Giáo án Ngữ văn 10 Tiết 81: làm văn- Lập dàn ý bài văn nghị luận

Ngày soạn Ngày giảng Lớp Sĩ số Tờn HS vắng 12/03/2012 10A1 10A2 10A3 10A4 10A5 10A7 Tiết 81: Làm văn Lập dàn ý bài văn nghị luận I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Giúp học sinh - Nắm được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý cho bài văn nghị luận. - Hiểu được ý nghĩa của việc lập dàn ý trước khi viết văn nghị luận. - Vận dụng kiến thức lý thuyết vào việc lập dàn ý trước khi viết bài. 2.Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho bài văn nhị luận.. 3.Thái độ: - Có ý thức và dần hình thành thói quen lập dàn ý trước khi viết các bài văn nghị luận trong nhà trường cũng như trong cuộc sống. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: a. Chuẩn bị của giáo viên: SGV, SGK, Tài liệu tham khảo, giáo án điện tử. b. Chuẩn bị của học sinh: SGK, Vở ghi, vở bài tập. III.Tiến trình bài dạy: Hoạt động dạy học của thầy và trò Kiến thức cơ bản * HĐ1Tìm hiểu tác dụng của việc dàn ý.( 5 phút) - GV: Thế nào là lập dàn ý? - GV: Tác dụng của việc lập dàn ý là gì? * HĐ3: Lập dàn ý bài văn nghị luận (30 phút) - GV cho HS sinh đọc kĩ ví dụ SGK. - GV: Xác định yêu cầu nọi dung của đề bài? - GV: Sử dụng thao tác gì để viết bài? - GV: Hãy định luận đề của đề bài? - GV: Hãy xác định luận điểm cho luận đề trên? - GV cho HS hoạt động theo nhóm. + Nhóm 1,2: Tìm luận cứ cho luận điểm 1? + Nhóm 3,4: Tìm luận điểm cho luận cứ 2? + Nhóm 5,6: Tìm luận điểm cho luận cứ 3? - Các nhóm nhận nhiệm vụ, làm việc, đại diện trình bày, các nhóm khác bổ sung. - GV nhận xét mức độ làm việc của các nhóm và chuẩn hoá kiến thức. - GV: Mở bài cần nêu những vấn đề gì? - GV: Hãy sắp xếp các luận điểm, luận cứ tìm được theo trật tự hợp lí? - GV hướng dẫn học sinh sắp xếp các ý đã tìm được thành dàn ý. 3. Củng cố.( 2 phút) - Khi lập dàn bài văn cần tuân thủ theo mấy bước? 4. Hướng dẫn học bài ở nhà (1 phút) - Đọc kĩ đề bài tập 1,2 SGK và tìm các luận điểm luận cứ cho đề bài đó? - Chuẩn bị tiết tiếp theo phần luyện tập. I. Tác dụng của việc lập dàn ý. 1. Khái niệm:Lập dàn ý là thao tác lựa chọn, sắp xếp những nội dung cơ bản sẽ triển khai trong bài viết. 2.Tác dụng: - Giúp người viết định hướng được nội dung. - Tránh được tình trạng xa đề, lạc đề, lan man. - Giúp người viết phân bố thới gian hợp lý trong quá trình làm bài. II. Lập dàn ý bài văn nghị luận. Ví Dụ: Đề bài: “Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M.Gorki viết: Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”. Hãy giải thích và bình luận những ý kiến trên. 1. Tìm ý cho bài văn: - Yêu cầu nội dung; Vai trò tác dụng của sách trong đời sống tinh thần của con người. - Yêu cầu hình thức: Giải thích, bình luận. a. Xác định luận đề: Sách là phương tiện cung cấp tri thức cho con người, giúp cho con người trưởng thành về mặt nhận thức b. Xác định các luận điểm: Đề bài có 3 luận điểm. - Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người (ghi lại những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội) - Sách vở mở rộng những chân trời mới (mang lại cho con người những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội). - Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách: trân trọng, giữ gìn, bảo quản và chọn sách nghiêm túc có ý thức. c. Tìm luận cứ cho luận điểm: *Luận điểm 1: Sách là sản phẩm tinh thần của con người . Sách là kho tàng tri thức, là phương tiện có thể giúp ta vượt không gian và thời gian. *Luận điểm 2: Giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực tự nhiên và xã hội : sách là người bạn tâm tình, gần gũi giúp ta tự hoàn thiện mình về nhân cách. *Luận điểm 3: Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách xấu (có hại). - Tạo thói quen lựa chọn sách. - Học những điều hay trong sách, bên cạnh việc học thực tế cuộc sống. 2. Lập dàn ý : (Sắp xếp các luận cứ, luận điểm theo bố cục 3 phần ) a. Mở bài: (gián tiếp - trực tiếp). - Giới thiệu cõu núi của nhà văn M. Go-rơ-ki - Khẳng định: Sỏch cú tỏc dụng vụ cựng to lớn, phải đỏnh giỏ đỳng vai trũ của sỏch và phải biết quý trọng sỏch. b. Thân bài: triển khai các luận điểm, luận cứ theo trình tự hợp lí. 1. Luận điểm 1:Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. a. Luận cứ 1: Sách là sản phẩm tinh thần của con người. b. Luận cứ 2: Sách là kho tri thức c. Luận cứ 3: Sách giúp ta vượt qua thời gian, không gian 2. Luận điểm 2: Sách mở rộng những chân trời mới a. Luận cứ 1: Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực tự nhiên, xã hội b. Luận cứ 2: Sách là người bạn tâm tình, gần gũi giúp ta hoàn thiện mình về nhân cách. 3. Luận điểm 3: Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách. a. Luận cứ 1: Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách có hại. b. Luận cứ 2: Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học điều hay trong sách.. c. Kết bài: Nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề. Khẳng định vai trò và tác dụng của sách đối với con người