Giáo án Ngữ văn 8 Tuần 1 tiết 1 Tôi đi học

Ngày soạn: 10/8/2013 TUầN 1 Tiết 1 : Văn bản: TÔI ĐI HọC (Thanh Tịnh) I. Mức độ cần đạt: Giúp học sinh: - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Giáo dục tình cảm gắn bó với trường, lớp; trân trọng, yêu kính mẹ. II. Trọng tâm kiến thức , kỹ năng: 1. Kiến thức: - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích "Tôi đi học". - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng: - Kĩ năng bài học: - Đọc - hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống. - Kĩ năng sống: + Giao tiếp: Thể hiện sự cảm thông trước những cảm xúc đẹp của tuổi học trò, những kỉ niệm đáng nhớ. + Suy nghĩ sáng tạo: Phát hiện, phân tích diễn biến tâm trạng n/vật trong tp’ tự sự ( dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi’’ theo trình tự thồi gian của buổi tựu trường). + Tự nhận thức: Biết trân trọng những cảm xúc chân thành, những kỉ niệm đẹp của tuổi học trò (cuộc đời mỗi người). III. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo. - Tập truyện: Quê mẹ; chân dung tác giả Thanh Tịnh. - Tranh ảnh ngày khai trường 2. Học sinh: Soạn bài IV. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC: Nờu vấn đề, bỡnh giảng, kĩ thuật động nóo. V. Hoạt động DạY – HọC: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách, vở học sinh (5 phút) 3. Bài mới: (31 phút) Hoạt động 1: Giới thiệu bài: (1 phút) “Tôi đi học” là truyện ngắn của nhà văn Thanh Tịnh in trong tập “Quê mẹ” và được xuất bản năm 1941. Đây là truyện ngắn thể hiện đầy đủ phong cách sáng tác của tác giả: đậm chất trữ tình, đằm thắm, êm dịu, trong trẻo và tràn đầy chất thơ. Hoạt động của gv và hs kiến thức Hoạt động 2: Đọc - tìm hiểu chung(15 phút) GV hướng dẫn: Đọc chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu; chú ý lời của người mẹ, ông đốc. - GV đọc mẫu, gọi học sinh đọc tiếp. - Nhận xét bạn đọc. GV gọi HS đọc phần chú thích (*) trong SGK. ? Trình bày ngắn gọn những hiểu biết của em về tác giả Thanh Tịnh? ? Nêu xuất xứ của tác phẩm? GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu các từ: ông đốc, lạm nhận. ? Có những nhân vật nào được kể lại trong truyện ngắn này? Ai là nhân vật trung tâm? Vì sao? ? Kỉ niệm ngày đầu đến trường của “tôi” được kể theo trình tự không gian nào ?Tương ứng với trình tự ấy là các đoạn nào của vb ? - Theo trình tự không gian từ nhà đến trường, tương ứng trình tự ấy văn VB chia làm 3 đoạn. P1:Từ đầu đến “ trên ngọn núi” P2: Tiếp theo đến “được nghỉ cả ngày nữa” P3: Phần còn lại ? Đoạn nào gợi cảm xúc thân thuộc nhất trong em? Vì sao? Hoạt động 3: Đọc - tìm hiểu chi tiết. (15 phút) GV hướng dẫn HS theo dõi phần đầu văn bản. ? ? Kỉ niệm ngày đầu đến trường của nhân vật “tôi” gắn với không gian, thời gian cụ thể nào ? ? Vì sao thời gian và không gian ấy trở thành kỉ niệm trong tâm trí tác giả? - Đó là nơi quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ tác giả; gắn liền với kỉ niệm lần đầu cắp sách đến trường. ? Tâm trạng của NV "tôi" khi nhớ lại kỉ niệm được miêu tả theo trình tự nào ? - Diễn tả theo trình tự thời gian : Từ hiện tại mà nhớ về quá khứ. ? Tìm những từ ngữ miêu tả tâm trạng của“Tôi”? - Các từ láy diễn tả tâm trạng, cảm xúc : nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. --> Góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường như vừa mới xảy ra hôm qua . ? Khi cùng mẹ tới trường, nhân vật "tôi"có sự cảm nhận như thế nào? Theo em tại sao NV tôi có những cảm nhận đó ? - Lòng tôi có sự thay đổi lớn:Hôm nay tôi đi học. ? Chi tiết: Tôi không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không đi ra đồng thả diều như thắng Sơn nữa có ý nghĩa gì? ? Có thể hiểu gì về nhân vật tôi qua chi tiết ghì thật chặt hai quyển vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước? ? Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đường làng tới trường, nhân vật tôi đã bộc lộ đức tính gì của mình? - Thích học, yêu bạn và mái trường ? Những chi tiết trên bộc lộ tâm trạng nào của NV tôi khi cùng mẹ tới trường? Đó là cảm giác mới mẻ, ngỡ ngàng của nhân vật tôi khi được mẹ dắt tới trường. Mọi vật dường như đều thay đổi, phải chăng đó chính là thay đổi trong lòng của chú bé. Chú bé cảm thấy mình có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học. Đối với một chú bé mới chỉ biết chơi đùa, qua sông thả diều, ra đồng chạy nhẩy với bạn ...thì đi học quả là một sự kiện lớn, một thay đổi quan trọng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời chú bé tôi. I. Đọc - tìm hiểu chung 1. Đọc: 2. Chú thích: a. Tác giả: - Thanh Tịnh (1911-1988), quê ở Huế, từng dạy học, viết báo và làm văn. - Sáng tác của ông đầm thắm và đầy chất thơ. b. Tác phẩm: - In trong tập “Quê mẹ”, xuất bản năm 1941. c. Từ khó: - Tôi, mẹ , ông đốc, những cậu học trò. - Nhân vật trung tâm: Tôi. -> được kể lại nhiều lần, mọi sự việc đều được kể từ cảm nhận của nhân vật tôi. 3. Bố cục: + Cảm nhận của nhân vật Tôi trên đường tới trường. + Cảm nhận của nhân vật Tôi ở sân trường. + Cảm nhận của nhân vật Tôi trong lớp học. II. Đọc- tìm hiểu chi tiết 1. Cảm nhận của nhân vật tôi trên đường tới trường: a. Khơi nguồn kỉ niệm. - Thời gian: buổi sáng cuối thu. - Không gian: trên con đường dài và hẹp. - Đó là nơi quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ tác giả; gắn liền với kỉ niệm lần đầu cắp sách đến trường. b. Tâm trạng của “tôi” trên đường đến trường - Các từ láy diễn tả tâm trạng, cảm xúc : nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã --> Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng - Tôi thay trong nhận thức của bản thân, cậu bé tự thấy mình lớn lên - Có chí học ngay từ đầu, muốn tự mình đảm nhận việc học tập, không thua kém bạn - Giàu cảm xúc, yêu học, yêu bạn bè, yêu mái trường và yêu quê hương. -> Tâm trạng hồi hộp, cảm giác ngỡ ngàng, cảm nhận rõ sự thay đôỉ trưởng thành khi lần đầu được cắp sách đến trường. 4. Củng cố: (5 phút) ? Hãy tìm trong văn bản những câu văn tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh. 5. Hướng dẫn học ở nhà: (3phút) - Bài cũ: Đọc kĩ văn bản. - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của em về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất. - Bài mới: Tìm hiểu phần còn lại. …………………………………………….