Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Tiết 38, Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX

Tiết 38. Bài 33: Hoàn thành cách mạng tƯ sản ở châu âu và mĩ giữa thế kỉ XIX Ngày soạn: 5/1/2011 sĩ số: Ngày dạy: 10a: 10b: I. Mục tiêu bài học. + HS nắm được: - Cùng với cách mạng công nghiệp , giữa thế kỉ XIX, nhiều cuộc cách mạng tư sản nổ ra dưới hình thức khác nhau: - Nguyên nhân, diễn biến, kết quả, tính chất và hạn chế của cuộc đấu tranh thống nhất Đức và I ta lia. + Nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh chống các thế lực phong kiến bảo thủ, đòi quyền tự do dân chủ. + Kĩ năng sử dụng bản đồ. II. Phương tiện: - Lược đồ quá trình thống nhất nước Đức, thống nhất Italia.... III. Tiến trình dạy học. 1. Ổn định tổ chức : Giỏo viờn ghi sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ. Câu hỏi:- Những phát minh máy móc của cách mạng công nghiệp Anh? - Hệ quả của cách mạng công nghiệp? 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Tình hình nước Đức trước khi thống nhất? ? Đặc điểm, vai trò của tầng lớp Gioong ke ? GV: LêNin: “con đường kiểu Phổ”: Trước khi đưa NN đi theo CNTB thì vẫn duy trì tàn tích của CĐPK bóc lột. GV: chỉ trên lược đồ cho HS nắm được. ? để phỏt triển KTTBCN yêu cầu cấp bách đặt ra đối với nước Đức là gì? (thống nhất đất nước, chấm dứt tình trạng phân tán) ? Tại sao không phải là giai cấp tư sản hay vô sản lãnh đạo cuộc đấu tranh thống nhất đất nước ? GV qtrình tnhất đnước được t/hiện bằng con đg ctranh vương triều - “từ trên xuống” (Khái niệm), thông qua vai trò của quí tộc quân phiệt Phổ (đại diện là Bixmac) ? Quá trình thống nhất gồm mấy mốc lớn? GV sử dụng bản đồ kết hợp trình bày: (GV chỉ trên bản đồ vùng đất sát nhập vào Phổ đến năm 1866 và các LB nhập LB Bắc Đức, Biên giới LB Bắc Đức đến năm 1867) ? Vì sao muốn thống nhất các bang miền Nam, Phổ phải đánh Pháp ? đây là một cuộc chiến tranh quyết định sự thống nhất nước Đức thành 1 quốc gia toàn vẹn theo con đg sắt và máu. - KQ: Pháp thất bại, phải bồi thường 5tỉ frăng và cắt cho Đức 2 tỉnh Andát và Loren. GV chỉ trên bđồ các bang gia nhập LB Bắc Đức năm 1870 và biên giới ĐQ Đức năm 1871. ? Tính chất của cuộc thống nhất đất nước Đức? - Cùng với quá trình mở rộng đất đai là quá trình di cư ồ ạt của người châu Âu sang Mĩ khiến dân số nước Mĩ tăng nhanh, từ > 5tr người (1800) tăng lên 23tr người (1850). ? Kinh tế Mĩ có điểm gì nổi bật? ? Tại sao kinh tế đồn điền miền Nam lại cản trở kinh tế tư bản chủ nghĩa ? Sự ptriển mạnh mẽ của KT NN TBCN gắn liền với KT trại chủ và KT đồn điền , đã đem lại sphẩm dồi dào và phong phú nhng ko thể dung nạp CĐ nô lệ đồn điền MN và bản thân những ng nô lệ sẽ đấu tranh đòi gphóng. ? Tình hình xã hội có gì nổi bật? GV yêu cầu HS theo dõi chữ in nhỏ SGK tr 168. ? Nguyên nhân trực tiếp? - 1860: Lin-Côn đại diện Đảng cộng hoà trúng cử tổng thống. à đe doạ quyền lợi chủ nô Mnam - 11 bang mNam tách khỏi liên bang Mĩ lập Hiệp bang riêng (có cphủ, tổng thống riêng) ? Nội chiến Mĩ diễn ra ntn? - Ban đầu Qđội Liên bang kiên quyết và ko sử dụng biện pháp triệt để nên bị thu liên tiếp. ? Tước tình hình đó, CP Lincôn có biện pháp gì? GV: Trong đó qui định: những ai