Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tiết 98 : ôn tập phần làm văn

Ngày soạn : 1 / 4 / 2012 Ngày kí : 2 / 4 / 2012 Tiết 98 : ễN TẬP PHẦN LÀM VĂN A. Mục tiêu Giúp HS : - Củng cố và hoàn thiện cỏc kiến thức và kĩ năng về cỏc kiểu VB đó học ở THCS và nõng cao ở lớp 10; ụn tập cỏc kiểu VB mới đó học. - Chuẩn bị tốt cho bài thi cuối năm. B. Phương tiện. - SGK, SGV. - Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng Ngữ văn 10. C. Phương pháp : Vấn đáp, Trao đổi thảo luận D. Lên lớp I. ổn định tổ chức. Lớp Tiết Thứ Ngày Sĩ số Vắng 10A 10D 10H 10I 10A3 10A4 II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp kiểm tra trong quỏ trỡnh thực hiện bài mới. III- Bài mới: 1-Nờu đặc điểm của cỏc kiểu văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận và yờu cầu kết hợp chỳng trong thực tế viết văn bản . 2-Sự việc và chi tiết tiờu biểu trong văn bản tự sự là gỡ? 4-Trỡnh bày cỏc phương phỏp thuyết minh thường được sử dụng trong một bài văn thuyết minh. 5-Làm thế nào để viết một bài văn thuyết minh chuẩn xỏc và hấp dẫn? 6-Trỡnh bày cỏch lập dàn ý và viết cỏc đoạn văn thuyết minh. 7-Trỡnh bày về cấu tạo của một lập luận và cỏch lập dàn ý bài văn nghị luận. Gv ra đề, HS thảo luận nhúm để lập dàn ý. I-Lí THUYẾT 1-Đặc điểm của cỏc kiểu văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận a-Đặc điểm riờng: Tự sự Thuyết minh Nghị luận -Trỡnh bày cỏc sự việc cú quan hệ nhõn quả dẫn đến kết cục, biểu lộ ý nghĩa. -Mục đớch: biểu hiện con người, quy luật đời sống, bày tỏ thỏi độ, tỡnh cảm . -Trỡnh bày thuộc tớnh, cấu tạo, nguyờn nhõn, kết quả, tớnh cú ớch hoặc cú hại của sự vật, hiện tượng. -Mục đớch: giỳp người đọc cú tri thức khỏch quan và cú thỏi độ đỳng đắn đối với chỳng. -Trỡnh bày tư tưởng, quan điểm đối với tự nhiờn, XH, con người và TPVH bằng cỏc luận điểm, luận cứ và cỏch lập luận. -MĐ: thuyết phục mọi người tin theo cỏi đỳng, cỏi tốt, từ bỏ cỏi sai, cỏi xấu. b-Mối quan hệ : - Tự sự: cú sử dụng cỏc yếu tố miờu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận. - Thuyết minh: cú sử dụng cỏc yếu tố miờu tả, tự sự, nghị luận… - Nghị luận: cú sử dụng cỏc yếu tố miờu tả, tự sự, biểu cảm, thuyết minh. 2- Sự việc và chi tiết tiờu biểu trong văn bản tự sự - Sự việc tiờu biểu là những sự việc quan trọng gúp phần làm nờn cốt truyện. Trong mỗi sự việc cú nhiều chi tiết. Chi tiết tiờu biểu là chi tiết đặc sắc, tập trung thể hiện rừ nột sự việc tiờu biểu. - Sự việc và chi tiết tiờu biểu cú vai trũ dẫn dắt cõu chuyện, tụ đậm đặc điểm tớnh cỏch nhõn vật, tạo sự hấp dẫn, nhấn mạnh ý nghĩa của văn bản. Vỡ vậy, lựa chọn được sự việc và chi tiết tiờu biểu là khõu quan trọng trong quỏ trỡnh viết hoặc kể lại một cõu chuyện. 3-Cỏch lập dàn ý: Nội dung đó giảm tải. 4-Cỏc phương phỏp thuyết minh phổ biến: nờu định nghĩa, chỳ thớch, phõn tớch, phõn loại, liệt kờ, giảng giải nguyờn nhõn - kết quả, nờu vớ dụ, so sỏnh, dựng số liệu,… 5-Cách viết bài văn thuyết minh a-Yờu cầu về tớnh chuẩn xỏc: -Tỡm hiểu thấu đỏo trước khi viết. -Thu thập đầy đủ tài liệu tham khảo, tỡm được tài liệu cú giỏ trị về vấn đề cần thuyết minh. -Chỳ ý đến thời điểm xuất bản của cỏc tài liệu để cú thể cập nhật những thụng tin mới và những thay đổi thường cú. b-Yờu cầu về tớnh hấp dẫn: - Đưa ra những chi tiết cụ thể, sinh động, những con số chớnh xỏc để bài văn khụng trừu tượng, mơ hồ. - So sỏnh để làm nổi bật sự khỏc biệt, khắc sõu vào trớ nhớ người đọc, người nghe. - Kết hợp và sử dụng cỏc kiểu cõu làm cho bài văn thuyết minh biến hoỏ linh hoạt, khụng đơn điệu. - Khi cần, nờn phối hợp nhiều loại kiến thức để đối tượng cần thuyết minh được soi rọi từ nhiều mặt. 6-Yờu cầu lập dàn ý và viết một đoạn văn thuyết minh: * Lập dàn ý: - MB: Giới thiệu đối tượng - TB: Cung cấp tri thức về đối tượng TM - KB: Đỏnh giỏ về vai trũ, ý nghĩa của đối tượng TM. * Viết đoạn văn TM: - Xỏc định chủ đề của đoạn văn. - Sử dụng hợp lý cỏc phương phỏp thuyết minh. - Cỏc cõu trong đoạn văn phải đảm bảo tớnh liờn kếtvề hỡnh thức và nội dung . - Dựng từ ngữ, đặt cõu trong sỏng, đỳng phong cỏch ngụn ngữ viết. 7-Văn nghị luận: * Cấu tạo của lập luận: - Luận điểm - Cỏc luận cứ - Cỏc phương phỏp lập luận: Quy nạp, Diễn dịch, Phản đề, Loại suy, … * Cỏch lập dàn ý bài văn NL: - MB: Giới thiệu và định hướng triển khai vấn đề. - TB: Triển khai lần lượt cỏc luận điểm, luận cứ - KB: Nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề. 8,9,10- HS tự ụn tập theo SGK B-LUYỆN TẬP: * Lập dàn ý cho đề bài: Phõn tớch những biểu hiện của nội dung nhõn đạo trong bốn đoạn trớch Truyện Kiều đó học và đọc thờm. Gợi ý: - Luận điểm 1: Xút thương cho những khổ đau về thể xỏc và tinh thần của nàng Kiều. - Luận điểm 2: Giỏn tiếp tố cỏo những thế lực đen tối đó chà đạp khụng thương tiếc lờn thõn phận những người phụ nữ.. - Luận điểm 3: Trõn trọng, ca ngợi những vẻ đẹp trong tõm hồn con người. - Luận điểm 4: Đề cao khỏt vọng được tự do, được yờu, được hưởng hạnh phỳc của cỏ nhõn IV. Củng cố: Các kiến thức về văn và tập làm văn V. HDVN: - Bài tập 1,2 trang150 - ễn tập chuẩn bị kiểm tra học kỡ.