Giáo án Ngữ văn 7 (cả năm)_Vũ thị Kim Dung

Ngày soạn: 7/8/2011 Ngày dạy: 15/8/2011. Tuần 1. Tiết 1: Văn bản Cổng trường mở ra ( Lí Lan) I. Mức độ cần đạt: - Thấy được tình cảm sâu sắc của người mẹ đối với con thể hiện trong một tình huống đặc biệt: đêm trước ngày khai trường. - Hiểu được những tình cảm cao quý, ý thức trách nhiệm của gia đình đối với trẻ em-tương lai nhân loại. - Hiểu được giá trị của những hình thức biểu cảm chủ yếu trong một văn bản nhật dụng. II. Trọng tâm kiên thức, kỹ năng 1. Kiến thức: - Tình cảm sâu nặng của cha me, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên nhi đồng. - Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản. 2. Kỹ năng: - Đọc –hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ. - Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con. - Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm. 3. Thái độ. HS thấm thía tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái ; thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với con người. III. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Đọc và sưu tầm các tài liệu liên quan đến nội dung bài học, nghiên cứu sách chuẩn kiến thức kĩ năng - Soạn bài, chuẩn bị các dụng cụ giảng dạy:Tranh ảnh về chân dung Lí Lan, - Hướng dẫn HS chuẩn bị bài 2. Học sinh: - Soạn bài theo nội dung GV hướng dẫn - Sưu tầm các tư liệu có liên quan đến bài học - Học bài cũ IV. Tổ chức dạy và học Bước I. ổn định tổ chức (1p) : kiểm tra sĩ số lớp, vệ sinh lớp học… Bước II. Kiểm tra bài cũ (5p): Kết hợp kiểm tra sự chuẩn bị sách vở và bài soạn của HS. Bước III. Tổ chức dạy và học bài mới Hoạt động 1: Tạo tâm thế - Thời gian dự kiến: 2 phút - Phương pháp: Phương pháp thuyết trình - Mục tiêu: Hs có tâm thế thích thú khi tìm hiểu về nội dung bài học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi chú GV giới thiệu bài mới: Tất cả chúng ta đều trải qua cái buổi tối và đêm trước ngày khai trường trọng đại và thiêng liêng chuyển từ mẫu giáo lên lớp 1 bậc tiểu học. Còn vương vấn trong trí nhớ của ta biết bao bồi hồi, xao xuyến... cả lo lắng và sự sợ hãi mơ hồ. Giờ nhớ lại ta thấy thật ngây thơ và ngọt ngào. Tâm trạng của người mẹ như thế nào khi cổng trường sắp mở ra đón con trai yêu quý của mẹ. - Nghe giới thiệu Hoạt động 2: Hoạt động tri giác - Thời gian dự kiến: 5 đến 10phút - Mục tiêu: HS đọc thông thạo và diễn cảm văn bản, nắm được xuất xứ, bố cục, phương thức biểu đạt, tác giả, tác phẩm của văn bản - Kĩ thuật: Quan sát, động não - Phương pháp: đọc diễn cảm Thầy Trò Chuẩn kiến thức Ghi chú GV: Hãy đọc phần chú thích trong SGK sau đó trình bày những nét sơ lược về tác giả và xuất xứ của tác phẩm . HS: Trả lời theo nội dung SGK. H: Có thể xếp “ cổng trường mở ra ”là văn bản nhật dụng được không ? Vì sao? HS: Trả lời câu hỏi dựa vào khái niệm văn bản nhật dụng. - Quan sát và trả lời theo chú thích * SGK - Nghe giới thiệu I -Đọc - tìm hiểu chung - Tác giả : Lí Lan - Tác phẩm : +Xuất xứ : Được đăng trên báo "Yêu trẻ"-TP HCM. + Tính chất : Là văn bản nhật dụng + Thể loại : kí. H.Cho biết phương thức biểu đạt chính của văn bản này là tự sự, miêu tả hay biểu cảm ? HS : Biểu cảm H. Bài văn biểu lộ cảm xúc của ai ? Đó là những cảm xúc như thế nào ? HS: Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con. H: Căn cứ vào những điều vừa tìm hiểu chung về văn bản , theo em nên đọc văn bản này như thế nào ? Vì sao? HS : Nêu cách đọc : Giọng chậm rãi; tình cảm... GV: đọc mẫu 1 đoạn HS : đọc, nhận xét - HS nghe và thực hiện theo hướng dẫn- lớp nhận xét - HS tóm tắt- nhận xét, bổ sung. - Phát hiện, nêu ý kiến cá nhân + Phương thức biểu đạt : Biểu cảm + Nội dung : Tâm trạng của mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con. Hoạt động 3: Hoạt động phân tích, cắt nghĩa - Thời gian dự kiến: 15- 20phút - Phương pháp: Nhận biết,phân tích, so sánh, đánh giá, thuyết trình… - Mục tiêu: Giúp HS nắm được: + Tình cảm sâu nặng của cha me, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên nhi đồng. +Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản. - Kĩ thuật: Khăn trải bàn, động não II - Tìm hiểu văn bản II - Tìm hiểu văn bản 1. Tâm trạng người mẹ H: Trước ngày khai trường đầu tiên, cả người mẹ và người con đã chuẩn bị những gì cho năm học mới ? HS: - Mọi thứ cần thiết : Quần áo ,sách vở ...đã sẵn sàng . - Người mẹ còn chuẩn bị về tâm lí cho con:Khích lệ con ... - Người con cũng đã sẵn sàng cho năm học mới : Tỏ ra ngưòi lớn hơn khi thu dọn đồ chơi . H: Với sự chuẩn bị chu đáo như thế , tại sao vào cái đêm trước ngày khai trường của con, người mẹ vẫn không ngủ được ? ( Quan sát đoạn đầu) HS: + Mẹ lo con là đứa trẻ nhạy cảm sẽ háo hức vì ngày khai trường mà không ngủ được . H : Thế nhưng nỗi lo ấy đã được giải toả : “ Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng như uống một ly sữa, ăn một cái kẹo”. Vậy mà người mẹ vẫn không ngủ , bà đã có những việc làm và suy nghĩ như thế nào vào cái đêm không ngủ ấy ? HS: + Mẹ ngắm đứa con mình đang ngủ ngon lành . + Mẹ đắp mền , buông mùng ...rồi “không biết làm gì nữa ”. + Mẹ không tập trung làm được việc gì cả , xem lại những thứ đẫ chuẩn bị cho con, tự nhủ mình phải đi ngủ sớm . + Mẹ lên giường và trằn trọc . + Mẹ tin là con không bỡ ngỡ trong ngày đầu năm học . H : Đã tin tưởng như thế, đẫ khẳng định “ còn điều gì để lo lắng quá đâu” nhưng người mẹ vẫn không ngủ được . Vì sao vậy HS: - Vì ngươì mẹ nôn nao nghĩ về ngày khai trường năm xưa của mình . Khi ấy mẹ có tâm trạng nôn nao, hồi hộp trên đường tới trường và chơi vơi hốt hoảng khi phải xa bà ngoại. H: Có ấn tượng sâu đậm về ngày khai trường đầu tiên như thế nhưng tại sao người mẹ ấy không kể điều này với chính đứa con của mình ? HS: Vì muốn khắc sâu ấn tượng về ngày đầu tiên đi học vào lòng con một cách nhẹ nhàng , cẩn thận và tự nhiên . GV: Đó là tất cả những lí do khiến người mẹ không ngủ được trong đêm trước ngày khai trường của con. Bao nôn nao, bao âu lo, bao mong muốn cứ đan xen miên man trong tâm trạng mẹ đêm nay. Ngày mai, ngày đầu tiên con đến trường có chút lo lắng - mẹ đã chuẩn bị xong, mà sao vẫn còn thao thức. "Hàng năm, cứ vào cuối thu mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp...". Hóa ra âm vang bài học thuở áo trắng của chính mình cứ sống dậy xốn xang - mẹ không ngủ được. ấn tượng sâu đậm về cái ngày đầu tiên ấy mẹ muốn khắc sâu vào con để con có những giây phút thật đẹp, thật đáng trân trọng mà mai này mỗi khi nhớ về con lại thấy xao xuyến, bâng khuâng. Có thể nói Lí Lan đã rất "sống" với kỉ niệm tuổi thơ, với ngày khai trường vào lớp Một. Nhớ bà ngoại, tình thương con, nỗi niềm về thời thơ ấu... những kỉ niệm, cảm xúc ấy mãnh liệt tha thiết ấy cứ rạo rực, bâng khuâng, xao xuyến mãi trong lòng người mẹ. Tâm