộc -> Cú tội: làm lộ bớ mật quốc gia→mất nước. - Kết cục: bị kết tội là giặc, bị vua cha chộm đầu. → Quỏ trỡnh dựng nước và giữ nước của ADV vụ cựng khú khăn vất vả. Là một cụng chỳa lẽ ra MC phải thấu hiểu điều đú. Nhưng vỡ tỡnh cảm riờng tư mà MC quờn đi trỏch nhiệm của một người con đối với cha, 1 bề tụi đối với đất nước. Do đú, tội chộm đầu là phải, khụng oan ức gỡ. Như vậy lời kết tội là tiếng núi sỏng suốt và nghiờm khắc của cụng lớ, của ND đối với MC. + Húa thõn: mỏu-> ngọc trai, xỏc-> ngọc thạch ( thủ phỏp nghệ thuật truyền thống: độc đỏo, sỏng tạo) → Sự bao dung độ lượng, niềm cảm thụng đối với người con gỏi ngõy thơ, trong trắng do vụ tỡnh nhẹ dạ mà mắc tội với non sụng chứ nàng khụng phải là người chủ ý. → Truyền thống cư xử thấu tỡnh đạt lớ của ND ta. → Bài học: luụn luụn đặt quan hệ riờng, chung cho đỳng mực( phải đặt quyền lợi của dõn tộc, đất nước lờn trờn quyền lợi cỏ nhõn, gia đỡnh) 2. Nhõn vật Trọng Thuỷ - Trọng Thuỷ: Một trong những nhõn vật truyền thuyết phức tạp, mõu thuẫn được xõy dựng khỏ thành cụng + Thời kỡ đầu: TT đúng vai trũ là một tờn giỏn điệp theo lệnh của vua cha sang làm rể→ điều tra bớ mật quốc gia, đỏnh cắp nỏ thần. + Thời gian ở Loa Thành: lừa MC để thực hiện õm mưu, chớnh sự chủ quan lơ là mất cảnh giỏc của ADV, sự ngõy thơ cả tin, toàn tõm toàn ý với chồng của MC đó giỳp y hoàn thành kế hoạch đen tối. + Mặt khỏc trong quỏ trỡnh sống với MC-> hắn nảy sinh tỡnh cảm( cũn núi lỳc chia tay) >< y vẫn phải hoàn thành bổn phận với TĐ→ khi MC chết, y ụm xỏc vợ khúc lúc, thương nhớ rồi tự tử. - Cỏi chết của Trọng Thuỷ: Sự bế tắc, õn hận muộn màng. Chẳng qua TT cũng là một nạn nhõn của chớnh cha đẻ mỡnh. Để phục vụ cho õm mưu xõm lược, TĐ đó sai con làm giỏn điệp, khụng ngờ đó thức dậy ở con những tỡnh cảm của một con người và cuối cựng đó dẫn đến cỏi chết thờ thảm của TT→ TĐ thắng nhưng mất con. TT thành cụng nhưng trở thành kẻ lừa dối, đờ hốn, mất vợ, bị người Việt đời đời lờn ỏn. Trong đau đớn hối hận muộn màng y chỉ cũn con đường nhảy xuống giếng sõu. * Hỡnh ảnh ngọc trai- giếng nước: hỡnh ảnh đẹp cú giỏ trị thẩm mĩ cao nhưng khụng phải là hỡnh ảnh khẳng định tỡnh yờu chung thuỷ bởi: TT là một tờn giỏn điệp với mưu đồ xõm lược, gõy ra cỏi chết của ADV và MC...→ ND Âu Lạc khụng bao giờ sỏng tạo ra hỡnh ảnh ca ngợi kẻ thự cướp nước. → Tượng trưng cho oan tỡnh của MC được hoỏ giải, chứng thực tấm lũng trong sỏng của nàng. Chi tiết nước giếng cú hồn TT hoà cựng nỗi hối hận vụ hạn là chứng nhận cho mong muốn hoỏ giải tội lỗi của y. Chi tiết ngọc trai đem rửa trong nước giếng lại càng sỏng đẹp hơn→ phải chăng TT đó tỡm được sự hoỏ giải trong tỡnh cảm MC nơi thế giới bờn kia. 3. Củng cố: ( 2 phỳt) - Phõn biệt cỏc yếu tố thần kỡ và yếu tố lịch sử trong truyện? 4. Hướng dẫn học bài: (1 phỳt) - Phõn tớch những bài học lịch sử rỳt ra từ truyền thuyết này? - Phõn tớch ‎ nghĩa của hỡnh ảnh “ ngọc trai- giếng nước”.