Giáo án Ngữ văn 10 tiết 84- Tác gia nguyễn trãi (1380- 1442)

Ngày soạn 29 tháng 1 năm 2007. Ngữ Văn. Tiết 84. Tác gia nguyễn trãi (1380- 1442). a- Mục tiêu cần đạt. Giúp HS: * Thấy được Nguyễn Trãi là một nhân cách lớn, danh nhân văn hóa, nhà tư tưởng vĩ đại và nhà văn, nhà thơ lớn. * Hiểu được đóng góp to lớn, nhiều mặt của Nguyễn Trãi cho văn học dân tộc. b- Phương tiện thực hiện. - SGK, SGV - Giáo án c- Cách thức tiến hành GV tổ chức giờ dạy theo hướng dộc hiểu kết hợp trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi. d- Tiến trình lên lớp. I- ổn định tổ chức. Ii- Kiểm tra bài cũ. Nguyễn Trãi đã tổng kết quá trình khởi nghĩa bằng những cách thức nào? iii- Giới thiệu bài mới. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt - Trình bày những nét chính về cuộc đời Nguyễn Trãi. - Từ những điều đã trình bày, rút ra kết luận của em về cuộc đời Nguyễn Trãi - Trình bãy hiểu biết của em về tấc phẩm của Nguyễn Trãi Rút ra những nhận định của em về tác phẩm của Nguyễn Trãi - Trình bày hiểu biết của em về tư tưởng nhân nghĩa trong thơ văn Nguyễn Trãi. (GV hướng dẫn HS tìm hiểu y nghĩa của những câu thơ trong SGK) - Hãy lấy một số ví dụ về tình yêu thiên nhiên trong thơ Nguyễn Trãi, qua đó phân tích làm rõ tình yêu thiên nhiên của nhà thơ - Theo em vì sao thơ văn Nguyễn Trãi là đỉnh cao chói lọi? (HS đọc SGK và rút ra kết luận) I- Cuộc đời. - Cha là Nguyễn ứng Long… - Mẹ là Trần Thị Thái… - Quê làng Chi Ngại Hải Dương… - Hiệu là ức Trai Sống trong thời đại nhiều biến động. Sau bảy năm giặc Minh xâm lược, chúng bắt cha con Hồ Quy Li cùng cha con Nguyễn Trãi…. Có thể nói Nguyễn Trãi là người tài năng kiệt xuất nhưng cũng là người có nhiều nỗi oan nhất trong lịch sử dân tộc. II- Sự nghiệp văn học. Tác phẩm của Nguyễn Trãi. (HS căn cứ SGK trả lời về tác phẩm của Nguyễn Trãi, GV có thể bổ sung, hướng dẫn HS rút ra kê5t luận về tác giả). Ông đã để lại một sự nghiệp văn học phong phú, có giá trị, đóng góp cho nền văn học dân tộc 2- Thơ văn Nguyễn Trãi thấm nhuần tư tưởng nhân nghĩa, triết lí thế sự, tình yêu thiên nhiên. a- Tư tưởng nhân nghĩa trong thơ văn Nguyễn Trãi. - Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi mang nội dung yêu nước thương dân. - Trước cảnh nước mất nhà tan Nguyễn Trãi đã thoát khỏi tư tưởng trung hỉếu nhỏ hẹp, đặt lòng yêu nước thương dân lên trên hết… - Yêu nước gắn với thương dân… Đất nước thanh bình ông muốn có một chế độ sáng suốt muôn dân được hạnh phúc… - Nguyễn Trãi đã nhận ra sức mạnh của dân… b- Triết lí thế sự - Ông quan niệm xa lánh công danh có thể bị xem là dại dột nhưng lại được thú an nhàn. - Ông tiếc cho những giá trị đẹp đẽ… - Mượn tích Bá Nha, Tử Kỳ để giãi bày tâm sự nuối tiếc…Đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên… c- Tình yêu thiên nhiên - Trì tham nguyệt hiện chăng buông cá Rừng tiếc chim về ngại phát cây (Mạn thuật, bài 6) - Núi láng giềng chim bầu bạn Mây khách khứa nguyệt anh tam Cò nằm hạc lặn nên bầu bạn ấp ủ cùng ta làm cái con Ông coi thiên nhiên như bạn bè, người láng giềng. Có khi ông phát hiện ra những vẻ đẹp mà người thường khó phát hiện... Nhà thơ đã cố gắng sử dụng ngôn ngữ để diễn tả vẻ đẹp của thiên nhiên... 3- Thơ văn Nguyễn Trãi là đỉnh cao chói lọi trong nền văn học dân tộc Bởi nhà thơ đã có nhiều đóng góp rất nhiều cho nền văn học dân tộc về số lượng cũng như nội dung nghệ thuật. Cụ thể: + Về thể loại văn chính luận: Văn chính luận của ông hết sức chặt chẽ, lí lẽ sắc bén có sức thuyết phục, có tính chiến đấu cao. Chẳng hạn Thư dụ Vương Thông lần nữa, Đại cáo bình Ngô... + Thơ chữ Hán là một thế giới thẩm mĩ phong phú, vừa trữ tình, vừa trí tuệ, vừa hào hùng vừa lãng mạn… + Thơ chữ Nôm. Nguyễn Trãi là người đi tiên phong để lại nhiều bài thơ có giá trị. Có những bài thể hiện chất phong tình của người nghệ sĩ: Cây chuối, Dục Thúy sơn… - Nước biếc non xanh thuyền gối bãi Đêm thanh nguyệt bạc khách lên lầu (Bảo kính cảnh giới, bài 26) - Tuổi cao, tóc bạc, cái râu bạc Nhà ngặt, đèn xanh, con mắt xanh (Tự thán, bài 29) Ông là người sớm đưa tục ngữ vào trong tác phẩm. Ông cũng là người đưa vào trong thơ những hình ảnh thân thuộc, bình dị vào trong thơ tạo nên một bước tiến của văn học theo hướng dân tộc hóa. III- Kết luận. III- Rút kinh nghiệm