cần mua đất, chỉ cần 10USD sẽ đợc CPhủ cấp cho 160 mẫu Anh (khoảng 65ha) để canh tác và được miễn thuế tr 5 năm đầu. ? Vì sao tổng thống kí sắc lệnh cấp đất và sắc lệnh giải phóng nô lệ ? Các sắc lệnh đó có tác dụng gì ? GV: Nhờ đó, số đông ng di cư và ng da đen mới được giải phóng có thể ổn định csống. Phần lớn nô lệ đã rời bỏ quân đội Mnam chạy lên MBắc để được sống cđời tự do, LL MB do vậy cũng được tăng cường. ? Vì sao gcấp TSản MBắc lại chiến thắng được LL chủ nô Mnam? ? Nội chiến Mĩ đã để lại YN gì? 1. Cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức a. Tình hình nước Đức. - Giữa TK XIX: KT TBCN ptriển nhanh chóng: Từ nước NN trở thành nước CN. - Phương thức kinh doanh theo lối TBCN xâm nhập trong NN -> tầng lớp quí tộc TS hoá (Gioongke). - Trở ngại: Nước Đức bị chia xẻ thành nhiều vương quốc nhỏ à Cản trở sự phỏt triển KT TBCN. à Yêu cầu thống nhất đất nước. b. Lãnh đạo, hình thức. - Lãnh đạo: Quý tộc quân phiệt Phổ. - Hình thức : Chiến tranh. b. Quá trình thống nhất nước Đức. - Năm 1864: tấn công Đan Mạch. - Năm 1866: Gây chiến tranh với áo. à 1867: LB Bắc Đức thành lập (18 quốc gia và 3 thành phố tự do) - Năm 1870-1871: Chiến tranh với Pháp. à Thu phục các bang MN, hoàn thành thống nhất nước Đức, à Ngày 18/1/1871: đế chế Đức được thành lập, Bixmac trở thành thủ tướng. c. Tính chất ? ý nghĩa ? * Tính chất: - Là cuộc CMTS, tạo Đkiện cho CNTB phát triển. à Hạn chế : Thống nhất bằng con đường "từ trên xuống", do quý tộc quân Phiệt Phổ tiến hành, biến Đức thành một nước quân phiệt hiếu chiến. 2. Cuộc đấu tranh thống nhất I-Ta-li-a 3. Nội chiến ở Mĩ. a. Tình hình nước Mĩ trước nội chiến. * Lãnh thổ Mĩ mở rộng: Giữa thế kỉ XIX: lãnh thổ kéo dài tới Thái Bình Dương gồm 30 bang. * Kinh tế: Phát triển theo 2 con đường: + Miền Bắc: phát triển nền công nghiệp TBCN, Do nhiều nguyên nhân thuận lợi, à 1850: đứng hàng thứ tư thế giới. - Nông nghiệp : phục vụ thị trường công nghiệp. + Miền nam: phát triển nền kinh tế đồn điền ( chủ nô > < nô lệ ). à cản trở kinh tế tư bản chủ nghĩa. - MTây: vùng đất bao la, thu hút dân di cư. * Xã hội: - Tư sản, trại chủ miền Bắc > < chủ nô miền Nam. à phong trào đấu tranh đòi giải phóng nô lệ . b. Nguyên nhân trực tiếp. - kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 1860. c. Diễn biến. - 12/4/1861 nội chiến bùng nổ . à Ưu thế thuộc về Hiệp bang. - Từ giữa 1862: miền bắc thi hành những biện pháp cách mạng: + cấp đất miền tây cho dân di cư (1862). + bãi bỏ chế độ nô lệ (1/1/1863) - 9/4/1865: nội chiến kết thúc, thắng lợi thuộc về Liên bang. d. ý nghĩa. - Là cuộc CMTS lần 2 ở Mĩ. - KQ: đã xoá bỏ CĐ nô lệ Mnam tạo đk cho CNTB ptriển (vơn lên mạnh mẽ vào cuối TK XIX) 4. Củng cố: - Hướng dẫn HS nắm được những nét diễn biến chính của quá trình thống nhất Đức-I-ta-lia và trình bày trên bản đồ. 5. Giao nhiệm vụ về nhà. - Học bài cũ, đọc bài mới - Lập bảng thống kê về các cuộc CMTS theo ND sau: tên cuộc CMTS, Hình thức, thời gian, Kết quả - YN? Câu hỏi soạn bài tiết sau: 1. Những tiến bộ khoa học - kĩ thuật có liên quan như thế nào đến việc chuyển sang giai đoạn đế quốc của các nước Tư bản ? 2. Tại sao trong giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt ?