Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 9 Tiết 24,25 Đọc thêm: LỜI TIỄN DẶN (Trích “Tiễn dặn người yêu”-Truyện thơ dân tộc Thái)

Tuần 9 Ngày soạn: 8/ 10/ 2011 Tiết : 24,25 Ngày dạy: 11/ 10/ 2011 Đọc thêm: LỜI TIỄN DẶN (Trích “Tiễn dặn người yêu”-Truyện thơ dân tộc Thái) A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Thấy được nỗi xót thương ,đau khổ tuyệt vọng ;cảm nhận được khát vọng tự do yêu đương ,thủy chung gắn bó của chàng trai và cô gái Thái -Hiểu được sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình ,cách diễn tả tâm trạng nhân vật trong truyện thơ dân gian B .TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG,THÁI ĐỘ 1.Kiến thức -Nỗi xót thương của chàng trai và niềm đau khổ tuyệt vọng của cô gái -Khát vọng hạnh phúc ,tình yêu chung thủy của chàng trai ,cô gái . -Sự kết hợp giửa tự sự và trữ tình ,cách thể hiện tâm trạng nhân vật. 2.Kĩ năng Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại 3.Thái độ:Thông cảm với bi kịch trong tình yêu nam nữ . C. PHƯƠNG PHÁP:. -Phương pháp: Hs tự nghiên cứu,gv hướng dẫn. D.QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1.Ổn định: 10a1……………………………………10a2…………………………………………... 2. Bài cũ: 10a1……………………………………10a2………………………………………….. -Trong phần ca dao hài hước,qua bài số 1,em có cảm nhận gì về nét đẹp trong tâm hồn ngừơi lao động? -Bài 2 hướng đến chế giểu đối tượng nào?Thái độ của tác giả dân gian ra sao?Em rút ra cho bản thân bài học gì trong cuộc sống từ bài học trên? 3.Bài mới: Đồng bào các dân tộc ít người có cuộc sống tâm hồn rất phong phú.Điều ấy thể hiện rất rõ nét trong những sáng tác của họ.Nỗi bật nhất là truyện thơ “ Tiễn dặn người yêu” của dân tộc Thái .Đó là tác phẩm đóng góp thêm cho sự phong phú của văn học dân tộc Việt Nam.Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu đọan trích”Lời tiễn dặn “để thấy rõ điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY -Gọi1 HS đọc phần tiểu dẫn và cho biết phần này bao gồm những nội dung gì? -Nêu cụ thể từng nội dung? -Thử chia bố cục cho hợp lý? +Phần 1:Từ câu 1 ->câu 24:Tâm trạng của anh trên đường tiễn dặn +Phần 2:Phần còn lại:Cử chỉ,hành động và tâm trạng của anh khi ở nhà chồng của người yêu. -Gọi hs đọc. Chú ý đọc bằng giọng diễn tả được tâm trạng,cảm xúc của chàng trai:đau khổ ,quyến luyến ,xót xa,quyết tâm đòan tụ người yêu…;nhấn giọng ở câu thơ quan trọng -Sau đó chú thích ý nghĩa những từ khó hiểu ? Tìm chi tiết về từ ngữ ,hình ảnh thể hiện tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn? Thảo luận : ? Tại sao tình cảm của chàng trai lại mâu thuẩn với thực tế?Mâu thuẫn đó có hợp với lôgic tình cảm không? ? Tuy đau khổ trước thực tế chia ly nhưng chàng trai vẫn nuôi hy vọng gì?Điều ấy cho ta thấy tình yêu của chàng trai đối với cô gái như thế nào?