Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 39: Đa dạng và đặc điểm chung của lưỡng cư

Tuần 20 Ngày soạn: 21.01.08 Tiết 39 Ngày dạy: 22.01.08 Bài 37. ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LƯỠNG CƯ I.MỤC TIÊU 1.Kiến thức : - Trình bày được sự đa dạng của lưỡng cư về thành phần loài, môi trường sống và tập tính của chúng. - Hiểu rõ được vai trò của lưỡng cư với đời sống và tự nhiên. - Trình bày được đặc điểm chung của lưỡng cư. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng quan sát hình nhận biết kiến thức. Kỹ năng hoạt động nhóm. 3.Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC : * GV : - Tranh 1 số loài lưỡng cư. Bảng phụ ghi nội dung bảng SGK tr.121. * HS : Xem trước bài, tìm hiểu một số loài ếch nhái có ở địa phương III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Mở bài: Tuy là lớp lưỡng cư có đời sống rất cần nước nhưng vẫn có số loài khá lớn và địa bàn phân bố khá rộng chúng ta sẽ tìm hiểu để thấy sự đa dang và đặc điểm chung của lớp lưỡng cư 2. Phát triển bài: Hoạt động 1:Tìm hiểu đa dạng về thành phần loài a.Mục tiêu: Nêu được các đặc điểm đặc trưng nhất để phân biệt 3 bộ lưỡng cư. Từ đó thấy được môi trường sống ảnh hưởng đến cấu tạo ngoài của từng bộ. b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yêu cầu HS quan sát hình 37.1 SGK,đọc thông tin trong sách giáo khoa, làm bài tập bảng sau: Tên bộ lưỡng cư Đặc điểm phân biệt Hình dạng Đuôi Chi Có đuôi Không đuôi Không chi - Thông qua bảng GV phân tích mức độ gắn bó với môi trường nước khác nhau ảnh hưởng đến cấu tạo ngoài từng bộ. - Cánhân tự thu nhận thông tin về đặc điểm 3 bộ lưỡng cư thảo luận nhóm để hoàn thành bảng. - Đại diện nhóm trình bày nhóm khác nhận xét và bổ sung. - Yêu cầu nêu được các đặc điểm đặc trưng nhất phân biệt 3 bộ: căn cứ vào đuôi và chân. - HS tự rút ra kết luận. * Tiểu kết: Lưỡng cư có khoảng 4000 loài, chia làm 3 bộ: - Bộ lưỡng cư có đuôi. - Bộ lưỡng cư không đuôi. - Bộ lưỡng cư không chân. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đa dạng về môi trường sống và tập tính a.Mục tiêu : Giải thích được sự ảnh hưởng của môi trường tới tập tính và hoạt động của lưỡng cư b.Tiến hành: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yêu cầu HS quan sát hình 37 (1 –5) đọc chú thích lựa chọn câu trả lời điền vào bảng tr.121 SGK - GV treo bảng phụ HS các nhóm chữa bài bằng cách dán các mảnh giấy ghi câu trả lời. - GV thông báo kết quảđúng để HS theo dõi. - Cá nhân tự thu nhận thông tin qua hình vẽ. - Thảo luận nhóm hoàn thành bảng. - Đại diện các nhóm lên chọn câu trả lời dán vào bảng phụ. - Nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung. - Các nhóm quan sát tự sửa chữa nếu cần. Một số đặc điểm sinh học của lưỡng cư Tên loài Đặc điểm nơi sống Hoạt động Tập tính tự vệ Cá cóc Tam Đảo Sống chủ yếu trong nước Ban ngày Trốn chạy ẩn nấp Ểnh ương lớn Ưa sống ở nước hơn Ban đêm Dọa nạt Cóc nhà Ưa sống trên cạn hơn Ban đêm Tiết nhựa độc Ếch cây Sống chủ yếu trên cây, bụi cây, vẫn lệ thuộc vào môi trường nước Ban đêm Trốn chạy ẩn nấp Ếch giun Sống chủ yếu trên cạn Chui luồn trong hang đất Trốn, ẩn nấp * Tiểu kết : Nội dung trong bảng Hoạt động 3 : Đặc điểm chung của lưỡng cư a.Mục tiêu: Tìm hiểu đặc điểm chung của lớp lưỡng cư b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yêu cầu các nhóm trao đổi trả lời câu hỏi: + Nêu đặc điểm chung của lưỡng cư về môi trường sống, cơ quan di chuyển, đặc điểm các hệ cơ quan - Cá nhân tự nhớ lại kiến thức thảo luận nhóm rút ra đặc điểm chung nhất của lưỡng cư . + Nêu được : Nơi sống vừa nước vừa cạn, cơ quan di chuyển là chi. * Tiểu kết : Lưỡng cư là động vật có xương sống thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn. - Da trần và ẩm. - Di chuyển bằng 4 chi, - Hô hấp bằng da và phổi. - Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu pha nuôi cơ thể. - Thụ tinh ngoài, nòng nọc phát triển qua biến thái. - Là động vật biến nhiệt. Hoạt động 4 : Vai trò của lưỡng cư a.Mục tiêu : Nêu được vai trò của lưỡng cư trong tự nhiên và trong đời sống. b.Tiến hành: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, trả lời câu hỏi: + Lưỡng cư có vai trò gì đối với con người? Cho ví dụ minh họa. + Vì sao nói vai trò tiêu diệt sâu bọ của lưỡng cư bổ sung cho hoạt động của chim? + Muốn bảo vệ những loài lưỡng cư có ích ta cần làm gì? - GV cho HS tự rút ra kết luận. - Cá nhân tự nghiên cứu thông tin trong SGK tr.122, trả lời các câu hỏi. - Yêu cầu nêu được : + Cung cấp thực phẩm. + Giúp việc tiêu diệt sâu bọ gây hại cho cây. + Cấm săn bắt. - 1 vài HS trả lời HS khác bổ sung . - HS tự rút ra kết luận *Tiểu kết : - Làm thực phẩm cho con người - 1 số lưỡng cư làm thuốc . - Diệt sâu bọ và động vật trung gian gây bệnh. 3. Tổng kết bài : HS đọc kết luận SGK 4. Kiểm tra đánh giá : GV cho HS làm bài tập Hãy đánh dấu nhân (X) vào nhưng câu trã lời đúng trong các câu sau về đặc điểm chung của lưỡng cư. 1. Làđộng vật biến nhiệt . 2. Thích nghi với đời sống ở cạn . 3. Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu pha đi nuôi cơ thể. 4. Thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn. 5. Máu trong tim là máu đỏ tươi. 6. Di chuyển bằng tứ chi. 7. Di chuyển bằng cách nhảy cóc. 8. Da trần ẩm ướt. 9. Ếch phát triển có biến thái. 5.Dặn dò: - Học và trả lời câu hỏi trong SGK. - Đọc mục “Em có biết”. - Kẻ bảng trang 125 SGK vào vở bài tập.