trạng đẹp đẽ ấy được tác giả diễn tả một cách nhẹ nhàng, tinh tế mà thấm thía. - Tìm, phân tích - Quan sát, phân tích, đánh giá - Phát hiện - Giải thích. Thảo luận, trình bày ý kiến - Nghe bình H: Theo dõi những việc làm và suy nghĩ của người mẹ vào cái đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con, em có thể nói gì về người mẹ này . HS : - Mẹ thao thức không ngủ, suy nghĩ triền miên. - Mẹ chuẩn bị chu đáo cho con . - Mẹ hồi hộp về ngày khai trường đầu tiên của con . - Mẹ quan tâm và yêu quý con... - Một người mẹ có tâm hồn tinh tế và nhậy cảm . - Phát hiện, nhận xét. - xốn xang, bồi hồi trước bước đời đầu tiên của con - Mẹ có tấm lòng sâu nặng, quan tâm sâu sắc đến con --> người mẹ yêu con vô cùng H: Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con mình không? Theo con cách viết này có tác dụng gì? HS: Người mẹ đang tâm sự với con và cũng chính là đang nói với lòng mình. ị Giúp tác giả đi sâu vào thế giới tâm hồn, miêu tả được một cách tinh tế tâm trạng hồi hộp, bâng khuâng cũng như những tình cảm tha thiết mà mẹ dành cho con. Đó là những điều sâu thẳm khó nói bằng lời. - Phát hiện, nhận xét H: Trong mạch tâm trạng của mẹ có đoạn suy tư về ngày khai trường ở Nhật Bản. Điều đó có ý nghĩa gì? - Tìm, phân tích 2) Vai trò của nhà trường với thế hệ trẻ - Nhà trường có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống của mỗi con người HS: Ngày khai trường ở Nhật Bản rất quan trọng. Từ đó ta có thể nhận thấy giáo dục có một vai trò quan trọng như thế nào đối với cuộc sống mỗi người và toàn xã hội. H: Nếu cho rằng những suy nghĩ của người mẹ về nền giáo dục Nhật Bản ấy ẩn chứa những ước mơ, mong muốn cho con mình. em có đồng ý không? Đó là ước mơ gì? HS: Ước mơ mà bất kì bậc cha mẹ nào cũng mong đó là con mình được hưởng một nền giáo dục tiến bộ nhất, mọi trẻ em được chăm sóc giáo dục với tất cả sự quan tâm của xã hội. - HS trả lời - HS trả lời GV: Kết bài người mẹ nói "bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra". Em thử hình dung lại xem thế giới kì diệu đó là gì? HS thảo luận. HS: - Thế giới của điều hay lẽ phải, của tình thương và đạo lí làm người... - Thế giới của ánh sáng tri thức, của những hiểu biết lí thú và kì diệu mà nhân loại hàng vạn năm đã tích lũy được. - Thế giới của tình thầy trò cao đẹp, tình bạn thiêng liêng, của những ước mơ và khát vọng bay bổng niềm vui niềm hi vọng... - thảo luận H: Bài văn giản dị nhưng vẫn khiến người đọc suy ngẫm xúc động. Vì sao vậy? Gợi ý: Cách viết giống nhật kí, dễ bộc lộ cảm xúc. GV : Bài văn đã chỉ rõ ngày khai trường vào lớp Một là ngày có dấu ấn sâu đậm nhất trong tâm hồn tuổi thơ và cuộc đời mỗi con người và học tập là nghĩa vụ cao cả của tuổi trẻ đối với gia đình và xã hội. Vì thế chúng ta ý thức một cách sâu sắc rằng "Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra". Thế giới kì diệu ấy là cả chân trời văn hóa, khoa học đang rộng mở bao la, đón chờ ta ở phía trước. - HS trả lời Hoạt động 4.Đánh giá, tổng kết -Thời gian: 5- 10 phút - Phương pháp: Liên tưởng, tích lũy,tổng hợp, thuyết trình - Mục tiêu: HS tổng hợp, khái quát được về giá trị nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm - Kĩ thuật: Động não, khăn phủ bàn Thầy Trò Chuẩn kiến thức Ghi chú Hướng dẫn ghi nhớ GV hướng dẫn HS thực hiện kĩ thuật khăn phủ bàn + Nhóm 1: Nêu nhận xét của em về nét đặc sắc NT của VB này ? - GV gợi ý: Nhận xét về cách dùng từ ngữ, cách viết của tác giả + Nhóm 2: Qua NT ấy em cảm nhận được gì về nội dung của VB? - GV gợi ý: Nhóm 3: Em có cảm nhận gì về ý nghĩa của văn bản? Ghi nhớ + HS thực hiện kĩ thuật khăn phủ bàn- Nêu hiểu biết cá nhân về nội dung của VB - Nêu cảm nhận ý nghĩa của VB - Tổng kết, khái quát về giá trị nghệ thuật của văn bản III. Ghi nhớ 1.Nghệ thuật - Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật kí của người mẹ nói với con. - Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm 2. Nội dung: - Những tình cảm dịu ngọt mà sâu sắc của người mẹ dành cho con - Tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ được 3.ý nghĩa: VB thể hiện tấm lòng, tình cảm của người mẹ đối với con, đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người Hoạt động 5: Luyện tập- vận dụng -Thời gian dự kiến: 5 - 10phút -Phương pháp: Phân tích, đánh giá; - Mục tiêu: HS vận dụng các kiến thức đã học vào việc làm các dạng bài tập nhằm củng cố nội dung bài học - Kĩ thuật: Làm việc cá nhân, khăn phủ bàn Bài 1: Yêu cầu học sinh trao đổi ý kiến và lí giả tại sao ngày khai trường lớp 1 lại để lại ấn tượng sâu đậm trong mỗi người . (HS thảo luận nhóm). HS: Tự do bộc lộ . Có thể : ấn tượng sâu đậm nhất vì là buổi khai trường đầu tiên, đánh dấu bước ngoặt lớn... Được thấy những điều mới lạ, có những cảm xúc bỡ ngỡ, lo sợ, vui sướng... Bài 2: Gợi ý: Đoạn văn phải chân thành sâu sắc, ghi lại những rung động thật sự của bản thân. Bước 4. Hướng dẫn về nhà( 3 phút) - Viết một đoạn văn ghi lại suy nghĩ của bản thân về ngày khai trường đầu tiên Yêu cầu viết chân thực tình cảm và suy nghĩ của bản thân về ngày khai trường đầu tiên của mình. - Sưu tầm và đọc một số văn bản về ngày khai trường - Soạn bài: “ Mẹ tôi”. Yêu cầu: đọc, tóm tắt VB , trả lời các câu hỏi phần đọc –hiểu SGK tr 11 * Rỳt kinh nghiệm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........................ Ngày soạn: 7/8/2011 Ngày dạy: 15/8/2011. Tuần 1. Tiết 2: Văn bản mẹ tôi ( Et-môn-đô đơ A-mi-xi) I. Mức độ cần đạt: Qua bức thư của người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thương liêng đối với mỗi con người. II. Trọng tâm kiên thức, kỹ năng 1. Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Et-môn-đô đơ A-mi-xi. - Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí có tình của người cha khi con mắc lỗi. - Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một lá thư. 2. Kỹ năng: - Đọc –hiểu một văn bản viết dưới hình thức một lá thư. - Phân tích một số chi tiết tiêu biểu liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức thư) và người mẹ nhắc đến trong bức thư. - Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm. 3. Thái độ. HS thấm thía tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái ; thấy được bổn phận phải kính yêu, sống có hiếu với cha mẹ- đó là đạo lí muôn đời của con người. III. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Đọc và sưu tầm các tài liệu liên quan đến nội dung bài học, nghiên cứu sách chuẩn kiến thức kĩ năng - Soạn bài, chuẩn bị các dụng cụ giảng dạy:Tranh ảnh về chân dung tác giả, - Hướng dẫn HS chuẩn bị bài 2. Học sinh: - Soạn bài theo nội dung GV hướng dẫn - Sưu tầm các tư liệu có liên quan đến bài học - Học bài cũ IV. Tổ chức dạy và học Bước I. ổn định tổ chức (1p) : kiểm tra sĩ số lớp, vệ sinh lớp học… Bước II. Kiểm tra bài cũ (5p): Kết hợp kiểm tra sự chuẩn bị sách vở và bài soạn của HS. Qua bài văn "Cổng trường mở ra" con hiểu được điều gì về ý nghĩa của việc học tập trong cuộc đời mỗi người? Con cảm nhận được gì về tâm trạng và tình cảm của người mẹ dành cho đứa con yêu? Bước III. Tổ chức dạy và học bài mới Hoạt động 1: Tạo tâm thế - Thời gian dự kiến: 2 phút - Phương pháp: Phương pháp thuyết trình - Mục tiêu: Hs có tâm thế thích thú khi tìm hiểu về nội dung bài học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi chú Giới thiệu bài mới : Từ nội dung câu trả lời của HS trong phần kiểm tra bài cũ, GV đọc một vài câu thơ,hoặc lời của một bài hát nói về vai trò của người mẹ trongcuộc đời mỗi con người để giới thiệu bài mới. Hoạt động 2: Hoạt động tri giác - Thời gian dự kiến: 5 đến 10phút - Mục tiêu: HS đọc thông thạo và diễn cảm văn bản, nắm được xuất xứ, bố cục, phương thức biểu đạt, tác giả, tác phẩm của văn bản - Kĩ thuật: Quan sát, động não - Phương pháp: đọc diễn cảm Thầy Trò Chuẩn kiến thức Ghi chú H: Ngoài những thông tin trong SGK, em còn biết thêm những gì về tác giả HS: Trả lời GV : Bổ sung: Ông là tiểu thuyết gia, nhà thơ, người viết truyện ngắn và là tác giả của nhiều cuốn truyện thiếu nhi và truyện phiêu lưu nổi tiếng . Những kỉ niệm thời học trò và những kỉ niệm thời là sinh viên học viện quân sự Mô- đê- na là cơ sở để tác giả hư cấu nên những áng văn nhẹ nhàng dung dị , đầy nhân ái mê hoặc trái tim của hàng triệu độc giả trên khắp toàn cầu . GV hướng dẫn đọc: rõ ràng, dứt khoát, nhưng tình cảm GV hướng dẫn tỡm hiểu thể loại ,phương thức,bố cục,cỏc từ khú HS trả lời HS nghe I. Đọc, chú thích 1. Chú thích a) Tác giả: - Et-môn-đô đơ A-mi-xi.(1864-1908) là nhà văn I-ta-li-a b) Tác phẩm: trích Những tấm lòng cao cả 2. Đọc a. Thể loại: VB nhật dụng (bức thư) b. Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với biểu cảm c. Bố cục : gồm 2 phần d, Các từ khó Hoạt động 3: Hoạt động phân tích, cắt nghĩa - Thời gian dự kiến: 15- 20phút - Phương pháp: Nhận biết,phân tích, so sánh, đánh giá, thuyết trình… - Mục tiêu: Giúp HS nắm được: + Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí có tình của người cha khi con mắc lỗi. + Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một lá thư. - Kĩ thuật: Khăn trải bàn, động não HS: Đọc văn bản H: Theo em bài văn này kể về ai? A - Người mẹ B - Enricô C - Tâm trạng của người cha HS: Tâm trạng người cha. (GV ghi đề mục của bài học) : H Vì sao bố viết thư cho Enricô? Khi viết thư cho con người cha có tâm trạng như thế nào? HS: + Vì Enricô phạm lỗi "trước mặt cô giáo đã nói lời thiếu lễ độ với mẹ. + Tâm trạng người cha: Buồn bã, tức giận, xấu hổ. : H: Qua từ ngữ nào em nhận thấy tâm trạng này? HS tìm chi tiết, từ ngữ: + Nhát dao đâm vào tim, không thể nén cơn tức giận, vong ân bội nghĩa, bội bạc, xấu hổ. H: Vì sao người cha lại thấy sự thiếu lễ độ của con đối với người mẹ như nhát dao đâm vào tim bố? Định hướng: Vì cha rất yêu con, rất tôn trọng mẹ và thất vọng vì con hư. Đó là nỗi đau thực sự của bao bậc cha mẹ khi con hư. Nỗi đau, những tâm trạng ấy minh chứng cho thái độ nghiêm khắc và kiên quyết của người cha đối với Enricô. : H Hãy chỉ rõ thái độ nghiêm khắc và kiên quyết của người cha trong bài văn? HS: + Không bao giờ được tái phạm. + Phải xin lỗi mẹ, cầu xin mẹ hôn con... + Thà rằng bố không có con còn hơn thấy con bội bạc. + Thôi con đừng hôn bố nữa... : H Có ý kiến cho rằng người bố đã ghét bỏ, từ chối đứa con khi nói: thà rằng bố không có con... thôi con đừng hôn bố nữa...". Em có đồng ý không? Vì sao? HS tự bộc lộ ý kiến của mình. GV bình ngắn: Lời cha minh chứng cho thái độ kiên quyết đến quyết liệt trước lỗi lầm của con. Yêu và ghét, còn và mất mà ông nói với con trai như một lời khẳng định cho tình cảm cũng như niềm mong mỏi hi vọng của ông nơi con mình. Và càng yêu con bao nhiêu hẳn lòng ông càng thất vọng vì thái độ vô lễ của con bấy nhiêu : H Trong bức thư người cha nhắc tên con rất nhiều lần "Enricô ạ", à". Emthử hình dung trong những lời gọi ấy ẩn chứa tình cảm gì? HS : Đó là tình cảm chân tình tha thiết. H: Vì sao khi nói về lỗi lầm của con, người cha lại nhắc đến công lao của người mẹ và đặc biệt là nói tới "ngày buồn thảm nhất là ngày con mất mẹ"? Định hướng: + Con hỗn với mẹ >< mẹ chăm lo cho con. + Nhắc đến công lao của mẹ, con sẽ tự nhận thấy lỗi lầm của mình, thấm thía về thái độ không phải, đau đớn day dứt về việc làm sai. Như thế gián tiếp người cha đã nói với con biết bao điều về đạo lí, về cách cư xử trong cuộc sống. H: Tại sao những điều như thế người cha không nói với con trực tiếp mà lại viết thư? HS trả lời/GV nhận xét: Có thể thảo luận nhóm Định hướng : Đây là một bức thư mang tính tế nhị . Người bố không trực tiếp phê phán lỗi của con trước mặt mọi người , ông cũng không muốn nói chuyện trực tiếp với con vì ông rất hiểu tâm lí trẻ con. Chúng dễ bị tự ái khi bị phê bình trực tiếp . Chọn giải pháp viết thư , người bố tránh cho con sự xấu hổ mà từ đó có thể dẫn đến tự ái rồi ương ngạnh làm trái ý người lớn . Đây là cách suy nghĩ thấu đáo và giáo dục có hiệu quả .Khi đọc bức thư người con sẽ đối diện với chính mình để suy nghĩ và sửa đổi. H: Theo em qua bức thư, qua sự việc mắc lỗi lầm của con, người cha muốn con mình phải khắc ghi điều gì? Có thể đọc những câu văn trực tiếp thể hiện điều đó HS: Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu ohỏ cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó. H: Đến đây em có thể cho biết cha của Enricô là người như thế nào? HS: Là người rất yêu thương con. Nghiêm khắc song chân tình gần gũi. H: Văn bản là một bức thư bố gửi cho con, tại sao lại lấy nhan đề là "Mẹ tôi"? HS: trả lời theo suy nghĩ cá nhân Định hướng: Cậu bé Enricô đã chép bức thư của người bố gửi cho mình. Lấy nhan đề "Mẹ tôi" vì câu chuyện xảy ra liên quan đến người mẹ, những lời cha nghiêm khắc, chân tình cũng xoay quanh hình ảnh người mẹ. Nhan đề ấy như một sự hối hận, chuộc lỗi của Enricô với mẹ và đặc biệt gợi hình ảnh người mẹ đầy cao đẹp, đáng trân trọng. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu. (GV ghi đề mục). GV: Trong bức thư dẫu chỉ vài dòng đề cập đến, song người mẹ hiện lên đầy ấn tượng? Em có đồng ý như vậy không ? Đọc những câu văn chứng tỏ điều ấy . HS : - Người mẹ bỏ một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn. - Quằn quại, lo sợ, nức nở khi con ốm. - Hi sinh tính mạng vì con H: Em cảm nhận được những phẩm chất cao quí nào của mẹ sáng lên từ những chi tiết, hình ảnh ấy? HS: Tấm lòng yêu thương, hết lòng vì con GV; Tác giả tập trung khắc hoạ ngưòi mẹ ở khía cạnh tình mẫu tử . Đây là tình cảm thiêng liêng nhất mà những người phụ nữ chân chính luôn mang bên mình . Con cái đối với họ là tất cả . Hạnh phúc của con là hạnh phúc của mẹ. Nỗi đau của con cũng chính là nỗi đau của mẹ H: Bài văn còn cho ta biết mẹ là một người dịu dàng, hiền hậu. (GV ghi phẩm chất này lên bảng). (Song vì sao người cha lại nói với Enricô) "Hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình"? có vô lí không? HS: suy nghĩ trả lời/thảo luận/GV chốt. Định hướng: Có lẽ đối diện với sự dịu dàng hiền hậu,vị tha của người mẹ, những đứa con hư đốn thật không thể xứng đáng. Và hơn nữa những hối lỗi, dằn vặt sẽ làm tâm hồn con đau khổ, lời cha còn như cảnh tỉnh đối với những đứa con hư, cư xử không phải với cha mẹ H: Vậy theo em qua bức thư của cha Enricômuốn khắc ghi cho con mình bài học gì? Có thể đọc những câu văn trực tiếp diễn tả điều đó? HS: trả lời/GV chốt và kết luận về bài học bằng việc cho HS đọc ghi nhớ SGK/12. GV: "Mẹ tôi" là một bài ca tuyệt đẹp của "Những tấm lòng cao cả bởi "Tìnhyêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó". Giáo dụcvà thấm thía, mà âm vang, đọng mãi dư vị ngọt ngào HS HS trả lời HS trỡnh bày HS tỡm chi tiết HS giải thớch HS trả lời HS tự bộc lộ ý kiến của mình. HS H tự bộc lộ ý kiến của mình. HS phân tích HS nhận xét và tìm HS nhận xét HS phân tích - Tìm, phân tích - Quan sát, phân tích, đánh giá - Quan sát, phân tích, đánh giá Hs phân tích, đánh giá HS phân tích, đánh giá HS phân tích, đánh giá II. Đọc hiểu văn bản *Hoàn cảnh người bố viết thư : Với con khi con mắc lỗi lầm: * Thái độ của người cha với người con : - Buồn bã, tức giận - Nghiêm khắc, kiên quyết phê phán - Giáo dục đạo đức cho con - Yêu thương con hết mực * Với mẹ của En-ri-cô: Rất trân trọng 2. Hình ảnh người mẹ: - Yêu thương, hy sinh tất cả vì con --> cao cả, lớn lao Hoạt động 4.Đánh giá, tổng kết -Thời gian: 5- 10 phút - Phương pháp: Liên tưởng, tích lũy,tổng hợp, thuyết trình - Mục tiêu: HS tổng hợp, khái quát được về giá trị nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm - Kĩ thuật: Động não, khăn phủ bàn Thầy Trò Chuẩn kiến thức Ghi chú Hướng dẫn ghi nhớ GV hướng dẫn HS thực hiện kĩ thuật khăn phủ bàn + Nhóm 1: Nêu nhận xét của em về nét đặc sắc NT của VB này ? + Nhóm 2: Qua NT ấy em cảm nhận được gì về nội dung của VB? - GV gợi ý: Nhóm 3: Em có cảm nhận gì về ý nghĩa của văn bản? Ghi nhớ + HS thực hiện kĩ thuật khăn phủ bàn - Tổng kết, khái quát về giá trị nghệ thuật của văn bản - Nêu hiểu biết cá nhân về nội dung của VB - Nêu cảm nhận ý nghĩa của VB III. Ghi nhớ III. Ghi nhớ 1.Nghệ thuật - Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra chuyện: En-ri-cô mắc lỗi với mẹ. - Lồng trong câu chuyện một bức thư, có nhiều chi tiết khắc hoạ người mẹ tận tuỵ, giàu đức hi sinh, hết lòng vì con. - Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp, có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con. 2. Nội dung: - Hoàn cảnh người bố viết thư: En-ri-cô nhỡ thốt ra lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến nhà. Để giúp con nhận ra và sửa chữa lỗi lầm, bố đã viết thư cho En-ri-cô. - Mỗi dòng thư đều là những lời của người cha: + Cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của En-ri-cô + Gợi lại hình ảnh lớn lao cao cả của người mẹ và làm nổi bật vai trò của người mẹ trong gia đình. + yêu cầu con sửa chữa lỗi lầm. 3.ý nghĩa: - Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình. - Tình thương yêu, kính