Giáo án Công nghệ Lớp 7 - Bài 55: Thu hoạch, bảo quản và chế biến sản phẩm thủy sản - Nguyễn Tín Nhiệm

Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy:.. Tuaàn 20 Tieát 29 BÀI 55: THU HOẠCH, BẢO QUẢN VÀ CHẾ BIẾN SẢN PHẨM THỦY SẢN I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Nêu được các phương pháp thu hoạch sản phẩm thủy sản như: đánh tỉa, thả bù; thu hoạch toàn bộ và ưu, nhược điểm của từng phương pháp. - Trình bày được các biện pháp bảo quản tôm, cá phù hợp như ướp muối, làm khô, làm lạnh đúng kĩ thuật, đảm bảo sản phẩm không bị hao hụt về lượng và chất. - Nêu được các phương pháp chế biến tôm, cá nhằm tăng giá trị sản phẩm, tăng giá trị kinh tế; tăng tính ngon miệng, phục vụ tốt cho tiêu dùng và xuất khẩu. 2. Kỹ năng: - Rèn luyện những kỹ năng trong việc thu hoạch, bảo quản và chế biến sản phẩm thủy sản. - Phát triển kỹ năng quan sát, phân tích và trao đổi nhóm. 3. Thái độ: Vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Tham khảo chuẩn kiến thức, kĩ năng và phương pháp tích hợp giáo dục môi trường. - Tham khảo, cập nhật thông tin các sản phẩm thủy sản đóng hộp. 2. Học sinh: Xem trước bài 55. III. TIẾN TÌNH LÊN LỚP: TG NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS 1’ 5’ 1’ 7’ 6’ 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: I. Thu hoạch: 1. Đánh tỉa thả bù: Thu hoạch những con đạt chuẩn, thả thêm con giống bù vào lượng cá đã thu hoạch. 2. Thu hoạch toàn bộ tôm, cá trong ao: Là cách thu hoạch triệt để không để lại một con nào cả. - Yêu cầu lớp trưởng báo cáo - Em hãy trình bày tóm tắt biện pháp chăm sóc tôm, cá. - Nêu những loại thuốc trị bệnh cho tôm cá à Giới thiệu bài mới: Thu hoạch, bảo quản, chế biến là các khâu cuối cùng của quá trình sản xuất thủy sản làm không tốt các khâu này sẽ làm cho chất lượng sản phẩm giảm, hiệu quả sử dụng kém và giá trị kinh tế thấp. Do vậy chúng ta cần thực hiện tốt các yêu cầu kĩ thuật đề ra như sau. * Hoạt động 1 - Yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK và cho biết: + Có mấy phương pháp thu hoạch? + Thu hoạch theo đánh tỉa thả bù là như thế nào? - Giáo viên nhận xét, bổ sung và lấy ví dụ minh họa: Vd: Một ao nuôi cá mè. Sau khi nuôi được 4 – 6 tháng, cá mè cân nặng 0,4 – 0,5kg/con. Tiến hành bắt những con cá mè có khối lượng > 0,5kg/con và thả thêm cá mè giống cỡ 8 – 12g/con. - Giáo viên hỏi: + Tác dụng của đánh tỉa thả bù là gì? - Giáo viên nhận xét, chốt ý, ghi bảng. - Giáo viên hỏi: + Thu hoạch toàn bộ tôm, cá trong ao là như thế nào? + Thu hoạch toàn bộ cá cần làm những công việc gì? + Đối với tôm thu hoạch toàn bộ cần tiến hành những công việc gì? - Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt ghi bảng. - Giáo viên hỏi: + Em hãy nêu ưu và nhược điểm của 2 phương pháp trên. - Giáo viên chốt lại kiến thức cho học sinh. - Lớp trưởng báo cáo - HS trả lời - Hóa chất, tân dược, thảo mộc - Lắng nghe và suy nghĩ - Học sinh nghiên cứu thông tin và trả lời: à Có 2 phương pháp: + Đánh tỉa thà bù + Thu hoạch toàn bộ tôm, cá trong ao. à Thu hoạch những con đạt chuẩn, thả thêm con giống bù vào lượng cá đã thu hoạch. - Học sinh lắng nghe. - Học sinh trả lời: à Thực phẩm tươi, sống sẽ được cung cấp thường xuyên và tăng năng suất cá nuôi lên 20%. - Học sinh ghi bài. - Học sinh trả lời: à Thu hoạch toàn bộ tôm, cá có trong ao một cách triệt để. à Bao gồm các công việc: + Tháo bớt nước + Kéo 2 – 3 mẻ lưới + Tháo cạn nước để bắt hết cá đạt chuẩn. Còn những con cá chưa đạt kích thước thì chuyển sang ao khác nuôi tiếp. à Tháo bớt nước, khi chỉ còn ngập 1/3 đống chà, dùng lưới vây quanh rồi đỡ chà bắt tôm. - Học sinh ghi bài. - Học sinh trả lời: à Phương pháp: + Đánh tỉa thả bù có ưu điểm là cung cấp thực phẩm thường xuyên và năng suất cao. + Thu hoạch toàn bộ cho sản phẩm tập trung, chi phí ít nhưng năng suất không cao. - Học sinh lắng nghe. 5’ 5’ II. Bảo quản: 1. Mục đích: Nhằm hạn chế hao hụt về chất và lượng của sản phẩm, đảm bảo nguyên liệu cho chế biến phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. 2. Các phương pháp bảo quản: Có 3 phương pháp: - Ướp lạnh - Làm khô - Đông lạnh Muốn bảo quản tốt sản phẩm cần chú ý: + Đảm bảo chất lượng: tôm, cá phải tươi, không bị nhiễm bệnh + Nơi bảo quản phải đảm bảo yêu cầu kĩ thuật: nhiệt độ, độ ẩm,.. * Hoạt động 2 - Yêu cầu học sinh đọc mục II SGK và trả lời các câu hỏi: + Bảo quản sản phẩm nhằm mục đích gì? + Các sản phẩm không được bảo quản sẽ như thế nào? - Giáo viên nhận xét, bổ sung chỉnh chốt, ghi bảng. - Giáo viên treo hình 86, yêu cầu học sinh quan sát, kết hợp đọc thông tin SGK và cho biết: + Bảo quản sản phẩm thủy sản có mấy phương pháp? - Giáo viên nhận xét và dựa vào hình làm rõ từng phương pháp cho học sinh hiểu. - Giáo viên lấy ví dụ về các phương pháp bảo quản như: muối cá, phơi khô cá lóc, hoặc bảo quản trong tủ lạnh - Giáo viên hỏi: + Trong ba phương pháp bảo quản sản phẩm thủy sản, theo em phương pháp nào phổ biến? Vì sao? + Tại sao muốn bảo quản sản phẩm thủy sản lâu hơn phải tăng tỉ lệ muối? - Giáo viên nhấn mạnh khi bảo quản cần chú ý: + Đảm bảo chất lượng + Nơi bảo quản phải đạt yêu cầu về kĩ thuật. - Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt, ghi bảng. - Học sinh đọc và trả lời: à Nhằm mục đích hạn chế hao hụt, đảm bảo nguyên liệu cho chế biến, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. à Nếu không bảo quản thì sản phẩm bị hư hỏng, tỉ lệ hao hụt cao. - Học sinh ghi bài. - Học sinh quan sát, đọc thông tin và trả lời: à Có 3 phương pháp: + Phương pháp ướp muối. + Phương pháp làm khô. + Phương pháp đông lạnh. - Học sinh quan sát và lắng nghe. à Học sinh lắng nghe. - Học sinh trả lời: à Học sinh tự suy nghĩ trả lời: à Tăng tỉ lệ muối nhằm làm cho vi khuẩn không hoạt động được, cá sẽ không bị ươn thối. - Học sinh chú ý. - Học sinh ghi bài. 5’ 5’ III. Chế biến: 1. Mục đích: Nhằm tăng giá trị sử dụng thực phẩm đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm. 2. Các phương pháp chế biến: Có 2 phương pháp: - Phương pháp thủ công tạo ra nước mắm, mắm tôm, tôm chua... - Phương pháp công nghiệp tạo ra các sản phẩm đồ hộp. * Hoạt động 3 - Yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK mục III và trả lời các câu hỏi: + Tại sao phải chế biến thủy sản? - Giáo viên nhận xét và nhấn mạnh: Sản phẩm thủy sản ở dạng tươi sống dễ biến đổi về chất lượng, vì thế phải qua chế biến làm cho chất lượng được nâng cao. - Giáo viên hỏi: + Chế biến thủy sản nhằm mục đích gì? - Giáo viên nhận xét, chốt lại ghi bảng. * Giáo viên treo hình 87 và giới thiệu cho học sinh các sản phẩm thủy sản đã qua chế biến. - Giáo viên hỏi: + Em hãy nêu một số phương pháp chế biến mà em biết. + Có mấy phương pháp chế biến? - Giáo viên yêu cầu học sinh chia nhóm, thảo luận để hoàn thành bài tập trong SGK. - Giáo viên nhận xét, bổ sung, chốt lại ghi bảng. - Học sinh nghiên cứu thông tin và trả lời: à Vì sản phẩm thủy sản không chế biến không dùng được. Vd: cá sống, tôm sống nếu không qua chế biến thì con người không thể sử dụng được - Học sinh lắng nghe. - Học sinh trả lời: à Nhằm làm tăng giá trị sử dụng thực phẩm đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm. - Học sinh ghi bài. - Học sinh quan sát và lắng nghe giáo viên giới thiệu. - Học sinh trả lời: à Học sinh suy nghĩ trả lời: à Có 2 phương pháp chế biến: + Phương pháp thủ công + Phương pháp công nghiệp. - Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung. - Học sinh phải nêu được: + Phương pháp thủ công: nước mắm, nước tương, cá kho.. + Phương pháp công nghiệp: các sản phẩm đồ hộp. - Học sinh ghi bài. 4’ 4. Củng cố: - Nội dung hoạt động 1 - Nội dung hoạt động 2 - Nội dung hoạt động 3 - Phương pháp thu hoạch bao gồm phương pháp nào? - Phương pháp bảo quản bao gồm phương pháp nào? - Phương pháp chế biến bao gồm phương pháp nào? - Đánh tỉa thả bù và thu hoạch toàn bộ tôm, cá trong ao. - Ướp muối, làm khô, làm lạnh. - Phương pháp thủ công, phương pháp công nghiệp 5. Dặn dò: (1 phút) - Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 56. + Tìm hiểu ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường thủy sản.