Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 2, Bài 2: Cấu tạo cơ thể người - Lê Thanh Việt

Tuần :1 Ngày soạn : 20-08-2011 Tiết :2 Ngày giảng: 23-08-2011 Chương I : KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI Bài 2 CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : - HS kể tên được cơ quan trong cơ thể người xác định được vị trí các hệ cơ quan trong cơ thể mình . - Giải thích được vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan . 2. Kĩ năng : - Rèn kĩ năng quan sát nhận biết kiến thức. - Rèn kĩ năng tổng hợp logic và kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Giáo dục : Giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số hệ cơ quan quan trọng . II. CHUẨN BỊ: 1. Chuẩn bị của giáo viên cho cả lớp : -Tranh vẽ hình 2.1, 2.2, 2.3 . -Bảng phụ ghi nội dung bảng 2 SGK. 2. Chuẩn bị của học sinh : Xem lại bài 47 :Cấu tạo trong của thú SGK Sinh học 7. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 1. Ổn định lớp: ( 1 phút ) 2. Kiểm tra bài cũ : ( 5 phút ) Câu 1: Trình bày những đặc điểm chỉ có ở người mà không có ở động vật? Câu 2: Nêu nhiệm vụ của môn cơ thể người và vệ sinh? Đáp án – Biểu điểm Câu 1( 5 điểm): những đặc điểm chỉ có ở người mà không có ở động vật: - Đi bằng hai chân - Sự phân hoá bộ xương phù hợp với chức năng lao động băng tay và đi bằng hai chân. - Lao động có mục đích, không lệ thuộc vào thiên nhiên - Có tiếng nói, chữ viết, có tư duy trừu tượng và hình thành ý thức - Biết dùng lửa để nấu chín thức ăn, não phát triển sọ lớn hơn mặt Câu 2: ( 5 điểm) Nhiệm vụ của môn cơ thể người và vệ sinh: - Cung cấp những kiến thức về cấu tạo và chức năng sinh lí của các cơ quan trong cơ thể. - Mối quan hệ giữa cơ thể với môi trường để đề ra biện pháp bảo vệ cơ thể - Thấy rõ mối liên quan giữa môn học với các môn khoa học khác như :Y học, thể dục thể thao, điêu khắc, hội hoạ 3. Mở bài : ( 1 phút ) Bộ môn sinh học chúng ta nghiên cứu trong lớp 8 là cơ thể người và vệ sinh. Vậy cơ thể người có những hệ cơ quan nào? Có chức năng gì ? So với lớp thú có gì giống và khác. Mối quan hệ giữa các hệ cơ quan trong cơ thể như thế nào ? Điều đó sẽ được nghiên cứu trong bài: “Cấu tạo cơ thể người”. 4. Các hoạt động dạy – học : Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần của cơ thể (18 phút) Phương pháp Nội dung - GV hướng dẫn HS quan sát tranh hình 2.1 2.2 SGK, kết hợp tự tìm hiểu bản thân . Trả lời câu hỏi : ? Kể tên các hệ cơ quan thuộc lớp thú? ? Cơ thể người gồm mấy phần ? Kể tên các phần đó ? ? Khoang ngực ngăn cách với khoang bụng nhờ cơ quan nào ? ? Những cơ quan nào nằm trong khoang ngực ? ? Những cơ quan nào nằm trong khoang bụng? - HS quan sát tranh kết hợp tìm hiểu bản thân. Nhớ lại kiến thức cũ, đại diện nhóm trả lời. Yêu cầu nêu được: + Nhớ đủ tên 7 hệ cơ quan. + Cơ thể người có da bao bọc và gồm 3 phần : Đầu , mình và chân tay. + Cơ hoành ngăn cách + Khoang ngực gồm :Tim và phổi + Khoang bụng gồm :Hệ tiêu hoá , hệ bài tiết và hệ sinh dục Nhóm HS khác bổ sung. - GV tổng kết ý kiến các nhóm và thông báo ý đúng . - GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK kết hợp quan sát tranh và mô hình trao đổi nhóm hoàn thành bảng 2 trang 9 SGK. - GV kẻ bảng 2 trên bảng để HS chữa bài . - GV ghi ý kiến bổ sung và thông báo đáp án đúng . I. Cấu tạo. 1. Các phần cơ thể. - Da bao bọc toàn bộ cơ thể. Cơ thể người gồm 3 phần : Đầu , thân và tay chân . Cơ hoành ngăn cách khoang ngực và khoang bụng. - Các hệ cơ quan gồm co ù: Hệ vận động , hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn , hệ hô hấp , hệ bài tiết và hệ thần kinh. Ngoài các hệ cơ quan trên cơ thể còn có : Hệ sinh dục, các giác quan và hệ nội tiết. 2. Các hệ cơ quan. ( Bảng 2 ) Bảng 2. Thành phần, chức năng của các hệ cơ quan. Hệ cơ quan Các cơ quan trong từng hệ cơ quan Chức năng từng hệ cơ quan Vận động Cơ , xương. Vận động và di chuyển Tiêu hoá Miệng , ống tiêu hoá, tuyến tiêu hoá. Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể . Tuần hoàn Tim , hệ mạch. Vận chuyển trao đổi chất dinh dưỡng tới các tế bào mang chất thải , khí cacbonic từ tế bào tới cơ quan bài tiết . Hô hấp Đường dẫn khí , phổi. Thực hiện trao đổi khí oxy, cacbonic giữa cơ thể với môi trường . Bài tiết Thận , ống dẫn nước tiểu , bóng đái . Lọc từ máu các chất thải để thải ra ngoài. Thần kinh Não, tuỷ , dây thần kinh. Điều hoà , điều khiển hoạt động của cơ thể . Hoạt động 2: ( 10 phút ) Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan Phương pháp Nội dung - GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK kết hợp nghiên cứu sơ đồ hình 2.3 trao đổi nhóm trả lời câu hỏi : + Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong cơ thể được thể hiện như thế nào ? + Hãy nêu ví dụ cụ thể về sự phối hợp hoạt động ? + Hãy cho biết các mũi tên từ hệ thần kinh và hệ nội tiết tới các hệ cơ quan nói lên điều gì ? + Các mũi tên đi theo đường gạch nối nói lên điều gì ? - HS nghiên cứu SGK trang 9 trao đổi nhóm trả lời câu hỏi. - Yêu cầu : ĐH: + Phân tích hoạt động của cơ thể đó là chạy + Tim mạch , nhịp hô hấp + Mồ hôi , hệ tiêu hoá , tham gia tăng cường hoạt động cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ hoạt động. + Sự trả lời kích thích và điều hoà hoạt động của hệ thần kinh. + Thông tin ngược. - HS vận dụng giải thích một số hiện tượng như: Thấy mưa chạy nhanh về nhà, khi đi thi thì hay hồi hộp. - Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung - GV giải thích và chốt lại ý đúng trong sơ đồ trên. - GV nhận xét ý kiến trả lời của học sinh . - GV giải thích sự điều hoà bằng thần kinh và thể dịch : + Điều hoà hoạt động đều là phản xạ . + Kích thích từ môi trường ngoài và trong cơ thể tác động đến cơ quan thụ cảm và đến trung ương thần kinh (phân tích phát lệnh vận động). Cơ quan phản ứng trả lời kích thích . + Kích thích từ môi trường đến cơ quan thụ cảm và tuyến nội tiết tiết hooc-môn cơ quan để tăng cường hay giảm hoạt động . II. Sự phối hợp hoạt động của các hệ cơ quan. Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan tạo nên thể thống nhất dưới sự điều khiển của hệ thần kinh và thể dịch . Kết luận : HS đọc kết luận trong SGK. 5. Kiểm tra đánh giá : ( 8 phút ) ? Cơ thể người gồm bao nhiêu hệ cơ quan , chỉ rõ thành phần và chức năng của từng hệ cơ quan ? ? Cơ thể người là một thể thống nhất được thể hiện như thế nào ? 6. Dặn dò : ( 2 phút ) - Học bài trả lời câu hỏi SGK. - Giải thích hiện tượng : Đạp xe , đá bóng , chơi cầu. - Ôn tập lại cấu tạo tế bào thực vật .