(Chú ý hình thức sử dụng câu lặp cú pháp) ? Em đánh giá như thế nào về tình yêu giữa chàng trai và cô gái qua cách chàng trai mô tả hành động và tâm trạng của người yêu trên đường về nhà chồng? ?Từ đó các em có tin rằng cả hai sẽ quyết tâm lấy nhau không? hãy chứng minh sự khẳng định của mình? ? Dung lượng số câu thơ ở phần này rất nhiều .Tại sao? -Chứng kiến cảnh người yêu bị chồng đánh đập,chàng trai đã làm gì?Qua đó thể hiện tình yêu của anh dành cho người yêu ra sao? -Khai thác những thủ pháp nghệ thuật đậm màu sắc truyện thơ của dân tộc thiểu số ở miền Bắc được vận dụng để khẳng định tâm trạng của chàng trai? Đó là tâm trạng gì? -Cho HS thảo luận :Tình yêu của chàng trai còn ẩn chứa tình người rất cao quý. -GV chốt lại chủ đề từ ý kiến phát biểu của -Chỉ ra những thủ pháp nghệ thuật đặc trưng của truyện thơ thể hiện trong đọan trích và tác dụng của nó. Hướng dẫn HS tổng kết GV gợi ý ,hướng dẫn HS hết bài I.TÌM HIỂU CHUNG 1.Truyện thơ:”Tiễn dặn người yêu” -Sáng tác của dân tộc Thái -Vị trí :là truyện thơ nổi tiếng của các dân tộc thiểu số -Số lượng :1846 câu thơ -Nội dung: (GV tóm tắt cho HS theo SGK) 2. Đọan trích: -Nội dung :Miêu tả tâm trạng chàng trai trên đường tiễn cô gái về nhà chồng và anh phải chứng kiến cảnh người yêu bị chồng hành hạ,đánh đập II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1 Đọc – hiểu chú thích 2.Tìm hiểu văn bản: a. Diễn biến tâm trạng chàng trai trên đường tiễn dặn: - Vừa đi- vừa" ngoảnh lại. " ngoái trông. " lòng càng đau càng nhớ. " Sự lưu luyến, nuối tiếc, đau đớn, nhớ nhung. - Cô gái đi qua các khu rừng: Rừng ớt- cay. Rừng cà- đắng. Rừng lá ngón- độc địa. " Sự “chờ”, “đợi”, “ngóng trông” của cô gái là vô vọng. - Muốn kéo dài giây phút tiễn biệt: + Chàng trai: - Nhắn nhủ, dặn dò. - Muốn ngồi lại, âu yếm bên cô gái. - Nựng con riêng của cô gái " trân trọng cô gái và xót xa, đau đớn + Cô gái: - Vừa bước đi vừa ngoảnh lại. - Tìm cớ dừng lại để chờ chàng trai. " khẳng định tình yêu thuỷ chung, mãnh liệt. - Ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian, tình huống - Những khoảng thời gian được tính bằng mùa vụ và đời người. => Niềm xót thương của chảng trai và nỗi đau khổ, tuyệt vọng của cô gái b. Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái: - quan tâm, săn sóc ân tình, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cô gái. - Lời tiễn dặn đầu: đôi ta yêu nhau đợi…hóa bụa về già - Lời tiễn dặn sau: dẫu có phải chết cũng chết cùng nhau - Lời tiễn dặn cuối: Yêu nhau yêu trọn… " Khát vọng được giải phóng, được sống trong tình yêu 3.Tổng kết : a. Nghệ thuật: - Lựa chọn từ ngữ, hình ảnh thể hiện đặc trưng, gần gũi với dân tộc Thái - Cách miêu tả nhân vật chi tiết, cụ thể qua lời nói,hành động, suy nghĩ, cảm xúc b. Ý nghĩa văn bản: Đoạn trích thể hiện tâm trạng cảu chàng trai, cô gái; tố cáo tập tục hôn nhân ngày xưa, đồng thời là tiếng nói chứa chan tình cảm nhân đạo, đòi quyền yêu thương cho con người III .HƯỚNG DẪN TỰ HỌC -Nêu cảm nhận của em về hai lời tiễn dặn trong đoạn trích -Soạn bài “ôn tập văn học dân gian Việt Nam” theo câu hỏi SGK E. RÚT KINH NGHIỆM: